نگاهی به بحث جنسیتی سلامت

[samyar 3,407]

نگاهی به بحث جنسیتی سلامت

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

مگر سلامت هم زنانه و مردانه دارد؟ ظاهرا دارد چون هفته قبل روز ملی سلامت مردان بود. 28 مهرماه هم كه به سلامت زنان اختصاص یافته اما واقعا مبحث سلامت زنان و مردان متفاوت است؟برخورداری از سلامت، حق همه انسان‌هاست و در این بین، تبعیض جنسیتی نباید قائل شد

.

 

نگاهي به بحث جنسيتي سلامت

 

سلامت زنانه ، سلامت مردانه

لمون پرس - مگر سلامت هم زنانه و مردانه دارد؟ ظاهرا دارد چون هفته قبل روز ملي سلامت مردان بود. 28 مهرماه هم كه به سلامت زنان اختصاص يافته اما واقعا مبحث سلامت زنان و مردان متفاوت است؟برخورداري از سلامت، حق همه انسان‌هاست و در اين بين، تبعيض جنسيتي نبايد قائل شد.

 

از سويي به دليل تفاوت‌هاي جسمي بين زن و مرد بيماري‌ها گاه چهره‌هايي متفاوت در دو جنس دارند و گاهي حتي يك بيماري مربوط به يك جنس مي‌شود و با ديگري كاري ندارد.گاهي هم باورهاي ذهني باعث مي‌شود، بيماري در يك جنس خوب درمان شود و در جنس ديگر، اساسا مراجعه به پزشك صورت نگيرد.

مردان بد شانس

آيا مرد بودن، تهديدي براي سلامت محسوب مي‌شود؟ اين سوال شايد كمي عجيب باشد اما آمار نشان مي‌دهد اين‌طور است. معمولا اميد به زندگي در كشورهاي مختلف (از جمله ايران) در زنان بيش از مردان است. از طرف ديگر، مردان در طول زندگي خود با خطرات بيشتري نسبت به زنان مواجه مي‌شوند. احتمال بيماري‌هاي قلبي، تصادفات و خودكشي‌ها در مردان بيشتر است. از طرفي مردان بيش از زنان در معرض عوامل خطرساز محيطي و شغلي هستند؛ همچنين عادات غلطي مانند مصرف سيگار، اعتياد و استرس شغلي در آنها بيشتر است و در مقابل مردان در مقايسه با زنان مراجعات پزشكي كمتري دارند.

 

اگر به آمار مرگ و مير كشور خودمان نگاهي داشته باشيم، مي‌بينيم حوادث ترافيكي بار اول بيماري‌ها در كشور را به خود اختصاص داده و قربانيان مرد آن 5 برابر زنان است، اعتياد نيز در مردان 10 برابر زنان شايع است و تلفات ناشي از سقوط نيز در مردان 3 برابر زنان است.

 

حوادث عمدي و غيرعمدي بيشترين بار بيماري در كشور است. بعد از آن بيماري‌هاي رواني بيشترين بار بيماري را در كشور دارد و سومين بار بيماري در كشور نيز حوادث قلبي و عروقي است.

 

به‌طور كلي ميزان بيماري‌هاي رواني در زنان بيش از مردان است

اما به‌علت بيماري رواني اعتياد كه در مردان 10 برابر زنان است ميزان بيماري‌هاي رواني و اختلالات رفتاري در مردان و زنان تقريبا برابر است و حدودا 53 درصد اين بيماران مرد و 47درصد زن هستند.

براساس آمار سال 85 نظام ثبت سرطان كشور، سرطان در مردان كشور نزديك به 34 هزار و در زنان حدود 26 هزار مورد بوده كه نشان‌دهنده بروز بيشتر اين بيماري در مردان است.

 

در مجموع سرطان‌هاي پوست، معده، مثانه، پروستات و روده بزرگ 5 سرطان اول مردان و همچنين سرطان‌هاي سينه، پوست، روده بزرگ، معده و مري 5 سرطان اول زنان را تشكيل مي‌دهند.

 

براساس آمار سال 86 ، از يك ميليون و 220 حادثه‌اي كه در اين سال ثبت شده، 2/72 درصد حوادث مربوط به مردان بوده كه از اين ميان، 40درصد حوادث در كوچه و خيابان اتفاق افتاده كه بيش از 79درصد آن مربوط به مردان است. همچنين 8/8درصد حوادث در بزرگراه‌ها اتفاق افتاده كه 76درصد آن مربوط به مردان بوده است.

 

مطالعات سال 84 نيز نشان مي‌دهد، حدود 28درصد مردان اضافه وزن داشتند كه از اين تعداد 4/7 درصد آنها چاق بوده‌اند. همچنين 21 درصد افراد كشور، روزانه دخانيات مصرف مي‌كرده‌اند كه آمار آن در زنان زير 3 درصد است.

 

براساس مطالعات انجام شده در سال 85 ، ميانگين شاخص توده بدني نشان مي‌دهد كه مشكلات زنان در اين زمينه بيشتر از مردان بوده است. به اين ترتيب 7/51درصد زنان اضافه وزن داشتند، همچنين در جامعه آماري 15 تا 64 ساله‌هاي كشور، مصرف دخانيات در مردان 22 درصد و در زنان كمتر از يك درصد بوده است. مجموع مصرف دخانيات در هر دو جنس نيز حدود 12 درصد بوده است. مصرف ميوه و سبزيجات در هر دو جنس زن و مرد، كمتر از 2 واحد است در حالي كه مصرف روزانه 3 تا 5 واحد ميوه و سبزيجات در هر دو جنس توصيه مي‌شود.

 

زنان قوي‌ترند

‌تحقيقات جديد، پژوهشگران را متقاعد كرده سيستم ايمني بدن زنان قوي‌تر از سيستم ايمني مردان است. محققان معتقدند؛ توليد هورمون استروژن كه در بدن زنان صورت مي‌گيرد، مي‌تواند تاثيرات مفيدي روي واكنش بدن نسبت به التهابات دروني و عليه عوامل بيماري زاي باكتريايي داشته باشد.

حضور استروژن تاثير سودمندي روي سيستم ايمني دروني دارد كه نماينده اولين خط دفاعي بدن عليه ارگانيسم‌هاي بيماري‌زاست.

به همين دليل نتايج تحقيقات مختلف نشان مي‌دهد كه بدن زنان واكنش قوي‌تري نسبت به مردان در برابر التهاب و عفونت از خود بروز مي‌دهد.

 

تنبلي مردانه

آمارها نشان مي‌دهد مردان كمتر عادت دارند براي معاينه سالانه يا حتي مداواي بيماري خود به پزشك مراجعه كنند و كمتر از زنان از خدمات پزشكي استفاده مي‌كنند.

 

آمارها نشان مي‌دهد مردان كمتر عادت دارند براي معاينه سالانه يا حتي مداواي بيماري خود به پزشك مراجعه كننديافته‌هاي مطالعات نشان مي‌دهد مرداني كه ديدگاه سنتي نسبت به جنس خود دارند و بر اين باورند كه مردها بايد موجودات قوي باشند و براي زنان نقش حامي را ايفا كنند، بيماري خود را ابراز نمي‌كنند و به همين دليل به پزشك نيز مراجعه نمي‌كنند. البته اين تنها علت مراجعه كمتر مردان به پزشك نيست؛ عده‌اي از مردان به دليل مشغله كاري و ارجحيت كار بر سلامت به پزشك نمي‌روند، برخي هم اصولا ‌حوصله پزشك و انتظار كشيدن در مطب را ندارند.

برخي هم معتقدند؛ وقتي مردان بيمار مي شوند، براي درمان دچار نوعي ترس و نگراني مي شوند و گاهي از مراجعه به پزشك خجالت مي‌كشند و احساس مي‌كنند كمتر به كمك ديگران نياز دارند.

اين قضيه آنقدر پيش مي‌رود كه حتي در مطالعه‌اي آمده است از هر 4 مرد مبتلا به بزرگي پروستات، يكي از آنها به مدت 6 ماه از مراجعه به پزشك خودداري مي‌كند. جالب اينجاست كه تقريبا 50درصد آنها بيشتر از يك‌بار در سال به پزشك مراجعه نمي‌كنند.

 

حتي اگر بيماري روي زندگي آنها تاثير هم بگذارد، معمولا باز هم به پزشك مراجعه نمي‌كنند؛ حتي اگر مجبور شوند به مسافرت‌ نروند و رفت و آمد خود را محدود كنند. يكي از دلايل اين‌كار نه تنبلي مردانه بلكه احساس خجالت از بيماري خود است.

 

طولاني اما بي‌كيفيت

با آن كه آمار، حاكي از طول عمر بيشتر زنان نسبت به مردان است ولي كيفيت زندگي آنان به‌گونه‌اي جدي و با مشكل همراه است؛ كه زنان به نسبت بيش از مردان دچار عوارض حاد، شرايط مزمن و معلوليت‌هاي طولاني مدت و كوتاه مدت مي‌شوند، چنانچه اين مسائل و مشكلاتي اعم از سوءتغذيه، كار طاقت‌فرسا، زايمان‌هاي مكرر و ديگر مسائل فرهنگي و اجتماعي موثر بر سلامت آنها ناديده انگاشته شود، سلامت خانواده آنان در كنار سلامت خودشان آسيب خواهد ديد.

آمارها نشان مي‌دهد؛ 30درصد از زنان 15 تا 49ساله دچار كم خوني هستند يا كمبود يد در زنان ايراني 2 برابر مردان است. اين نتايج گواه بر اين است كه تامين سلامت زنان نسبت به مردان بسيار مشكل‌تر است، عواملي نظير تبعيض، فرصت‌هاي نابرابر اقتصادي، شغلي، اجتماعي، فرهنگي و سياسي، عدم دسترسي به آموزش مناسب و كافي، بويژه نداشتن سواد بهداشتي، مهم‌ترين موانع تحقق سلامت زنان كشور را تشكيل مي‌دهند.

گرايش به غذاهاي آماده و انتخاب جايگزين فرنگي براي غذاهاي سنتي ايراني از جمله عواملي‌اند كه سلامت جسماني زنان را تهديد مي‌كند. البته در كنار مساله تغذيه بايد تحرك و بهره‌وري كم از آفتاب را هم در نظر گرفت كه به مشكلات زنان دامن مي‌زند، فقر حركتي در دختران به رشد آنان آسيب مي‌رساند، طبق آمار اعلام شده، سرانه فضاي ورزشي دختران در مدارس 17 سانتي‌متر است؛ در حالي كه فضاي استاندارد براي اين كار، 250 سانتي متر است.

 

عجيب نيست اگر بدانيد قابليت جسماني زنان 18 تا 26 سال ايراني مساوي با قابليت جسماني زنان 50 ساله فرانسوي برآورد شده است. فقر حركتي در زنان كه بر اثر بالا رفتن سن، چاقي، يائسگي و كم تحركي ايجاد مي‌شود، پوكي استخوان به بار مي‌آورد