مقاله تعامل انسان و روبات چگونه بايد روبات‌ها را دوست داشت

[YAGHOT SEFID 29,302]

تعامل انسان و روبات

چگونه بايد روبات‌ها را دوست داشت ....

 

جام جم آنلاين: محققان در سراسر جهان با گسترش صنعت روباتيک به بررسي هر چه بيشتر تاثير اين جانداران بي جان بر روي زندگي آينده انسان مي پردازند و بر اين باورند پذيرش روباتها توسط انسان منوط به افزايش توانايي هاي اجتماعي و ارتباطي آنها است.

 

 

با وجود اينکه روباتها هنوز به تمامي خانه ها راه پيدا نکرده اند اما طي سالهاي اخير به تدريج توانسته اند راه خود را به جهان واقعي يافته و برخي از فعاليتها از قبيل تميز کردن ساختمانها، انتقال دارو و يا حتي سرگرمي را به عهده بگيرند.

آغاز اين دوره از حضور روباتها باعث شده تا انسان شناسها و متخصصان روباتيک گزارشهاي اوليه خود را که کاملا با يکديگر متناقض هستند از حضور و تعامل اين ابزار هوشمند با انسان ارائه کنند. با وجود اينکه شواهد نشان مي دهد روباتها مي توانند همکاراني مفيد و دوست داشتني باشند در عين حال مي توانند باعث مزاحمت و اعمال خشونت شوند. نتيجه اين گزارشها مي تواند در ساخت بهتر روباتها در آينده بسيار تاثيرگذار باشد.

يکي از تحقيقاتي که توسط محققان کارنگي ملون انجام گرفته نشان مي دهد چگونه فرهنگ عمومي مي تواند بر روي پذيرش يک روبات تاثير داشته باشد. طي اين تحقيق افرادي به يک روبات جارو برقي به نام "رومبا" معرفي شدند که از توانايي هاي محدودي برخوردار بود اما همين برداشت نخستين که از توانايي هاي آن به دست آمد به رومبا کمک کرد و افراد توانستند با آن ارتباط برقرار کنند.

 

تحقيقاتي شش ماهه درباره تاثير رومبا بر روي اهل خانواده ها نيز از اين يافته پشتيباني کرد. به گفته محققان برخي انسانها اين روبات را به عنوان دوست دائمي در زندگي خود مي بينند و با آن ارتباطات قوي احساسي برقرار مي کنند. حتي آنهايي که کارهاي رومبا را در خانه انجام مي دهند، روبات را سرزنش نمي کنند بلکه مي گويند اين کاري است که هميشه انجام مي داده اند.

 

با اين حال از تمامي روباتها نيز به اين خوبي استقبال نمي شود. تعدادي از بيمارستانهاي آمريکا از نوعي روبات به نام TUG براي انتقال دارو ميان بخشهاي مختلف استفاده مي کنند که نتيجه بررسي تعامل کارمندان بيمارستان با اين روبات نشان داد برخي از کارمندان به اين روبات به چشم يک همکار نگاه کرده و آن را دوست دارند در حالي که بخشي ديگر از کارمندان آن را موجودي مي ديدند که تنها جلب توجه مي کند و از آن ابراز انزجار مي کردند.

 

شايد اين مطالعات مقياسهاي کوچکي به شمار روند اما مي توانند مهارتهايي که روباتها براي تعامل با انسان به آن نياز دارند را آشکار کنند. محققان سوئدي در اين راستا به تازگي پروژه اي 10 ماهه را به منظور بررسي چگونگي تعامل 6 خانواده مختلف با دايناسوري روباتي به نام Pelo آغاز کرده اند. از ويژگي هاي تاثيرگذار اين روبات واکنش به صدا و لمس است که اين ويژگي ها به تدريج واکنشهاي مثبتي را نسبت به روبات برانگيخته است. اما کمبودهايي مانند عمر کوتاه باطري و اين حقيقت که روبات مانند آنچه در گفته شده بود از شخصيتي و هوش واقعي برخوردار نيست از ميزان اين تاثيرگذاري کاسته است. براي مثال Pelo هرگز چيزي ياد نمي گيرد و به گفته يکي از اعضاي اين پروژه "اين روبات به همان ناداني است که ديروز بود."

در اين ميان محققان دانشگاه کالج لندن راه حلي را ارائه کرده اند تا ميزان علاقه انسانها به روباتها را بيافزايند. به گفته آنها در صورتي که تعدادي روبات به شکل کودک ساخته شوند افراد تصور مي کنند اين روباتها ذهني کودکانه دارند و به اين شکل بيشتر مي توانند اشتباهات رخ داده توسط روبات را بخشيده و فراموش کنند. در عين حال اين گونه فرض مي شود ظاهر اين روباتها موجب انگيزش حس حمايت افراد شده و از ميزان نارضايتي آنها خواهد کاست.

 

با اين حال تحقيقات نشان مي دهد ظاهري محقر و کوچک هميشه نيز نمي تواند احساسات انسانها را برانگيزد زيرا روباتي مربعي مانند TUG که فعاليتهايش را مستقلانه انجام داده و با صدايي مشابه صداي انسان صحبت مي کند انتظار افراد را نسبت به انجام رفتارهايي متناسب با اين توانايي ها افزايش مي دهد.

 

شايد انتظار فرد از يک جعبه بر روي چهار چرخ چندان زياد نباشد اما TUG به عنوان يک روبات، کارمند بيمارستان و يک همکار بايد انتظارات زيادي را در رابطه با هوش اجتماعي برآورده کند و عدم وجود هوش اجتماعي باعث کاهش تاثيرگذاري روبات بر روي انسان شده است. براي مثال يکي از ضعفهاي TUG صحبت کردن به شيوه اي يکنواخت و يکسان در محيطهاي شلوغ و خلوت است.

 

بر اساس گزارش نيوساينتيست، اين يافته ها اطلاعاتي هستند که بسياري از شرکتهاي روباتيک قصد دارند از آن به عنوان ابزاري براي بهبود روباتهاي خود استفاده کنند. به گفته متخصصان روباتيک کنترل تعامل ميان روباتي مانند TUG و کاربران آن بايد از نو طراحي شود، سطح صداي آن بايد تنظيم شده و توانايي تغيير بلندي صدا در محيطهاي مختلف به آن افزوده شود.

 

به گفته متخصصان روباتها به عنوان همزيستان آينده انسانها و به عنوان ابزارهايي که بخش بزرگي از زندگي آينده انسان را به دوش خواهند گرفت بايد از توانايي هاي کافي براي برقراري ارتباط با انسانها برخوردار باشند تا در نهايت بتوانند مورد پذيرش نسل بشر قرار بگيرند. اين در حالي است که گروهي ديگر از برقراري روابط قوي عاطفي ميان انسان و روبات در آينده اي نه چندان دور ابراز نگراني مي کنند و تا آنجا پيش مي روند که روباتها را تهديدي جدي براي نسل بشر مي دانند.