ارتقای کیفیت پیاده رو بر مبنای الگوی رفتاری عابران

[Mohammad Aref 120,438]

یکی از مهم ترین جنبه های حضور انسانی در فضاهای شهری که سبب سرزندگی وپویایی این فضاها ونیز افزایش نقش اجتماعی آنها می شود، حرکت پیاده است. درپیاده روها فعالیت های اجتماعی، تعامل، استراحت افراد و موقعیت تفریح فراهم می شود. زندگی شهری متنوع و غنی مستلزم وجود فضاهای عمومی شهری است. نواحی پیاده، فضای بهتر و بیشتری برای زندگی جمعی تامین می کنند و محیط شهری ایمن تر و آرام تر و پر منزلت تری فراهم می آورند. مسیرهای پیاده دارای بالاترین حد نقش اجتماعی در میان فضاهای شهری عمومی هستند که درآن ها تسلط کامل با عابر پیاده می باشد و کلیه فعالیت های جاری آن را شهروندان پیاده تعریف می کنند.

 

 

پیاده روی دارای اهمیت اساسی در ادراک هویت فضایی، احساس تعلق به محیط و دریافت کیفیت های محیطی است. یکی از عناصر اصلی فضاهای شهری پیاده روها هستند، آن جایی که امکان تعامل و دیدار مستقیم بین انسانها، تفریح، پیاده روی، گذراندن اوقات فراغت، خرید وتجمع و دیدار، نشستن، نگاه کردن، دسترسی، تردد، تبلیغات، اطلاع رسانی و غیره را برای همگان فراهم می آورد. عابران پیاده نمی خواهند فقط پیاده روی کنند، آنان یا می خواهند به مقصدی برسند یا کاری را انجام دهند؛ این آزادی که یک فرد بتواند راه برود و بگردد راهنمای خوب و مفیدی برای دستیابی به کیفیتی ماندگار در محیط های شهری است.

 

مسیر پیاده رو می تواند پاسخگوی بسیاری از نیازهای شهروندان به فضاهای عمومی شهری باشد و در عین حال هویت خاص خود را دارا است وبه شهروندان احساس آرامش و امنیت می بخشد. باید به این نکته توجه داشت که درفضاهای پیاده بر خلاف فضاهای حرکت سواره، حواس غیربصری نیز در ادراک محیط نقش فعال دارند. وجود انواع صداها، بوها، امکان لمس سطوح و حجم ها و امکان چشیدن خوردنی ها، موجب ادراک چند حسی وتاثیرات روانی و عاطفی متنوع در فضاهای پیاده می گردد.

 

در صحنه های شهری، عرصه عمومی کالبدی از عناصر مصنوعی محیط پیرامونی یک فرد تشکیل می شود: نمای ساختمان، کاربری طبقه همکف، ورودی های فضاهای باز، اجزای اصلی تشکیل دهنده این عرصه ها هستند. به طور کلی می توان رفتارها در پیاده رو را به شش فعالیت اصلی تقسیم نمود: راه رفتن، ایستادن، دراز کشیدن، نشستن، دویدن، بازی کردن. از نظر نوع کارکرد فعالیت پیاده می توان به دو نوع رفتار پویا مثل راه رفتن و پرسه زدن و رفتار ایستا مثل نشستن و دراز کشیدن اشاره نمود. در نهایت باید گفت نیازهای روانی عابران پیاده اگر هم تراز نیازهای مادی نباشد از اهمیت کمتری برخوردار نیست و بایستی با در نظر داشتن هر دو جنبه فیزیکی و روانی (عینی و ذهنی) به بررسی، بازشناخت و طراحی یا بهینه سازی پیاده روی شهری پرداخت.

 

منبع: پژوهشکده شهرسازی و معماری سپیدار