جستجو در تالارهای گفتگو

شناسنامه * نام علمی : Spinacia oleracea L * نام انگلیسی : Spinach * خانواده غاز پایان : Chenopdiaceae اسفناج : نام فارسی اسبانج : نام عربی نام های رایج : اسفاناج , اسپاناخ , اسپناج در کتب طب سنتی با نام های «اسفاناخ»، «اسپناج»، «اسفاناج» نامبرده شده و به فارسی اسفناج گفته می شود. به زبان فرانسوی آن راEpinard و به انگلیسی Spinach گویند. گیاهی است از خانواده غازیان Chenopodiaceae جنس Spinacia دارای گونه های مختلفی است و نام علمی گونه خوراکی آن Spinacia Oleracea L. می باشد گیاهی از سر دسته تیره اسفناجیان, جزو دو لپه ای های بی برگ . دارای ساقه راست و شیار دار, با برگ های پهن و مثلثی شکل ,گل های آن خوشه ای, سبز رنگ و کوچک, دارای ۵ پرچم و ۵ کاسبرگ به هم چسبیده است. اسفناج تازه حاوی مواد آلبومینوئیدی ، مواد چرب، مواد قندی ، لسیتین ، سکرتین، استات دوپتاس, کلروفیل , کاروتن , ساپونین , خصوصاً اکسالت ها می باشد. در تخم جوانه زده اسفناج و در جوانه های آن مقداری آنزیم های جنتیوبیاز , و سلوبیاز و لیکناز یافت می شود و ماده ای به نام اسپیناسین که ترشحات مربوط به هاضمه را تحریک می کند. اسفناج همچنین دارای ویتامین های ( آ, ب, ث, د, کا )نیاسین ( ویتامین پ پ) و مواد معدنی و املاح مانند آهن، فسفات ، فسفر، ارسنیک، پتاسیم و کلسیم , مس, مواد ازته, کلرور سدیم, سلولز, ید، هیدروکربنه فولیک اسید , اسید فسفوریک , اکسالیک اسید می باشد. خصوصیات گیاه شناسی: اسفناج گیاهی است یکساله وروز بلند که پس از سبز شدن تولید برگهای طوقه ای (Rossete) می کند به این ترتیب در یک سطح در اطراف ساقه کوتاهی به طول چند میلیمتر نزدیک به سطح خاک قرار می گیرند. در طی رشد بعدی این ساقه طویل شده و از آن شاخه های جانبی دیگری از محل برگهای طوقه ای به ساقه اصلی منشعب می شوند. ممکن است از ساقه اصلی ساقه های فرعی درجه ۱ و ۲ همراه با شاخه های جانبی درجه ۱و۲ نیز وجود آیند. اندازه گیاه می تواند بین ۱۰ تا ۸ سانتی متر متناوب باشد. ریشه اصلی گیاه عمیق است و می تواند تا عمق ۱۴۰ سانتی متری در خاک نفوذ کند از این نظر می توان این گیاه را در خاکهای شور بخوبی کشت نمود. ریشه های فرعی این گیاه دوکی شکل و حداکثر تا ۶۰ سانتی متری خاک پراکنده اند، برگها در ارقام مختلف دارای فرم و رنگ متفاوتی هستند و به شکلهای تخم مرغی ، بیضوی و یا نیزه ای وجود دارند کناره برگها می تواند کاملاً صاف و یا دندانه دار باشد. پهنک برگ نیز صاف و یا دارای چین و چروک است. گلهای نر و ماده می توانند روی یک یا دو پایه قرار گیرند. امروزه دو واریته از این گیاه کشت می شود. گیاهی است یکساله و دو ساله که به احتمال قوی بومی ایران است و در روزگاران کهن در اوایل قرن پانزدهم میلادی به اروپا راه یافته است. کوتاه است و پر برگ، برگهای آن کمی گوشتی و پهن و نرم به رنگ سبز تیره، مجتمع نزدیک به زمین که به مصرف خوراک می رسد و ضمناً مصارف دارویی دارد. در مناطق معتدله می روید. در سرمای زمستان خوب مقاومت می کند و به طور کلی دو نوع است نوع بهاره و نوع پاییزه. نوع بهاره آن دارای بذر خاردار گوشه دار تیز و به اسفناج انگلیسی معروف است و در اوایل بهار کاشته می‎شود و نوع دیگر که به هلندی معروف است دارای بذرگرد کروی است و خاک بسیار غنی می‎خواهد و در پاییز کاشته می‎شود. اسفناج چون مواد زیادی از خاک می گیرد لذا خاک مزرعه باید بسیار غنی و پرقوت باشد و باید کود کافی داده شود. گیاه اسفناج در مقابل خشکی و حرارت زیاد محیط عاجز است و نامتحمل لذا معمول است که بیشتر اسفناج را در پاییز می کارند یعنی از تخم اسفناج پاییزه استفاده می شود، زیرا در این صورت کمی رطوبت خاک دیگر مسأله ای نیست. بلکه باید خاک مزرعه زهکش دار باشد که رطوبت باید زمستان لطمه ای به گیاه نزند و اگر در مواردی از اسفناج تابستانه استفاده می شود باید بذر را در زمین سایه دار تازه و مرطوب کاشت و خیلی سنگین مرتباً آبیاری کرد که خشکی به گیاه لطمه نزند. در ایران اسفناج بهاره را از اسفند تا خرداد می توان کاشت و بی درنگ هر ۳۰-۱۵ روز کشت را در قطعات مختلفه انجام داد تا مرتباً برگ تازه اسفناج برای برداشت در مزرعه آماده باشد. اسفناج پاییزه را معمولاً در ماههای مرداد تا آبان و اغلب پس از برداشت گندم می کارند و برگ دادن آن از اوائل آذر شروع می‎شود و تا فروردین ادامه خواهد داشت خواص و اثرات دارویی: طبع اسفناج بر اساس نظر حکمای طب سنتی کمی سرد و تر و تا حدی می توان گفت که نه گرم است و نه سرد، بلکه معتدل است. اسفناج دارای خواص خون افزا, ملین طبع, سریع الهضم و برگرداننده ماده مرض, آنتی پلاگروز , جلا دهنده, مدر, تقویت کننده ترشحات معده و روده و لوزالمعده ( به دلیل داشتن سکرتین ) ، افزایش دهنده ترشحات صفرا ، تقویت کننده حرکات دودی شکل معده ، تقویت کننده اعصاب، و اسفناج پخته برای رفع سرفه های خشک، آسم ،گرفتگی صدا، یبوست، قولنج های کبدی، رماتیسم، نقرس و کمی ترشحات شیر معمول است. تخم آن جهت درد کبد، درد دل و درد سر نافع است. مضرات: اسفناج بعلت داشتن اگزالات، برای بیماران مبتلا به ورم مفاصل و سنگ های کلیه و مثانه مناسب نیست. ضمنا افرادی که سرد مزاج هستند، باید اسفناج را با ادویه های گرم نظیر فلفل، دارچین، زنجبیل و هل میل نمایند. آب اسفناج: آب اسفناج به علت دارا بودن مواد معدنی فراوان, کلروفیل و آهن،در تامین عناصر معدنی و ضروری بدن، همچنین سازندگی خون،کمک موثر می کند و از آن در رفع کم خونی هامی توان نتایج درمانی گرفت.آب اسفناج، در تقویت بیماران در دوره نقاهت و در رفع خستگی های جسمانی وروحی اشخاص مسن و اطفال،اثرات مفید ظاهر می کند. آماده سازی خاک: هر چند که می توان اسفناج را در کلیه زمین ها کشت نمود ولی خاکهای خیلی سبک و خیلی سنگین برای رشد و نمو گیاه مناسب نیستند. بهترین خاک برای اسفناج حد واسط آن دو و اراضی نم دار و حاصلخیز است. این گیاه در مقابل زمین های آبگیر ، خشک و PH خاک بسیار حساس است. مناسبترین PH برای این گیاه بین ۶ تا ۷ است. اسفناج در مقابل درجه اسیدی پایین تر به وضوح عکس العمل نشان داده و نتیجه خوبی نمی دهد. زمین های عمیق با بافت خوب و هوموس و رطوبت کافی برای اسفناج مناسب است. خاکهای سبک فقط برای ارقام زودرس ، کشت های زمستانه و کشت های مراحل اول سال مناسب است در این خاکها باید آبیاری تکمیلی و کودکافی را از نظر دور نداشت بهترین خاک می تواند خاکهای لومی و یا خاکهای معدنی با هوموس کافی باشد. بستر کاشت باید برای کشت مکانیزه صاف و دارای شیب کم و عاری از سنگلاخ باشد. کاشت: زمان کاشت انواع بهاره در اواخر اسفند ماه ، انواع پائیزه در اواخر تابستان و انواع زمستانه در اواخر پائیز است. فاصله ردیف ها در کشت های ردیفی بین ۱۵ تا ۲۵ سانتی متر و عمق کاشت بین ۲ تا ۴ سانتی متر می باشد اسفناج به علت مدت کوتاه رویش سازگاری با دمای کم ، قدرت زیاد زمستان گذرانی و روز بلند بودن آن می تواند به شکل های متفاوتی در تناوب زراعی قرار گیرد این گیاه به عنوان مناسبترین گیاه بعد از لوبیای پاکوتاه (پاچ باقلا) ، نخود فرنگی و سیب زمینی قرار می گیرد ولی به عنوان گیاه ما قبل برای گیاهان دیگر دارای اهمیت زیادی نیست. ارقام اسفناج را براساس خاردار بودن یا بی خار بودن بذر ، صاف و ناصاف برگها و نیز براساس رنگ برگها انواع بهاره، پائیزه و زمستانه طبقه بندی می کنند. در انتخاب ارقام نکات زیر باید مورد توجه قرار گیرد: سرعت رشد(سریع بودن رشد و نمو) تمایل کم به گل رفتن، یکسان و یک اندازه بودن برگها، تمایل کم به زرد شدن برگها کم بودن مقدار نیترات،مقاومت در برابر آفات و امراض (مخصوصاً در مقابل سفیدک دروغین) مقاوم بودن در مقابل سرمای سخت زمستان. اسفناج را می توان به طور دست پاش، خطی و در سبزیکاری سطوح بزرگ با ماشین بذر پاشی کرد. زمان کاشت انواع بهاره در اواخر اسفند ماه و انواع پائیزه در اواخر تابستان و انواع زمستانه در اواخر پائیز می باشد. استفاده از کودهای حیوانی در زمینهایی که از نظر مواد آلی ضعیف هستند توصیه می شود در هر صورت باید از کود حیوانی کاملاً پوسیده استفاده شود. چنانچه بخواهیم از کود تازه استفاده کنیم باید آنرا چند ماه قبل از کاشت به زمین داد زیرا ریشه اسفناج در مقابل پاره ای از بیماریهای قارچی که باعث پوسیدگی ریشه می شوند حساس است کود شیمیایی را باید موقعی به زمین داد که در فاصله دوره رویش در دسترس گیاه قرار گیرد. با توجه به مقدار مواد غذایی موجود در خاک معمولاً حدود ۱۲۰ کیلوگرم در هکتار ازت،۶۰ کیلوگرم در هکتار p2o5 و ۱۴۰ کیلوگرم در هکتار K2O توصیه می شود اسفناج زمین های خنثی تا قلیائی را ترجیح می دهد. بنا بر این می توان تا ۴ هفته قبل از کاشت به دادن کودهای آهکی مبادرت ورزید. کود پتاسه را در بهار به شکل کلرید به زمین می دهند زیرا عرضه زیاد کلرید در خاک کاهش جذب ازت را به دنبال دارد و در شرایط معمول تولیدی باعث کاهش نیترات در گیاه می شود معمولاً در کشت بهاره کود شیمیایی را یک دفعه قبل از کاشت به زمین می دهند ولی برای انواع زمستانه یک سوم ازت را توام با تمامی کودهای فسفر و پتاسه در اوایل زمستان هنگام کاشت به زمین می دهند و دو سوم باقیمانده را در دو مرحله دیگر به صورت کود سرک در اختیار گیاه قرار می دهند.در سطح بزرگ معمولاً پس از کاشت زمین را غلتک می زنند. دانلود پاورپوینت اسفناج