جستجو در تالارهای گفتگو

بررسي ادعاها (کلیم ) در قراردادهاي عمراني با مطالعه موردي قراردادهاي فهرست بهايي موارد ادعاي پيمانكار عليه كارفرما چكيده معمولاً در هر نوع قرارداد و اسناد منظم به آن ابهاماتي وجود دارد كه جاي ادعا ( کلیم ) را براي اركان پيمان باز مي‌گذارد اين ابهامات منجر به اختلافات بين كارفرما و پيمانكار طرح‌هاي عمراني مي‌شود. ادعا ابزاري براي اثبات حقي جهت جبران هزينه‌ها يا زمان تحميل شده خارج از قرارداد و اثبات مالكيت زمان و هزينه است. ابتدا خواست‌هايي ازسوي يكي از اركان پيمان مطرح مي‌شود. درصورتي كه اين خواست‌ها مورد توافق طرف مقابل قرار نگيرد، جرقه اختلاف زده مي‌شود كه پيامدهاي نامطلوبي به‌ دنبال دارد ازجمله وقفه درانجام كارها، كم شدن انگيزه گروه‌هاي درگير درپروژه، خدشه‌دار شدن روابط كارفرما و پيمانكار صرفه هزينه زمان وانرژي زياد طرفين باتوجه به لزوم شناسايي و دسته‌بندي موارد ادعا ( کلیم ) در قراردادهاي عمراني جهت پيشگيري از بروز آن‌ها در قراردادهاي آتي اين تحقيق انجام شده است. مقدمه براساس توسعه استاندارد جهاني مديريت پروژه Extension of PMBOK مديريت ادعاها مشتمل بر ۴ فرايند به شرح زير است: شناسايي ادعا (Claim Identification) كمي كردن ادعا (Claim Quantification) ممانعت از ادعا (Claim Prevention) راه‌حل يا توافق ادعا (Claim Resolution) با بررسي و تحليل دقيق‌تر موضوع و در راستاي پاسخ نيازهاي تمامي اركان پروژه مي‌توان فرايندهاي مورد نياز مذكور را به صورت زير اصلاح كرد. اجرايي شدن آن‌ها در هر يك از اركان پروژه به شكل‌گيري و اقدام در چارچوب وظايف، تعهدات، مسؤوليت‌ها و اختيارات خود بسيار كمك کرده و در نهايت در هدايت و اتمام موفقيت ‌آميز پروژه بسيار مؤثر واقع خواهد شد. شناسايي ادعا( کلیم ) كمي كردن ادعا( کلیم ) برنامه‌ ريزي ادعا( کلیم ) راه‌حل يا توافق ادعا( کلیم ) مرحله برنامه‌ريزي كليم به دو بخش دريافت يا ايجاد ادعا Claim Prevention و پيشگيري از ادعا( کلیم ) Claim Generating تقسيم مي‌شود كه با توجه به موقعيت هر يك از اركان پروژه در هر موضوعي به صورت تحكيم انجام به‌موقع و با كيفيت تعهدات خود و ديگر اركان تعريف مي‌شود. تعريف ادعا ( کلیم ) ادعا ( کلیم ) در لغت به معني خواستن، نزاع و دادخواهي است. ادعا ( کلیم ) در اصطلاح حقوقي عبارت است از عملي كه براي تثبيت حقي صورت مي‌گيرد، يعني حقي كه مورد انكار يا تجاوز واقع شده باشد. در حقيقت ادعا ( کلیم ) خواستن چيزي براساس منازعه است.دعوا عملي است كه براي اجراي حقي كه مورد تجاوز يا انكار واقع شده است، انجام مي‌گيرد. بيش‌تر نويسندگان حق و دعوا را مترادف يكديگر دانسته‌اند و مي‌گويند حق ممكن است دو حالت داشته باشد، حالت سكون و حالت حركت. در حالت سكون و آرامش حق در جاي خود ثابت بوده و كسي به آن تجاوز يا آن را انكار نمي‌كند، ولي همين كه حق مورد تجاوز يا انكار قرار گرفت، به حالت متحرك درآمده و صاحب آن از خود واكنشي نشان مي‌دهد. درنتيجه به صورت دعوا در مي‌آيد كه در مراجع ذي ‌صلاح اقامه مي‌شود.بديهي است در جوامع امروزي حق هميشه مستند به قانون بوده و درصورتي كه قانون وجود حق را نشناسد، نمي‌توان آن را حق قانوني دانست و درصورت تجاوز به آن اقامه دعوا كرد. درصورت اقامه دعوا، نيز محكوم به بي‌حقي مي‌شود. چون حق و دعوا يكي هستند تمام خوص حق در دعوا منعكس مي‌شود. بنابراين اگر حق عيني باشد، دعوا را عيني مي‌ نامند و اگر حق شخصي يا ديني باشد، دعوا را شخصي يا ديني مي‌گويند. چنان‌چه حق مربوط به اموال منقول يا غيرمنقول باشد، دعوا را نيز منقول يا غيرمنقول مي‌خوانند. هرگاه حق راجع به تصرف يا راجع به مالكيت باشد، دعوا را دعواي تصرف يا دعواي مالكيت مي‌گويند. اگرچه حق و دعوا يكي هستند، اما خواهان با اقامه دعوا هميشه نمي‌تواند عين حق موضوع را به دست بياورد، ممكن است بدل يا قيمت آن را تحصيل كند. مثلاً اگر كسي تعهد به انجام كاري بكند، درصورت تخلف، طرف او متعهدله هميشه نمي‌تواند او را وادار به انجام آن بكند، بلكه ممكن است مبلغي به عنوان وجه التزام يا خسارت از او دريافت كند. ازطرف ديگر اگرچه به نظر بيش‌تر دانشمندان ميان حق و دعوا ملازم وجود دارد، ولي برخي نيز منكر اين ملازمه هستند. مثلاً وقتي دادستان كل براي محافظت قانون از حكمي فرجام مي‌خواهد هيچگونه حقي براي او در قانون مادي شناخته نشده است. وقتي كه خواهان اقامه دعواي تصرف مي‌كند داراي حق ماهوي خاص نيست به همين دليل دعوا هميشه مبتني بر يك حق فردي نيست و ميان حق و دعوا ملازمه نيست. اگر اين را قبول كنيم، حق و دعوا يكي نيستند و دعوا حق فردي مستقلي است كه ربطي به حق ماهوي موضوع آن ندارد. هدف آن نيز اين است كه دادگاه حقي را به رسميت بشناسد يا اجراي آن حق را تأمين كند. با الهام از اين نظريات ماده ۳۰ قانون آيين دادرسي جديد فرانسه دعوا را چنين تعريف مي‌كند: دعوا حقي است براي خواهان كه با اقامه آن در دادگاه مي‌خواهد صحت يا عدم صحت امري را ثابت كند. برخي نيز مي‌گويند دعوا عبارت از حق گفت‌ وگو بر سر صحت يا عدم صحت يك ادعا در دادگاه است.در زمينه كارهاي عمراني مي‌توان ادعا را به شرح زير تعريف كرد: درخواست كتبي با انضمام مدارك قراردادي است، درباره جبران مالي، زماني، تحقق ساير شرايط كه از نظر قراردادي، موجب اختلاف درخواست كننده و طرف قرارداد يا كارفرما است. دسته ‌بندي موارد ادعاها ( کلیم ) در قراردادهاي عمراني برخي از دلايلي كه منجر به ادعا ( کلیم ) در قراردادهاي عمراني مي‌شوند شامل موارد زير و نه محدود به آن‌ها مي‌شوند: علت اصلي ادعاهاي پيش آمده، شناخت و طراحي نادرست الف) وقتي كارفرما داراي ضعف و ابهام و ترديد در موارد ذيل باشد، پيمانكار عليه كارفرما ادعا ( کلیم ) مي‌كند. قرارداد و محدوده كاري را باز درنظر مي‌گيرد. در پرداخت‌ها و تعهدات مالي خود تأخير دارد. در تصميم‌گيري تعلل دارد. اطلاعات مورد نياز در دسترس ندارد. پاسخ خارج از موعد به مكاتبات و پرسش‌هاي كتبي پيمانكار. اعمال تغييرات در محدوده كار. ب) وقتي پيمانكار داراي ضعف و ابهام و ترديد در موارد ذيل باشد، كارفرما عليه پيمانكار ادعا ( کلیم ) مي‌كند. افزايش زمان و هزينه پروژه تغيير در سطح كيفي مفاد قرارداد تغيير در محدوده كار علت اصلي ادعاهاي ( کلیم های) پيش آمده، شناخت و طراحي نادرست، قراردادهاي نامناسب، كنترل و نظارت ضعيف بر پروژه و ارتباطات ضعيف است. اين عوامل در نهايت افزايش زمان و هزينه را به دنبال خواهد داشت و افزايش هزينه نيز ادعاي مالي را سبب مي‌شود. مطالعه قراردادهاي فهرست بهايي معرفي فهارس بهاء ليست فهرست بهاهاي منتشره از سوي معاونت برنامه‌ريزي و نظارت راهبردي رييس جمهور كه در سال ۸۸ منتشر شده است به شرح ذيل است: فهرست بهاي واحد پايه رشته آبخيزداري و منابع طبيعي فهرست بهاي واحد پايه رشته ابنيه رسته ساختمان و ساختمان صنعتي سال فهرست بهاي واحد پايه رشته تأسيسات برقي رسته ساختمان و ساختمان صنعتي سال فهرست بهاي واحد پايه رشته چاه فهرست بهاي واحد پايه رشته خطوط انتقال آب فهرست بهاي واحد پايه رشته شبكه جمع‌آوري و انتقال فاضلاب فهرست بهاي واحد پايه رشته ساخت و ترميم قنات فهرست بهاي واحد پايه رشته تأسيسات مكانيكي فهرست بهاي واحد پايه رشته راه، باند فرودگاه و زيرسازي راه‌آهن رسته راه و ترابري فهرست بهاي واحد پايه رشته راهداري فهرست بهاي واحد پايه رشته سدسازي فهرست بهاي واحد پايه رشته شبكه توزيع آب فهرست بهاي واحد پايه رشته آبياري تحت فشار فهرست بهاي واحد پايه رشته انتقال و توزيع آب روستايي فهرست بهاي واحد پايه رشته آبياري و زهكشي هر فهرست بها داراي دستورالعمل كاربردي است كه محدوده كاربرد آن را براي اقلام عمومي كارهاي رشته مورد نظر مشخص مي‌کند. فهرست بهاي واحد پايه هر رشته شامل دستورالعمل كاربرد، كليات، مقدمه فصل‌ها، شرح و بهاي واحد رديف‌ها و پيوست‌هايي به شرح زير است: مصالح پاي كار ضريب سختي اجراي كار دستورالعمل تجهيز و برچيدن كارگاه نحوه عمل براي تعيين قيمت‌هاي جديد پيمان‌هايي كه براساس فهرست بها منعقد شده‌اند. نقشه‌هاي نمونه منبع: منتشر شده در همايش ملي عمران و توسعه پايدار- ۱۳۹۱ [h=3][/h]