جستجو در تالارهای گفتگو

ليبل‌هاي هوشمند و چاپ امنيتي‌ هولوگرام در بازار محصولات، نشان اصل بودن است. برچسب كوچكي كه معنا و مفهوم آن اين است كه اين بسته يا فلان محصول تقلبي نيست. راستي اگر همين هولوگرام خودش تقلبي از آب دربيايد چه مي‌شود؟ دست‌اندركاران صنعت هولوگرام مي‌گويند كه تقلب هولوگرام امكان‌پذير نيست، نه به اين دليل كه هر جايي تجهيزات توليد هولوگرام را ندارد، بلكه به اين خاطر كه فرايند تفكيك رنگ و لايه‌ها و روش چاپ آن به گونه‌اي است كه كپي‌برداري از آن ناممكن است و هولوگرام تقلبي به راحتي لو مي‌رود. در اينجا ضمن بازبيني سريع تاريخچه هولوگرام، روش‌ها و تكنيك‌ها و انواع آن معرفي مي‌شوند. هولوگرام يك تصوير سه بعدي است كه توسط اشعه ليزر ايجاد مي‌شود. واژه هولوگرام از دو كلمه يوناني(Holo) به معناي كامل و (Graph)به معناي نگارش به وجود آمده است. تمام نگاري (هولوگرافي ) يك تكنيك انقلابي است كه عكسبرداري سه بعدي (يعني كامل) از يك جسم و يا يك صحنه را ممكن مي‌سازد. اين تكنيك در سال 1948 توسط گابور ابداع شد (در آن زمان به منظور بهتر كردن توان تفكيك، ميكروسكوپ الكترونيكي پيشنهاد شد) و به صورت يك پيشنهاد علمي در آمد اما قابليت واقعي اين تكنيك پس از اختراع ليزر در سال 1960 نشان داده شد. اولين هولوگرام‌هاي سه بعدي نور داده شده با ليزر در سال 1964 توسط (Leith )و(Upatnieks )در ميشيگان ساخته شد. هولوگرام چگونه ساخته مي‌شود؟ هولوگرام به دو روش دستي (Manual) و ديجيتال يا Dotmatrix تهيه مي‌شود. روش دستي‌ بعد از اختراع ليزر انواع هولوگرام‌ها مي‌توانست ساخته شود. اولين هولوگرام‌ها كه با نور ليزر قابل رويت بود، هولوگرام‌هاي Transmission (شفاف) نام داشتند. در سال 1968 هولوگرام Rainbow يا انعكاسي (Reflection) به وجود آمد. ساختار اين نوع هولوگرام‌ها به گونه‌اي است كه زير نور سفيد قابل ديدن هستند. اگر بيننده حالت خود را نسبت به يك هولوگرام انعكاسي تغيير دهد، مي‌تواند طيف‌هاي مختلف رنگ را ببيند. اين‌كه ما مي‌توانيم يك هولوگرام را به صورت سه بعدي، برجسته و رنگارنگ ببينيم ناشي از خطاي ديد است. بهترين روش فهميدن هولوگرام، مقايسه آن با عكاسي است. در عكاسي، نقطه به نقطه يك عكس سياه و سفيد توسط شدت اشعه نور ساخته مي‌شود كه هر نقطه روي عكس بسته به شدت موج نور، تنها يك يا چند چيز را ضبط و آشكار مي‌سازد. اما بايد توجه داشت نوري كه يك منظره واقعي را مي‌سازد فقط توسط دامنه و طول موج نور تعيين نمي‌شود بلكه فاز نقش عمده‌اي را نيز ايفا مي‌كند. در عكاسي، فاز نوري از منظره اصلي منحرف مي‌شود بنابراين در عكاسي، تصاوير سه بعدي نخواهيم داشت. اما در هولوگرافي علاوه بر شدت نور (دامنه و طول موج )، فاز نيز روي صفحه حساس به نور ثبت مي‌شود. براي به‌دست آوردن فاز در هولوگرافي، از يك اشعه مرجع (Refrence beam) استفاده مي‌شود. به اين صورت كه اشعه مرجع با اشعه شي كه هر دو هم فاز هستند تركيب شده و اشعه جديد با موج و دامنه بيشتر مي‌سازند. اين اشعه شامل يك سري از خطوط باريك و روشني است كه مي‌تواند روي سطح حساس نگاشته شود. اشعه مرجع و اشعه شي جايي در نزديكي سطح حساس به نور با هم تداخل پيدا مي‌كنند. اشعه‌هاي هم فاز روشني‌ها وغير هم فاز خطوط تيره را ايجاد مي‌كنند كه در نتيجه اين خطوط باريك و روشن شبكه پراش (Diffraction grating)توليد مي‌شود. اين توري‌پراني مجموعه‌اي از خطوط موازي است كه خطاي ديد ايجاد شده را روي فيلم شكل مي‌دهد و به اين ترتيب هولوگرام به وجود مي‌آيد. اين خطوط باريك و روشن روي هولوگرام به طور مستقيم معرف نقاط به هم پيوسته در فضاي يك منظره نيستند (قادر به نشان دادن تمام جزئيات منظره اصلي نيستند) بلكه تنها چيزي كه هولوگرام نمايانگر آن مي‌باشد پرسپكتيو نقاط است. هولوگرام به‌دست آمده به صورت عبوري است و براي بازسازي موج‌هاي آن به يك نور هم فاز احتياج داريم كه اين نور بايد كاملا شبيه به نوري باشد كه هولوگرام توسط آن به وجود آمده تا بتواند شرايط هنگام عكسبرداري را براي ما بازسازي كند. بهترين نور هم فازي كه مي‌تواند در هولوگرافي - چه در مرحله عكسبرداري و چه در هنگام بازسازي- مورد استفاده قرار گيرد، نور ليزر است. براي اين‌كه از هولوگرام عبوري يك هولوگرام انعكاسي ساخته شود، نور ليزر را با عبور از مسير اوليه به نام 1 H(كه خاصيت عبوري داشته و تنها با نور ليزر قابل باز خواني است) به سطح حساس ديگري مي‌تابانند. اين سطح حساس پس از ظهور و ثبوت تبديل به هولوگرام انعكاسي مي‌شود كه 2H ناميده مي‌شود. اين هولوگرام قابل ديدن زير نور سفيد است. اگر سوژه‌اي كه مي‌خواهيم از آن هولوگرام تهيه شود به صورت فايل ديجيتال باشد، در اين صورت بهتر است تصاوير در برنامه‌هايVector مانندIllustrator وCorel آماده شود. پس از اين‌كه تفكيك رنگي انجام گرفت، توسط ايميج ستر از فايل، خروجي مي‌گيرند كه اين فيلم‌ها به صورت شفاف است و به جاي سوژه سه بعدي استفاده مي‌شود. بسته به اين‌كه هر كدام از اين فيلم‌ها بايد چه عمقي در هولوگرام داشته باشند، به ترتيب و در فاصله‌هاي متفاوت در معرض نوردهي قرار مي‌گيرند. زاويه نوردهي اين فيلم‌ها براي ايجاد رنگ‌هاي متفاوت فرق مي‌كند. در اينجا هم اشعه مرجع و اشعه سوژه با هم تداخل پيدا كرده و طرح مورد نظر روي سطح حساس به نور، شكل مي‌گيرد. ممكن است تصوير داراي برجستگي يا فرورفتگي‌هايي باشد كه در اين موارد به صورت معكوس روي هولوگرام ثبت مي‌شود. يعني اگر تصوير داراي برجستگي باشد، در هولوگرام به صورت فرورفته منتقل مي‌شود. براي حل اين مشكل از آينه‌ها و عدسي‌هاي Optical Phase Conjugation استفاده مي‌شود. ‌روش ديجيتال / دات ماتريكس (Dot matrix) در اينجا توليد هولوگرام كاملا به صورت ديجيتال مي‌باشد. تصوير به صورت ديجيتال براي ماشين دات ماتريكس تعريف شده و سطح حساس به نور با فرمان كامپيوتر توسط نور ليزر (كه از نوع هليوم كادميوم است) نگاشته مي‌شود. در اين شيوه سطح هولوگرام به صورت نقاط فرورفته ظاهر مي‌شود كه اين فرورفتگي‌ها در حد ميكرون است و در زير نور معمولي و با چشم غير مسلح قابل ديدن نيست. بسته به ميزان عمق اين نقاط، شكست نور متفاوت بوده و سطح هولوگرام به صورت رنگي ديده مي‌شود. حال براي ايجاد عمق و شكست نور در سطح حساس، اين سطح در راستاي‌ X وYحركت مي‌كند و منبع تابش ثابت است يا زاويه تابش ليزر تغير كرده و سطح حساس به نور ثابت مي‌ماند. از خصوصيات هولوگرام اين است كه اگر دو هولوگرام يكسان در دو زمان متفاوت به وجود آيد، با بررسي‌هاي جزيي معلوم خواهد شد كه بين دو نسخه يكسان، تفاوت‌هاي دقيق و ماهرانه‌اي وجود دارد كه همين ويژگي كپي برداري از هولوگرام را غير ممكن مي‌سازد. نوع نوري كه هولوگرام با آن ديده مي‌شود نقش مهمي در پي بردن به كيفيت هولوگرام ايجاد مي‌كند. براي ديدن هولوگرام يك لامپ 12 ولت، 75-50 وات و يك لامپ هالوژن داراي خاصيت پيزو الكتريكي 16MR- استفاده مي‌شود. منبع نور بايد بالا و در فاصله كمتر از 100 سانتي‌متر نسبت به هولوگرام و در زاويه تقريبي 45 درجه قرار گيرد. توليد انبوه‌ هولوگرام اصلي به روش برجسته كاري تكثير مي‌شود. هولوگرام‌ها به صورت برجسته روي سطح فتورزيست يا فتوترموپلاستيك ثبت مي‌شود. در اولين مرحله فرآيند برجسته‌كاري، تصوير هولوگرام به روي صفحه فلزي از جنس نيكل منتقل مي‌شود. قبل از تهيه فرم نيكلي، توسط دستگاهي با عبور جريان برق و فشار تك‌هولوگرام اصلي را در كنار هم قرار داده و بعد از روي آن فرم نيكلي تهيه مي‌شود. انتقال تصوير به فرم نيكلي در حوضچه‌هاي محلول آبي صورت مي‌گيرد به اين ترتيب كه ابتدا سطح فتورزيست به‌وسيله نقره هادي شده و سپس با استفاده از انتقال‌دهنده‌هاي شيميايي ذرات اتم نيكل به سطح هولوگرام مي‌چسبد و در فرورفتگي‌هاي هولوگرام مي‌نشيند. هولوگرام اصلي از سطح فرم نيكلي جدا شده و هولوگرام اصلي ديگر قابل استفاده نيست. فرم نيكلي كه شيمShim نام دارد براي توليد انبوه مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اين فرم ناخواناست و وقتي روي فيلم متالايز شده منتقل مي‌شود به صورت خوانا در مي‌آيد. اين فرايندElectroforming نام دارد. شيم روي سيلندرMain cylinder در دستگاه Embosser نصب مي‌شود. طرح روي شيم به روي سطح خيلي نازك رول فيلم متالايز شده با فشار و حرارت منتقل مي‌شود. دو نوع ماشين Hard embosser وSoft embosser وجود دارد. در Hard embosser ، سيلندر فرم يك بار در تماس با سيلندر فشار اوليه قرار گرفته و تصوير منتقل مي‌شود. بعد از رسيدن سيلندر فشار به گپ سيلندر فرم، سيلندر فشار دوم با سيلندر فرم در ارتباط است. به اين شكل تصوير هولوگرام به صورت پيوسته روي رول منتقل مي‌شود. در نوعSoft embosser ، جنس سيلندرفشار از لاستيك است و قابليت برجسته كاري روي كاغذ را داراست. در اين شيوه قبل از اين‌كه فيلم متالايز شود، Emboss شده كه كيفيتي بالاتر را به دنبال دارد. چسبدار كردن‌ رول برجسته شده به طور پيوسته در دستگاه سلفون‌كشي حركت مي‌كند و پشت آن به چسب‌هاي پايه آبي يا پايه حلالي آغشته مي‌شود و سپس يك كاغذ با پوشش سيليكوني روي آن كشيده مي‌شود. يكي ديگر از روش‌هاي چسبدار كردن هولوگرام، هات استمپ(Hot stamping) است. در اين روش تمام آب اضافه چسب پشت هولوگرام، تبخيرشده و حالت چسبناكي خود را از دست مي‌دهد. سپس اين نوع هولوگرام با استفاده از فشار، حرارت و قالب‌هاي انتقال روي سطح مورد نظر مي‌نشيند و ديگر قابليت كنده شدن وجابه‌جايي را ندارد و به طور دايم روي سطح باقي مي‌ماند. در هنگام انتقال فقط آلومينيوم بدون فيلم منتقل مي‌شود. هولوگرام هات استمپ به عنوان يك وسيله فوق امنيتي به شمار مي‌رود چرا كه بعد از استفاده اوليه غير قابل برداشت از روي سطح است. ‌خط وتيغ زني‌ بعد از لمينيت كردن رول هولوگرام، در شكل و اندازه‌هاي مورد نياز مشتري به صورت ورقي بريده شده و بسته‌بندي مي‌شود. بر روي فرم نيكلي علايمي به عنوان رجيستر ثبت مي‌شود كه اين رجيستر‌ها توسط چشم الكتريكي ماشين دايكات خوانده و سپس عمليات خط و برش انجام مي‌شود. شماره گذاري‌ هولوگرام‌ها را مي‌توان با استفاده از روش‌هاي متفاوت مانند Inkjet UV ليزري حرارتي كدگذاري كرد كه اين اعداد به صورت دايمي روي سطح هولوگرام باقي مي‌ماند. ‌مواد مصرفي براي نگاشت هولوگرام (سطح حساس به نور) اين امكان وجود دارد كه توري پراني‌هاي سازنده يك هولوگرام، به صورت شبكه‌هاي فازي (Phase grating) يا دامنه‌اي (Amplitude grating) ذخيره شوند. شبكه‌هاي دامنه‌اي در جذب طيف نور دچار نوسان شده و بهره‌وري كمتري نسبت به هولوگرام‌هاي فازي دارند. بنابراين به طور كمتري مورد استفاده قرار مي‌گيرد. اكثر موادي كه براي هولوگرام‌هاي فازي مورد استفاده قرار مي‌گيرد، به يك تئوري بهره‌وري انكسار رسيده‌اند كه براي هولوگرام‌هاي ضخيم، نوع Bragg اين بهره‌وري 100% است. در نوعBragg بلورهايي به كار رفته كه با برخورد اشعه‌هاي هم فاز به آنها بيشترين باز تابش را خواهيم داشت. در هولوگرام‌هاي نازك از نوع Nath-Ramman با بهره‌وري 9/33% است Nath-Ramman . فيلم‌هاي هولوگرامي هستند كه معمولا ضخامت آنها به ميلي ميكرون مي‌رسد. جدول زير موادي كه براي نگاشت هولوگرام مورد استفاده قرار مي‌گيرد، نشان مي‌دهد. اين مواد براي توليد انبوه هولوگرام‌ها به كار نمي‌رود. انواع هولوگرام‌ يك هولوگرام مي‌تواند از لايه‌هاي متفاوتي تشكيل شده باشد. دو لايه اصلي فوقانيForeground و زيرينBackground و لايه‌هاي فرعي مياني. تعداد لايه‌هاي هولوگرام‌ها بسته به نوع آن مي‌تواند افزايش پيدا كند. به طور مثال هولوگرامي كه هم داراي تصوير است وهم متن، يك هولوگرام دو لايه است. دو بعدي 2D همان‌طور كه از نام اين هولوگرام پيداست، تصوير روي هولوگرام فقط داراي دو بعد است. فيلم مورد استفاده حساس به نور ليزر بوده و قابليت ثبت فاز را ندارد به همين دليل تصوير نگاشته شده فقط داراي دو بعد است. ‌سه بعدي( 3D) تصوير ثبت شده در اين هولوگرام داراي سه بعد است به اين معنا كه فيلم حساس به نور ليزر توانايي ثبت فاز را نيز داراست. در نتيجه تصوير به دست آمده داراي سه بعد مي‌باشد. ‌دو بعدي / سه بعدي3D/2D) ) اين هولوگرام‌ها از دو لايه تشكيل شده اند. يك لايه داراي هولوگرام دو بعدي است كه معمولا در پس زمينه (لايه زيرين) قرار مي‌گيرد و لايه ديگر كه داراي هولوگرام سه بعدي است، در لايه رويي قرار دارد. بدين ترتيب هولوگرام بدست آمده از اين شيوه داراي عمق بيشتري خواهد بود. البته در اين هولوگرام‌ها لايه‌هاي مياني ديگري مثل متن‌هاي ميكروني، متن‌هاي پنهان و... هم مي‌توانند قرار بگيرند كه جنبه‌هاي امنيتي هولوگرام را افزايش مي‌دهند. براي ثبت هولوگرام‌هاي دو بعدي/ سه بعدي و... از نور دهي پيوسته ليزر استفاده مي‌كنند. ‌استريو گرام‌ اين هولوگرام، يك هولوگرام متحرك است و به اين صورت ايجاد مي‌شود كه در هنگام نگاشت آن، فريم‌هاي مختلفي از يك تصوير در حال حركت ( مانند تصاوير ايجاد كننده انيميشن )به ترتيب و به صورت مجزا در مقابل نور ليزر قرار داده شده و توسط نور ليزر روي سطح حساس به نور ثبت مي‌شود. براي هر فريم نوردهي مجزايي صورت مي‌گيرد و بسته به ميزان قابليت سطح حساس براي ثبت اين فريم‌ها، ميزان نوردهي مي‌تواند افزايش پيدا كند. ‌پالسي‌ در اين هولوگرام‌ها نور ليزر به طور مستقيم به فتوپليمر برخورد كرده و عمليات واسطه (بدست آوردن هولوگرام اصلي و سپس بدست آوردن فرم نيكلي ) وجود ندارد. نام ليزري كه براي نگاشت اين هولوگرام استفاده مي‌شود پالس نام دارد. به همين دليل به اين هولوگرام‌ها، هولوگرام پالسي گفته مي‌شود. ليزر پالس با توان بالاتري از ليزر‌هاي پيوسته و در زمان ميلي ثانيه نوردهي مي‌كند. مزيت ليزر پالس، زمان نوردهي سريع است كه از به وجود آمدن جزئي‌ترين حركت( كه باعث خرابي هولوگرام مي‌شود) جلوگيري مي‌كند. اين ليزر بيشتر براي عكسبرداري از چهره مورد استفاده قرار مي‌گيرد. ‌جنبشي يا پويا (Kinetic movement) اين هولوگرام يك هولوگرم چند لايه است كه مي‌تواند جنبه امنيتي نيز داشته باشد. در اين نوع مي‌توان از هولوگرام‌هاي سه بعدي، دو بعدي و دات‌ماتريكس استفاده كرد. با نوردهي در زاويه‌هاي متفاوت و پشت سر هم به اين هولوگرام‌ها مي‌توان هولوگرام‌هاي جنبشي ايجاد كرد. هولوگرام‌هاي دات‌ماتريكس جنبشي به دليل فاصله كم زاويه‌هاي نوردهي، به مراتب حركتي نرم‌تر از هولوگرام‌هاي جنبشي دو بعدي و سه بعدي دارند. زماني كه هولوگرام دات ماتريكس با سه بعدي / دو بعدي تركيب مي‌شود، برچسب در بهترين حالت درخشندگي و متغيرترين حالت جنبشي قرار مي‌گيرد. فليپ فلاپ (Flip Flop) در اين نوع هولوگرام، حركت در هنگام نگاشت هولوگرام اصلي ايجاد مي‌شود. به اين صورت كه نيمي از سوژه ماسكه شده و مابقي در زاويه‌اي مشخص نوردهي مي‌شود ونيمه ديگر در زاويه‌اي متفاوت روي سطح حساس نگاشته مي‌شود. هولوگرام بدست آمده از اين روش داراي حركتي است كه در اصطلاح فليپ فلاپ نام دارد. مي‌توان اين حركت را با دو تصوير مجزا نيز انجام داد. ‌متن‌هاي پنهان (Hidden Text) براي نگاشت هولوگرام‌هاي داراي متن مانند هولوگرام‌هاي تصويري عمل مي‌شود. به اين صورت كه از متن مورد نظر يك ماسك (شيشه‌اي مشكي است كه جاي حروف روي آن به صورت شفاف است) براي عبور نور ليزر تهيه مي‌شود و در معرض نوردهي توسط ليزر قرار مي‌گيرد. اگر سطح حساس به نور خاصيت انعكاسي داشته باشد، متن زير نورمعمولي قابل باز خواني است. اگر سطح حساس خاصيت عبوري داشته باشد تنها زير نور ليزر قابل خواندن است. اين متن‌ها به دو شكل موجود بوده و هر دو به طور مستقيم روي هولوگرام نگاشته مي‌شود. نوع اول Laser beam hidden text نام دارد. خاصيت عبوري داشته و تنها زير نور ليزر يا با قلم ليزري قابل باز خواني است. اين نوع متن را بيشتر در نواحي كم هويدا و غير مشخص هولوگرام قرار داده مي‌شود. نوع ديگر به متنهاي قالبي(Mold hidden text) مشهورند. براي ديدن متن در اين هولوگرام‌ها از فيلمي به نام Decodefilm استفاده مي‌شود. فيلم را روي هولوگرام قرار داده، متن پنهان آشكار مي‌شود. فيلم‌هاي هولوگرام (در تيراژ وسيع استفاده مي‌شود) فيلم‌هاي هولوگرافي يك ايده آل در صنعت بسته‌بندي به خصوص در بسته‌بندي‌هاي انعطاف پذير به شمار مي‌رود. فيلم‌هاي رول عريض هولوگرام به طور معمول در چاپ كاغذ‌هاي تزئيني، بسته‌بندي، برچسب‌ها و... كاربرد دارند. اين فيلم‌ها به دليل دارا بودن جذابيت بصري- و در بعضي موارد خصوصيات امنيتي- باعث فروش بالاي محصول مورد نظر مي‌شود. فيلم‌هاي موجود در شكل‌هاي هندسي يا سفارشي (شكل‌هاي متنوع) و از جنس‌هايB. O. O. P ،PET ،PVC و با ضخامت تقريبي 15 تا 50 ميكرون و عرض متغير (بسته به اندازه محصول نهايي ) و در رنگ‌هاي متنوع نقره اي، طلايي، سبز، آبي و قرمز ساخته مي‌شود. ‌انواع فيلم‌هاي مصرفي: -‌ فيلم‌هاي شفاف - فيلم‌هاي متالايز شده ‌ -‌ فيلم‌هاي نيمه متالايز شده‌جنس فيلم‌هاي هولوگرافي به گونه‌اي است كه با استفاده از شيوه‌هاي چاپي مي‌توانيم روي آنها عمل چاپ را انجام دهيم. چسب‌ها و فيلم‌هاي امنيتي‌ نوار چسب‌هاي هولوگرام‌نوار چسب‌هاي امنيتي هولوگرام، حفاظت در بالاترين سطح را فراهم مي‌كنند. اين نوار چسب‌ها براي حفاظت بالاي پاكت نامه، جعبه و كارتن‌ مورد استفاده قرار مي‌گيرند. وقتي نوار چسب روي سطحي چسبيده مي‌شود و سپس اين نوار چسب از سطح جدا مي‌شود و كلماتي مانند دست‌كاري شده(Void)، اصل(Original)، باطل شد(Canceled)، باز شد(Opened) ، روي سطح باقي مي‌ماند. زماني كه( Temper evident حروف به جاي مانده روي سطح ) روي سطح باقي مي‌ماند نشان‌دهنده اين است كه آن بسته يا پاكت باز شده است. نوشته‌هاي كوچك ميكروني و پنهان كه روي اين نوار چسب‌ها مي‌تواند وجود داشته باشد با ليزر قابل خواندن مي‌باشند. نوار چسب‌هاي هولوگرام را با استفاده از ماشين دايكات مي‌توان به ابعاد مورد نظر درآورد يعني اين نوار چسب‌ها از حالت نواري خارج شده و به صورت برچسب در مي‌آيند. Temper evident Temper evident يك خصوصيت و جلوه امنيتي است كه به شيوه زير روي برچسب‌هاي هولوگرام اعمال مي‌شود. روي فيلم قبل از اين‌كه متالايز شود با استفاده از سيلندرآنيلوكس كه كلمه مورد نظر روي آن به صورت منفي يا مثبت حكاكي شده است، ماده‌اي خاص روي فيلم منتقل مي‌شود. اين ماده با فيلم پيوند برقرار كرده و ديگر از فيلم جدا نمي‌شود. سپس با يك سيلندر آنيلوكس ديگر كه بدون حكاكي است ماده‌اي روي فيلم منتقل مي‌شود كه به اين ماده در اصطلاح( Release layer رها شونده ) گفته مي‌شود. روي اين ماده پوشش آلومينيومي زده شده، سپس روي آلومينيوم لايه چسب قرار گرفته و لايه چسب با يك كاغذ سيليكوني پوشش داده مي‌شود. بسته به اين‌كه بخواهيم طرح به جاي مانده روي سطح به صورت منفي يا مثبت باشد حكاكي سيلندر آنيلوكس تغيير پيدا مي‌كند. اگر طرح منفي باشد، طرح روي سيلندر آنيلوكس برجسته است و اگر مثبت باشد، طرح روي سيلندر آنيلوكس به صورت فرو رفته است. مي‌توانيم از لايه آلومينيوم استفاده نكنيم در اين صورت طرح به جاي مانده به صورت شفاف خواهد بود. انواع نوارچسب‌هاي هولوگرام: هولوگرام دات ماتريكس‌هولوگرام دو بعدي / سه بعدي‌ هولوگرام فليپ فلاپ ‌هولوگرام جنبشي‌ هولوگرام‌هاي داراي حروف ميكروني و نوشته‌هاي پنهان هولوگرام‌هاي خراشيدني(Scratch hologram) عمل خراشيدن هولوگرام، به صورت وسيع درPincode ‌هاي تلفن، امور بانكداري، كارت‌هاي موبايل، كوپن تخفيف و... براي اهداف فوق امنيتي مورد استفاده قرار مي‌گيرد. به جاي استفاده از پوشش‌هاي خراشيدني معمول كه روي كارت‌هاي تلفن همراه، كوپن‌ها و... استفاده مي‌شود مي‌توان از هولوگرام‌هاي خراشيدني استفاده كرد كه نسبت به پوشش‌هاي معمول امن‌تر بوده و هم چنين نيازمندي‌هاي معمول را برآورده مي‌سازد. اين هولوگرام‌ها مي‌تواند با نام شركت و تصاوير سه بعدي از لوگوي آن شركت چاپ شود. هولوگرام‌هاي شناسايي (Hologram ID)منظور از هولوگرام‌هاي شناسايي، هولوگرام‌هايي است كه به صورت شفاف(Transparent) بر روي كارت‌هاي شناسايي چسبانده مي‌شود. اين هولوگرام‌ها داراي وضوح و شفافيت بالايي هستند. استفاده از اين پوشش هولوگرامي بر روي كارت‌هاي شناسايي چاپ شده باعث حفاظت از مركب كارت در برابر خراش و سايش نيز مي‌شود، طول عمر كارت را افزايش مي‌دهد و از همه مهم تر امنيت كارت را بالا برده و از دگرگوني و تغيير در اطلاعات كارت، نسخه‌برداري و جعل كارت‌هاي شناسايي جلوگيري مي‌كند. چسباندن اين هولوگرام‌ها بر روي كارت يا به روش هات‌استمپ انجام مي‌شود كه در اين روش نياز به دستگاه فشار و حرارت داريم، و يا چسباندن به شيوه معمولي است. يعني هولوگرام‌هاي شفاف پشت چسبداري كه به راحتي روي كارت چسبيده مي‌شوند. البته روش هات استمپ امنيت كار را بيشتر تضمين كرده و پس از چسبيدن ديگر از سطح جدا نمي شود گردآوري و تحقيق: مريم كاظم طرقي، پروين رستگار منبع: مجله صنعت چاپ

هنر ارائه و گذري بر ارزش گرافيكي حروف و نوشته‌هاي روي بسته‌ها اكنون كه فرصتي پيش آمده است تا در حوزه گرافيك بسته‌بندي صحبت كنيم مناسب است به عناصري كه يك كالاي بسته‌بندي شده را ارايه مي‌دهد نگاهي گسترده‌تر داشته باشيم. در ارايه كالا، اگر تصميم به بسته‌بندي شدن بـه هر شكل گرفته شده باشد در درجه اول طراحي يا مهندسي بسته‌بندي مطرح مي‌شود. مانند بحث سلامت كالا در سفري كه از محل توليد تا رسيدن به دست مصرف‌كننده (شامل دوام، سبكي، و چيدمان مناسب در كنار هم براي اشـغــال جــاي كمتـر و مخصـوصـاً در بستـه كم‌حجم‌تر و ...) دارد. بحث ديگر كه مهمتر هم به نظر مي‌رسد، گرافيك بسته‌بندي است؛ به طور كلي و همه جانبه براي تحويل به خريدار. اين جا مي‌گويم ”خريدار“ نه مصرف‌كننده. زيرا گفتن ندارد كه وقتي از خريدار صحبت مي‌كنيم در تئوري جنبه‌هاي متعددي را در نظر مي‌گيريم تا مشتري را به نحوي وادار كنيم كه كالاي مورد نظر را انتخاب كند. پس گرافيك است كه سهم كلي و نسبتاً همه‌جانبه دارد. اين تنها زيبايي اوليه يا چاپ تميز يا جعبه زيبا نيست بلكه كليتي است شامل طراحي روي بسته‌بندي در جهت معرفي هر چه جذاب‌تر. اين جذابيت ظاهري از نكات بسيار مهمي است كه سرنوشت فروش كالايي را كه در سوپرماركت قرار دارد و تعداد و نـمونه‌هاي رقباي آن زياد است، رقم مي‌زند. فرض كنيد در رديف خمير دندانها، مسواك‌ها، شـكـلات و نظاير اينها يا در دپوهاي وسايل ساختماني و منزل، بين انواع قوطي‌هاي رنگ، در فـروشـگاه‌هاي ابزار و يراق و يا فروشگاه‌هاي وسايل آرايشي چنين است كه گر چه در جريان حمل بحث بر سر بسته‌بندي است ليكن در واقع چنان كه ملاحظه مي‌كنيد بحث مهم‌تر هنر ”ارايه“ كالا است. به اين مثال كوچك توجه كنيد. تصور كنيد در بخش ميوه فروشي يك سوپرماركت كنار دو سه نوع گوجه فرنگي در كناري يك نوع گوجه فرنگي ببينيد كه همه به شكل مكعب اما به قيمت ساير گوجه‌فرنگي‌ها باشد. ترديد نكنيد كه نوبت فروش گوجه‌فرنگيهاي ديگر پس از فروش آخرين دانه از اين نوع خواهد بود. چرا؟ زيرا غير عادي و متفاوت با ديگر نمونه‌هاي مشابه است و ديگر اين كه در يك تضاد بصري با آنها است. مصرف كننده پس از خيره شدن به شكل آن فوري به تكه تكه كردن و خرد كردن آنها در آشپزخانه فكر مي‌كند كه مي‌تواند جالب و لذت‌بخش باشد! اگر اينها را در توري‌هايي به رنگ بنفش مثلا در رديف‌هاي سه تايي ارايه كرده باشيم هم رنگ مورد پسند خانمها را مخصوصاً هماهنگ با رنگ گوجه فرنگيها برگزيده‌ايم و هم تعداد متعارف مورد مصرف چند وعده در كوتاه‌مدت را. اين كار يعني روانشناسي در محاسبات كاربردي كالا ديگر حتماً هنر ارايه است نه هنر بسته‌بندي. اگر اين نوع ديد و طراحي بديع در مورد ديگر كالاها با برچسب‌هاي (ليبل) جذاب و كاربردي همراه باشد، پس بحث ما به گرافيك بسته‌بندي كشيده شده است. اجازه بدهيد خاطره‌اي را در اين مورد برايتان بگويم. حدود ده سال پيش براي انجام كاري يك هفته‌اي سفري به استراليا داشتم. تصميم داشتم با يك ساك دستي با وسايل مورد نياز مختصر بروم و بازگردم. به اهل منزل هم سپردم توقع سوغاتي و امثال اينها از من نداشته باشند. فقط يكي از فرزندانم خواست يك كاست ويديوي فيلم مورد نظرش را بگيرم. همين. يكي از علايق من در سفرها (جداي ديدار حتمي از موزه‌ها و گالري‌هاي هنري كه ناگزير از ديدارشان هستم) مغازه‌گردي و ديدار از فروشگاه‌هاي بزرگ است كه اصطلاحاً از شير مرغ تا جان آدميزاد را در آن جاها مي‌فروشند. خوب روز آخر قرار انجام سفارش خريد فيلم مورد نظر شد. در يك فروشگاه بزرگ پس از گذشتن و يافتن كاست فيلم، همچنان كه گشت مي‌زدم در قسمت وسايل بهداشتي منزل چيزي در ظاهر نظرم را جلب كرد. يك ليف حمام بود در نوعي بسته‌بندي بسيار جالب با طراحي بديع و لطيف، و جالبتر از آن گرافيك فوق‌العاده اين بسته‌بندي بود. هر چه كردم نتوانستم از انتخاب و برداشتن آن خودداري كنم! در نتيجه هنگام خروج از فروشگاه. پول يك كاست فيلم و يك ليف حمام را پرداخته بودم. شب در اتاق هتل كه ساكم را براي رفتن به فرودگاه مرتب مي‌كردم بهت زده شده بودم. ملاحظه كنيد: معلم رشته گرافيك به سن و سال من با قصد عمدي نخريدن هيچ چيز، اكنون با يك ليف حمام ساخت ژاپن دارد به وطنش بر مي‌گردد. يك گرافيست ژاپني ليف حمامي‌ را در جيبم گذاشته و پولش را برداشته است! جالب تر اين كه ليف زنانه بود و از اندازه دستهاي من كوچكتر و من هرگز از آن استفاده هم نكردم. اين حد يك كار گرافيكي تجاري موفق است براي بسته‌بندي يك كالا. هنگامي‌ كه رديف خمير دندانها، بسته‌بندي شكلات و ... را مثال مي‌زدم، دقيقاً كانون توجه، گرافيك بسته‌بندي بود. بنابر اين مايلم توصيه‌اي به صاحبان كالا كه قصد فروش دارند بكنم. در درجه اول متوجه مرتبه و جايگاه و ارزش كالاي خود باشند. در درجه بعد با آگاهي و گشاده‌دستي در خصوص طراحي گرافيك كالاي خود برخورد كنند. اگر توليدكننده هنگام برخورد با موضوع طراحي گرافيك از خود خست نشان دهد يا بي‌ميلي نمايد به طور قطع فروش كالايش در بازار با مشكلي مواجه خواهد شد. پس لازم است صاحبان كالا براي ارايه كالاي خود در جستجوي هنرمند‌ترين و آگاه‌ترين گرافيستهاي تجاري باشند. كسي كه بر جوانب گوناگون كارهاي گرافيكي و روانشناسي كارش مسلط باشد تا بتواند حداكثر هماهنگي‌هاي عناصر مناسب معرفي‌كننده و جذاب ساختن كالا را در منظر خريدار فراهم سازد. در تلف كردن سرمايه؛ متاسفانه ديده مي‌شود بعضي صاحبان و توليدكنندگان كالا كه هم بعضاً ارزش كالايشان بالاست و هم دوام و طول و لزوم استفاده‌شان، در ميان ميلياردها تومان سرمايه‌گذاري براي مراحل گوناگون توليد و عرضه، هنگام برخورد با جنبه‌هاي گرافيكي پروژه كمترين توجه را بدان كرده و گاهي اصلاً آن را نمي‌بينند! از باب تجربه عرض مي‌كنم يكي از كارهاي مرسوم و موثر و اطمينان‌بخش در رسيدن به گرافيك قوي و موثر و قابل رقابت در بازار، سفارش يك پروژه به چند نفر گرافيست است. (همراه با پرداخت حق‌الزحمه پيش‌طرحها) و در نهايت پروژه گرافيك كالا را به دست خبره سپردن تا همين روند را به شكل صحيح‌تري طي كرده و كار را برايشان به انجام رساند. خود اين نوع رفتار نشان از سطح آگاهي و سليقه بالاست. گذشته از اينها توليدكننده با اتخاذ چنين روشي خود در معرض آموزش و كسب آگاهي قرار مي‌گيرد و بر معيارهاي اين كار بيشتر آگاه مي‌شود و قطعاً روي موارد ديگر تصميمات و رفتارش در توليد نيز تاثير مي‌گذارد. ديگر چه بگويم. هنگامي‌ كه صاحب كالا مي‌خواهد گرافيك كالاي خود را (كه در اين جا مراد بيشتر از همه نوع ارايه آن و به طور اخص نوشتار مورد بحث است) به گرافيست بسپارد، بايد به چند نكته اهميت دهد. مهمترين، اين است كه به ذهنيت گرافيست بها داده و در غناي اطلاعات مربوط به كالا كوتاهي نكند و حداكثر اطلاعات همه جانبه راجع به آن كالا را در اختيار او قرار دهد. جالب است بدانيد حتي كالاهاي باد كرده در انبار با ارائه هنرمندانه گرافيكي با سود بيشتر به فروش مي‌رسد. با مثالي بر اهميت هنر گرافيك به ويژه خط‌نوشته‌ها (تايپوگرافي اثر) تاكيد مي‌كنم. بارها پيش آمده كه ناشران كتب مانده در انبار را با عوض كردن جلد و تهيه روكش نو به فروش مـي‌رسانند. ايشان همان محتواي پيشين را با گـرافـيـك كه تنها در مورد جلد كتاب اعمال مي‌شود به بازار عرضه كرده و غالباً موفق نيز مي‌شوند. اگر بخواهيم به طور ملموس و واقعي ارزش خط نوشته و هنر گرافيك را در جاذبه‌هاي بصري كالا درك كرده يا محك بزنيم، كافي است به ويترين كتابفروشي نظري بيفكنيم. آن جاست كه ارزشهاي موجود در نوشته‌ها و تايپوگرافي نمود بيشتري پيدا مي‌كند. همين طور است روزنامه‌هايي كه در كنار يا روي همديگر در دكه و بساط روزنامه‌فروشي‌ها با يـكــديگـر در رقـابـت هستنـد. احسـاسـات و انرژي‌هاي متفاوتي كه از هر كدام از اين تركيبات خـط نـوشته تراوش مي‌كند بستگي به قدرت بصري گرافيكي آنهاست. ما بدون اين كه متوجه شويم تحت تاثير هنر گرافيك كالا قرار مي‌گيريم. گفتم كه گرافيست مي‌تواند دست در جيب هـمـكارش بكند و چيزي را كه اصلاً به درد همكارش نمي‌خورد به او بفروشد! اكـنـون بـي‌فايده نمي‌بينم در مورد چند كلمه‌اي صحبت كنم. ابتدا مايلم توجه شما را به نكته‌اي جلب كنم: ما مردمي‌ هستيم كه به كلام اهميت زيادي مي‌دهيم به شكل كلمه، معني آن و فعل خواندن براي ما اهميت دارد. از اين روست كه مي‌بينيم در جامعه ما از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است زيرا مردم خوشنويسي و خطاطي را نه تنها مي‌بينند بلكه آن را مي‌خوانند. دو فعل خواندن و نوشتن همواره در كنار هم و امري مهم تلقي شده است. يكي از علل اين گرايش خاص وجود شعراي ما بوده است. تعداد، اهميت و بزرگي شعراي ايران نسبت به كشورهاي ديگر بالاتر و برتر است. زيرا از اساس ما مردمي‌كلامي‌هستيم. اگر در گرافيك خود به اين نكته توجه كافي داشته باشيم آن وقت اهميت نوشته نسبت به تصوير براي ما نقشي تعيين كننده خواهد داشت. يعني ما به اين نتيجه مـي‌رسـيم كـه آيا موفق‌تر نخواهيم بود اگر به نوشته‌هايمان اهميت بيشتري بدهيم؟ من فكر مي‌كنم در مقام مقايسه بين طرحهاي گـونـاگـون گرافيكي روي بسته‌بندي يك قلم كالاي خاص اگر طرحي ساخته شده از نوشته وجـود داشته باشد كه البته پرداخت گرافيكي خوبي روي آن شده باشد به ميزان زيادي نسبت به بسته‌هاي اطراف خود جلب توجه بيشتري خواهد كرد. يك دليل آن اين است كه وقتي شما روي يك نوشته كار گرافيكي انجام مي‌دهيد تنها آن را تزئين نمي‌كنيد. اگر بتوانيد در تركيب‌بندي آن شكلي بديع به وجود آوريد اين تركيب‌بندي پديده بصري خيال‌انگيزي است از تلفيق تصوير و نوشته با هم. در اين جا در واقع شما دو عنصر بصري مستقل را در هم آميخته و به يك عنصر بصري تبديل مي‌كنيد. به اين معني كه بار گرافيك و تصوير را در نوشته مي‌ريزيد. واضح است در چنين حالتي قدرت القايي اثـر جـديـد بيشتر شده است. همين جا بايد يادآوري كنم وقتي ما از خطاطي صحبت مي‌كنيم منـظـور خـوشنـويسي نيست. خط كاربردهاي زيـادي دارد. گاهي به دليل كثرت استفاده از خـوشنـويسـي در صورت بكارگيري آن نتيجه مـعكـوس حـاصـل مـي‌شـود. يعنـي اثـر ديـده نمي‌شود. در واقع هنگام كاربرد خط در گرافيك هـمواره بايد دقت كنيم كلمات و نوشته‌ها به گونه‌اي تنظيم و تركيب شود كه به عنوان يك تصوير بديع نظر بيننده را جلب كند. يقين داشته باشيد اين كار موفقتر خواهد بود. مي‌خواهم به اين نكته اشاره كنم كه اگر شما كلمه‌اي را اندكي ناخواناتر، با شكلي غير معمول‌‌تر و با ارائه‌اي زيباتر و بديعتر در معرض ديد قرار دهيد اين تصوير اثري خيال‌انگيز در ذهن مي‌گذارد. اي بسا از اين طريق بتوان رهگذري را كه قصد خريد ندارد جلب كرده و او را نسبت به كالا كنجكاو و علاقمند كرد. از آن جا كه در اين حركت يك ساختار آشنا به شكل بديع تبديل شده طبيعي است كه به عنوان يك نقش غير متعارف توجه را جلب كرده و بيننده را در مقابل خود متوقف مي‌كند. مانند همان كاري كه آن ليف ژاپني با من كرد. البته در اين بحث ما حداكثر استفاده‌اي را كه از خط مي‌توان كرد مورد نظر قرار داديم. يعني كاربرد نوشته و خط بدون اين كه بخواهيم پيام نوشتاري خاصي را به بيننده برسانيم. مي‌توان اين را يك بلندپروازي در عالم خط دانست. اما از اين بلندپروازي يعني گرافيكي منحصر به خط و خطاطي تا ساده‌ترين شكل آن كه هماهنگ كردن يك نوشته با تصوير و موضوع باشد طيفي وسيع وجود دارد كه اين طيف مورد نظر ماست. اينها همه در گرافيك و به دست طراح گرافيك تجلي پيدا مي‌كند. طراح گرافيك است كه مي‌تواند نوشته يا قطعه خطي را كه خوشنويسي شده و به چشم بسياري از بينندگان عادي و معمولي مي‌آيد چنان پرداخت كرده و با عناصر و تركيبات گرافيكي و تصويري درآميزد كه توجه هر رهگذري را جلب كرده و او را وادار به توقف كند. اين كار طراح گرافيك است. خوشنويس خوش مي‌نويسد اما طراح گرافيك است كه مي‌تواند يك قطعه خوشنويسي شده را با هنر خود به زندگي مردم وارد كند. پس بهتر است در اين جا توليدكنندگان و صاحبان نامهاي تجاري را متوجه اهميت هنر گرافيك كنم. مخاطبان ما ديگر مي‌دانند كه وقتي ما درباره گرافيك صحبت مي‌كنيم طيف گسترده‌اي از دانشهاي مختلف را در نظر داريم كه گرافيست به كار مي‌گيرد تا اثري جذاب، بديع و قابل قبول ارائه دهد. از اين جهت مي‌توان گرافيك را يك علم دانست كه بخش مهمي از آن نيز به هنر يا Art‌‌ تعلق دارد. آن دانشها نقش بيشتري در تعريف يك گرافيست دارند. به عنوان مثال وقتي گرافيست در جريان طراحي يك بسته عطر به عنصر نوشته فكر مي‌كند اين كاملا متفاوت است با زماني كه همين گرافيست مشغول طراحي بسته‌بندي يك قطعه صنعتي است و به نوشته آن فكر مي‌كند. گرافيست به همه جوانب كار فكر مي‌كند. ابعاد كالا، محل عرضه آن در فروشگاه، كاربرد آن و مصرف كنندگان آن. تمامي‌اين موارد در خصوص بسته‌بندي عطر و قطعه صنعتي با يكديگر تفاوت دارند. اما همه در انتخاب مصرف كننده موثر هستند. نوشته روي يك كرم نرم كننده دست نمي‌تواند شبيه نوشته روي بسته يك قطعه صنعتي و يا نام يك فيلم ترسناك كه بر سر در سينما نوشته باشد. پس زبان بصري براي خط وجود دارد. يعني همان اصول و قراردادهاي حروف كه نزد همه ما شناخته شده است و همه ما از طريق آن اصول مي‌توانيم حروف و نوشته‌ها را بخوانيم اگر با عناصر و نيروهاي بصري درآميزند مي‌توانند ما را به بار معنايي خاصي برسانند. همه عناصر دروني و بيروني يك كالا بايد با هم هماهنگ باشند. بسته‌بندي و آن چه از نوشته و تصاوير بر روي آن است نيز شامل همين اصل مي‌باشند. شكل و حالت نوشته بايد با ماهيت كالا تطابق داشته باشد. ذهني كه به دنبال يك كالاي لطيف مي‌گردد به سرعت با تصوير و نوشته‌اي كه لطافت را به او مي‌رساند منطبق شده و اول آن را مي‌بيند. چون ذهن او با سمبلهايي از لطافت مشغول شده و به سرعت آن را تشخيص مي‌دهد. كالايي مانند عطر كه با هدف ايجاد جاذبه و حس خوشايند و در نهايت ارتقاء شخصيت مصرف مي‌شود هيچ گاه در بسته‌بندي كه به قدر كافي مرغوب و شكيل نباشد موفق نخواهد بود. چون كسي را كه به دنبال شخصيت و سمبلهاي آن است جذب نمي‌كند. چنين تضادي هيچ گاه براي كالاهاي معروف پيش نمي‌آيد. يكي از راه‌هاي تشخيص كالاي قابل اعتماد و كالايي كه به گذشته و آينده آن مي‌توان اعتماد كرد همين هماهنگي در عناصر تشكيل دهنده آن است. نوشته يا لوگوتايپ روي بسته نقش موثري در اين جا بازي مي‌كند. هنگامي‌كه مي‌بينيم عناصر نوشتاري روي بسته از اصالت و هماهنگي كامل با مجموعه كالا برخوردار نيستند به همه چيز كالا شك مي‌كنيم يا حداقل به سوي كالاي هماهنگ‌تر جذب مي‌شويم. مرجع: ماهنامه صنعت بسته‌بندي