ابرشهر رویایی Neom عربستان می‌تواند قوانین و زندگی شهروندان این کشور را نجات دهد

[Mohammad Aref 120,438]

برخی از شرکت‌های استارتاپی دره سیلیکون به دنبال ساختن شهرهای آینده روی دریا هستند. جایی که از مرز کشورها فاصله دارد و مشمول قوانین محدودکننده دولت‌ها نمی‌شود.

 

در خاورمیانه؛ کشورهای حوزه خلیج‌فارس به سراغ بیابان‌ها رفتند تا شهرهای فناورانه آینده خود را آنجا بسازند. برخی کشورهای این حوزه از بیابان‌ها و زمین‌های بایر گسترده و وسیعی برخورداراند که برای ساخت یک شهر از ابتدا مستعد به نظر می‌رسند.

 

به‌ویژه اینکه شهرهای آینده قرار است از انرژی‌های پاک مانند باد، خورشید، آب و غیره بهره ببرند.

 

برای مثال، کشور عربستان در اوایل آبان ماه خبر ساخت یک مگاشهر ۵۰۰ میلیارد دلاری را در مساحتی بیابانی به متراژ ۲۶/۵۰۰ کیلومترمربع نزدیک مرز اردن و مصر رسانه‌ای کرد.

 

ابرشهر Neom از انرژی‌های پاک استفاده خواهد کرد و بسیاری از امور آن توسط روبات‌ها و پهپادها انجام می‌شود. دولت عربستان می‌گوید شهر «نئوم» به یک مرکز کسب‌وکار و بازار آزاد اقتصادی تبدیل خواهد شد. قرار است فاز اول این شهر در سال ۲۰۲۵ رونمایی شود.

 

چشم‌اندازی تیره یا روشن

از همان روزهای اولیه، یک سوال جدی در رسانه‌ها مطرح شده است. آیا شهر هوشمند جدید عربستان با قوانین و سیستم مذهبی اداری اجتماعی دولت مرکزی سعودی مدیریت می‌شود؟

 

مقامات سعودی اظهار کردند این منطقه و شهر آینده همانند دیگر مناطق آزاد تجاری دنیا اداره خواهد شد. آن‌ها می‌گویند در این شهر هیچ‌گونه محدودیتی برای زندگی افراد وجود ندارد و هر کسی از هر کشور، مذهب، قوم و ملیتی می‌تواند حضور داشته باشد.

 

به نظر می‌رسد عربستان به دنبال پیاده‌سازی مدلی است که در شهر دبی به نام DIFC پیاده‌سازی شده و نتیجه‌بخش بوده است.

 

توجه کنید داریم درباره عربستان صحبت می‌کنیم. یکی از بسته‌ترین حکومت‌های منطقه با مجموعه‌ای از قوانین غیربشردوستانه و محدودکننده برای سرمایه‌گذاری، زندگی، تجارت و روابط اجتماعی. هر سال‌ ده‌ها بیانیه و قطعنامه بر علیه این کشور در مجامع بین‌المللی صادر می‌شود. عربستان به تازگی در ماه‌های اخیر و تحت فشارهای شدید اجازه رانندگی و رای به زنان داده است.

 

اینجا است که باید در موفقیت ابرشهر رویایی «نئوم» شک کرد و چشم‌انداز خوبی، آن‌طور که خود مقامات سعودی انتظار دارند برایش متصور نشد!

 

اما اگر چنین شهری در عمل ساخته بشود؛ چه تاثیراتی روی دیگر شهرهای عربستان یا مجموعه قوانین و مناسبات اجتماعی آن خواهد گذاشت؟ دولت مرکزی تا چه اندازه مجبور به عقب‌نشینی و تغییر قوانین به نفع رشد و پویایی اقتصاد بدون نفت است؟ فراموش نکنیم یکی از اهداف اصلی ساخت این شهر؛ کاهش و قطع وابستگی به نفت و تسری آن به دیگر حوزه‌ها و بخش‌های این کشور است.

 

تغییر قوانین و سیاست‌ها

نباید در کوتاه‌مدت امیدی به تغییرات بزرگ در عربستان داشت ولی شاید در چشم‌انداز سال‌های ۲۰۳۰ و پس از آن شاهد دگرگونی‌های بزرگی در اقتصاد و قوانین این کشور باشیم و دولت سعودی با برخی واقعیت‌های جهانی روبرو شود.

 

واقعیت اول این است که هیچ کشور و دولتی بدون داشتن یک اقتصاد پویا و متنوع نمی‌تواند آرمان‌شهری برای شهروندان خودش بسازد. جوامع فقیر نمی‌توانند به دنبال عدالت، آزادی، توسعه مدنی، حقوق شهروندی و افزایش کیفیت زندگی باشند.

 

واقعیت دوم این است که قوانین و سیاست‌های محدوده‌کننده، سرکوب‌گر و بسته اجتماعی نمی‌توانند آینده‌ای همراه با فناوری، نوآوری، توسعه شهری و اجتماعی را رقم بزنند. معمولا نوآوری و شرکت‌های استارتاپی در محیط‌های با مجموعه قوانین انعطاف‌پذیر و باز رشد می‌کنند.

 

مجموعه قوانین حقوقی و اقتصادی فعلی عربستان امکان رشد و توسعه هیچ فعالیت اقتصادی طولانی‌مدت و ماندگاری را نمی‌دهند. نه تنها کشور عربستان؛ بلکه سایر کشورهای جهان نیز گرفتار اختلاف عمیق زیرساخت های حقوقی خود با رشد سریع فناوری، جهانی شدن و دیجیتالی شدن هستند.

 

به همین دلیل است که شاید ساخت شهر «نئوم» برای عربستان یک تجربه جدید در ساخت یک جامعه با مجموعه‌ای از قوانین حقوقی آزادتر و بهتر باشد. دولت عربستان این فرصت را دارد که تغییر و دگرگونی را ابتدا از یک منطقه محدود و شهر جدید شروع کنند و به تدریج پس از مشاهده نتایج؛ قوانین جدید را به شهرهای دیگر و کل کشور بکشانند.

 

اتفاقی که کشور امارات در شهر دبی با پروژه DIFC از سال ۲۰۰۴ شروع کرد و اکنون ثمره‌اش را می‌بیند. امارت این شهر را منطقه آزاد و ویژه اقتصادی و قانونی اعلام کرد. معافیت‌های مالیاتی و مجموعه‌ای از قوانین شتاب‌دهنده اقتصادی برای شرکت‌های خارجی در نظر گرفت. تلاش کرد سیستم نظارتی و قوانین حقوقی، تجاری و دادگاهی خود را براساس کشور انگلیس و به زبان انگلیسی بازنویسی و پیاده‌سازی کند.

 

امارت به تدریج چابکی، شفافیت و کارایی را در مجموعه‌های مختلف اقتصادی و حقوقی خود پیاده‌سازی کرد تا اکنون به یکی از بزرگ‌ترین مناطق برای حضور شرکت‌ها تبدیل شده است و رتبه هفتم جهانی را در میان مراکز مالی بین‌المللی دارد.

 

چشم‌انداز بلندپروازانه مقامات کشور عربستان هم فراهم کردن یک زندگی راحت‌تر برای مردم با استفاده از پروژه «نئوم» است. نئوم می‌تواند در قوانین و ارتباطات شهروندان عربستانی تغییراتی ایجاد کند که در نهایت به کسب‌وکار، اقتصاد و شرایط زندگی بهتر بیانجامد.

 

منبع: 1پزشک