معرفی خانه دایی جان ناپلئون

[sam arch 55,878]

 

اگر دنبال نشانه کمرنگی از لاله زار قدیم و هویت تهران هستید، پیشنهاد می کنیم سری به لاله زار جنوبی بزنید و از کوچه اتحادیه دیدن کنید. انتهای این کوچه بن بست قدیمی، خانه ای ارزشمند به نام خانه اتحادیه (امین السلطان) واقع شده که میراث دوران قاجار است. این اثر در تاریخ 12 تیر 1384 با شماره ثبت 12057 به عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسید.

 

خانه اتحادیه را به نام های خانه امین السلطان و خانه دایی جان ناپلئون می شناسند. این خانه از بزرگ ترین باغ های باقی مانده در محدوده تهران است که در ابتدا متعلق به امین السلطان، صدراعظم ناصرالدین شاه بوده؛ خانه ای که مشروطیت از آنجا پا گرفت و حتی روزگاری "خانه صلح حزب توده" در آنجا مقر یافت که در کودتای 28 مرداد یکی از عمارت های آنجا به آتش کشیده شد و هرگز بازسازی نشد.

 

املاک امین السلطان توسط ورثه او تفکیک و به فروش رسیده و قطعه بزرگ آن توسط رحیم اتحادیه خریداری شد که بعدها فرزندانش با ساخت عمارت هایی در آن محل زندگی کردند. تا اینکه در دهه 50 شمسی ناصر تقوایی، کارگردان بنام ایران، ساخت سریال دایی جان ناپلئون را براساس کتاب ایرج پزشک زاد در آنجا آغاز کرد و خانه و باغ اتحادیه تبدیل به مکان توطئه و دسیسه انگلیسی ها شد! پس از مرور زمان بر اثر بی توجهی، درختان آن باغ یکی پس از دیگری خشکیده شد و دیگر نشانی از باغ سرسبز لاله زار باقی نماند.

 

خیابان لاله زار از جنوب به میدان توپخانه (امام خمینی)، از شمال به خیابان انقلاب، از شرق به چهار راه سیدعلی و از غرب به خیابان فردوسی متصل است. لاله زار زمانی نماد نوگرایی و هنر ایرانی بود و شانزه لیزه تهران لقب گرفته بود. بسیاری از تئاترها، رستوران ها، تجارتخانه ها، خیاط خانه ها و فروشگاه های معروف ایران در این خیابان قرار داشتند.

 

ناصرالدین شاه پس از بازگشت از سفر اول فرنگستان خود، به خیال احداث خیابانی مانند شانزه لیزه در تهران به عنوان دارالخلافه افتاد و دستور داد که از میان باغ مصفای لاله زار خیابان بکشند، زمین های اطراف خیابان نیز میان مقربین درگاه تقسیم شد. زمانی در این خیابان 15 سینما و چندین تئاتر و تماشاخانه فعالیت داشتند ولی امروزه 10 سینما در این خیابان فعال هستند و اکثر این سینماها نیز اکنون از رونق افتاده‌اند.

 

در اوایل دوره پهلوی، در اوایل خیابان لاله زار از سوی میدان توپخانه، مغازه ای به نام پیرایش قرار داشت که به جهت داشتن پوشاک مد روز در تهران شهرت داشت. رو به روی این مغازه، کافه قنادی لاله زار واقع بود. امروزه بیشتر لاله زار را صنف فروشندگان لوازم برقی در اختیار گرفته اند. خانه و باغ اتحادیه یا خانه امین السلطان عمارتی مربوط به دوران قاجار است که به عنوان تنها بازمانده از خیابان لاله زار قدیم و یکی از نفایس معماری عصر قاجار شناخته می شود.

 

arthut.co