Make or Buy Decision

[XMEHRDADX 7,514]

شاید واژه های برون سپاری و یاامانی را شنیده باشید و یا به گونه ای با آن برخورد کرده باشید.معنی و مصداق این دو واژه در اطراف ما به فراوانی وجود دارد حتی اگر به آن توجه نکرده باشیم.در دانشگاه یا محل کار شما تغذیه به چه صورت است ؟ آیا خود دانشگاه ویا شرکت توسط پرسنل استخدامی غذارا تهیه و در اختیار تان قرار می دهد یا این که بایک شرکتی برای تهیه غذا قرار داد بسته است؟حمل و نقل چطور؟ آیا پرسنل خدمات و نظافت فرودگاه کارمند فرودگاه هستند یا فرودگاه باشرکتهای خدماتی برای انجام این امور قرار داد بسته؟ ومثالهای خیلی زیادی از این دست.

 

• برون سپاری : برون سپاری یعنی واگذاری بخشی از خدمات وامور سازمان به پیمانکاران.یعنی این که بدلائل مختلف ازجمله کم کردن هزینه،کم کردن نیروی انسانی و مشکلات مربوط به آن،تسلط و تمرکز بیشتر برروی کار و ...،با یک شرکت دیگر که درآن بخش از کار تخصص دارد قراردادبسته و کار به آنها واگذار می گردد البته با نظارت شرکت واگذار کننده.مانند سپردن حمل و نقل ،رستوران و تغذیه،خدمات نظافت،تعمیرات ماشین الات و غیره به پیمانکار.
  

• امانی : امانی یعنی اینکه سازمان توسط نیروهای خودش وبا امکانات خودش کارهای خود را انجام دهد.
  

هردوی این روشها مزایا و معایبی دارند و شرح و بحث در باره آنها مفصل است ولی چون هدف این مقاله بیشتر بررسی تحلیلی موضوع است ،از توضیح بیشتر خودداری میشود.

 

تصمیم گیری انجام کار در درون سازمان یا واگذاری آن به پیمانکاران

(make or buy decision)

به دو مدل یا دو گونه می توان برای سپردن کار به پیمانکار و یا انجام آن درون سازمان تصمیم گیری نمود:

1- تصمیم گیری بصورت شهودی(قضاوتی یا توصیفی) : این مدل تصمیم گیری متکی بر سلایق ،تجربه ،... و اندیشه ها و تفکرات شخصی یا گروهی است.

2-تصمیم گیری به صورت تحلیلی(آنالیز و تجزیه تحلیل اطلاعات،ریاضی یا تجویزی): این مدل تصمیم گیری متکی بر اطلاعات و آنلیز اطلاعات می باشد.

بدیهی است بر اساس اتکا و استفاده از هر دو مدل بصورت توامان هم تصمیم گیری می شود.

 

در ادامه این بحث دراین تاپیک تصمیم گیری تحلیلی در ارتباط با برون سپاری و یا انجام کار بصورت امانی بررسی و چگونگی محاسبه و روابط بیان و در آخر هم مثالی حل می گردد.

[XMEHRDADX 7,514]

تصمیم گیری انجام کار در درون سازمان یا واگذاری آن به پیمانکاران

 

 

برای دستیابی به رابطه مناسب جهت تصمیم گیری برای انجام کار در درون سازمان یا واگذاری به پیمانکاران هزینه های سازمان به دوبخش زیر تقسیم می شوند:

1. هزینه های ثابت: هزینه های یک سازمان که با تغییر حجم تولید (در یک محدوده مشخص)در واحد زمانتغییر نمی کند وثابت است.یعنی اینکه با کم شدن تولید و یازیاد شدن تولید این هزینه ها تغییری نمی کند.مانند هزینه های کرایه ساختمان یا کارگاه،حقوق مدیران ،هزینه روشنایی و....
   
2. هزینه های متغیر: برای تولید هر واحد از محصول هزینه ای وجود دارد که مقدار آن ثابت نیست و باکم شدن تولید محصول کم شده و بازیاد شدن تولید محصول زیاد می شود و این هزینه ها بستگی به حجم تولید در واحد زمان دارد.به عبارتی هزینه های تولید که با تغییر مقدار تولید تغییر می کند هزینه های متغیر هستند.مانند هزینه های برق صنعتی،هزینه های مواد اولیه،سوخت صنعتی...
   

علائم قرار دادی

m :ساخت و تولید درون سیستم.make

b : خریداری از یا واگذاری به بیرون سیستم.buy

 

هزینه های ثابت در صورت قبول سیاست امانی : fm

هزینه های متغیر در صورت قبول سیاست امانی به ازائ هر واحد محصول :cm

جمع هزینه های تولید در سیاست امانی : tcm

 

هزینه های ثابت در صورت خرید از بیرون : fb

هزینه های متغیر در صورت خرید از بیرون به ازائ هر واحد محصول : cb

جمع هزینه های تولیددر صورت خرید از بیرون : tcb

 

میزان تقاضا یا نیاز : q

 

مجموع هزینه های ثابت و هزینه های متغیر ،هزینه کل تولید یا هزینه تولید را تشکیل می دهد.

هزینه های متغیر به ازائ مقدار تقاضا و یا نیاز (مقداری که قرار است تولیدشود)به صورت زیر محاسبه می گردد:

هزینه های متغیر در صورت قبول سیاست امانی : cm*q

هزینه های متغیر در صورت خرید از بیرون : cf*q

 

هزینه های کل تولید عبارتند از:

در سیاست امانی : tcm=fm+cm*q

در سیاست پیمانکاری : tcb=fb+cb*q

 

نقطه سر به سری :آن مقدار از تقاضا که به ازائ آن جمع هزینه ها در شرایط واگذاری به صورت پیمانکاری یا اجرا بصورت امانی برابر شود،یعنی:

 

tcm=tcb که در نتیجه : fm+cm*q=fb+cb*q

 

ودر نتیجه : fm-fb=cb*q-cm*q

 

و درنهایت :(q=(fm-fb)/(cb-cm سربه سر

 

برای تصمیم گیری سپردن کار به پیمانکار و یا انجام دادن آن درون سازمان در صورتیکه تقاضا یا نیاز از q سربه سر بزرگتر باشد استراتژی اجرا بصورت امانی مقرون به صرفه بوده و در صورتیکه تقاضا یا نیاز کوچکتر از q سربه سر باشد واگذاری ان به پیمانکار به صلاح خواهد بود.

[XMEHRDADX 7,514]

مثال:

یک شرکت تولید صنعتی قصد دارد برای تامین غذای پرسنل به مدت یکسال، بین تهیه آن به صورت امانی(درون سیستم)و یا برون سپاری ، تصمیم گیری نماید.

در صورت تهیه غذا به صورت امانی،هزینه های ثابت 15000000 تومان در سال را برای شرکت در بر داردو هزینه های متغیرتهیه هر پرس غذا 1800 تومان است.

در صورت واگذاری به پیمانکار هزینه ثابتی که برای شرکت در بر دارد2700000 تومان است و بهای هر پرس غذا 2400 تومان می شود.اگر نیاز سالیانه 25000 پرس غذا باشد،شرکت باید کدام سیاست را برگزیند.

 

حل:

(مبالغ همگی به تومان است)

هزینه های ثابت در حالت امانی: fm=15000000

هزینه های متغیر به ازائ هر پرس غذادر حالت امانی: cm=1800

 

هزینه های ثابت در برون سپاری: fb=2700000

هزینه های متغیر به ازائ هر پرس غذا در برون سپاری: cb=2400

 

میزان تقاضا یا نیاز( تعدادپرس غذابرای یکسال): q=25000

 

و : (q=(fm-fb)/(cb-cm سربه سر

(2400-1800)/(15000000-2700000)=

20500 =q سربه سر

در اینجا نقطه سر به سر یا q سربه سر که محاسبه شده ،برابر با 20500 بدست آمد این مقدار از مقدار نیاز سالیانه که 25000 پرس غذا است کمتر است بنابراین:

سیاست امانی یا تهیه غذا درون سازمان مقرون به صرفه است.

[XMEHRDADX 7,514]

همانطور که گفته شدسپردن کارهای بخشی از سازمان به پیمانکار بر اساس تصمیم گیری تحلیلی(ریاضی)صورت می گیرد. ولی علاوه بر در نظر گرفتن عامل هزینه در سپردن کار به پیمانکار،تاثیر عوامل بیرونی* و درونی* *سازمان هم در تصمیم گیری برای برون سپاری نقش مهمی دارد.در دهه اخیراکثر سازمانهای دولتی به سوی واگذاری بخشهای مختلف خود به پیمانکاران روی آورده اند واین رویکرد از سیاستها و خواستهای دولت است.

 

واگذاری بخشهایی از کار سازمان به پیمانکار اهدافی را به دنبال دارد که عبارتند از:

• بستر مناسبی برای فعالیت شرکتهای خصوصی و سرمایه گذاری خصوصی فراهم می شود. و این موجب گردش سرمایه و رشد و توسعه اقتصادی می گردد.
  
• شرکتهای خصوصی رویکرد و نگرشی مشتری مدار دارند،بدلیل اینکه سود و زیان آنها به مشتری بستگی دارد،(در صورتیکه بخشهای دولتی مافوق مدار هستند و سود و زیان برای انها مهم نیست).ازاین رو پیمانکاران برای جلب رضایت مشتری که همان سازمان است ،تلاش می کنندبه بهترین نحو و طبق قرار داد ،خدمت رسانی کنند.ضمن اینکه اگر کوتاهی نمایند مورد بازخواست قرار گرفته و جریمه می شوند.برای مثال استفاده از یک راننده باخودرو خدمت که در استخدام سازمان است در ساعات بعد از وقت اداری بسیار دشوار و همراه با انواع بهانه گیری ها است در صورتیکه اگر سرویس دهی با پیمانکار باشد در هر ساعت موظف است این کار را انجام دهد.
  
• عملکرد شرکتهای خصوصی ،مستقیما در سود و زیان آنان و انجام تعهدشان تاثیر گذار است.از این رو در تولید و ارائه خدمات از پشتیبانی و تدارکات لازم و فوری برخوردارند.در صورتیکه بخشهای دولتی بدلیل وجود بروکراسی و موارد دیگر در زمینه پشتیبانی بسیار ضعیف عمل می کنند.برای مثال اگر اتوبوس سرویس کارکنان با راننده ،متعلق به سازمان باشد و یک قطعه کوچک آن خراب شود (که مثلا 30 دقیقه نیاز به تعمیر دارد)،ابتدا حمل و نقل باید توسط نامه از تعمیر گاه درخواست تعمیر و بازدید نماید،تعمیرگاه نامه را به بخش ماشین الات سنگین ارجاع میدهد،تا کی مکانیک سنگین وقت کند و ماشین را چک کند،مجددا به....تا تعمیرگاه درخواست را به انبار داده....،اگر در انبار موجود نبود ،درخواست خرید صادر شده و به بخش پشتیبانی ارجاع شده... و در نهایت ممکن است برای بستن یک قطعه که 30 دقیقه طول می کشد ،خوشبینانه اوتوبوس ده روز بخوابد.
  
• کوچک کردن سازمان و کم کردن نیروی انسانی.داشتن نیروی انسانی زیاد مسئولیت و مشکلات خاص خود را دارد،علاوه براینکه نیروی انسانی بخش خصوصی بهتر کار می کند.
  

*عوامل بیرونی ،عوامل تاثیر گذار بر سازمان هستند که مدیریت در آنها دخالت ندارد.

**عوامل درونی ،عواملی هستند که مدیریت در آنها تاثیر گذار و دخیل است.