جستجو در تالارهای گفتگو

گیاهان سوخ دار ، تکمه دار، با ریشه گوشتی ، همگی از گیاهان ماندنی میباشند که ریشه های زیر زمینی آنها به اشکال مختلف و متفاوت است . گاهی سوخ دار مانند : گل لاله و سنبل و نرگس . گاهی تکمه دار مانند : بگونیای تکمه دار . و بعضی اوقات با ریشه گوشتی مانند : آلاله یا زنبق و غیره . سوخها یا تکمه ها و ریشه های گوشتی ، در گیاه برای بقاء و ازدیاد آن گیاه موقعیکه قسمتهای هوائی آن ( برگ و ساقه ) از بین میرود بکار می آید و مخزنی برای نگهداری مواد غذائی مورد لزوم بوته ای است که سال بعد باید از آن بروید . ( هرچند که تفاوت زیادی بین ریشه های گوشتی این گیاهان وجود دارد ولی باغبانان و گلکاران ایرانی این گیاهان را گلهای پیازی نامیده و سوخ ، تکمه یا غدد ریشه را هم پیاز می نامند . مانند : پیاز سنبل ، بگونیای پیازی ، پیاز کوکب ) ساختمان سوخها بسته به جنس هرگیاه متفاوت است . چنانچه سوخ گل سنبل مانند پیاز معمولی خوراکی چند پوست روی آنرا پوشانده و سوخ زنبق دشتی و گل خورشیدی ، فلس فلس و سوخ لاله ، زعفران ، گلایول ، یک تکه و گوشتی و سخت میباشند . ریشه های گوشتی نیز از این تغییر برکنار نیستند . مثلا ریشه آلاله بشکل پنجه و ریشه زنبق ساقه مغز دار و گوشتی و ریشه گل کوکب و اختر مرکب از غدد گوشتی مانند : سیب زمینی درشتی میباشند . این گیاهان عموما بواسطه گلهای زیبا که غالبا درشت و با اشکال مخصوص بخود آنهاست . همچنین رنگهای زنده و جالب ، مورد توجه خاص دوستداران گل می باشند. دسته ای از آنها فصل بهار و دسته دیگر تابستان و پائیز گل می دهند . چنانچه با در نظر گرفتن فصل گلریزان این گیاهان مخلوط بهم روی تپه گل یا حاشیه بکارند ، مناظر زیبائی را بوجود می آورند . سوخ بعضی از این گلها مانند نرگس و سنبل را میتوان روی ظرف مخصوص که بجای خاک آب در آنها می ریزند سبز کرده و از گلشان برای تزئین اطاقها و سالونها و غیره استفاده نمود . ضمنا اگر گلخانه در اختیار باشد برای آنکه زودتر و خارج از فصل گلهائی از این گیاهان داشته باشیم میتوان آنها را در گلخانه با هوای گرمی که دارد وادار کرد زودتر گل کند . کاشتن گیاهان پیازی در باغچه : برای درست کردن باغچه یا حاشیه یا تپه گلهای بهاره که بتوان از اواسط اسفند تا اواخر خرداد آنها را همیشه پُر گل نگهداشت، گلهای زعفران ، سنبل ، نرگس ، لاله، را روی آنها می کارند . بنابراین اگر این گلها بترتتیب داخل هم کاشته شود باغچه یا تپه گل زیبائی را بوجود می آورد که گلهای متنوع و زیبای آن چشمگیر میباشد . کاشتن پیازها در گلدان : تهیه گلدانهای گل برای تزئین سالنها و اطاقها و دفاتر کار با گیاهان سوخ دار از آسانترین و معمولی ترین گلهای گلدانی است . مخصوصا بعلت پیش رس بودن گل آنها که اوائل بهار و ایام عید خواهان زیاد دارد . سوخ گیاهان را به نسبت درشتی و ریزی در هر گلدان یک تا چهار دانه باید کاشت . بعنوان مثال : برای هر گلدان 10 سانتیمتری یک عدد سوخ سنبل ، سه تا چهار سوخ نرگس و یک تا چهار دانه سوخ لاله بسته نوع آن می کارند . قبل از آنکه در گلدان ها خاک بریزند ، بایستی سوراخ ته گلدان را با چند تکه تیله شکسته پوشاند تا آب زائد به آسانی از ته گلدان خارج شود . سپس با مخلوطی از خاک برگ پوسیده و کود دامی پوسیده و شن که قبلا حاضر کرده اند گلدانها را تا نیمه خاک گیری کرده با دست خاک را فشرده صاف کنند و پیاز را روی خاک قرار داده روی آن و اطرافش را تا یک سانتیمتر به لبه گلدان مانده خاک ریخته به آرامی بفشارند ، آنگاه گلدانها را آب بدهند . تکثیر گیاهان پیازی : زمانیکه گیاهان سوخ دار در حال استراحت هستند ، از بغل سوخهای اصلی ، سوخ های کوچکی بیرون می آید و کم کم بزرگ میشوند . با جدا کردن و کاشتن آنها به تکثیر این گیاهان اقدام میشود که در زمان معرفی هریک از گلهای پیازی چگونگی آن توضیح داده خواهد شد. طرق مواظبت از پیازهای گیاهان : عموما گیاهان پیازی چند ماه از سال را در حال استراحت بسر می برند . این موقع سوخ ها عاری از ریشه و ساقه و برگ می شوند . همین زمان برای زیاد کردن یا جابجا کردن یا انتقال پیازها به نقاط دیگر زمان مناسبی خواهد بود . آن دسته از این گیاهان را که بهار گل می دهند ، تابستان در حال استراحت بوده ، پائیز آنها را از نو می کارند ( سنبل ، نرگس ، لاله ، زعفران و غیره ) دسته دیگر که تابستان یا پائیز گل میدهند زمستان استراحت می کند ( گلایول ) که سوخ آنها را بهار می کارند . غالب سوخ ها و پیازها را می توان زمان استراحت بیرون آورده خشک کرده و چند ماه خارج از زمین در محل هواگیر و خشک نگهداری کرده یا به نقاط دیگر منتقل کرد . ولی برای زنبق دشتی این کار عملی نیست زیرا فلسهای سوخ آن از خشکی صدمه دیده بزودی خراب شده از بین می رود . چگونه پیاز را گلدار کنیم ؟: پیش رس کردن پیازها طرز عمل خاصی دارد . این عمل مشتمل بر انتخاب پیاز پیش رس از نظر سلامت ، رنگ ، تهیه خاک ، انتخاب محل خنک ، کاشت و بلاخره مراقبت تا موقع گل کردن است . برای انجام عملیات مزبور ، موارد زیر باید ذعایت شود : 1 – پیاز : پیازهای خریداری شده باید رسیده ، سفت و سنگین باشد . پیاز نباید مریض و معیوب باشد و مشخصات رنگ گل باید برای خریدار معین باشد . پیاز مخصوص باغچه غیر از پیازی است که در گلدان می کارند . پیازهای گلدانی باید طبیعتا پیش رس باشد و قبلا اعمالی روی آن انجام داده باشند . 2 – خاک : خاک گلدان عبارت از تورب و ماسه یا خاک برگ پوسیده و ماسه به نسبت مساوی است . خاکی که قبلا در آن پیاز کشت شده است نباید مورد استفاده مجدد قرار گیرد . باغداران گاهی برای پیاز لاله و سنبل و نرگس ، یک قسمت رس هم اضافه مینمایند و برای آماریلیس ، حتما یک قسمت رس اضافه می کنند . چون پیاز خود برای گل کردن به اندازه کافی مواد غذائی دارد . مسئله کود دادن به آن زیاد مهم نیست . 3 – گلدان : گلدان ممکن است از جنس رس ، سرامیک یا پلاستیک باشد . بلندی گلدان حد اقل باید در حدود 12 سانتیمتر باشد . طرز عمل از کاشت پیاز تا گل دار کردن آن : طرز عمل آوردن انواع مختلف پیازها مختصری باهم فرق دارد . اگر ما بخواهیم برای یکایک آنها توضیح دهیم بحث مفصلی خواهد شد . بنابراین در اینجا فقط راجع به پیش رس کردن لاله بحث می کنیم . تمام انواع لاله ها به سرما مقاوم هستند و می توان آنها را در پائیز حوالی مهر و آبان در باغچه کاشت و از گل آنها در بهار استفاده نمود . معهذا اگر بخواهند پیاز لاله را پیش رس کنند ، باید پیازها را در مهرماه و آبان ماه در گلدان بکارند . مخلوط خاک همان است که در بالا گفته شد . به این ترتیب که در ته گلدان تیله گذاشته و خاک لازم را میریزند و چهار پیاز در آن میکارند و نوک پیازها باید خارج از خاک باشند . تولید کنندگان گل فقط یک پیاز لاله را در گلدان نشائی می کارند . معمولا در موقع کاشت ذور پیاز را ماسه می ریزند تا رطوبت اضافی به آن صدمه نزند . محیط پیاز لاله برای پیش رس کردن 11 – 12 سانتیمتر و وزنش در حدود 35 – 40 گرم باید باشد . گل زعفران ، قبل از سایر گلها یعنی از نیمه اسفند تا اوائل فروردین گل داده پس از آن نرگس و سنبل و سپس لاله های پیش رس و اخر از همه لاله های دیر رس به گل می نشینند. تعویض گلدان خاک گلدان اگر به موقع تعویض نگردد به تدریج موجب زرد شدن و ضعیف شدن گیاه میشود.علت ان یکی تغییر فیزیکی خاک و کم شدن قابلیت نفوذپذیری ان و دیگری کم شدن تهویه است.از طرف دیگر کیفیت شیمیایی خاک نیز تغییر می کند و مواد غذایی خاک نقصان می یابند.بنابراین لازم است هرساله خاک گلدان را عوض کرد.گلدان نخلها سیکاسها و مرکبات که رشد بطی دارند هر دو سه سال یکبار عوض میشود ولی میتوان هر سال مقداری خاک گلدان را برداشت و به جای ان خاک قوی مخلوط کرد.کاکتوس ها را می توان چندین سال در یک گلدان نگهداری کزد. به اسانی می توان موقع تعویض گلدان را تشخیص داد.با کم شدن مواد غذایی برگها کوچک و زرد می شوند و ریشه به سرعت به جدار گلدان حرکت می کند و توده متراکمی بوجود می اورد.بنابراین با انگشتان یکدست خاک گلدان را نگه می داریم و ان را وارونه می کنیم و لبه گلدان را به لبه میز یا پله میزنیم تا ریشه گیاه با توده خاک از گلدان خارج شود. بهترین هنگام تعویض گلدان اواخر استراحت گیاه بعنی اول بهار است ولی به هنگام ظهور غنچه از تعویض گلدان خودداری کنید.برای تعویض باید گلدان جدید ۳-۵/۲ سانتیمتر بیش از گلدان قبلی قطر داشته باشد و مثل کاشت گیاه گلدان را بهتر است چنر روز در جای گرم سایه مرطوب نگه داریم. تراریوم این شیشه برای تهویه گیاهان داخل جعبه بکار می رود و هر وقت رطوبت داخل تراریوم ، زیاد شود شیشه بالائی را برمی دارند تا رطوبت تقلیل یابد . ته جعبه ۲ – ۳ سانتیمتر شن درشت یا تیله خرده می ریزند . روی شن یک ورقه نازک زغال خرد شده و روی زغال خرده ها را مخلوطی از سه پنجم تورب و دو پنجم ماسه پر می کنند ( ماسه شسته بدون خاک ) . البته این مخلوط را قبل مرطوب کرده و روی آن خزه مرطوب پهن می کنند . در تراریوم گلهائی نظیر : کروتون – مارنتا – حسن یوسف – عَشَقه و انواع سرخسهای پا کوتاه و بنفشه آفریقایی را می کارند . علاوه بر تراریوم ، در منزلهای جدید اغلب پاسیو موجود است که در آنجا هم گیاهان رطوبت دوست را می کارند . بیشتر اوقات چون ارتفاع پاسیو ، زیاد است و حرارت بطرف بالای آن می رود هم محیط پاسیو خشک می گردد ، هم رطوبت محیطی کم میشود و هم حرارت نزدیک خاک کم است . در این مورد یعنی در موقع کاشت گیاهان در پاسیو ، ممکن است شیشه های سقف را دوجداره کرد و یا پلاستیکی بالای گیاهان کشید و یا اینکه با شیلنگ رطوبت محیطی را بیشتر کرد یعنی روزی یکمرتبه در صبح روی برگهای گیاهان را مرطوب نمود منبع: وبلاگ باغبانی [ دوشنبه 15 بهمن 1386 ] [ 16:38 ] [ محمداقا ] [ نظرات (0) ]