آکوستیک و انتقال صدا

[paramisrockwool 117]

ما در زندگی روزمره خود از شنیدن صداهای نامطلوب گریزان هستیم و همواره به دنبال راه حل هایی می باشیم که این نوع صداها را از محیط زندگی دور کنیم. هر چقدر که پیش می رویم بشر بیشتر نسبت به حس شنوایی، علم صدا و آکوستیک توجه پیدا می کند.

علم آکوستیک در برابر سایر علوم پیشرفت چندانی نکرده است، نظریه اساسی راجع به انتشار و اخذ صوت از زمان های قدیم در تحولات فکری بشر پیش آمده است و اسلوب آن امروزه هم مورد قبول است. از مشاهداتی که از زمان های قدیم بدست آمده است، معلوم شده که صوت بوسیله آزمایش های مربوط به هوا از یک نقطه به نقطه دیگر انتقال می یابد.

 

عایق صوتی پشم سنگ

یکی از ویژگی های مهم عایق پشم سنگ خاصیت آکوستیک بودن آن است. پشم سنگ با جذب امواج صدا مانع از انتقال آن از محیطی به محیط دیگر می شود. به همین دلیل از پشم سنگ برای رسیدن به آرامش صوتی و عایق کاری صدا در ادرات و ساختمان ها و همچنین در سالن های کنفرانس، استودیوهای ضبط صدا، سینماها، سالن های تئاتر و ... استفاده می شود.

پشم سنگ به عنوان عایق صوتی دیوار، سقف، کف ساختمان ها نیز بکار می رود و این عایق به راحتی مانع ورود و یا خروج صدا بین همسایگان و اتاق های مجاور می شود و محیطی آرام را فراهم می کند.

 

ارتباط صوت و ارتعاش

با زدن ضربه به لبه یک جام فلزی با یک میله، صدایی از آن به گوش ما می رسد. اگر با دقت به لبه جام نگاه کنیم می بینیم که در هنگام ضربه زدن لبه جام به سرعت به ارتعاش در می آید. اگر یک پاندول سبک به لبه جام نزدیک کنیم، حرکت پشت سر هم پاندول را که به دلیل ارتعاش جام است خواهیم دید. (البته در بعضی از وسایل این ارتعاش قابل مشاهده نیست و نیاز به وسایل به دقت بالا دارد.) ارتعاش اجسام باعث به وجود آمدن اصوات می شود.

هوا به عنوان ناقل صدا به حساب می آید اما علاوه بر هوا، جامدات و مایعات نیز ناقل خوب صدا می باشند. اگر گوش خود را بر روی زمین بگذارید می توانید صدای پای انسان ها و یا چهارپایان را از مسافت دور بشنوید، همچنین اگر گوش خود را به ریل آهن بچسبانید از چند کیلومتری صدای حرکت قطار را خواهید شنید. این مطلب نشان می دهد که شدت انتقال صدا در جامدات (و حتی مایعات) بیشتر از هوا (گازها) است.

 

آکوستیک و عایق صوتی اتاق

در بسیاری از مواقع داخل اتاق به موسیقی گوش می دهیم تا بیرون و در فضای باز، بنابراین آشنایی با نحوی انعکاس صدا در محیط بسته و آکوستیک آن اهمیت پیدا می کند و به ما برای داشتن محیطی که بتوان با کیفیت بهتر به موسیقی گوش داد کمک می کند.

شاید تصور شود در اجرای خوب یک موسیقی تنها نیاز به سازهای خوب، نوازندگان ماهر و یک رهبر خوب باشد. اما اینگونه نیست بلکه در اجرای خوب موسیقی به موارد زیر نیز نیاز هست:

- صدای تمام خواندگان و نوازندگان باید با یک بالانس یکنواخت توسط شوندگان، شنیده شود.

- هر یک از نوازندگان و خوانندگان باید بتوانند صدای اجرای خود و دیگران را به خوبی بشنوند.

- انعکاس و طنین صدا باید به گونه ای باشد که مزاحمتی ایجاد نکند بلکه باعث بهبود کیفیت صدا شود.

- از بیرون نباید صدایی به داخل وارد شود و یا صدای تماشاچیان نباید تاثیری بر اجرا داشته باشد.

- صدا نباید به بیرون نفوذ کند.

این نکات تا حدودی برای مواردی که در اتاق به موسیقی گوش میدهید نیز تاثیر گذار است. برای رسیدن به آکوستیک مناسب باید با قوانین و نحوه ی انعکاس صوت در فضای بسته آشنا شوید.

 

انعکاس صدا در اتاق

به شکل زیر نگاه کنید. فرض کنید که نقطه قرمز رنگ یک منبع انعکاس صوت مانند آلات موسیقی، خواننده و یا یک بلند گوی دستگاه پخش است. به منظور ساده شده مسئله منبع صوت را بصورت یک نقطه در نظر گرفته شده است. شونده ای در نقطه ی سبز رنگ قرار دارد، حال با ایجاد صوت توسط منبع صوت، کوتاهترین مسیری که صدا به شنونده می رسد خط سبز رنگ می باشد که با حرف a نشان داده شده است، شنونده ابتدا این صدا را می شوند.

زمانی که امواج موج به یک مانع برخورد می کنند با زاویه ای برابر با زاویه تابش، بازتابیده می شوند. در این مسئله به دلیل اینکه اتاق دارای 4 دیوار می باشد، 4 بازتاب صدا درنظر گرفته شده است که صدای تولید شده را بعد از طی کردن مسافت بیشتری به گوش شنونده می رساند. توجه داشته باشید که انرژی انعکاس صوت با توجه به مسیر طی شده به تدریج کاسته می شود. به عبارت دیگر هر چقدر که فاصله تا منبع تولید صدا بیشتر باشد، صدا با انرژی کمتری شنیده می شود.

سرعت صوت در هوا را می توان از رابطه ی زیر محاسبه کرد:

C = (331.5 + 0.6 T) m/s

که در این رابطه C سرعت صوت (m/s) و T درجه حرارت محیط بر حسب درجه سانتیگراد می باشد. با توجه به ثابت بودن دما در اتاق و با توجه به رابطه بالا سرعت تمام صداهای بازتابیده شده یکسان در نظر گرفته می شود. با توجه به یکسان بودن سرعت صوت هر چقدر که مسافت طی شده بیشتر باشد زمان رسیدن صدا، بیشتر می شود.

بنابراین صداهای بازتابیده شده از منبع صوت که مسافت بیشتری را طی می کنند دیرتر و با شدت کمتری به گوش شنونده می رسد.

 

 

این مطلب تنها مربوط به انعکاس اول صدای تولید شده است، اما در واقع در یک اتاق انعکاس های متوالی از صدای تولید شده ایجاد می شود.

صداهایی که ما در یک اتاق معمولی می شنویم صدای خالص تولید شده از منبع صوت نمی باشد. با وجود اینکه انرژی صوت با انعکاس های متوالی کاهش می یابد، اما ترکیب صداهای گذشته به شدت بر روی صداهای اصلی تاثیر می گذارد.

 

منبع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[paramisrockwool 117]

آسایش صوتی همواره مسئله مهمی در کیفیت زندگی بشر بودن است. در روم باستان قوانینی در مورد ارابه هایی که سرو صدا ایجاد می کردند و خواب مردم را به هم می زدند، وجود داشته است.

مشکلات سرو صدا و آلودگی صوتی که امروزه گریبان گیر جوامع شهری شده است قابل مقایسه با گذشته نیست. ماشین ها، موتورها و کامیون های زیادی با موتورهای دیزلی که صدای موتور و اگزوز آن ها کنترل نشده است، روز و شب از خیابان ها و معابر شهری عبور می کند. این باعث وخیم شدن مشکل آلودگی صوتی در شهرها شده است. علاوه بر این قطارها و هواپیماها نیز باعث آلودگی صوتی شده اند.

 

آلودگی های صوتی با توجه به منبع تولید کننده آنها به دو دسته تقسیم می شوند.

- آلودگی صوتی ناشی از منابع خارج از ساختمان: مانند صدای رفت و آمد وسایل نقلیه، هواپیماها، قطارها، سرو صداهای ناشی از صنایع و یا فعالیت های تجاری مجاور مناطق مسکونی.

- آلودگی های صوتی ناشی از منابع داخل ساختمان: مانند صدای تلویزیون، صداهای ساکنان ساختمان های مجاور، صدای ناشی از وسایل الکتریکی آشپزخانه.

عایق کاری نبودن ساختمان، بی توجهی به کیفیت ساختمان توسط سازندگان و نبودن قوانین جدی برای جلوگیری از ورود آلودگی صوتی و همچنین عدم وجود ضمانت اجرایی لازم، باعث بوجود آمدن مشکلات صوتی در کشور ما شده است.

 

صداهای بسیار شدید می توان به گوش انسان آسیب های جدی و جبران ناپذیری وارد کنند. میزان حساسیت افراد به صداها متفاوت می باشد، اما متخصصان معتقده اند زمانی که صدا بلندتر از 85 دسی بل باشد، شنوایی آسیب می بیند (چیزی در حدود صدای یک ترافیک سنگین). البته طول مدت شنیدن صدا هم مهم است. برای مثال قرار گرفتن در معرض صدای بیشتر از 109 دسی بل به مدت بیش از دو دقیقه بسیار خطرناک است.

اگر در محیطی قرار گرفته اید که صداهای اطراف به قدری بلند هستند که مجبورید برای حرف زدن فریاد بزنید یا گوشتان زنگ می زند و یا حس می کنید که صدا در گوشتان می پیچد، باید بدانید که این سر و صدا برای گوش شما بسیار خطرناک است.

 

 

حد مطلوب صدا در ساختمان

 

بررسی ها محاسبات صورت گرفته نشان داده است حد مطلوب صدا در ساختمان های مسکونی و در اتاق خواب 30 دسی بل، در اتاق نشیمن 40 دسی بل و در آشپزخانه 45 دسی بل است. در بیمارستان در اتاق بیمار 30 دسی بل، در اتاق عمل 35 دسی بل و در اتاق انتظار 40 دسی بل است. در بانک ها و فروشگاه ها حد مطلوب صدا 45 دسی بل می باشد. حداکثر میزان صدا نباید 5 دسی بل بیشتر از حد مطلوب باشد.

برای رسیدن به حد مطلوب صدا در ساختمان ها، عایق کاری صوتی اجتناب ناپذیر می باشد، تا از ورود صداهای بالاتر از 50 دسی بل جلوگیری شود.

هرچند امروز با استفاده از پنجرهای دو جداره در ساختمان ها از ورود صداها به درون ساختمان ها تا حدود زیادی کاسته شده است، اما با افزایش تولید موتورسیکلت های با صدای بالاتر از 90-70 دسی بل در کشور، همچنان عایق کاری صوتی ساختمان ها لازم می باشد.

استفاده از عایق صوتی پشم سنگ در عایق کاری بیمارستان ها، مدارس، مناطق مسکونی باعث می شود که محیط مناسب با آسایش صوتی مطلوب فراهم گردد. از مزیت های استفاده از عایق صوتی پشم سنگ این است دارای خواص حرارتی بسیار خوبی نیز می باشد و باعث می شود که ساختمان همزمان عایق کاری حرارتی شود. علاوه بر این پشم سنگ یک عایق ضد حریق می باشد که و از انتشار آتش و دود جلوگیری می کند.

 

منبع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام