معماری ژاپن

[Mahnaz.D 61,915]

معماری ژاپن

ژاپن از چهار جزیره ی اصلی به نامهای :هنشو، هکایدو ؛ کیوشو و شیکوگو و تعداد فراوانی جزیره کوچک تشکیل یافته است.

بیش از هفتاد درصد کشور را کوهها فرا گرفته اند که فوجی بلند ترین و زیباترین آنها با چشمه های آب گرم معدنی است. آفتاب تابان و طبیعت زیبا جلوه ای به ژاپن داده است.

- ژاپنی ها متشکل از سه عنصر نژادی هستند:

نژاد آینو (سفید پوستان بومی)

نژاد مغولی(زرد پوستان کره ای)

نژاد مالایایی و اندونزیایی (با پوست قهوه ای)

- آیین های ژاپن عبارتند از: مذهب شینتو – کنفوسیوس – بودا و مذهب بومی زاپن شین تائو

- وجود جنگلهای فراوان و بارش های زیاد دو عاملند که نقش اساسی در شکل گیری معماری به ویژه استفاده از مصالح چوبی (بامبو) در معماری سنتی این کشور دارد.

معماری ژاپن پیوند ژرف و منطقی با طبیعت برقرار نموده به گونه ای که تمام مواد و مصالح ساختمانهای سنتی ریشه گیاهی دارند. الوار درختان مخروطی چون صدر و کاج و سرو و صنوبر برای ساخت سازه بنا و از چوب درختان ریز برگ مانند بلوط و شاه بلوط برای آرایه خانه های سنتی استفاده می شده .

کاغذ ساخته شده از چوب درخت توت برای پوشش درهای کشویی (شوجی) مورد استفاده قرار می گرفت

چوب درخت خیزران (بامبو) در ترکیبی از خاک رس و ماسه و کاه برای ساخت دیوار کاربرد داشت.

- کف پوش ژاپنی به نام (تاتامی) به ابعاد 90×180 سانتی متر از پوشال برنج کوبیده شده با نی بافته می شد و مدولی برای ابعاد اتاقها در معماری ژاپنی بود.

از سنگ در شالوده ستونها ی چوبی و از گل رس برای روکش دیوار و از کاشی برای پوشش بام استفاده می گردید

- معماری ژاپن مانند هنر نقاشی و پیکر تراشی با تاثیر از هنر چین به ویژه سبک دوره ی تانگ پدید آمده .

[Mahnaz.D 61,915]

با ورود آیین بودا (552م) که دوران تغییر و تحول اندیشه و برخورد ژاپن با فرهنگ چین و کره است؛ بسیاری از سنتهای کهن ژاپن از هم گسست و هنرهای این کشور با هنر چینی در آمیخت

- معبد هوریوجی در نزدیکی نارا (ژاپن) نمونه بارز معماری معبد بودایی است .

- معبد ایسه شاخص ترین معبد باستانی شینتو در ژاپن است. این معبد در زمینی به مساحت 50×115 متر مربع بنا شده است و بنای اصلی معبد به نام شودن روی تختگاهی با ستونهای چوبی بنا شده و بام کاه گلی دارد. ستونهای سهندوار زرین فام و بدنه ها از چوب درخت سرو است. برج پنج طبقه ای به نام پاگودا در برگیرنده فضای ویژه ی استقرار تندیس خدایان به نام کندو و ساختمان دیگری برای برگزاری مراسم مذهبی با نام (کدو ) میباشد.

هاشیرا گونه ای از زیارتگاه ژاپنی میباشد .از جمله اشیایی که در ان نگه داری میشوند ستونهایی است انسان ساخت که نماد حاصلخیزی می باشند. بخش های اصلی این زیارتگاه عبارتند از :

1-محراب 2-سالن نیایش 3-دالان مرتبط دو فضای یاد شده

[Mahnaz.D 61,915]

کاخ ژاپنی

کاخها در ژاپن به این صورت ساخته میشدند که دارای یک بنای اصلی و چند ساختمان فرعی در یک فضای محصورند و راهروهایی سرپوشیده این ساختمانها را که برای واحدهای متفاوت خانواده گسترده شده اند ، به یکدیگر می پیوندند. اتاقها چند منظوره و دیوارهای داخلی و خارجی آنها قابل جابجایی اند تا به راحتی با محیط طبیعی پیرامون یکی شوند .همیشه ارتفاع بنا کم و نوع مصالح به کار رفته سبک انتخاب میشود تا تز زلزله در امان بماند.از نمونه های ابن کاخها میتوان از کاخ ناگویا نام برد.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[Mahnaz.D 61,915]

با ورود ژاپن به جریان اصلی معماری معاصر برای نخستین بار خاور دور در پیشرفت معماری امروز سهم موثر گرفت. قبل از این معماری غرب از معماری کهن ژاپنی و چینی الهام گرفته بود. فی‌المثل در قرن هجدهم این تاثیر در سبک (رکوکو ) آشکار گشت و یا در قرن نوزدهم که الهام از مشبک کاری‌های ژاپنی قوه ابتکار و تخیل هنرمندان مغرب زمینی را آزادی بخشیده و تاثیری عمیق تر داشت.

اما امروزه وضع دیگر‌گونه است. تاثیر ژاپن بر غرب دیگر محدود به معماری کهن این سرزمین نیست. در غرب دیگر اعتقاد محض به صنعت تزلزل یافته است و تمدنی که در حال تکوین است ممکن است راه به وحدت معنوی شرق و غرب برد. مغرب زمین اکنون بار دیگر متوجه نکته‌ای می‌شود که ژاپن هرگز فراموش نکرده است: پیوستگی ثبات و تجارب انسانی. شکفتگی معماری ژاپن از یک جانب از سنتی مایه می‌گیرد که از دیر باز در این سرزمین وجود داشته است و از جانب دیگر از قدرت خلاقه معمارانی که زمانی شاگرد

(لو کر بوزیه) بوده‌اند و از معماری غرب الهام گرفته شده اند.

ممکن است تصور شود که تاثیر غرب بر معماران ژاپنی از طریق فرانک لید رایت حاصل آمده باشد و (امپریال هتل) که رایت در توکیو ساخت (۲۲ـ۱۹۱۷) منشاء این تاثیر باشد، اما این تصور صحیح نیست.

طرح این هتل بیشتر از معماری چینی متاثر است تا آنکه نماینده زندگی معاصر در ژاپن باشد. اگر چه بر اثر زلزله ۱۹۲۳ ژاپن کوچک‌ترین آسیبی به ‌این هتل وارد نیامد (و این خود می‌رساند که در تبعیت از شرایط محلی ژاپن ساخته شده است) اما ریزه‌کاری‌های آن چندان است که به هیچ روی نمی‌توان آن را وسیله تحرک معماری جدید در این کشور دانست. تلفیق معماری غرب و شرق در این کشور از طریقی دیگر صورت گرفته است. معماران معاصر ژاپنی از جمله (مائکاوا) و (ساکاکورا) با شاگردی در آتلیه (لوکربوزیه) رموز کار را از وی آموختند و (لوکربوزیه) معماری بود که بیش از هر معمار غربی دیگر می‌دانست چگونه با الهام از گذشته شاهکار‌های جاوید در عصر حاضر بیافریند.

بر خلاف غربیان، ژاپنی‌ها هرگز، به استثنای فترتی کوتاه، رابطه خود را با گذشته از دست نداده‌اند. در ژاپن دلیلی برای تقلید از سبک‌های گذشته وجود ندارد. گذشته همواره زنده است و پا به پای شرایط تازه تحول می‌یابد. خانه‌های ژاپنی به‌رغم تمام ریزه‌کاری‌های تزیینی، سادگی اصیل خود را حفظ کرده‌اند. در ساختمان‌های معاصر ژاپن نیز فی‌المثل تیر‌ها و ستون‌های بتنی هم از اصالت دیرین برخوردارند و هم از تازگی معماری معاصر.

در حال حاضر بسیاری از معماران جوان ژاپنی کارهای دلپسندی دارند، اما مشهور‌ترین آنان (کنزوتانگه) است که مدتی در آتلیه (مائکاوا ) شاگردی کرده است و راز اعتلای کار همه آنان الهام از گذشته و علاقه و شور برای پیشرفت‌های آینده است.

[Mahnaz.D 61,915]

معماری ژاپنی، نمونه ای از توجه به اقلیم است

خانه‌های ژاپنی به دلیل داشتن آب و هوای معتدل این منطقه از دیوارهای نازکی تشکیل شده‌اند که روی همدیگر قرار می‌گیرند. سقف بناها به دلیل بارندگی در اوایل تابستان د راین کشور غالبا به شکل شیب‌دار ساخته می‌شود. چوب از مصالح سنتی است که در ساخت خانه‌های ژاپنی به کار می‌رود. این مساله باعث می‌شود تا این خانه‌ها در هوای گرم و نمدار تابستان بیشتر در معرض هوا قرار گیرند. معایب این خانه‌ها این است که با وقوع زلزله و آتش‌سوزی خیلی سریع از بین می‌روند. در حال حاضر بتون و استیل هم در ساختمان‌سازی ژاپنی مورد استفاده قرار می‌گیرد.

 

 

در آغاز خانه‌های ژاپنی از اتاق های مجزا برخوردار نبودند ولی بعد به تدریج فضای خانه‌ها برای مصارف مختلف (خوردن خوابیدن، آشپزی)تفکیک شدند. درهای کاغذی که به آنها شوجی یا فوزوما گفته می‌شد، جای خود را به درهای مدل غربی داده‌اند.

در طراحی سنتی خانه‌های ژاپنی، ارتباط خانه با فضای بیرون خود بسیار مهم تلقی می‌شد اما امروز چنین مساله‌ای چندان مورد توجه قرار نمی‌گیرد با وجود همه تغییراتی که با گذشته زمان در معماری ژاپنی به وجود آمده است هنوز هم بسیاری از مسایل سنتی در این رابطه اهمیت خود را حفظ کرده‌اند.

بعد از جنگ جهانی اول با ورود معمارانی چون فرانک لیود رایت و برونو تات به ژاپن تغییراتی گسترده‌ای در سبک معماری سنتی ژاپن به وقوع پیوست. بعد از جنگ جهانی دوم تلاش‌ها بیشتر در راستای تلفیق معماری مدرن و سنتی در ژاپن بود. نمونه بارز این سبک، استادیوم ملی یوگویی در توکیو است که توسط تانگه کنزو طراحی شده است. کنزو از سرشناس‌ترین معماران بعد از جنگ است که در طراحی‌های خود سبک‌ معماری سنتی و مدرن را با هم تلفیق می‌کند.

حفظ سادگی ماهیت اصلی بنای معابد ژاپنی را در گذشته تشکیل می‌داد. اما با گذشت زمان همان گونه که در معماری شهری ژاپن تحولات گسترده‌ای به وقوع پیوست در ساخت معابد نیز تغییراتی به وجود آمد.

معابد زیادی برای ستایش بودا در ژاپن وجود دارد البته سبک جدید معماری با وارد شدن مذهب از چین و کره در قرن ششم به این کشور جای خود را باز کرد. این معابد به سه دسته تقسیم می‌شوند، وایو (که سبک ژاپنی در ساخت آنها به کار رفته است)، دایبوتسویو (سبک بودا) و کارایو (سبک چینی). پاگدا سبک اولیه ساخت معابد در ژاپن بوده است که بعدا شدیدا تحت تاثیر سبک چینی قرار گرفت.

معایب زیادی در ساخت قلعه‌های پیش از تاریخ ژاپن وجود داشته است. برای نمونه، به جای به کار گرفتن شیوه‌هایی ابتکاری در ساخت بناها، از شرایط جغرافیایی طبیعی برای بالا بردن مقاومت ساختمان‌ها در برابر بلایای مختلف استفاده می‌شد، که البته این امر قلعه‌ها را به صورت هدفی دور از دسترس برای مهاجمان و مدافعال درمی‌آورد.

با گذشت زمان استحکامات دفاعی هم پیچیده‌تر و پیشرفته‌تر شدند، به طوری که کم کم دیوارهای سنگی، خندق، خاکریز، سالن‌ها و تونل‌های پیچ در پیچ و تو در تو در ساخت استحکامات دفاعی قلعه‌ها به کار گرفته شدند. یوکا ـ ماشی (نقاط اصلی قلعه) به صورت دایره‌وار ساخته می‌شدند و تنشو (برج اصلی مراقبت) در مرکز این مجموعه‌ قرار داشت. قلعه‌های بزرگ‌تر از چندین تنشو برخوردار بودند. در این سبک جدید معماری قلعه‌ها، ساختمان‌ها بر بالای استحکامات سنگی قرار می‌گرفتند و در ساخت آنها از چوب استفاده می‌شد که برای پیشگیری از آتش‌سوزی روی آن را با گچ می‌پوشاندند.

در حال حاضر یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که معماری ژاپن با آن مواجه است، وقوع زلزله‌هایی مکرر در این کشور است. بنابراین کاربرد مصالح مقاوم به زلزله در ساخت ساختمان‌ها از اهمیت بالایی برخوردارست. اولین آسمانخراش در ژاپن با نام کاسومیگاسکی در سال 1968 ساخته شد. پس از ساخت موفقیت‌آمیز این بنا، آسمانخراش‌های متعددی از نقاط مختلف ژاپن سربرافراشتند.

دهه 70، دوره‌ای بود که معماران در آن بیشتر به جنبه‌های ظاهری طرح‌های خود اهمیت می‌داند تا ویژگی‌ فنی آنها از دهه 80 تا 90 بسیاری از معماران ژاپنی به کشورهای دیگر رفتند که از میان آنها، آندو تادائواز محبوبیت بالایی برخوردار شد و جوایز بین‌المللی بسیاری از جمله جایزه معماری پرتیزکر را دریافت کرد.

وی همچنین موفق به دریافت مدال طلای سلطنتی برای معماری موسسه سلطنتی معماران انگلیس شد. معماری ژاپن با حفظ اصالت خویش روند تکامل را طی می‌کند و در عرصه معماری از جایگاه ویژه‌ای برخوردار است.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[faezeh mzk 19,231]

---

- پیشینه تاریخی

 

راز سرزمین آفتاب

 

 

مجمع الجزایر ژاپن حدود 4000 جزیره کوچک و بزرگ است که در طولی به اندازه 4000 کیلومتر از شمال به جنوب کشیده شده است و اولین جایی است که خورشید در آن طلوع می کند به همین خاطر این سرزمین را تبار اله خورشید می نامند . مذهب ژاپنی ها شینتو می باشد . در این مذهب ، اصالت و پایندگی با روح است و اعتقاد دارند که آنچه جهان را می سازد ارواح انسانها و گذشتگان است . همچنین احترام به طبیعت برای آنها یک اصل است .

 

 

در میان ممالک این سوی سیاره زمین فقط اوست که ملحق به تاریخ تمدن غرب شده است . وضع کنونی کشورهای دیگری چون کره و هنگ کنگ و تایوان و تایلند... از لحاظ توسعه اقتصادی، در کنار واقعیت ژاپن، می تواند ما را به این نتیجه برساند که خصوصیات روحی نژاد زرد در این میان نمی تواند خالی از تأثیر باشد

 

پژوهشگران و نویسندگانی که درباره ژاپن نوشته اند غالباً اذعان دارند که ژاپن با حفظ هویت سنتی خویش توانسته است به توسعه تکنولوژی و سرمایه داری دست یابد و این اگر چه مطلق واقعیت نیست، اما با آن بیگانه هم نیست. با صرف نظر از این بحث که آیا جمع سنت و تجدد ممکن است یا خیر، روی دیگر این سخن آن است که در ژاپن، مقاومت های سنتی و مذهبی در برابر تجدد به مراتب از همه کشورهای دیگر مشرق زمین کمتر است و راز سرزمین آفتاب در همین جاست و راز هماره در همان جا نهفته است که کمتر به جست و جوی آن بر می آیند

 

. به تعبیر روشن تر، جمع سنت و تجدد ممکن نیست و اگر در سرزمین آفتاب این جمع امکان یافته، از آن روی است که از یک سو مقاومت سنت ژاپنی در برابر تمدن غرب و توسعه سرمایه داری از همه جای دیگر کم تر است و از سوی دیگر، در بطن سنت ژاپنی صفات و خصایصی وجود دارند که می توانند با توسعه تکنولوژی و تمدن سرمایه داری هم سویی و هم جهتی داشته باشند. میان خصوصیات روحی نژاد زرد و سنت های آنان نیز نسبتی خاص وجود دارد که علی رغم اهمیت بسیار، ناگزیریم از آن در گذریم.

 

بسیاری از خصائل ژاپنی ها که آنان را آماده قبول تمدن غرب ساخته منشأ گرفته از این اعتقاد است که آنان جزایر ژاپن را اولین مخلوق الهی می شمارند و نخستین میکادو را فرستاده ای از نسل الهه خورشید به ژاپن:

هنگامی که خلقت زمین و آسمان آغاز شدخدایان در یک مجمع عالی گرد آمدند.

پرستش میکادو به مثابه فرزند و فرستاده آماتراسو – یکتا درخشنده آسمان – همواره در تمام طول تاریخ ژاپن حافظ وحدتی بوده که علی رغم وجود حکومت های متخاصم قبیله ای اجازه نداده است تا کشور واحد ژاپن از هم بپاشد. اگر امپراتور به مثابه مظهر وحدت ملی وجود نداشت، بازگشت امپـــراتور میجی – 1868 میـــلادی – بعد از هفت قــرن حکومت شوگـون ها امکان نمی یافت. « شوگون » لقبی است که سابقه تاریخی آن به جنگ های کهن با نژاد آینو می رسد که پیش از ژاپنی ها، قرن ها بر شمال مجمع الجزایر ژاپن حاکمیت داشته اند. ژاپنی ها از نژاد مغولی هستند، اما آینو از نژاد قفقازی و صاحب پوستی سفید و ریشی سفید و ریشی انبوه. اکنون از این نژاد جز گروهی اندک که در هوکایدو زندگی می کنند باقی نمانده اند. لقب شوگون را امپراتور به یکی از سرداران خویش بخشیده بود، اما یوریموتو که از اواخر قرن دوازدهم میلادی بر اساس ژاپن حاکمیت یافت این لقب را میراث خانوادگی خویش گرفت تا خود و بازماندگانش به نام امپراتور بر ژاپن حکمرانی کنند. حکومت او و فرزندانش در تاریخ ژاپن به نام باکوفو مشهور شد که مفهوم تحت اللفظی آن « حکومت خیمه » یا « حکومت سپهسالاری » است. و در این هفت قرن، اگر چه عملاً شگون ها بر ژاپن حکم می راندند، اما ولایت امپراتوران، چون سلسله مقدس و مُطاعی که از ازل بر ژاپن حکم می رانده اند، هرگز مورد انکار قرار نگرفت. امپراتوران از جانب آسمان قیمومت زمین را بر عهده داشته اند و به این معنا، « کهانت دینی » و « سلطنت زمینی » چون دو وجه از یک امر واحد در وجود آنان به اتحاد می رسیده اند. در زبان ژاپنی واژه « ماتسوریگوتو» هم به معنای « امور دینی » است و هم به معنای « حکومت »، و در کتاب مقدس « نیهون جی »، امپراتور ژاپن چون « خدای مجسّم » مورد خطاب قرار گرفته است:

[faezeh mzk 19,231]

معماری :

 

 

 

معماری این سرزمین قطعا بایستی همگون با اقلیم آن باشد که چنین امری صورت گرفته است یعنی وجود جنگلهای بسیار و همچنین بارش باران دو عامل هستند که نقش اساسی در معماری بخصوص استفاده از مصالح داشته اند در معماری مسکونی مصالح اصلی الوارهای چوبی درختان و بخصوص صدر ، کاج و سنوبر است و برای ساخت دیوارها از کاغذ درختهای توت که به آن شوجی گفته می شود استفاده می کردند . طراحی بناها بر اساس اندازه مدولار که به آن کن می گویند انجام می شده است . یک کن اندازه یک تاتامی بوده است و تاتامی فرش یا زیلویی است که از الیاف گیاه برنج بافته می شده است و تقریبا 90×90 سانتیمتر اندازه دارد .

 

 

اصلی ترین فضا در معماری مسکونی ژاپنی اجاق مرکز خانه بوده است و بقیه فضا پیرامون این اجاق شکل می گرفته .

 

 

 

اما توسعه فضا بر اساس ابعاد تقریبی 90×90 سانتیمتر انجام می گیرد .

خانه ژاپنی بر روی پیلوت چوبی ساخته شده و استراکچر اصلی بنا از جنس چوب است . سقف را نیز با استفاده از سفالهای شیروانی شکل یا کاه گل پوشانده اند . در معماری ارگانیک ژاپنی معماری اندک اندک بر روی سطح زمین توسعه می یابد . بدین خاطر شکل ساختمان از شکل عناصر طبیعی پیرامون خود تاثیر پذیرفته است . برای مثال درخت یا برکه آب موجود ، بدون دخل و تصرف در این معماری حفظ می شود . در باغهای ژاپنی از خطوط نرم سیال استفاده می شود و توپوگرافی طبیعی برکه ها و درختان موجود به میزان بسیار مورد توجه قرار می گیرد .

 

 

 

در آئین شینتو ، معابد شینتویی هر20 سال یک مرتبه باز شده و قطعات آن مرمت می شوند و دوباره مطابق با اصل ، سوار شده و معبد را می سازند .

از عناصر مهم ژاپن پاگودا است که دقیقا ً شبیه پاگودا چینی ساخته می شود . در معماری ژاپنی نقاشی نقش بسیار مهمی دارد . به همین خاطر سطح درونی بناها را که از کاغذ شوجی ساخته شده ، با تصاویری از طبیعت رنگ آ میزی نموده ، که زیبایی بنای درونی را بوجود می آورد . همچنین برای تزئین بناها در کشور ژاپن استفاده بسیاری از فانوسهای کاغذی می شود که این کاغذها با استفاده از کاغذ مومی ( شفاف ) ساخته شده و درون آنها شمع روشن می کنند .

[faezeh mzk 19,231]

 

نگاهی به معماری مسکونی سنتی ژاپن

 

خانه های سنتی ژاپنی که بطور کلی فاقد پارتیشن بندی و تفکیک فضا بوده، تنها در قرن اخیر بعد از آنکه ژاپنی ها به این فکر افتادند که محل خوردن خوابیدن و غذا پختن را از هم جدا کنند (!)، مهمان‌هایی نه چندان خوانده را با عنوان صفحات جدا کننده بر خود پذیرفته‌اند؛ اسکرین‌هایی معمولا قابل جمع شدن و حائز شرایط تامین حداقلی از حریم خصوصی.

این در حالیست که در حومه های شهری و روستاها هنوز از جدا کننده های از جنس کاغذ استفاده می کنند که قابلیت عبور نور را داشته باشد(آنچه در زبانم ژاپنی شوجی خوانده می‌شود). این جدا کننده ها براحتی جمع شده و می‌توان فضاها را در موقع لازم ترکیب کرد.

ویژگی کلی برونگرایی معماری سنتی ژاپن که در آن فضای اندرونی و بیرونی همسان و غیر مجزا انگاشته می‌شود، موقعیتی را فراهم می‌سازد که فضای انتقال این دو را باهم متصل کرده و محل نشستن و تماشای باغچه یا چشم اندازهای پیرامونی را به وجود آورد. در واقع توجیه در و بنجره ها و ورودی ها به گونه‌ای است که بیشترین تسلط دید بر فضای بیرونی برای ناظر در موقعیت نشسته در داخل خانه فراهم شود.

کف خانه های ژاپنی ها با پوشش هایی حصیرگونه (تاتامی) فرش شده، جالب آنکه تاتامی در تابستان گرم و در زمستان سرد می شود! تاتامی در عین حال واحد متراژ خانه (مدول) است و متداول است که هنگام مراجعه به بنگاه املاک تعداد تاتامی مورد نیاز ذکر شود. معمولا ۶ تاتامی برای یک زوج و ۴ تاتامی برای یک مجرد کفایت می کند.

 

خانه های ژاپنی ها در دل باغ قرار می گیرند و باغ ژاپنی تبلوری از زيبايي شناسی طبيعت گرايانه آنهاست؛ ترکیب باغ و خانه نشان از همزیستی مسالمت آمیز محیط زیست طبیعی Natural Environment با محیط مصنوع Built Environmnet دارد که کنار هم در یک نقطه زمانی به خدمت بشر درآمده‌اند.... برخلاف آنچه در توسعه مدرن

اتفاق افتاده ساختمان دشمن طبیعت نیست.

در سال‌های اخیر معماران برجسته ژاپنی همچون Shigeru Ban به الهام از گذشته روی آورده اند و طرحهای آشتی جویانه ای مانند Hanegi Forest ارائه داده اند که به اعتقاد بسیاری آغاز تحولی شگرف در معماری پایدار را نوید می‌دهد.

و جالب آنکه امروز معماران برجسته ژاپنی مانند

هام از گذشته روی آورده اند و طرحهای آشتی جویانه ای مانند ارائه داده اند که آغاز تحولی شگرف در معماری پایدار را نوید می دهد.

معماری در طی روند تاریخی خویش همواره متأثر از فن‌آوری‌های زمانه بوده است؛ تأثیرات غیر قابل انكار فولاد و بتن در پیدایش معماری مدرن، گواهی است بر این مدعا. لیكن طی سال‌های اخیر كه پیشرفت‌های عمده‌ای در تكنولوژی ساختمان و مصالح ساختمانی به وجود آمده است، شاهد حضور تأثیرگذارتری از جلوه‌های تكنولوژی در معماری هستیم؛ در این میان گاه معماری در سایه تكنولوژی قرار گرفته و گاه تكنولوژی با حضور مؤثر و البته نامحسوس خود در خدمت معماری بوده است.

تویو ایتو (Toyo Ito)، یكی از خلاق‌ترین و تأثیرگذارترین معماران حال حاضر جهان، از جمله معمارانی است كه در آثار خویش، همواره در جست‌وجوی شیوه‌های نوین و تكنولوژی‌های جدید برای پیوند میان تكنولوژی، طبیعت و معماری می‌باشد.

تویو ایتو در سال 1941 در ژاپن به دنیا آمد و در سال 1965 تحصیلات معماری خود را در دپارتمان معماری دانشگاه توكیو به پایان رساند. او در سال 1971، بعد از چهار سال كار در دفتر معماری kiyonori kikutake، دفتر معماری خود را با عنوان (urbot) urban robot تأسیس كرد كه بعدها در سال 1979 به تویو ایتو و همكاران (toyo ito & associates) تغییر نام داد. تویو ایتو استاد مدعو دانشگاه كلمبیای نیویورك، استاد افتخاری دانشگاه شمال لندن و عضو افتخاری AIA بوده است. او در طی دوران فعالیت حرفه‌ای خود جوایز متعددی را كسب كرده است كه از مهم‌ترین آنها می‌توان به جایزه بنیاد معماری ژاپن برای پروژهsilver hut در سال 1986، جایزه هنری mainrich برای طراحی موزه yatsushiro در سال 1992، جایزه طلایی بهترین طرح ژاپنی در سال 2001 و مدال طلای سلطنتی انگلستان در سال 2006 اشاره كرد.

 

با نگاهی به آثار معماری، اندیشه‌ها و حتی طرح‌های چیدمانی (Installations) تویو ایتو، نوعی تلفیق مابین معماری و رسانه‌های نو، مابین دنیای طبیعی و دنیای دیجیتال در ذهن انسان تداعی می‌شود. او با بهره‌گیری از تكنولوژی و تركیب مواد مختلفی چون شیشه، بتن و فولاد با دگرگونی‌هایی اغلب خطی در سطح و انتقال آن به حجم، به معماری‌های متفاوتی (به ویژه در طرح‌های چند سال اخیر خود) دست یافته است. از این منظر شاید بتوان معماری‌های تویو ایتو را با آثار معماران سوئیسی، هرزوگ و دمورن (Herzog & De Meuron)، مقایسه نمود كه بیشتر مبتنی بر استفاده از تكنولوژی‌های پیشرفته در طراحی سطح و پوسته بیرونی ساختمان هستند.

 

تویو ایتو در پروژه اخیر خود برای فروشگاه جدید Mikimoto در توكیو، در ادامه طراحی مكعب‌های منحصربفردی چون گالریSerpentine در لندن و ساختمان Tods در توكیو، مكعب متفاوت دیگری در داخل بافت شهری ایجاد كرده است. نمای فولادی فروشگاه Mikimoto كه شبیه پوست پلنگ می‌باشد، با سطوحی از شیشه پوشیده شده است. درخشش این نما در رنگ‌های مختلف به‌ویژه شب‌هنگام و انعكاس نمای آن در نماهای شیشه‌ای ساختمان‌های مجاور، جلوه خاصی به فروشگاه می‌بخشد. تویو ایتو در خصوص این طرح می‌گوید: «در این كار، من همان شیوه‌ای را كه در ساختمان Tods تجربه كرده بودم، دنبال نمودم، اما این‌بار به جای استفاده از بتن و تركیب بتن و شیشه در نما، از تركیب فولاد و شیشه در سطح نما استفاده كردم.»

تویو ایتو درباره حضور تكنولوژی در آثار خویش می‌گوید: «معنی و مفهوم تكنولوژی در آثار من، طی دوران فعالیت حرفه‌ایم، تغییر یافته است؛ در گذشته و كارهای قبل‌تر حضور تكنولوژی بسیار آشكار بود، در حالی كه اكنون شیوه استفاده از تكنولوژی در كارهای من تفاوت یافته است و من سعی در پنهان كردن آن در كارهایم دارم، در واقع به نوعی استفاده غیرمستقیم از تكنولوژی در معماری روی آورده‌ام. من به دنبال معماری‌ای هستم كه مخاطب بتواند آن را لمس و احساس نماید، نوعی معماری برگرفته از واقعیت عینی.» بر این اساس، شاید بتوان كارهای اخیر تویو ایتو را كه اغلب فرم‌هایی مكعب‌گون با ساختارهای متفاوت و فضاهایی متنوع می‌باشند، نوعی معماری‌ ملموس و احساسی در عین حضور ناملموس تكنولوژی دانست.

 

منبع:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[faezeh mzk 19,231]

اصل حفظ بخش‌های ارزشمند فرهنگ گذشته یکی از راهکارهای اصلی توسعه فرهنگی در کشور ژاپن است؛ در این بین مساله مسکن و معماری مربوط به آن دارای اهمیتی ویژه در زندگی یک ژاپنی است.

خانه های سنتی ژاپنی که بطور کلی فاقد پارتیشن بندی و تفکیک فضا بوده، تنها در قرن اخیر بعد از آنکه ژاپنی ها به این فکر افتادند که محل خوردن خوابیدن و غذا پختن را از هم جدا کنند (!)، مهمان‌هایی نه چندان خوانده را با عنوان صفحات جدا کننده بر خود پذیرفته‌اند؛ اسکرین‌هایی معمولا قابل جمع شدن و حائز شرایط تامین حداقلی از حریم خصوصی.

 

این در حالیست که در حومه های شهری و روستاها هنوز از جدا کننده های از جنس کاغذ استفاده می کنند که قابلیت عبور نور را داشته باشد(آنچه در زبانم ژاپنی شوجی خوانده می‌شود). این جدا کننده ها براحتی جمع شده و می‌توان فضاها را در موقع لازم ترکیب کرد.

 

ویژگی کلی برونگرایی معماری سنتی ژاپن که در آن فضای اندرونی و بیرونی همسان و غیر مجزا انگاشته می‌شود، موقعیتی را فراهم می‌سازد که فضای انتقال این دو را باهم متصل کرده و محل نشستن و تماشای باغچه یا چشم اندازهای پیرامونی را به وجود آورد. در واقع توجیه در و بنجره ها و ورودی ها به گونه‌ای است که بیشترین تسلط دید بر فضای بیرونی برای ناظر در موقعیت نشسته در داخل خانه فراهم شود.

 

کف خانه های ژاپنی ها با پوشش هایی حصیرگونه (تاتامی) فرش شده، جالب آنکه تاتامی در تابستان گرم و در زمستان سرد می شود! تاتامی در عین حال واحد متراژ خانه (مدول) است و متداول است که هنگام مراجعه به بنگاه املاک تعداد تاتامی مورد نیاز ذکر شود. معمولا ۶ تاتامی برای یک زوج و ۴ تاتامی برای یک مجرد کفایت می کند.

خانه های ژاپنی ها در دل باغ قرار می گیرند و باغ ژاپنی تبلوری از زيبايي شناسی طبيعت گرايانه آنهاست؛ ترکیب باغ و خانه نشان از همزیستی مسالمت آمیز محیط زیست طبیعی Natural Environment با محیط مصنوع Built Environmnet دارد که کنار هم در یک نقطه زمانی به خدمت بشر درآمده‌اند.... برخلاف آنچه در توسعه مدرن اتفاق افتاده ساختمان دشمن طبیعت نیست.

 

منبع:http://art-architect.persianblog.ir

[faezeh mzk 19,231]

خانه هاي سنتي ژاپني

خانه هاي ژاپني به دليل داشتن آب و هواي معتدل اين منطقه از ديوارهاي نازكي تشكيل شده‌اند كه روي همديگر قرار مي‌گيرند. سقف بناها به دليل بارندگي در اوايل تابستان در اين كشور غالبا به شكل شيب‌دار ساخته مي‌شود.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

 

 

معايب اين خانه‌ها اين است كه با وقوع زلزله و آتش‌سوزي خيلي سريع از بين مي‌روند. در حال حاضر بتون و استيل هم در ساختمان‌سازي ژاپني مورد استفاده قرار مي‌گيرد. چوب از مصالح سنتي است كه در ساخت خانه‌هاي ژاپني به كار مي‌رود. اين مساله باعث مي‌شود تا اين خانه‌ها در هواي گرم و نمدار تابستان بيشتر در معرض هوا قرار گيرند.

 

در آغاز خانه‌هاي ژاپني از اتاق هاي مجزا برخوردار نبودند ولي بعد به تدريج فضاي خانه‌ها براي مصارف مختلف (خوردن خوابيدن، آشپزي)تفكيك شدند. درهاي كاغذي كه به آنها شوجي يا فوزوما گفته مي‌شد، جاي خود را به درهاي مدل غربي داده‌اند.

در طراحي سنتي خانه‌هاي ژاپني، ارتباط خانه با فضاي بيرون خود بسيار مهم تلقي مي‌شد اما امروز چنين مساله‌اي چندان مورد توجه قرار نمي‌گيرد با وجود همه تغييراتي كه با گذشته زمان در معماري ژاپني به وجود آمده است هنوز هم بسياري از مسايل سنتي در اين رابطه اهميت خود را حفظ كرده‌اند.

بعد از جنگ جهاني اول با ورود معماراني چون فرانك ليود رايت و برونو تات به ژاپن تغييراتي گسترده‌اي در سبك معماري سنتي ژاپن به وقوع پيوست.

 

بعد از جنگ جهاني دوم تلاش‌ها بيشتر در راستاي تلفيق معماري مدرن و سنتي در ژاپن بود.

 

نمونه بارز اين سبك، استاديوم ملي يوگويي در توكيو است كه توسط تانگه كنزو طراحي شده است. كنزو از سرشناس‌ترين معماران بعد از جنگ است كه در طراحي‌هاي خود سبك‌ معماري سنتي و مدرن را با هم تلفيق مي‌كند.

حفظ سادگي ماهيت اصلي بناي معابد ژاپني را در گذشته تشكيل مي‌داد. اما با گذشت زمان همان گونه كه در معماري شهري ژاپن تحولات گسترده‌اي به وقوع پيوست در ساخت معابد نيز تغييراتي به وجود آمد.

معابد زيادي براي ستايش بودا در ژاپن وجود دارد البته سبك جديد معماري با وارد شدن مذهب از چين و كره در قرن ششم به اين كشور جاي خود را باز كرد.

 

اين معابد به سه دسته تقسيم مي‌شوند، وايو (كه سبك ژاپني در ساخت آنها به كار رفته است)، دايبوتسويو (سبك بودا) و كارايو (سبك چيني). پاگدا سبك اوليه ساخت معابد در ژاپن بوده است كه بعدا شديدا تحت تاثير سبك چيني قرار گرفت.

معايب زيادي در ساخت قلعه‌هاي پيش از تاريخ ژاپن وجود داشته است.

 

براي نمونه، به جاي به كار گرفتن شيوه‌هايي ابتكاري در ساخت بناها، از شرايط جغرافيايي طبيعي براي بالا بردن مقاومت ساختمان‌ها در برابر بلاياي مختلف استفاده مي‌شد، كه البته اين امر قلعه‌ها را به صورت هدفي دور از دسترس براي مهاجمان و مدافعان درمي‌آورد.

با گذشت زمان استحكامات دفاعي هم پيچيده‌تر و پيشرفته‌تر شدند، به طوري كه كم كم ديوارهاي سنگي، خندق، خاكريز، سالن‌ها و تونل‌هاي پيچ در پيچ و تو در تو در ساخت استحكامات دفاعي قلعه‌ها به كار گرفته شدند. يوكا ـ ماشي (نقاط اصلي قلعه) به صورت دايره‌وار ساخته مي‌شدند و تنشو (برج اصلي مراقبت) در مركز اين مجموعه‌ قرار داشت.

 

قلعه‌هاي بزرگ‌تر از چندين تنشو برخوردار بودند.

 

در اين سبك جديد معماري قلعه‌ها، ساختمان‌ها بر بالاي استحكامات سنگي قرار مي‌گرفتند و در ساخت آنها از چوب استفاده مي‌شد كه براي پيشگيري از آتش‌سوزي روي آن را با گچ مي‌پوشاندند.

[faezeh mzk 19,231]

 

در حال حاضر يكي از بزرگ‌ترين مشكلاتي كه معماري ژاپن با آن مواجه است، وقوع زلزله‌هايي مكرر در اين كشور است. بنابراين كاربرد مصالح مقاوم به زلزله در ساخت ساختمان‌ها از اهميت بالايي برخوردارست. اولين آسمانخراش در ژاپن با نام كاسوميگاسكي در سال 1968 ساخته شد.

 

پس از ساخت موفقيت‌آميز اين بنا، آسمانخراش‌هاي متعددي از نقاط مختلف ژاپن سربرافراشتند.

دهه 70، دوره‌اي بود كه معماران در آن بيشتر به جنبه‌هاي ظاهري طرح‌هاي خود اهميت مي‌داند تا ويژگي‌ فني آنها از دهه 80 تا 90 بسياري از معماران ژاپني به كشورهاي ديگر رفتند كه از ميان آنها، آندو تادائواز محبوبيت بالايي برخوردار شد و جوايز بين‌المللي بسياري از جمله جايزه معماري پرتيزكر را دريافت كرد.

وي همچنين موفق به دريافت مدال طلاي سلطنتي براي معماري موسسه سلطنتي معماران انگليس شد. معماري ژاپن با حفظ اصالت خويش روند تكامل را طي مي‌كند و در عرصه معماري از جايگاه ويژه‌اي برخوردار است.

اصل حفظ بخش‌های ارزشمند فرهنگ گذشته یکی از راهکارهای اصلی توسعه فرهنگی در کشور ژاپن است؛ در این بین مساله مسکن و معماری مربوط به آن دارای اهمیتی ویژه در زندگی یک ژاپنی است.

 

خانه های سنتی ژاپنی که بطور کلی فاقد پارتیشن بندی و تفکیک فضا بوده، تنها در قرن اخیر بعد از آنکه ژاپنی ها به این فکر افتادند که محل خوردن خوابیدن و غذا پختن را از هم جدا کنند (!)، مهمان‌هایی نه چندان خوانده را با عنوان صفحات جدا کننده بر خود پذیرفته‌اند؛ اسکرین‌هایی معمولا قابل جمع شدن و حائز شرایط تامین حداقلی از حریم خصوصی.این در حالیست که در حومه های شهری و روستاها هنوز از جدا کننده های از جنس کاغذ استفاده می کنند که قابلیت عبور نور را داشته باشد

( آنچه در زبانم ژاپنی شوجی خوانده می‌شود ). این جدا کننده ها براحتی جمع شده و می‌توان فضاها را در موقع لازم ترکیب کرد.

ویژگی کلی برونگرایی معماری سنتی ژاپن که در آن فضای اندرونی و بیرونی همسان و غیر مجزا انگاشته می‌شود، موقعیتی را فراهم می‌سازد که فضای انتقال این دو را باهم متصل کرده و محل نشستن و تماشای باغچه یا چشم اندازهای پیرامونی را به وجود آورد.

 

در واقع توجیه در و بنجره ها و ورودی ها به گونه‌ای است که بیشترین تسلط دید بر فضای بیرونی برای ناظر در موقعیت نشسته در داخل خانه فراهم شود.

 

 

 

آپارتمان جنگل هانگی (HANEGI FOREST - Tokyo ) کف خانه های ژاپنی ها با پوشش هایی حصیرگونه (تاتامی) فرش شده، جالب آنکه تاتامی در تابستان گرم و در زمستان سرد می شود !

 

تاتامی در عین حال واحد متراژ خانه (مدول) است و متداول است که هنگام مراجعه به بنگاه املاک تعداد تاتامی مورد نیاز ذکر شود. معمولا ۶ تاتامی برای یک زوج و ۴ تاتامی برای یک مجرد کفایت می کند.

خانه های ژاپنی ها در دل باغ قرار می گیرند و باغ ژاپنی تبلوری از زيبايي شناسی طبيعت گرايانه آنهاست؛ ترکیب باغ و خانه نشان از همزیستی مسالمت آمیز محیط زیست طبیعی Natural Environment با محیط مصنوع Built Environmnet دارد که کنار هم در یک نقطه زمانی به خدمت بشر درآمده‌اند.... برخلاف آنچه در توسعه مدرن اتفاق افتاده ساختمان دشمن طبیعت نیست.

 

 

در سال‌های اخیر معماران برجسته ژاپنی همچون Shigeru Ban به الهام از گذشته روی آورده اند و طرحهای آشتی جویانه ای مانند Hanegi Forest ارائه داده اند که به اعتقاد بسیاری آغاز تحولی شگرف در معماری پایدار را نوید می‌دهد.

منابع :

view.aruna.ir

uan.ir

[faezeh mzk 19,231]

 

 

[faezeh mzk 19,231]

فایل پاور پینت، معماری ژاپن

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[sam arch 55,878]

دوستان خوبم مطالب جالبی رو ارائه داده بودن.

 

یک نکته ی جالب اون هست که معماری ژاپنی هم فاکتورها و خصایلی رو از دین و مذهب مردم به خودش وارد کرده.

 

همونطور که معماری ایران هم در برخورد با دوره ی اسلامی فاکتورهایی رو از اون گرفته.که می تونه رو نقش و نگارها و حتی تفکیک های فضایی داخل بناها تاثیر گذار باشه.

 

یک مکتب از دین بودایی به نام ذن در ژاپن تاثیری در معماری معابد ژاپن گذاشته که جالب هست.

 

و نکته ی مهم تر اونکه این تاثیر بیشتر شمایلی فضایی داره و بسیار نکته بین حتی در نحوه ی قرار گیری و انتخاب مصالح.

 

و اون هماهنگی بین طبیعت و بنا بوده،اونچه که ما به عنوان یک شمایل بارز از معماری ژاپن در یاد و خاطرمون هست.

 

 

 

در ادامه یک مقاله براتون ی زارم در همین مورد با این تیتر: هنر ذن و تاثیر آن بر معماری معابد ژاپن

مشخصات مقاله:مقاله در هشت صفحه به قلم معصومه ملایی و امیر رضوانی هست از نشریه کتاب ماه هنر آذرماه 1388

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[sam arch 55,878]

 

محمد مهدی محمودی

 

مقدمه

 

حضور مدرنیته و به تبع آن معماری مدرن در اقصی نقاط دنیا، به دلیل چالش با سنت ها و الگوهای گذشته همواره تأثیری بنیادی در معماری کشورهای مختلف دنیا داشته است. در این میان ژاپن در تلفیق الگوهای بومی با فناوری های پیشرفته و نوین کشوری موفق محسوب می‌شود.در راستای بهره‌گیری از تجارب معماران ژاپنی نمایشگاهی از معماری معاصر ژاپن در نگارخانه پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران از تاریخ 10/3/86 تا 24/3/86 برگزار گردید و به دعوت مشترک رایزن فرهنگی سفارت ژاپن در ایران و قطب علمی فناوری معماری، دو معمار ژاپنی، آقای "کازوهیرو کوجیما" و خانم "کازوکو آکاماتسو" در تالار شهید آوینی پردیس هنرهای زیبای دانشگاه تهران حضور یافته و به ایراد سخنرانی پرداختند.گزیده حاضر با تکیه بر سخنرانی این دو معمار برجسته، بیانگر نگاه نوین معماران ژاپنی- با پیشینه‌ای دیرین در فرهنگ و هنر- است و حکایت از تأمل و تعمق در عرصه طراحی‌های امروزی دارد.

 

دغدغه‌های امروز معماری و تدابیری که معماران ژاپنی برای تطابق اندیشه‌ها و نیازهای دیروز و امروز اتخاذ کرده اند، ضرورتی است بر این نوشتار تا با بهره‌گیری از تجربیات این دو معمار ژاپنی، وضعیت موجود معماری ایران را با نگاهی عمیق‌تر مورد بررسی قرار دهیم.همانطور که"مینیمالیسم" یا "حداقل‌گرایی" در حوزه هنر محتوا و موضوع را با استفاده از حداقل اجزاء نشان می‌دهد، در معماری نیز به وسیله شکل دادن به بنا با پرهیز از عناصر کاذب و تزیینی، استفاده از فرم ها و اجزایی که لزوماً کارکردی بر آنها مترتب است، جایگاه ویژه‌ای دارد. شاخصه مینیمالیستی نیز با حداقل‌هامطرح می‌شود و سادگی در عین زیبایی وجه تمایز آن با سایر گرایش هاست.

 

معماری ژاپنی چه در گذشته و چه در امروز واجد ارزش های زیبایپی شناختی مینیمالیستی است و وجه اساسی پدید آمدن آن ارزش قایل بودن برای هدف نهایی معماری یعنی آرامش و آسایش استفاده کننده یا "انسان" است. از آنجا که شکل گیری هر یک از اجزاء در معماری ژاپن به گونه‌ای شکل می‌گیرد که منطبق بر الگوهای زندگی و پاسخگوی نیازهای انسانی است، کارکردگرایی و رفاه استفاده کننده در درجه اول اهمیت قرار می‌گیرد.سودمندی و راحتی که با توجه به شیوه زندگی تعریف می شود، مشخصه اجزاء معماری ژاپن از کلیت بنا تا جزئیاتی چون مبلمان است که به زیبایی‌شناسی مینیمالیستی می انجامد. تطابق با نیازهای انسانی و الگوی زندگی آنان، در هم آمیختن معماری با مفاهیمی را به دنبال دارد که به آنها پرداخته می‌شود.

 

کارکرد گرایی

 

در معماری ژاپنی تطابق کالبد طرح با کارکرد آن، چه در مقیاس بنا و چه در مقیاس مبلمان، یک اصل مهم به شمار می‌رود. طراح هر جزء را با توجه به کارکردی که بر آن مترتب است به گونه ای خاص شکل می‌دهد. استانداردسازی بر مبنای نوع و شیوه استفاده از اجزاء و همچنین در نظر گرفتن فیزیولوژی استفاده کننده وبهره گیری از دانش ارگونومی ویژگی معماری ژاپنی است که رفاه و آسایش استفاده کننده را هدف نهایی خود قرار می دهد. به عنوان مثال میز در مساحت خاص و مورد نیاز خود در ارتفاعی از زمین تعریف می‌شود که فرد بتواند بر محیط پیرامون و فعالیت مورد نظر خود مسلط بوده و احساس راحتی نماید.

 

1) مدرسه ابتدایی اوتاسه- بیتن- دريافت متفاوت يک کودک و یک بزرگسال به دليل ارتفاع ديد متفاوتشان نقش تعيين کننده‌اي در طراحي چشم‌اندازهاي فضا خواهد داشت

 

 

تطابق با تناسبات

 

از دیگر نکات قابل تأمل در معماری ژاپن شناخت مخاطب یا "استفاده کننده" پیش از شروع طراحی است. ویژگی‌های فیزیولوژیکی و روان‌شناختی برمبنای رده سنی استفاده کننده از فضا شناخته می‌شود. طراحیِ منطبق با نیازهای جسمی و روحی، عامل مهمی در موفقیت طرح‌ها و رضایت و آسایش استفاده کنندگان است. مبلمانی که برای انسان طراحی می‌شود بی‌شک هماهنگ با جسم اوست و لذا سن انسان نیز در آن تأثیرگذار خواهد بود. دریافت متفاوت یک کودک و یک بزرگسال به دلیل ارتفاع دید متفاوتشان نقش تعیین کننده‌ای در طراحی چشم‌اندازهای فضا خواهد داشت. سالمندان نیز با توجه به ضعف های جسمانی و توانایی های محدود، به فضاها و مبلمانی با ابعاد، رنگ و بافت متفاوت نیاز دارند.

 

2) نمونه ای از ظروف چوبی و سبدهای حصیری در یک خانه سنتي ژاپنی

 

 

سازگاری با فرهنگ

 

آنچه سبب گوناگونی نوع مبلمان در سراسر دنیا می‌شود فرهنگ یک قوم یا ملت است. ظرافت‌ها و زیبایی دلنشین هرنوعی از مبلمان مرتبط با الگوهای زندگی مردم هر سرزمین است. این الگوها ریشه در فرهنگی دارد که در طی روزگاران، یک ملت بنا بر باورهای خود آن‌ها را شکل داده‌اند و از آن تأثیر پذیرفته‌اند و گفتنی است که یکباره کشف یا ابداع نمی‌شوند.هنرمندان هر ملت یا قوم دریافت‌های درونی خود را که از آیینه فرهنگ آنان باز می‌تابد در تمامی صور هنر سرزمین شان به تجلی می‌آورند و این جوهره اصلی در تمامی زمینه های هنر اعم از نقاشی، موسیقی، پیکرتراشی، معماری و طراحی مبلمان قابل بازیابی و بازشناسی است.

3) دخل و تصرف در طبيعت و حضور و تلفيق آن با معماري

 

 

بهره‌گیری از فن‌آوری

 

معماری بومی در هر کجای دنیا واجد خصیصه‌هایی مشترک است که استفاده از امکانات، ابزار و مصالح موجود و در دسترس یکی از آنها به شمار می رود. بشر همواره آموخته است که چگونه با بهره‌گیری از آنچه که در اختیار دارد رفع نیاز نموده و در راستای آسایش بیشتر حداکثر استفاده را از آنها کند.معماری خشتی فلات مرکزی ایران و ساخت ظروف سفالین ایرانی و یا معماری چوبی ژاپنی و ظروف و سبدهای حصیری ژاپنی نمونه‌ای از این بهره‌وری‌ها در تطبیق با امکانات موجود است. روش‌های ساخت و نحوه به کارگیری مصالح بومی که نسل به نسل در میان مردم یک سرزمین به صورت سینه به سینه تداوم می‌یابد، به عنوان اصول هویت دهنده به طراحی و معماری یک سرزمین مطرح می‌شوند. در همین راستا فناوری و فرهنگ چنان با هم پیوند می‌خورند که در قرون بعد نیز تصور خلق فضا و طراحی مبلمان به گونه‌ای که با شکل، بافت و رنگی دیگر نمود یابد، خارج از تصور خواهد بود.

 

تلفیق با طبیعت

 

معماری و ساخت و ساز بنا بعنوان یک مداخله در بستر پیرامونی،- که تأثیر زیادی بر محیط می‌گذارد و به تبع آن، از آن نیز تأثیر می‌پذیرد- به نوع نگرش انسان های هر منطقه نسبت به طبیعت بستگی دارد. در نگرش شرقی توجه به طبیعت و قائل بودن بعد ماورایی برای آن، در نحوه دخل و تصرف در طبیعت و حضور و تلفیق آن با معماری نقش مؤثری داشته است.این نکته که از گذشته‌های دور در سرزمین های شرقی همواره جزیی از طبیعت مورد پرستش واقع شده، خود گویای ارزشی معنوی است که در جهان‌بینی شرقی برای طبیعت قائل بوده‌اند. این امر در باغ سازی ژاپنی به تلفیق ارگانیک بنا با محیط پیرامون منجر شده است به گونه‌ای که ساختمان برمحیط اطراف غلبه ندارد و ساماندهی باغ به صورت ارگانیک، طبیعت بکر را در ذهن تداعی می‌کند.

ارزش معنوی طبیعت در فرهنگ ژاپن علاوه بر استفاده از مصالح طبیعی بکر، منجر به بهره‌گیری و حضور بیشتر طبیعت در معماری شده است. طراح ژاپنی با گشودن بازشوهای ساختمان رو به بهترین مناظر زیبای طبیعی به دنبال آن است تا نیازهای روحی استفاده کننده را نیز از این طریق پاسخ گوید و چشم‌ها و گوش‌ها را در جهتی سوق دهد که دریافت بیشتری از طبیعت داشته باشد.

 

بهره‌گیری از مصالح طبیعی و حضور طبیعت در عرصه فضاهای داخلی در اجزاء و اثاثیه ساختمان نیز دیده می‌شود.

4) فضایی که به واسطه حضور عناصر معنوی هویت یافته و به اتاق جهت می دهد

[sam arch 55,878]

رابطه فرم و محتوا

 

ژاپن به عنوان سرزمینی که نکات بسیاری در معماری، هنر و فرهنگ خود دارد، در مواجهه با شرایط جدید، تغییرات پیش‌رو و روش‌های نوین ساخت به راه‌حل‌های قابل قبول و گاه زیرکانه‌ای رسیده است. تداوم نگاه گذشته را که متکی بر خواست‌های درونی انسان و ارزش های جمعی است در طراحی‌های دو معمار معاصر برجسته ژاپن آقای "کازوهیرو کوجیما" و خانم "کازوکو آکاماتسو" می‌توان کنکاش کرد و چگونگی انطباق این نگاه را با شرایط امروز به روشنی دریافت."کوجیما" و "آکاماتسو" در تعریف رابطه فضای داخلی معماری و کالبد آن، "تنگ یخ‌زده ماهی" را مثال می زنند که یخ می‌زند و شیشۀ آن می‌شکند. آنچه در پیش ‌رو قرار می‌گیرد آبی است که شکل ظرف را به خود گرفته و ماهی قرمز را در درون دارد. کالبد معماری همچون دیوارها و ستون‌ها حکم تنگ ماهی را دارند که مبلمان موجود در فضاهای داخلی را همچون آبی که ماهی قرمز را در برگرفته، مطابق با شکل ظرف در کنار هم قرار می‌دهد. تنگ ماهی قرمز بر اساس رابطه‌ای متقابل شکل خود و بالطبع شکل محتویات درونی‌اش را از عملکرد، تناسبات، فرهنگ، فناوری و طبیعت وام می‌گیرد. در ادامه به ذکر نکاتی پرداخته می‌شود که نشانگر چگونگی این داد و ستد در مسیر گذشته تا حال است.

 

5) خانه- موزه اونا که جهت زندگي و محل نمايشگاه آثاز يک هنرمند طراحي شده است.- راه پله به عنوان گذرگاهی در میان کتاب ها هويت يافته است.

 

 

فضاهای سفید و سیاه

 

امروزه تشبیهات و مثال های گوناگونی در جهت تعریف کاربردی و مفهومی تر چگونگی کارکرد فضاها و نحوه تطابق آن با کالبد طرح ارائه می شود. در این خصوص "کوجیما" و "آکاماتسو" فضاهای یک اثر معماری را به دو دسته "سیاه" و "سفید" طبقه‌بندی می‌کنند: "سیاه‌ها" فضاهایی هستند که فعالیت‌های مشخصی را پاسخ می‌دهند و "سفیدها" فضاهایی محسوب می‌شوند که فعالیت ویژه‌ای در آن روی نمی‌دهد و از آنها به عنوان مفصل ارتباطی فضاهای "سیاه" استفاده می‌شود. با این وجود باید به خاطر داشت چنانچه فضاهای سفید تنها پیوند میان فضاهای سیاه را ایجاد کند، شریانی ارتباطی به وجود می‌آید که روح حیات و سرزندگی را در خود ندارند.

 

در معماری سنتی ژاپن خانه ها با پلانی مربع شکل و ستونی در وسط ساخته می شد و فضایی مسقف و نیمه باز گرداگرد محیط بیرونی خانه شکل می گرفت که فقط کارکرد یک راهروی ارتباطی را نداشت بلکه فضای مکث، سکون و تفکر نیز به شمار می رفت. تداوم این نگاه که به وضوح از نظریات این دو معمار معاصر قابل برداشت است، موجب شده تا در طراحی های آنها راهرو تنها گذرگاه نباشد. راه‌پله نیز مسیری باریک و نامطلوب به شمار نمی‌رود که با اختصاص دادن باقی‌مانده‌های پارچه‌ای که از آن لباسی بر تن سایر فضاها دوخته‌ایم به وجود آمده باشد. این فضا نیز می‌تواند هویتی مشخص و مستقل یابد.

 

6) همه عناصر فضاهای داخلی متناسب با مقیاس مینیاتوری درخت مقدس (بنائی) که نسل اندر نسل در خانه حضور داشته است طراحی شده اند.

 

 

فضاهای "سیاه" و "سفید" باز نوشته‌ای از فرهنگ و هنر

 

توجه به ابعاد معنوی فضا چه در معماری ژاپنی و چه در معماری ایرانی نمودی چشمگیر دارد و همانگونه که ذکر شد این امر برگرفته از بینش خاص شرقی‌ها نسبت به طبیعت است که برای آن ارزش خدایی قائلند. برای ژاپنی ها عناصر طبیعی مقدس و یادآور عظمت خداوند است و به همین جهت در فضاهای درونی و بیرونی بنا معنویت احساس می‌شود.

 

در ژاپن عناصر طبیعی مقدس اند و باید در فضا نمود یابند. به این ترتیب با مقیاسی جدید به فضای خانه قدم می‌گذارند. ژاپنی روی زمین می‌نشیند و تشکچه‌ای ساده وضعیت نشستن او را اصلاح می‌کند. میز غذاخوری تا ارتفاع مناسب پایین می‌آید و این تناسب موزون وقتی کامل می‌شود که چراغ‌ها نور و روشنایی را به درستی باز تابانند و آنگاه سایه درخت مقدس (بنسائی) که تا مقیاسی مینیاتوری کوچک شده است، بر سرخانه افکنده شود. بنابر همین روند است که در خانه ژاپنی زندگی در ارتفاع کمتر از یک متر جریان دارد.

 

فضاهایی که با عنوان "سیاه" نام گذاری شده اند لزوماً نباید فضایی برای انجام فعالیت‌های روزمره زندگی باشند. فضاهایی مختص خوردن، خوابیدن، دور هم نشستن و گفتگو کردن در منظومه خانه‌های مسکونی بارها و بارها تکرار شده‌اند. می‌توان حضور عناصر معنوی ژاپن را در محل زندگی انسان به گونه‌ای دیگر دید. حجم ساده و فضای ناب و خالص به واسطه مظروف خود معنا و هویت می‌یابد. این عناصر به فضای داخلی جهت می‌دهد و افراد خانه را وامی‌دارد تا پشت به آن ننشینند. در اینجا حضور یادگارها و یادآوری‌های معنوی و مقدس و پاک، عملکرد مستقل و منحصر به فرد یک فضا را تعریف می‌کند.

 

در معماری سنتی ایرانی نیز طاقچه‌ها مکانی برای جایگذاری شمعدانی‌ها، آینه و عکس هایی بود که سمبل حضور گذشتگان و تداعی کنندۀ خاطرات آنان به حساب می آمد. طاقچه‌ها به واسطه اینکه کتب مقدس، سجاده و جانماز را در بر می گرفتند، نمادی از حضور معنویت در خانه ایرانی بودند. عبور نور از شیشه‌های رنگی پنجره‌ها، تلألویی رنگارنگ به فضای داخلی می‌بخشید که سادگی، نشاط و گرمی را برای زندگی به ارمغان می‌آورد. -در خانه امروزایرانی جای این ظرف کجاست؟ -

 

7) چیدمان عناصر فضایی بازآفرینی تابلوی نقاشی مورد نظر است

 

در معماری ژاپنی فضای داخل یک ساختمان، معنایی را زمزمه می‌کند که در طی قرن‌ها شاهد ردپای آن در تابلوهای نقاشی ژاپنی هستیم. این نقاشی‌ها زمینه‌ای خالص و ساده دارند که با چند لکه رنگی جلوه می‌یابند. همان چند تاش رنگین که در نقاطی منحصر به فرد تابلو می‌نشیند، در دیروز و امروز فضاهای زندگی نیز دیده می‌شوند:

 

ژاپنی ها همچون سایر شرقی ها خانواده را کانون زندگی می دانند و نقطه عطف فضا در فضای نشیمن خانه که رنگ گرم و خالص طبیعت را در خود دارد، جایی قلمداد می شود که اعضای خانواده نزدیک‌ترین فاصله را با یکدیگر دارند. از این رو طراح، این نقطه برجسته را با لکه‌ای سیاه یا نواری سفید رنگ روی زمینه می‌نشاند. درست به همان نرمی و لغزندگی که قلم نقاش روی بوم نقاشی می‌چرخد، معمار نیز خطوط فضا را ترسیم می‌کند و در عین خلوص و بدون هیچ پیرایه ای عناصر آن را شکل می-دهد.

 

در عین حال نقاشی ایرانی را با ساختاری یکپارچه می‌بینیم که در آن اجزاء بی‌شمار طرح به هم پیوند می‌خورند تا در یک جمله کلی معنا یابند. مبلمان در خانه ایرانی لکه‌های منحصر به ‌فرد رنگین نیست. بلکه با تار و پود بنا در هم تنیده است. طاقچه و رف هم زمان با سفت کاری بنا در تن دیوار خود را نشان می‌دهد.

8) فضای پذیرایی مهمان "پر از خالی" است. فعاليت جاري در فضاست که به آن هويت مي دهد.

[sam arch 55,878]

چنانکه پیش تر گفته شد فرهنگ ژاپنی را می توان در تمامی صور هنر بازیابی و بازشناسی کرد. جوهره اصلی این نوع طراحی نیز تفکری است که به فعالیت‌های جاری در فضا بیش از زمینه توجه می‌کند. در خانه سنتی ژاپنی، فضایی که به پذیرایی از مهمان اختصاص دارد خالی از مبلمان است. کف اتاق مضرب صحیحی است از تاتامی که حجم فرو رفته‌ای را دورتادور احاطه می‌کند و دیگر هیچ عنصری به جز وسایل "مراسم چای" که در این حجم کوچک جاسازی شده است، به چشم نمی‌خورد. فضا خالص است. رنگ دیوارها از همان رنگ اْکر چوب و بافت منحصر به فردش گرفته شده است. رنگ‌های عاریه‌ای ـ همچون رنگ‌های روغنی امروز ـ دیده نمی‌شود. مراسم چای است که به اتاق جهت می‌دهد و نقطه عطف فضا را مشخص می‌کند.

9) کالج علم و هنر ليبرال- مرکز آموزشي دوهه- دیواره های سبک امروزی ترکیب بندی نمونه های گذشته را تداعی می کند.

 

 

الفت دیرین ـ تکنولوژی نوین

 

موفقیت معماران ژاپنی را می‌توان در بهره‌گیری از فناوری های مدرن در تطبیق با هویت بومی آنها دانست. علی‌رغم استفاده از فناوری‌های جدید در حوزه ساخت و ساز، ویژگی‌های زیبایی‌شناختی خلق فضا که برآمده از بافت، رنگ، مصالح، ساماندهی و تناسبات فضایی است، اصالت بومی خود را حفظ کرده و رگه‌هایی از روحیه فضاهای بومی در فضاهای جدید نیز دیده می‌شود.

 

در گذشته دیوار اتاق‌ها از چوب و با پوششی از خاک رس و سبوس برنج ساخته می‌شد که بسیار سبک و تنها جدا کننده فضاها بود. فضاهای داخلی معماری معاصر ژاپن نیز متأثر از همان ترکیب‌بندی شکل گرفته است. زمین سیالی است که دیواره‌ها در آن انعکاس می‌یابند. شفاف به نظر آمدن دیواره‌ها از سنگینی آن در ذهن می‌کاهد. دیواره‌ها بی‌اغراق تنها دو بعد طول و ارتفاع را دارند و ضخامت‌شان قابل توجه نیست. در عین ایجاد محرمیت و جدا کردن فضاها از هم نگاه افراد را همچون جریان آرامی از خود عبور می‌دهند. استفاده از مصالح نوین به گونه‌ای که چنین روحی را در کالبد فضا بدهد، تدبیری زیرکانه است که بین ظرف و مظروف خود آن الفت دیرین را ایجاد می‌کند.

10) از راست به چپ: خانم کازوکو آکاماتسو (Kazuko Akamatso ) و آقاي کازوهيرو کوجيما (Kazuhiro Kojima) در زمان حضورشان در تهران

 

 

 

پنجره ـ تابلویی از طبیعت

 

توجه به طبیعت و بعد ماورایی آن و تلفیق ارگانیک بنا با محیط پیرامون گاه تا آنجا پیش می‌رود که طبیعت تنه اصلی را تشکیل داده و عناصر و مبلمان قرار گرفته در آن شاخه‌هایی روییده از این درخت به شمار می‌روند. مجموعه در هم تنیده این دو معماری را شکل می‌دهد که فضای درون و بیرون آن مرزی نمی‌شناسد. در این صورت عناصر موجود در فضای معماری نه تنها تیغ برنده طبیعت نخواهد بود، بلکه زندگی را در کالبد آن معنا می‌کند. طبیعت ظرف و مبلمان، مظروف آن خواهد بود.

 

این ارتباط گاه بالعکس روی می‌دهد: درختی که سرنوشتش با کالبد بنا گره خورده است، نور و روشنی را می‌جوید. در این ره با تن بنا برخورد می‌کند، جدل می‌کند، ره آشتی برمی‌گزیند و با آن پیوند می‌یابد.

 

11) کالج علم و هنر ليبرال- مرکز آموزشي دوهه- ديواره‌ها در عين ايجاد محرميت و جدا کردن فضاها از هم نگاه افراد را همچون جريان آرامي از خود عبور مي‌دهند.

 

در معماری سنتی ژاپن ضوابط و قراردادها جهت و سطح بازشوها را تعیین نمی کند. طبیعت راه خود را در طرح معماری می گشاید و ضوابط موجود را به نرمی کنار می‌زند. پنجره‌ها بر اساس جهات جغرافیایی و دسته‌بندی‌های نور شمال و جنوب گشوده نمی‌شوند. هر پنجره تابلویی از طبیعت است که در سطح زمین می‌لغزد و به درون می‌آید. سطوح جانبی ساختمان از هم شکافته می‌شوند تا راهی به سوی طبیعت بگشایند و نگاه انسان را در آن گردش دهند. زمین است که قدمگاه نگاه می‌شود؛ نه آسمان.

12) لغزش نرم و خنک طبیعت در فضای گرم خانه

 

 

عملکرد، تناسبات، فرهنگ، فناوری‌های ساخت و پیوند با طبیعت گاه آنچنان در هم تنیده می‌شوند که تفکیک و بررسی جداگانه هر کدام امری محال است. نکته قابل تأمل اینکه مجموعه در هم تنیده این پنج عامل چنان در جوهر اندیشه‌های این دو طراح رسوخ کرده که اثرات آن را در فضاهای مختلفی که برای مقاصد مختلف و در نقاط گوناگون دنیا شکل گرفته است، به روشنی می‌بینیم. کندوکاو در اعماق ذهنیات درونی هر طراح، گنجینه‌ای ارزشمند را به دست می‌دهد که با هویت او و مردمان سرزمینش ـ و در گستره وسیع‌تر با ویژگی‌های نوع بشر ـ هماهنگ و سازگار است و می‌تواند با صورتی دیگر در دنیای امروز تجلی یابد.

12) کتابخانه عمومی رو باز به طول صد متر در مجاورت رودخانه شینانوکه به مدرسه ابتدایی کیبیکگن خدمات دهی می کند- روستای ناکاساتو- عناصر فضا تيغ برنده طبيعت محسوب نمي شوند.

پی نوشت:

 

• Minimalism
  
• Kazuhiro Kojima
  
• Kazuko Akamatsu
  
• Kazuko Akamatsu & Kazuhiro Kojima, JA jurnal, spring 2006, p008
  
• Kazuko Akamatso & Kazuhiro Kojima, JA jurnal, spring 2006, p004
  

 

منابع تصویر :

1. JA jurnal, spring 2006-p62
   
2. In the oriental style- a source book of decoration & design- p36
   
3. In the oriental style- a source book of decoration & design- p42
   
4. In the oriental style- a source book of decoration & design- p40
   
5. JA jurnal, spring 2006-p 105
   
6. In the oriental style- a source book of decoration & design- p6,7
   
7. In the oriental style- a source book of decoration & design- p59
   
8. In the oriental style- a source book of decoration & design- 43
   
9. JA jurnal, spring 2006- p24,25
   
10. JA jurnal, spring 2006- p26
    
11. In the oriental style- a source book of decoration & design- p79
    
12. JA jurnal, spring 2006- p48
    

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[rezaeimsn 10]

در در 1 اسفند 1389 در 06:55، Mahnaz.D گفته است :

با ورود آیین بودا (552م) که دوران تغییر و تحول اندیشه و برخورد ژاپن با فرهنگ چین و کره است؛ بسیاری از سنتهای کهن ژاپن از هم گسست و هنرهای این کشور با هنر چینی در آمیخت 

- معبد هوریوجی در نزدیکی نارا (ژاپن) نمونه بارز معماری معبد بودایی است . 

- معبد ایسه شاخص ترین معبد باستانی شینتو در ژاپن است. این معبد در زمینی به مساحت 50×115 متر مربع بنا شده است و بنای اصلی معبد به نام شودن روی تختگاهی با ستونهای چوبی بنا شده و بام کاه گلی دارد. ستونهای سهندوار زرین فام و بدنه ها از چوب درخت سرو است. برج پنج طبقه ای به نام پاگودا در برگیرنده فضای ویژه ی استقرار تندیس خدایان به نام کندو و ساختمان دیگری برای برگزاری مراسم مذهبی با نام (کدو ) میباشد.

 

هاشیرا گونه ای از زیارتگاه ژاپنی میباشد .از جمله اشیایی که در ان نگه داری میشوند ستونهایی است انسان ساخت که نماد حاصلخیزی می باشند. بخش های اصلی این زیارتگاه عبارتند از :

1-محراب 2-سالن نیایش 3-دالان مرتبط دو فضای یاد شده

با سلام
میخواستم بدونم منبع این مطالب چی هست
البته اینارو مدتها قبل بارگزاری شده

[Mohammad Aref 120,438]

مقاله معماری ژاپن پس از آشفتگی های اجتماعی و اقتصادی اخیر نوشته بوتوند بوگنار و ترجمه علی اعطا، شهاب الدین قندهاری که در شماره چهل و دوم مجله آبادی منتشر شده است را به صورت PDF از پیوست می تونید دانلود کنید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام