برآورد تقاضای مسکن در مناطق شهری ایران

از یک طرف سهم بالای مسکن در اشتغال، ارزش افزوده کشور، بودجه خانوارها و از طرف دیگر عدم تعادل در عرضه و تقاضای آن به ویژه در مناطق شهری توجه سیاست گذاران را به بخش مسکن افزایش داده است. شناخت عوامل موثر بر تقاضای مسکن به رفع عدم تعادل در این بازار کمک خواهد کرد. می تواند تقاضای مسکن را با توجه یا بدون توجه به چگونگی انتخاب نوع تصرف، برآورد کرد. در این مطالعه بدون توجه به چگونگی انتخاب نوع تصرف و با استفاده از داده های مقطع عرضی مربوط به ۱۲۳۳۸ خانوار نمونه شهری در سال ۱۳۸۰ تقاضای مسکن برآورد شده و با استفاده از مدل حداقل مربعات معمولی تقاضا برای مسکن ملکی و استیجاری تخمین زده شده است. در این مدل از اجاره هر متر مربع واحد مسکونی انواع درآمدها و سایر متغیرهای اجتماعی و اقتصادی خانوار به عنوان متغیرهای مستقل و خدمات مسکن به عنوان متغیر وابسته استفاده شده است.
براساس یافته های این مطالعه، متغیرهای درآمد دایمی، جاری و موقتی، تأهل، سن سرپرست، درآمد بدون کار، باسوادی سرپرست و تعداد افراد باسواد خانوار روی تقاضای مسکن ملکی و استیجاری اثر مثبت دارد و اثر اجاره هر متر مربع واحد مسکونی، بعد خانوار و تعداد افراد دارای درآمد خانوار روی تقاضای مسکن ملکی و استیجاری منفی است. کشش درآمدی تقاضا برای مسکن ملکی و استیجاری کمتر از یک است که این مقدار کشش حکایت از ضروری بودن کالا دارد.

کلمات کلیدی: تقاضای مسکن، ملکی، استیجاری، مناطق شهری، ایران

جعفر قادری، فصلنامه پژوهش های اقتصادی، شماره ۹ و ۱۰، پاییز و زمستان ۱۳۸۲