ضوابط طراحی مکان های فرهنگی

[Mohammad Aref 120,438]

استاندارد ها و ضوابط طراحی سینما:

سالن انتظار سينما : طبق استانداردها و ضوابط طراحي سينما مصوب سازمان مديريت و برنامه‌ريز كشور حداقل ميزان سطح اشتغال سالن انتظار سينما به ازاي هر نفر 35/0 متر مربع و حداقل حجم سرانه سالنهاي سينما 5/1 متر مربع مي‌باشد. تعداد صندليهاي سالن به ازاي هر 100 نفر، 10 صندلي مي‌باشد. در صورت داشتن اختلاف سطح سالن با بيرون حداكثر شيب راهرو ورودي 8 درصد و عرض آن حداقل2/1 متر باشد. حداقل عرض ورودي سالن انتظار به ازاي هر 100 نفر 56 سانتي‌متر مي‌باشد.

ورودي سينما: به دليل كار كردن سينما با مجتمع فرهنگي، ورودي با ورودي مجتمع يكي است و فقط يك در براي ورود به سالن انتظار منظور گرديده است.

گيشه بليط‌ فروشي : گيشه در سينما بايد در مكاني باشد كه ديد كافي بر فضاي خارج سينما داشته باشد و در جايي باشد كه صف مربوط به آن فراهم گردد مردم در معبر عمومي و همچنين مانع ورود و خروج مردم از سينما نباشد. در گيشه بهتر است به درون سالن انتظار باز گردد ولي اين در طوري نباشد كه با باز شدن آن درون گيشه مشخص گردد و سطح آن به ازاي هر نفر حداقل 3 متر مربع مي‌باشد.

راهروهاي سالن نمايش : عرض راهروهاي سالن را بر حسب تعداد جمعيت كه از آن تخليه مي‌شوند محاسبه مي‌شود ولي نه به اين صورت كه اين عرض متغير باشد. و اينگونه در نظر مي‌گيريم كه از تعداد جمعيت هر رديف كه در دو طرف آن راهرو مي‌باشد 60 درصد آن از هر راهرو تخليه مي‌گردند. اگر عرض در خروجي سالن نمايش از عرض راهرو منتهي به آن بيشتر باشد بايد حداقل فضايي برابر عرض خروجي جلوي در ورودي داشته باشد. حداكثر شيب مجاز در راهروهاي سالن نمايش 8 درصد مي‌باشد و اگر شيب بيشتر باشد بايد از پله در راهرو استفاده گردد كه ارتفاع و عمق موثر پله بايد طبق استانداردها باشد. پله‌ها و يا نقطه شروع شيب راهروهاي سالن نمايش براي آگاهي تماشاگران بايد با چراغ مخصوص روشن گردند. مصالح كف راهروها بايد از مصالح غير لغزنده و غير اشتعال باشند.

صندلي تماشاگران : استانداردهاي صندلي تماشاگران در جداول ضميمه آورده شده است. جنس و مصالح به كار رفته در صندليهاي سالن نمايش بايد مقاوم، قابل شستشو، غير قابل اشتعال باشد و از نظر آكوستيكي، مقدار صدائي كه آنها جذب مي‌كنند نبايد به وجود و يا عدم وجود تماشاچي در آنها وابسته باشد. چيدن صندليهاي سالن نمايش مانند چيدمان صندليهاي آمفي‌تئاتر مي‌باشد.

ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما : ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما بايد به گونه‌اي باشند كه در معرض ديد باشند و از ورود سروصدا به داخل و خارج سالن جلوگيري كنند. حداقل تعداد در خروجي سالن نمايش 2 عدد مي‌باشد و فقط در موارد خاص مانند گنجايش سالن كمتر از 100 مي‌تواند 1 عدد باشد. لازم به ذكر است كه براي خروج از سالن نمايش بهتر از كه درهاي سالن نمايش به طرف بيرون باز گردند و براي ورود به طرف داخل باز گردند. حداقل فاصله دو در خروجي 5 متر مي‌باشد و نبايد از درهاي يك لنگه استفاده نمود و بايد از درهاي دو لنگه استفاده گردد. درهاي سالن نمايش نبايد قفل داشته باشند و بهتر است داراي ثابت‌كننده‌هاي فشاري باشند كه با يك فشار روي آنها، در ثابت گردد.

سرويسهاي بهداشتي سينما : طراحي و اجراي ساختماني قسمتهاي مختلف داخل سرويسهاي بهداشتي بايد به گونه‌اي باشد كه شستشو و گندزدائي مستمر تمامي ديوارها و كف‌هاي سرويس ميسر گردد.

اتاق پروژكتور و ملحقات آن : اتاق پروژكتور شامل حداقل 2 عدد پروژكتور به ابعاد 100×60 سانتي‌متر، ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم به ابعاد 80×120 سانتي‌متر واتاق تقويت‌كننده‌هاي صدا مي‌باشد. دستگاه‌هايي مانند ركتي ناير، تابلوي اصلي برق اتاق پروژكتور، و مسيرهاي نور سالن و قفسه‌هاي فلزي مخصوص نگهداري فيلم در فضاهاي مستقل قرار دارند. اتاقك كوچكي جهت نگهداري باطريهاي مخصوص روشنايي ايمني سينما و سرويس بهداشتي در جنب اتاق پروژكتور قرار دارند. ابعاد اتاق پروژكتور با توجه به ابعاد پروژكتورها، فواصل آنها از هم و از ديوارهاي جانبي، و ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم و دستگاههاي تقويت صدا در نظر گرفته مي‌شود. ديوارها و كف اتاق پروژكتور بايد قابليت 2 ساعت مقاومت در مقابل آتش‌سوزي را داشته باشند. مصالح به كار رفته در اتاق پروژكتور جهت نازك‌كاري و آكوستيك نبايد قابل احتراق باشند كف اتاق پروژكتور براي انتقال كابلهاي برق و صدا بايد دو جداره بوده و كفپوش آن در مقابل برق عايق باشد. وجود شير يا كبسول آتش‌نشاني در نزديك اتاق پروژكتور نيز توصيه مي‌گردد.

پرده نمايش فيلم : نوع پرده سينما با توجه به ابعاد سالن، قدرت پروژكتور، بهره روشنايي پرده و ميزان روشنايي مطلوب پرده انتخاب مي‌شود. اندازه پرده با توجه به عرض سالن نمايش در قسمت جلوي آن، ارتفاع سالن، عمق سالن و در نظر گرفتن فضائي در دو طرف پرده براي رفت و آمد به پشت پرده و جمع شدن پرده محافظ تعيين مي‌شود. پرده نمايش بهتر است داراي انحناء باشد: بخصوص در سالن‌هاي عريض، اين انحناء كماني از دايره به مركز لنز پروژكتور و به طول فاصله لنز پروژكتور از مركز پرده مي‌باشد. اسكلت نصب پرده نمايش بايد بزرگتر از پرده باشد (30 سانتي‌متر) تا نصب پرده آسان‌تر گردد و اسكلت از ديوار پشت پرده بايد به اندازه‌اي كه براي نصب بلندگوها مورد نياز است (90 سانتي‌متر) فاصله داشته باشد. و بايد اشاره نمود كه بهتر است دريچه‌هاي هواكش و خروجي هوا يا حتي ورود هوا، پشت پرده تعبيه نگردد و اصولا سيستم‌هاي تاسيساتي و تهويه هوا به گونه‌اي باشند كه هوا در پشت پرده چرخش نداشته باشد.

[Mohammad Aref 120,438]

اصول طراحی سینما:

ميزان فضاهاي كتابخانه : عوامل مؤثر بر تخصيص ميزان فضاهاي كتابخانه عبارتند از حجم مواد ومتون و بخصوص كتابها، ميزان سطح كه در كتابخانه اشغال مي‌كنندو ميزان جمعيت كتابخانه كه از طريق ميزان گردش كتابها در سال تعيين مي‌گردد.

فضاي مورد مياز براي محاسبه زيربناي يك كتابخانه طبق فرمولي بنام VSC استاندارد IFLA به دست مي‌آيد.

(110 / تعداد كتابها) + (مقدار محلهاي نشستن + 72/3) + (430 / گردش كتابها) مثلا براي جا دادن 110 كتاب يك متر مربع در نظر گرفته مي‌شود. محل نشستن يك خواننده 72/3 متراست.

 

ابعاد و استانداردهاي پيشخوان و برگه دان : حداكثر ارتفاع قفسه‌هاي فهرست معمولا به اندازه ارتفاع 6 كشو است و در هر كشو نيز در حدود 100 كارت جاي مي‌گيرد. فهرست معمولا در ارتباط مستقيم با ميز امانت و ميز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه‌اي از كتابهاي مرجع عمومي يا موارد استفاده همگاني نيز قرار مي‌گيرند. از اين رو محل قرار‌گيري فهرستها معمولا فضايي باز است كه در نزديك ورودي قرار دارد و بوسيله رديفهايي از قفسه‌هاي فهرستها و پيشخوان بررسي و جستجو كشوها تشكيل شده است. وسعت چنين محلي براي 4 رديف قفسه‌هاي دو طرفه در حدود 12 متر مربع برآورد مي‌شود.

 

استاندارد ابعاد قفسه ها - عمق قفسه‌ها: در اغلبكتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها داراي عرضي كمتر از 230 ميلي‌متر هستند و عملا مي‌توان قفسه‌هاي با عمق 230-200 ميلي‌متر را استاندارد كرد. در صورت بكارگيري قفسه‌هاي دو طرفه با عمق 450 ميلي‌متر حتي صرفه‌حويي بيشتري در فضا به عمل مي‌آيد.

چنانچه نگهداري كتابهايي با ابعاد كمي بزرگتر مورد نظر باشد عمق 490 ميلي‌متر جوابگوست. طبق يك قاعده تجربي در يك كتابخانه 80% قفسه‌ها 200 ميلي‌متري، 15% آنها 250 ميلي‌متري و 5% باقيمانده 30 ميلي‌متر هستند.

طول قفسه‌ها: طول استاندارد سالها برابر 1940 ميلي‌متر بوده است. زيرا كه پذيرفته شده بود كه چشم خواننده توانايي دربرگرفتن بيش از اين اندازه در يك نگاه ندارد. مطالعات بعدي اندازه بزرگتر تا 2220- ميلي‌متر را نيز تاييد كرد.

ارتفاع قفسه‌ها: ارتفاع كتابها بر فاصله ميان طبقات و در نتيجه تعداد طبقات تاثير مي‌گذارد. در اكثر كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها را مي‌توان در طبقات مركز تا مركز 280 ميلي‌متر جاي داد. به اين ترتيب 7 طبقه و يك پاخور 150 ميلي‌متري مجموعا ارتفاع 2120 ميلي‌متر را براي قفسه‌ها به وجود مي‌آورند كه بالاترين قفسه در ارتفاع 1830 ميلي‌متري با دسترسي آسان قرار مي‌گيرد. در مورد معلولين ارتفاع مناسب و دسترسي 1370 ميلي‌متر براي زنان و 1500 ميلي‌متر براي مردان است. پايين‌ترين طبقه در ارتفاع 300 ميلي‌متري است و چهار طبقه 280 ميلي‌متري (300 ميلي‌متري) به درون آن مي‌باشد.

استاندارد ميزها: ميزها از جمله مهمترين وسائل فضاهاي مطالعه هستند.

ميزهاي يك نفره: رقم قابل قبول براي اين ميزها 900×600 ميلي‌متر مي‌باشد. اين رقم گاهي براي راحتي بيشتر خواننده تا يك متر نيز افزايش مي‌يابد. اگر چه جذابيت بيشتري دارند ولي جاي زيادي اشغال مي‌كنند.

ميزهاي 2 نفره: ميزهاي 2 نفره‌اي كه از هم جدا نشده‌اند ظاهرا براي خوانندگاني كه روبروي هم قرار مي‌گيرند جذابيت چنداني ندارند ولي در صورت قرارگيري در يك سمت ابعاد پيشنهادي 900×120 ميلي‌متر مي‌باشد.

ميزهاي طولاني: ميزهاي طولاني قابليبت جاي دادن 4 تا 12 نفر را دارند. ميزهاي 4 نفره از بروز شلوغي جلوگيري كرده و در عين حال نحوه قرارگيري آنها جذاب و انعطاف‌پذير نيز مي‌باشند. عرض آنها نبايد از 1200 ميلي‌متر كمتر باشد. فضاي جانبي ميان خوانندگان نيز لازم است حداقل 900 ميلي‌متر باشد. بين ميزهاي موازي بايد حداقل 1800 ميلي‌متر فاصله پيش‌بيني شود. در عين حال نبايد در انتهاي اين ميزها محلي را براي نشستن در نظر گرفت.

 

نورپردازي : نورپردازي بايد فضائي راحت براي مطالعه را به وجود آورد. موجب خيرگي و خستگي نشود، ميزان گرما را افزايش ندهد و به جلوه ساختمان بيفزايد، جهت برآوردن موارد ذكر شده دو نوع نور وجود دارد: نور مصنوعي و نور طبيعي.

نور پروژه هم از نور طبيعي و هم از نور مصنوعي سقفي استفاده شده است.

روشنایی توصیه شده:

اتاق‌هاي مطالعه (روزنامه و مجلات( 200

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي اماني( 400

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي مرجع( 600

پيشخوان‌ها 600

مخزان بسته 100

صحافي 600

فهرست‌بندي طبقه‌بندي و اتاق‌هاي مخزن 400

آكوستيك : هيچ استاندارد مشخصي در مورد آكوستيك كتابخانه وجود ندارد اما اغلب حد تراز صداهاي داخلي را 50 دسيبل (dB) تعيين مي‌كنند.

 

تهويه مطبوع : به منظور ايجاد بهترين شرايط براي نگهداري مواد و فنون فضا بايد عاري از هر گونه گرد و غبار اعم از گاز، مايع و اسيد باشد و دما و رطوبت تحت كنترل باشد، چنين شرايطي تنها با نصب دستگاه كامل تهويه مطبوع امكان‌پذير است.

 

منبع: شرکت معماری داخلی ایستا فرم

[Architect 3,224]

ضوابط و معیارهای طراحی فرهنگسرا - بخش 1

 

بخش های مختلف فرهنگسرا(بعضی الزامی و بعضی وابسته به نظر طراح دارد.)

1- لابی اصلی و زیر مجموعه های آن شامل :

فضای انتظار و نشیمن

فروش اغذیه

محل نگهداری کودکان

عناصر خدمات عمومی مانند باجه های تلفن و اینترنت

عناصر دسترسی عمودی مانند رمپ .پله وآسانسور

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

2- غرفه های فروش محصولات فرهنگی و هنری

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

3- سایت اداری شامل :

اتاق کنفرانس

اتاق ریاست

دفاتر کار

بایگانی

آبدارخانه

سرویس های بهداشتی

محل انتظار ارباب رجوع و منشی

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

4- آمفی تاتر و سینما

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

5- کتابخانه

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

6- گالری نمایش آثار هنری

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

7- کلاس های و آتلیه های آموزشی شامل :

نقاشی

معماری

عکاسی

مجسمه سازی

لابراتوار زبان و ... .

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

8- واحد سمعی بصری و سایت رایانه

- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -

9- رستوران یا کافی شاپ

 

 

كتابخانه

 

 

ميزان فضاهاي كتابخانه : عوامل مؤثر بر تخصيص ميزان فضاهاي كتابخانه عبارتند از حجم مواد ومتون وبخصوص كتابها، ميزان سطح كه در كتابخانه اشغال مي‌كنندو ميزان جمعيت كتابخانه كه از طريق ميزان گردش كتابها در سال تعيين مي‌گردد.

 

فضاي مورد مياز براي محاسبه زيربناي يك كتابخانه طبق فرمولي بنام VSC استاندارد IFLA به دست مي‌آيد.

 

 

(110 / تعداد كتابها) + (مقدار محلهاي نشستن + 72/3) + (430 / گردش كتابها) مثلا براي جا دادن 110 كتاب يك متر مربع در نظر گرفته مي‌شود. محل نشستن يك خواننده 72/3 متراست.

 

 

ابعاد و استانداردهاي پيشخوان و برگه دان : حداكثر ارتفاع قفسه‌هاي فهرست معمولا به اندازه ارتفاع 6 كشو است و در هر كشو نيز در حدود 100 كارت جاي مي‌گيرد. فهرست معمولا در ارتباط مستقيم با ميز امانت و ميز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه‌اي از كتابهاي مرجع عمومي يا موارد استفاده همگاني نيز قرار مي‌گيرند. از اين رو محل قرار‌گيري فهرستها معمولا فضايي باز است كه در نزديك ورودي قرار دارد و بوسيله رديفهايي از قفسه‌هاي فهرستها و پيشخوان بررسي و جستجو كشوها تشكيل شده است. وسعت چنين محلي براي 4 رديف قفسه‌هاي دو طرفه در حدود 12 متر مربع برآورد مي‌شود.

استاندارد ابعاد قفسه ها - عمق قفسه‌ها: در اغلب كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها داراي عرضي كمتر از 230 ميلي‌متر هستند و عملا مي‌توان قفسه‌هاي با عمق 230-200 ميلي‌متر را استاندارد كرد. در صورت بكارگيري قفسه‌هاي دو طرفه با عمق 450 ميلي‌متر حتي صرفه‌حويي بيشتري در فضا به عمل مي‌آيد.

چنانچه نگهداري كتابهايي با ابعاد كمي بزرگتر مورد نظر باشد عمق 490 ميلي‌متر جوابگوست. طبق يك قاعده تجربي در يك كتابخانه 80% قفسه‌ها 200 ميلي‌متري، 15% آنها 250 ميلي‌متري و 5% باقيمانده 30 ميلي‌متر هستند.

طول قفسه‌ها:طول استاندارد سالها برابر 1940 ميلي‌متر بوده است. زيرا كه پذيرفته شده بود كه چشم خواننده توانايي دربرگرفتن بيش از اين اندازه در يك نگاه ندارد. مطالعات بعدي اندازه بزرگتر تا 2220- ميلي‌متر را نيز تاييد كرد.

ارتفاع قفسه‌ها:ارتفاع كتابها بر فاصله ميان طبقات و در نتيجه تعداد طبقات تاثير مي‌گذارد. در اكثر كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها را مي‌توان در طبقات مركز تا مركز 280 ميلي‌متر جاي داد. به اين ترتيب 7 طبقه و يك پاخور 150 ميلي‌متري مجموعا ارتفاع 2120 ميلي‌متر را براي قفسه‌ها به وجود مي‌آورند كه بالاترين قفسه در ارتفاع 1830 ميلي‌متري با دسترسي آسان قرار مي‌گيرد. در مورد معلولين ارتفاع مناسب و دسترسي 1370 ميلي‌متر براي زنان و 1500 ميلي‌متر براي مردان است. پايين‌ترين طبقه در ارتفاع 300 ميلي‌متري است و چهار طبقه 280 ميلي‌متري (300 ميلي‌متري) به درون آن مي‌باشد.

 

استاندارد ميزها:ميزها از جمله مهمترين وسائل فضاهاي مطالعه هستند.

 

ميزهاي يك نفره: رقم قابل قبول براي اين ميزها 900×600 ميلي‌متر مي‌باشد. اين رقم گاهي براي راحتي بيشتر خواننده تا يك متر نيز افزايش مي‌يابد. اگر چه جذابيت بيشتري دارند ولي جاي زيادي اشغال مي‌كنند.

ميزهاي 2 نفره:ميزهاي 2 نفره‌اي كه از هم جدا نشده‌اند ظاهرا براي خوانندگاني كه روبروي هم قرار مي‌گيرند جذابيت چنداني ندارند ولي در صورت قرارگيري در يك سمت ابعاد پيشنهادي 900×120 ميلي‌متر مي‌باشد.

ميزهاي طولاني:ميزهاي طولاني قابليبت جاي دادن 4 تا 12 نفر را دارند. ميزهاي 4 نفره از بروز شلوغي جلوگيري كرده و در عين حال نحوه قرارگيري آنها جذاب و انعطاف‌پذير نيز مي‌باشند. عرض آنها نبايد از 1200 ميلي‌متر كمتر باشد. فضاي جانبي ميان خوانندگان نيز لازم است حداقل 900 ميلي‌متر باشد. بين ميزهاي موازي بايد حداقل 1800 ميلي‌متر فاصله پيش‌بيني شود. در عين حال نبايد در انتهاي اين ميزها محلي را براي نشستن در نظر گرفت.

نورپردازي : نورپردازي بايد فضائي راحت براي مطالعه را به وجود آورد. موجب خيرگي و خستگي نشود، ميزان گرما را افزايش ندهد و به جلوه ساختمان بيفزايد، جهت برآوردن موارد ذكر شده دو نوع نور وجود دارد: نور مصنوعي و نور طبيعي.

 

نور پروژه هم از نور طبيعي و هم از نور مصنوعي سقفي استفاده شده است.

روشنایی توصیه شده:

اتاق‌هاي مطالعه (روزنامه و مجلات( 200

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي اماني( 400

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي مرجع( 600

پيشخوان‌ها 600

مخزان بسته 100

صحافي 600

فهرست‌بندي طبقه‌بندي و اتاق‌هاي مخزن 400

 

آكوستيك : هيچ استاندارد مشخصي در مورد آكوستيك كتابخانه وجود ندارد اما اغلب حد تراز صداهاي داخلي را 50 دسيبل (dB) تعيين مي‌كنند.

تهويه مطبوع : به منظور ايجاد بهترين شرايط براي نگهداري مواد و فنون فضا بايد عاري از هر گونه گرد و غبار اعم از گاز، مايع و اسيد باشد و دما و رطوبت تحت كنترل باشد، چنين شرايطي تنها با نصب دستگاه كامل تهويه مطبوع امكان‌پذير است.

 

[Architect 3,224]

گالري‌ها

ساختار عمومي گالري‌ها : فضاي نمايشگاه بخش مهمي در اين مجموعه به شمار مي‌رود كه خصوصيات آن بر مجموعه تاثير مي‌گذارد. تجربه فرد از فضاي سه بعدي نمايشگاه نتيجه يك ادراك سريع است. اين ادراك در محيطي با ساختار روشن، آسان‌تر و با خستگي كمتر به دست مي‌آيد تا در فضائي كه تركيب ضعيف و ناخوانايي دارد. نمايشگاه نوع خاصي از فضا است كه در آن علاوه بر رابطه انسان – فضا يك رابطه پيچيده بين فضا و شيء وجود دارد. در قسمتهايي از نمايشگاه كه داراي مجموعه‌هاي نمايشي ثابت است. معماري را مي توان تا حد امكان با اشياء تطبيق داد ولي در قسمتهاي قابل انعطاف، اين امر فقط از طريق تزئينات و تمهيدات فراوان عملي است.

 

ترتيب قرارگيري اشياء : ترتيب اشياء نمايشي به بازديدكنندگان و خصوصيات اشياء نمايش بستگي دارد.

 

رابطه بازديدكننده و شيء نمايشي به شرح زير است:

 

1- هر چه نسبت بازديدكنندگان به اشياء نمايشي كمتر باشد. امكان تمركز و اينكه هر بازديدكننده بتواند آزادانه با شي نمايشي ارتباط برقرار كند، بيشتر مي‌شود.

2- در يك بازديد گروهي تماس نزديك با شيء نمايشي بدون ايجاد زحمت براي ساير اعضا گروه ممكن نيست. بازديدكنندگان بايد به ترتيبي گرداگرد شيء نمايشي قرار بگيرند كه همگي فاصله‌شان تا آن مساوي باشد.

نورپردازي گالري‌ها : الف) نورپردازي طبيعي (نور روز): به دلايل اقتصادي، فيزيولوژيكي و تنوع، اين نوع نورپردازي هنوز بهترين وسيله روشنايي است و اگر مسائل حفاظتي اشياء اجازه دهد ارجحيت، نور روز است. جهت نور ممكن است از بالا (عمودي) يا از پهلو (افقي) باشد. مدتهاست كه ارزش نورپردازي از بالا در طراحي موزه‌هاي استفاده مي‌شود كه امتيازات آن عبارتند از:الف- نورپردازي از بالا روشي است راحت‌تر و ثابت‌تر در نورپردازي و كمتر در معرض موانع جنبي در داخل و خارج از بنا مانند ساختمانهاي ديگر و درختان قرار مي‌گيرد.ب- نوري كه از بالا به تصاوير يا ساير اشياء به نمايش گذارده مي‌تابد، قابل تنظيم است و تامين نور كافي و يكنواخت آن ديدي بسيار مناسب با حداقل بازتاب يا انحراف به وجود مي‌آورد. ج- امكان به نمايش گذاشتن اشياء بيشتري را در فضاي نمايشگاه امكان‌پذير مي‌سازد. د- با توجه به حذف پنجره‌ها و كاهش راههاي ارتباطي، فضاي نمايشگاه از امنيت بيشتري برخوردار شده و تمهيدات امنيتي نيز كاهش مي‌يابد.

ب) نورپردازي جانبي )افقي( : اينگونه نورپردازي از طريق پنجره‌ها و نورگيرهاي معمولي به اشكال و ابعاد مختلف و در مكانهاي مناسب در ديوارها انجام مي‌شود. پنجره‌ها و نورگيرها معمولا يا در ارتفاعي كه بازديدكننده قادر به ديدن محوطه بيرون باشد و يا در ارتفاعي بالاتر نصب مي‌شود. ديوارهايي كه پنجره‌ها با ارتفاع معمولي بر روي آنها نصب شده، غالبا بدون استفاده هستند و علاوه بر آن اشياء نمايشي كه بر روي ديوار مقابل اين پنجره‌ها نصب شده‌اند نيز به خاطر وجود نور از مقابل داراي انعكاس هستند كه مانع ديد كامل و روشن مي‌گردد. با اين وجود، اينگونه پنجره‌ها براي اشيايي كه روي ديگر ديوارها و در زاويه‌اي درست نسبت به منبع نور قرار دارند، نور مناسب و دلپذير به وجود مي‌آورند.

ج) نورپردازي مصنوعي : ملاحظات تكنيكي و مشكلات نگهداري مربوط به استفاده از نور مصنوعي از جمله عواملموثر بر كاهش كاربرد نور مصنوعي در فضاهاي نمايشگاهي بوده است. نور مصنوعي از منابع نقطه‌اي يا خطي تأمين مي‌گردد و از اين رو چون سطوح تعديل كننده شدت آن با نور فضا قابل مقايسه نيست، لذا دستيابي به شرايط مشابه نور روز نيز تا ميزان محدودي امكان‌پذير است.

حركت و دسترسي گالري‌ها : حركت و دسترسي قسمتي از امر ارائه و نمايش اشياء و عامل مهمي در سازماندهي فضائي نمايشگاه است. زيرا بطور نظري هيچ فضائي در منطقه نمايش اشياء منحصرا به رفت و آمد اختصاص نداشته و هيچ راهرو يا راه‌پله‌اي نبايد حركت سيال در اين منطقه را محدود كند. دستيابي به اين شرايط با اجتناب از مسائل روز امكان‌پذير است. الف- اجتناب از محدوديتهاي با وقفهب- اجتناب از اختلاف سطوح زيا

تنظيم شرايط محيطي : رطوبت، دما و نور باعث فرسايش اشياء مي‌گردند، دماي 15 درجه سانتي‌گراد و رطوبت نسبي 60% براي اكثر نمايشگاههاي مناسب مي‌باشد. رطوبت نسبي نبايد كم و زياد گردد و اين مساله با اشياء نمايشي ارتباط مستقيم دارد ولي در كل رطوبت نسبي 50% تا 65% توصيه مي‌گردد.

تهويه مطبوع : پيشرفتهاي فني در امر خلق يك محيط مصنوعي، اكنون به مرحله‌اي رسيده است كه امكان تامين مصنوعي شرايط جوي را به طور كامل فراهم ساخته است. در اين شرايط ثبات، انعطاف‌پذيري و نظم را مي‌توان در چهارجوب فضايي نمايشگاه تأمين نمود. از جمله ديوارهاي خارجي مي‌توانند كاملا بسته بوده و به خوبي عايق شوند و در صورت وجود اشعه‌هاي نامطلوب نور، مي‌توان آنها را دقيق‌تر از نور روز بررسي و درمان كرد.

آكوستيك : كنترل و طراحي آكوستيك بايد هماهنگ با ساير جنبه‌هاي طراحي ساختمان نمايشگاهانجام شود. براي به حداقل رساندن نوفه‌اي كه ناشي از نواحي و وسايل پر سروصدا و شلوغ است، موقعيت ساختمان را بايد در محلي ساكت و آرام پيش‌بيني نمود. در صورتي كه يك منبع نوفه جهت‌دار در نزديكي ساختمان قرار گرفته باشد، مي‌توان از عملكردهاي مقاوم‌تر به عنوان مانع استفاده كرد و عملكردها حساس‌تر را در فاصله بيشتري از منبع نوفه قرار داد. هماهنگي اصول آكوستيكي با خصوصيات معماري از يكسو مربوط به سبك معماري و سازماندهي فضايي آن مي‌باشد و از سوي ديگر نيازمند توجه به خصوصيات مربوط به طراحي فني ساختمان نمايشگاه قرار مي‌گيرد.

حريق : مقابله با حريق شامل مسئوليت حفظ متعلقات و حفاظت از بازديدكنندگان مي‌باشد. بديهي است نخستين اقدامات مقابله با آتش بايد با شناخت محل، خصوصيات مصالح ساختماني، مراقبت‌هاي لازم در بناهاي مجاور، انتخاب مصالح ساختمان مقاوم و پيشگيري لازم انجام پذيرد. بهتر است از به كار بردن هر گونه ماده قابل اشتعال به منظور تزئين و پوشاندن ديوارها خودداري شود. دقت بسيار بايد به كار برد تا از اتصالات برق در سيستم‌هاي الكتريكي خودداري شود.

آمفي تئاتر

ساختار عمومي فضاهاي نمايشي : ساختار عمومي فضاهاي نمايشي مي‌بايد بر اساس سلسله مراتبي از فضاهاي عمومي (مانند كارگاههاي توليد نمايش و فضاي كارمندان) استوار گردد. و نحوه دسترسي به مجموعه فضاي نمايشي و تردد در فضاهاي داخلي ان با توجه به حريم محدوده فضايي بخشهاي مختلف آن انجام گيرد. ساختار فضايي اينگونه ساختمانها را با توجه به اصول هدايت كننده فوق مي‌توان به دو عرصه بيروني و دروني تقسيم نمود.الف) عرصه بيروني فضاي نمايشي: اين عرصه به طور كلي در ارتباط مستقيم با تماشاگران استب) عرصه دروني فضاي نمايشي:اين عرصه شامل كليه فضاهايي است كه مربوط به امور نمايشي و اداري مي‌شوند و از اين رو با كاركنان و بازيگران ارتباط مستقيم دارند.

 

شكل و انواع مختلف صحنه نمايش : الف-تئاترهاي داراي صحنه ايواني كه اينگونه تئاترها امكان نمايش فيلم را نيز دارند. ب-تئاترهاي داراي صحنه ميداني كه صحنه از هر سو با تماشاچيان احاطه شده در اينگونه تئاترها حداكثر عمق ميدان تماشاگران حداكثر 6 تا 7 رديف است و در صورتي كه جايگاه در يك سطح باشد. حداكثر تماشاگر از 300 الي 400 نفر بيشتر نخواهد بود. ج - تئاترهاي داراي صحنه هلالي يا صحنه آزاد جلو آمده. در اين تئاترها صحنه به قلب جايگاه تماشاگران مشيده شده و وروديها معمولا در پشت صحنه و يا در داخل جايگاه تماشاگران قرار دارند.د- نوع ديگر از تئاتر كه تركيبي از موارد بالاست در دوران معاصر مورد توجه طراحان بوده است. اين نوع تئاتر با برخورداري از يك صحنه انعطاف‌پذير براي تبديل به شكلهاي مختلف از خصوصيتي مستقل برخوردار است. صحنه در اينگونه تئاترها مي‌تواند با جابجايي صندلي‌ها و قسمتهايي از كف به صورت ايواني – ميداني و هلالي ظاهر شود به اينگونه صحنه‌ها چندشكلي مي‌گويند.

 

شيب سالن نمايش : در نمايشات تئاتري زنده معمولا از فاصله 12 متري، حالتهاي احساسي صورت بازيگران قابل رؤيت نيست و حركت آنها نيز از فاصله بيشتر از 20 متر نيز به خوبي ديده نمي‌شود.براي تأمين ديد بهتر تماشاگران لازم است تا كف جايگاه شيب ملايمي داشته و يا به صورت پله‌اي طراحي شود. ميزان شيب در طبقه همكف جايگاه براي حفظ امنيت تماشاگران و سهولت رفت و آمد افراد معللو كه با صندلي چرخ‌دار حركت مي‌كنند، حداكثر 10% است و شيب‌هاي بيشتر بصورت پله‌اي بايد طراحي شوند كه حداكثر آن 35% است.

صندلي تماشاچيان : ابعاد صندلي تماشاچيان طبق استانداردها حداقل عرض 45 سانتي‌متر را بايد داشته باشد و فاصله پشت تا پشت صندلي‌ها حداقل 90 سانتي‌متر و تا 1/1متر نيز مي‌تواند باشد.حداكثر فاصلة هر صندلي از در خروجي نبايد از 15 متر بيشتر باشد و حداكثر فاصلة هر صندلي از راهرو جانبي 450 سانتي‌متر باشد. و تعداد مجاز صندلي‌ها در هر رديف به ازاي هر راهرو 7 صندلي مي‌باشد بهترين چيدمان صندلي‌ها بصورت قوسي و اختصاص ندادن بهترين نقاط ديد(مركز) به راهرو مي‌باشد.

اتاق رختكن (تنفسبازيگران) : اين اتاق محل استراحت، رختكن و گريم بازيگران مي‌باشد. در فضاهاي نمايش كوچك يك اتاق 20 متر مربعي براي اين منظور كافي است ولي در فضاهاي نمايش بزرگتر يك سالن غذاخوري يا آشپزخانه و محل استراحت جداگانه‌اي نياز است. از اين مكان يك اتاق پرو لباس، سرويس بهداشتي و آينة قدي,كمدوسايل, و ميز گريم براي گريم بازيگران قرار دارد.

اتاق سخنراني : در هنگام برگزاري جلسات سخنراني در سالن نياز به يك اتاق جهت ميهمانان سخنران وجود دارد. كه قبل و بعد و بين سخنراني از سخنران پذيرايي گردد. در اين فضا كه مساحت آن 30 متر مربع مي‌باشد سرويس‌هاي زنانه و مردانه، محل نشستن و استراحت و ساير وسايل مانند كمد رختكن و … وجود دارد.

نورپردازي صحنه : نحوه تابيدن منابع نوراني در بالاي صحنه و پلهاي صحنه و پلهاي روشنايي در بالاي جايگاه تماشاگران قرار دارند، معمولا تحت زاويه‌اي بين 55 درجه تا 40 درجه است. بطوريكه تمام صحنه را از جلو تا عقب آن توسط يكي از عناصر نوراني و يا ساير آنها، پوشش داده شود. با افزايش ارتفاع منابع نور مي‌توان دامنه پوشش آنها را نيز افزايش داد.

اكوستيك : اكوستيك در هر فضاي نمايشي قادر است تا انواع برنامه‌هاي نمايشي را تحت تاثير قرار دهد و از آنجا كه ايجاد تغييرات اساسي در وضعيت اكوستيك سالنهاي نمايش بسيار دشوار است، از اينرو لازم است تا از ابتدا تصميمات لازم درباره خصوصيات اكوستيكي سالنهاي نمايش گرفته شود.فضاهاي نمايشي بايد در برابر كليه نوفه‌هاي خارجي ناشي از صداي هواپيما، ترافيك و همهمه افراد در سالن انتظار، عايق باشند و دستگاه‌هاي مكانيكي به گونه‌اي طراحي شده باشند كه سطح نوفه‌اي كه در داخل سالن نمايش ايجاد مي‌شود از يك حد خاص تجاوز نكند. براي برنامه‌هاي نمايشي زنده، در صورتيكه حداكثر تعداد تماشاگران 200 نفر باشد لزومي به استفاده از دستگاه‌هاي تقويت صدا نيست و در صورت كاهش فاصله متوسط بين تماشاگران و بازيگران استفاده از تمهيدات اكوستيكي براي نمايشنامه‌هاي معمولي براي نمايشنامه‌هاي معمولي رضايتبخش مي‌باشد. ميزان شيب جايگاه همانقدر كه براي ديد تماشاگران اهميت دارد، براي شنيدن هم مهم است زيرا صدا در هنگام عبور از جايگاه به علت خاصيت جاذب بودن بدن تماشاگران ضعيف مي‌شود، از اينرو با استفاده از بازتابنده‌هاي سقفي، بايد حداقل شيب لازم را كه مانع ديد تماشاگران نشود براي جايگاه در نظر گرفت.

ايمني از حريق : بروز نمايش در فضاهاي نمايشي و خسارات و تلفات ناشي از آن اغلب از عدم دقت در انتخاب و ساخت مواد بكار رفته در ساختمان و تجهيزات آن و رعايت ساير پيش‌بيني‌هاي لازم براي جلوگيري از توسعه آتش و بخصوص ايجاد دود مي‌باشد. به طور كلي بايد در اسكلت ساختمان حداقل دو ساعت در مقابل آتش مقاومت داشته باشد و از مواد قابل اشتعال در ساخت دكورها و براي پوشاندن ديوارها و سقف استفاده نشود و مواد جاذب صدا و ساير تجهيزات اكوستيكي نيز تا حد مطلوبي در مقابل آتش مقاومت داشته باشد. در تئاترها معمولا صحنه نمايش مهمترين عامل ايجاد آتش و دود است. براي مقابله با حريق بر روي صحنه مي‌بايست آتش را درون چهار ديوار برج صحنه محبوس كرد و با استفاده از جريان قوي هوا به سمت بالا كه توسط دودكش اتوماتيك در بالاي برج صحنه ايجاد مي‌شود، حرارت و دود را از تماشاگران دور نگاه داشت.نقشه و تجهيزات مربوط به پشت صحنه نيز بايد به گونه‌اي طراحي شده باشد كه از آتش‌سوزي جلوگيري كند و در صورت بروز حريق در صحنه مانع گسترش آن به پشت صحنه شود. تجهيزات اطفاء حريق در فضاهاي نمايشي شامل كشف‌كننده‌هاي دود و حرارت، شلنگ‌هاي قرقره‌اي، كپسولهاي گاز كربنيك و كپسول‌هاي پودري هستند. صحنه تئاتر هم در عين حال بايد به سيستم آب‌پاش در بالاي صحنه و بالاي پرده ايمني نيز مجهز بوده و در آن شير آب و سطل شن نيز پيش‌بيني شود. اغلب لوازم اطفاء حريق در راهروها قرار مي‌گيرند و اگر وجودشان در اين از قبل در نظر گرفته نشده باشد، مي‌توانند به موانع خطرناكي تبديل شوند و از اينرو بايد محلهاي خاصي را براي آنها پيش‌بيني نمود.

[Architect 3,224]

استانداردها و ضوابط طراحي سينما

 

سالن انتظار سينما : طبق استانداردها و ضوابط طراحي سينما مصوب سازمان مديريت و برنامه‌ريز كشور حداقل ميزان سطح اشتغال سالن انتظار سينما به ازاي هر نفر 35/0 متر مربع و حداقل حجم سرانه سالنهاي سينما 5/1 متر مربع مي‌باشد.تعداد صندليهاي سالن به ازاي هر 100 نفر، 10 صندلي مي‌باشد. در صورت داشتن اختلاف سطح سالن با بيرون حداكثر شيب راهرو ورودي 8 درصد و عرض آن حداقل2/1 متر باشد. حداقل عرض ورودي سالن انتظار به ازاي هر 100 نفر 56 سانتي‌متر مي‌باشد.

ورودي سينما: به دليل كار كردن سينما با مجتمع فرهنگي، ورودي با ورودي مجتمع يكي است و فقط يك در براي ورود به سالن انتظار منظور گرديده است.

گيشة بليط‌فروشي : گيشه در سينما بايد در مكاني باشد كه ديد كافي بر فضاي خارج سينما داشته باشد و در جايي باشد كه صف مربوط به آن فراهم گردد مردم در معبر عمومي و همچنين مانع ورود و خروج مردم از سينما نباشد. در گيشه بهتر است به درون سالن انتظار باز گردد ولي اين در طوري نباشد كه با باز شدن آن درون گيشه مشخص گردد و سطح آن به ازاي هر نفر حداقل 3 متر مربع مي‌باشد.

راهروهاي سالن نمايش : عرض راهروهاي سالن را بر حسب تعداد جمعيت كه از آن تخليه مي‌شوند محاسبه مي‌شود ولي نه به اين صورت كه اين عرض متغير باشد. و اينگونه در نظر مي‌گيريم كه از تعداد جمعيت هر رديف كه در دو طرف آن راهرو مي‌باشد 60 درصد آن از هر راهرو تخليه مي‌گردند. اگر عرض در خروجي سالن نمايش از عرض راهرو منتهي به آن بيشتر باشد بايد حداقل فضايي برابر عرض خروجي جلوي در ورودي داشته باشد. حداكثر شيب مجاز در راهروهاي سالن نمايش 8 درصد مي‌باشد و اگر شيب بيشتر باشد بايد از پله در راهرو استفاده گردد كه ارتفاع و عمق موثر پله بايد طبق استانداردها باشد. پله‌ها و يا نقطه شروع شيب راهروهاي سالن نمايش براي آگاهي تماشاگران بايد با چراغ مخصوص روشن گردند. مصالح كف راهروها بايد از مصالح غير لغزنده و غير اشتعال باشند.

صندلي تماشاگران : استانداردهاي صندلي تماشاگران در جداول ضميمه آورده شده است. جنس و مصالح به كار رفته در صندليهاي سالن نمايش بايد مقاوم، قابل شستشو، غير قابل اشتعال باشد و از نظر آكوستيكي، مقدار صدائي كه آنها جذب مي‌كنند نبايد به وجود و يا عدم وجود تماشاچي در آنها وابسته باشد. چيدن صندليهاي سالن نمايش مانند چيدمان صندليهاي آمفي‌تئاتر مي‌باشد.

ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما : ورودي‌ها و خروجي‌هاي سالن نمايش سينما بايد به گونه‌اي باشند كه در معرض ديد باشند و از ورود سروصدا به داخل و خارج سالن جلوگيري كنند. حداقل تعداد در خروجي سالن نمايش 2 عدد مي‌باشد و فقط در موارد خاص مانند گنجايش سالن كمتر از 100 مي‌تواند 1 عدد باشد. لازم به ذكر است كه براي خروج از سالن نمايش بهتر از كه درهاي سالن نمايش به طرف بيرون باز گردند و براي ورود به طرف داخل باز گردند. حداقل فاصله دو در خروجي 5 متر مي‌باشد و نبايد از درهاي يك لنگه استفاده نمود و بايد از درهاي دو لنگه استفاده گردد. درهاي سالن نمايش نبايد قفل داشته باشند و بهتر است داراي ثابت‌كننده‌هاي فشاري باشند كه با يك فشار روي آنها، در ثابت گردد.

سرويسهاي بهداشتي سينما : طراحي و اجراي ساختماني قسمتهاي مختلف داخل سرويسهاي بهداشتي بايد به گونه‌اي باشد كه شستشو و گندزدائي مستمر تمامي ديوارها و كف‌هاي سرويس ميس گردد.

اتاق پروژكتور و ملحقات آن : اتاق پروژكتور شامل حداقل 2 عدد پروژكتور به ابعاد 100×60 سانتي‌متر، ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم به ابعاد 80×120 سانتي‌متر واتاق تقويت‌كننده‌هاي صدا مي‌باشد. دستگاه‌هايي مانند ركتي ناير، تابلوي اصلي برق اتاق پروژكتور، و مسيرهاي نور سالنو قفسه‌هاي فلزي مخصوص نگهداري فيلم در فضاهاي مستقل قرار دارند. اتاقك كوچكي جهت نگهداري باطريهاي مخصوص روشنايي ايمني سينما و سرويس بهداشتي در جنب اتاق پروژكتور قرار دارند. ابعاد اتاق پروژكتور با توجه به ابعاد پروژكتورها، فواصل آنها از هم و از ديوارهاي جانبي، و ميزهاي برگردان و بازبيني فيلم و دستگاههاي تقويت صدا در نظر گرفته مي‌شود. ديوارها و كف اتاق پروژكتور بايد قابليت 2 ساعت مقاومت در مقابل آتش‌سوزي را داشته باشند. مصالح به كار رفته در اتاق پروژكتور جهت نازك‌كاري و آكوستيك نبايد قابل احتراق باشند كف اتاق پروژكتور براي انتقال كابلهاي برق و صدا بايد دو جداره بوده و كفپوش آن در مقابل برق عايق باشد. وجود شير يا كبسول آتش‌نشاني در نزديك اتاق پروژكتور نيز توصيه مي‌گردد.

پرده نمايش فيلم : نوع پرده سينما با توجه به ابعاد سالن، قدرت پروژكتور، بهره روشنايي پرده و ميزان روشنايي مطلوب پرده انتخاب مي‌شود. اندازه پرده با توجه به عرض سالن نمايش در قسمت جلوي آن، ارتفاع سالن، عمق سالن و در نظر گرفتن فضائي در دو طرف پرده براي رفت و آمد به پشت پرده و جمع شدن پرده محافظ تعيين مي‌شود. پرده نمايش بهتر است داراي انحناء باشد: بخصوص در سالن‌هاي عريض، اين انحناء كماني از دايره به مركز لنز پروژكتور و به طول فاصله لنز پروژكتور از مركز پرده مي‌باشد. اسكلت نصب پرده نمايش بايد بزرگتر از پرده باشد (30 سانتي‌متر) تا نصب پرده آسان‌تر گردد و اسكلت از ديوار پشت پرده بايد به اندازه‌اي كه براي نصب بلندگوها مورد نياز است (90 سانتي‌متر) فاصله داشته باشد. و بايد اشاره نمود كه بهتر است دريچه‌هاي هواكش و خروجي هوا يا حتي ورود هوا، پشت پرده تعبيه نگردد و اصولا سيستم‌هاي تاسيساتي و تهويه هوا به گونه‌اي باشند كه هوا در پشت پرده چرخش نداشته باشد.

[panoram 5,055]

کتابخانه

 

انواع کتابخانه ها در یک جامعه متنوع است. مثلاً کتابخانه های دانشگاهی، برای اهداف آموزشی و تحقیقی، آثار علمی را جمع آوری و ذخیره می کنند و معمولاً استفاده از آنها برای عموم آزاد است. کتابخانه های عمومی، امکان انتخاب وسیع آثار علمی عمومی تر و دیگر وسایل اطلاع رسانی و نیز تا حد امکان استفاده از کتابهای روی قفسه های باز را برای افراد فراهم می کنند. غالباً در شهرهای بزرک، کتابخانه های عمومی و دانشگاهی در یک کتابخانه ی منحصر به فرد در هم ادغام می شوند مثلاً کتابخانه های ملی، احتمالاً مجموعه ای از اسناد ادبی و تاریخی یک کشور و یا منطقه (نسخه های امانی) را در خود جای می دهند و استفاده از آنها برای عمومی آزاد است. این در حالی است که افراد خاص و اندکی، به کتابخانه های تخصصی حاوی مجموعه نوشته ها و اطلاعات درباره ی موضوعات تخصصی محدود دسترسی دارند.

 

در کتابخانه های دانشگاهی، اتاقی برای کتب مرجع فراهم می شوند. همچنین امکان دارد، در تالارهای مطالعه، پیشخوانهایی برای امانت گرفتن از قفسه های بسته و یا دسترسی آزاد به قفسه های باز مجلات، کتب و منابع آموزشی که جداگانه ارائه می شوند وجود داشته باشد. بجز کتابها و مجلات، تقریباً همه نوع ابراز اطلاع رسانی گرد آوری شده، برای استفاده در دسترس قرار می گیرند. تعداد مکانهای مطالعه به تعداد دانشجویان هر رشته بستگی دارد. اطلاعات بر حسب موضوع و با نظم خاصی مرتب می شوند. خدمات ارائه شده شامل امانت گرفتن و استفاده از کتاب در داخل کتابخانه فتوکپی مطالعه و چاپ میکروفرمها (میکروفیلم و میکروفیش ) است.

همچنین، انجام تحقیقات علمی و عملی با استفاده از پایگاه داده های ذخیره ای بر روی CD – ROM امکان پذیر می باشد.

قفسه ی کتابخانه های دانشگاهی، در دو ردیف یک یا دو طرفه سازماندهی می شود. سیستم یک طرفه به صورت مرکزی اداره می گردد (آماده کردن کتاب و ارائه خدمات) و معمولاً قفسه های مربوط به یک موضوع یا رشته ی جداگانه ی بسیار کمی دارد. سیستم دو طرفه، شامل یک کتابخانه ی مرکزی با تعداد زیادی کتابخانه های دانشکده ای ، موضوعی و آموزشگاهی است.

در تالارهای مطالعه، ردیف کتابها در قفسه های

باز یا مخازنی در دست (با قفسه هایی به فاصله ی مشابه مخازن بسته) به علاوه ی مخازن بسته با دسترسی محدود قرار دارد. چنین ترتیبی به اشکال مختلف، تقریباً در تمام کتابخانه های دانشگاهی مشاهده می شود. شیوه ی امانت گرفتن و استفاده از کتب مرجع (دسترسی به قفسه های باز و بسته) به نوع سازماندهی کتابها بستگی دارد یعنی اهداف کتابخانه ها و شکل ساختمانها اغلب نقش مهمی را در این زمینه ایفا می کنند. تعداد قفسه های کتاب به نوع سازماندهی، قابلیت دسترس بودن برای مراجعین، نوع قفسه بندی (ثابت یا متحرک) روش مرتب کردن موضوعات در دسترس و شیوه ی کار گذاری آن، جدا بودن قطعات مختلف و نیز شبکه ساختاری ساختمان بستگی دارد.

مناطق تالار مطالعه، به همراه فضایی برای کار و خواندن کتاب باید به راحتی در دسترس باشد و در نتیجه، تا حد امکان سطح کمتری را اشغال نماید. این شرایط در جابجایی کتاب هم (موثر است). در کتابخانه ها، باید سیستم تابلوهای علایم واضح با حالت خوانا وجود داشته باشد تا قفسه های کتاب، و محل ارائه خدمات را نشان دهد. از بکار گیری کتابهای افست باید جلوگیری شود. برای افراد معمولی، دسترسی به محلهای استفاده از کتاب و تالار مطالعه در طبقات مختلف باید از طریق پلکانی صوت گیرد اما برای معلولین، و جابجایی کتاب برای این دسته از افراد باید از آسانسور استفاده کرد. پهنای مسیرهای چرخش باید بیشتر از ۲/۱ و پهنای فضای باز بین قفسه ها حداقل ۳/۱ تا ۴/۱ متر (یا براساس مقررات محل) باشد. باید حتی الامکان از تداخل و تقاطع مسیرهای مراجعین یا مسئولین کتابخانه و جابجایی کتابها جلوگیری گردد. دسترسی به تالارهای مطالعه می تواند از طریق درهای کنترل شده ی مجهز به تجهیزات ایمنی و در صورت امکان، نهاد یک ورودی و خروجی می باشد. به خاطر دلایل عملی، درهای کنترلی باید نزدیک میز امانت / قسمت مرکزی اطلاعات کتابخانه واقع شوند.

[panoram 5,055]

کتابخانه(استاندارد ها)

 

 

 

۱٫ بخش اصلی کتابخانه(سالن مطالعه, قفسه باز, قفسه مجلات, قفسه بسته(کتب مرجع,اسناد و مدارک))

۲٫ بخش خدمات کتابخانه (اتاق های اداری , انبار , چاپ و تکثیر, اتاق سمعی بصری )

نکات مهم درطراحی:

۱٫ آرامش و سکوت محیط(محل استقرار_مصالح)

۲٫در نظر گرفتن حداکثر انعطاف در بخش های مختلف(استفاده از پارتیشن های جدا کننده و…)

۳٫تابش مستقیم نور خورشید در کتابخانه نامطلوب است ,لذا حدالمقدور سعی شود نور کتابخانه از طریق جبهه شمالی تامین گردد.

۴٫دوری از سر و صدا و گرد و غبار.

۵٫دسترسی به قسمت های عملیاتی و اتاق های مطالعه در طبقات متفاوت باید با راه پله صورت پذیرد,اما آسانسور نیز باید برای استفاده معلولین و حمل کتاب مهیا باشد .

۶٫بار طبقات در قسمت های عملیاتی و مطالعه باید ≤m*m)/ KN )5 باشد.

۷٫پهنای مسیر های رفت و آمد باید>m 1.2 و فضای میان قفسه ها باید حداقل m1.4-1.3عرض داشته باشد.

۸٫از ایجاد تقاطع با تطابق مسیر کاربران ,کارمندان و حمل کتاب بپرهیزید.

۹٫دسترسی به اتاق های مطالعه باید از طریق ورودی های مجهز به تجهیزات ایمنی کتاب انجام گیرد.

۱۰٫طبقه آرشیو و بایگانی بهتر است در زیر زمین باشد,به دلیل بار زیاد روی کف طبقه.

تامین فضای کاری در کتابخانه های دانشگاهی به تعداد دانشجویان و توزیع افراد در هر رشته بستگی دارد، مکانهای خاصی هم برای افراد معلول (استفاده کنندگان از صندلی پرخدار، و کسانی که از ناحیه چشم آسیب دیده اند) و برای فعالیتهای خاص (مطالعه ی میکروفیلم و تجهیزات گسترش یافته ، کامپیوترهای شخصی و پایانه ها، بکار بردن CD-ROM ، … وجود دارد، ( به راهنماییهای مربوط توجه نمایید) همچنین مکانهایی هم برای مطالعات فردی (اتاقکها، کیوسکها، اتاقهای کار انفرادی) مورد نیاز است، محلهای کار باید ترجیحاً در قسمتهای روشن ساخته شوند، فضای مورد نیاز برای یک محل ساده ی مطالعه / کار ۵/۲ و برای کامپیوتر شخصی با محل کار شخصی مقدار ۰/۴ می باشد.

حفظ امنیت در بخشهای مربوط به استفاده کنندگان کتابخانه بسیار ضروری است. اقدامات احتیاطی در برابر خطر حریق باید مطابق با آیین نامه ها و مقررات ساختمانهای دولتی و محلی باشد. نصب سیستم امنیتی در کتابخانه از سرقت جلوگیری کرده و زمانی که زنگ خطر به صدا در می آید، خروجیهای اضطراری توسط قفلهای امنیتی برقی و اتوماتیک بدون نظارت انسان بسته می شوند. استفاده از درهای اضطراری ایمن خودکار به همراه آژیرخای صوتی – تصوریری زیاد موثر نیست.

به دلیل بار گذاری زیاد طبقات و وضعیت دمایی ثابت و بهتر، قسمت بایگانی ترجیحاً در زیر زمین قرار می گیرد.

به خاطر نیاز فوق العاده به کنترل وضعیت دمایی، حمل و نقل و امور کارکنان، و انعطاف پذیری، /تغییر پذیری محدود، چیدن کتابها بر روی هم مثل یک برج، مناسب نیست. بهترین روش، تعیین مکانهای مرتبط و تا حد امکان بزرگ و بدون اختلاف سطح است. تقسیم بندی میان مخازن ثابت و سیستمهای فشرده ی ) متحرک، به شبکه ی ساختاری ستونها بستگی دارد.

نگهداری مجموعه ها و مواد خاص (مثل اسلاید های عکاسی ، فیلم و وسایل صوتی و ابزار اطلاع رسانی به علاوه کارتها، نقشه ها و آثار گرافیکی ) نیاز به دمای ویژه درونی دارند. محطی داخلی باید با تمام بخشهای کتابخانه تناسب داشته باشد یعنی در سرتاسر کتابخانه مساوی و یکسان نباشد. در قسمتهای اداری هم نباید دفتری با پلان باز وجود داشته باشد،با این وجود کنترل کامل مخازن در محیط ضروری است زیرا ساختار ساختمان نمی تواند به تنهایی شرایط مناسبی را فراهم نماید.

کتابها باید به صورت افقی بر روی چرخهای دستی یا روی تسمه نقاله جابجا شوند (در این حالت باید مراقب آستانه ها بود. در تغییرات حاصله بر روی سطح باید از پله ای شیب دار کمتر با مساوی ۰۶/۰ با آسانسورهای تخت استفاده کرد.) برای حمل و نقل کتابها به صورت عمودی باید آنها را در آسانسور یا تسمه نقاله (مسیر و سطح شیبدار مایل باید به دقت طراحی شود، در این حالت هزینه های نگهداری بسیار کمتر می باشند.) توسط یک سیستم حمل و نقل کانتینری (قابل برنامه ریزی از لحاظ مکانیکی، ترکیبی از کشش های افقی و آسانسورهای پله برقی قائم) یا از طریق سیستم حمل و نقل کانتینری اتوماتیک (مسیرها به دلخواه، به صورت افقی یا عمودی، کاملاً اتوماتیک، و تحت کنترل کامپیوتر انتخاب می شوند. در این حالت بهره برداری با هزینه های بالا و بدون صرف هزینه های جاری بالا می باشد) جابجا نمود. امکانات داخل بخش کنترل شده باید شامل قسمتهای زیر باشد اطلاعات تالار مطالعه کتابنامه، پایانه های قابل استفاده ی کاتولوگ، ثبت نام و بر گرداندن کتابهایی که فقط داخل تالار مطالعه می توان از آنها استفاده کرد، وسایل و امکانات فتوکپی (در اتاقهای جداگانه) قفسه های باز به روی عموم، محلهای کار و در صورت لزوم منابع و مخزنهای باز به روی دیگران.

امکانات خارج از قسمت تحت نظارت باید شامل بخشهای زیر باشد: رخت کن با قفسه های کیف دستی و کت، توالت، سک غذا خوری، یک بخش مطالعه ی روزنامه (مطبوعات)، اتاقی برای نمایشگاه ، اتاقهای سخنرانی و کنفرانس (تا حد امکان برای استفاده در خارج از ساعات کار کتابخانه) بخش اطلاعات (سوالات اصلی و مهم)، فهرست های برگه ای و میکرومنشی، ترمینالهای قابل استفاده ی کاتولوگ، یک قسمت برای باز گرداندن کتاب و بخشی برای جمع آوری کتابهای سفارشی / رزرو شده.

کتابخانه های عمومی، آثار علمی عمومی و دیگر ابزار اطلاع رسانی را عرضه می کنند که به طور مستقیم در قفسه های باز در دسترس هستند. وجود مجموعه های منظم و جستجوی موضوعی کتب به صورت چاپی و سایر امکانات، محدود به کتابخانه های عمومی بزرگتر می باشند. کتابخانه های عمومی هیچگونه وظایف آکادمیک یا اهداف بایگانی هم در آنها وجود ندارد. چنین کتابخانه هایی به راحتی در دسترس عموم بوده و توسط کودکان، نوجوانان و بزرگسالان استفاده می شوند. سطح علمی و. انتخاب کتابها و ارائه خدمات در کتابخانه های عمومی مطابق با نیازهای مراجعین است. کتابخانه به عنوان یک مرکز برقراری ارتباط برای تمام گروههای جامعه بوده و علاوه بر استفاده از روشهای نسبی فراهم کردن کتاب ، می تواند دارای بخشهای مطالعه ی مروری، بخش پرسشها و پیشنهادات شهروندان، یک غذاخوری امکانات گوش دادن به موسیقی، اتاقهای تفریحی و جلسات، و صندلیهای مطالعه برای گروهها و افراد دیگر باشد.

امکانات دیگر از قبیل وجود کتابخانه ی موسیقی، کتابخانه برای امانت دادن آثار هنری و سرویش متحرک برای امانت دادن، هم لازم می باشد. علاوه بر کتاب و روزنامه، ارائه ماهنامه ها و هفته نامه ها، بروشورها، بازی یا وسایل اطلاع رسانی جدید (ویدئو- نرم افراز – کامپیوتر شخصی) برای استفاده در کتابخانه یا امانت گرفتن وجود دارد.

طراحی اتاق باید به گونه ای باشد که کودکان، بزرگسالان و جوانان را به خور جلب کند تا وقت خود را در فضاهای مجزا با پلان باز که مطالعات در آنجا انجام می شود بگذراند. مساحت زیر بنا به میزان اندازه مجموعه بستگی دارد. برای هر ۱۰۰۰۰ واحد ابزار اطلاع رسانی باید زمینی به مساحت ۳۰۰ متر مربع و قابل استفاده در مجموع در نظر گرفت. هدف از این کار فراهم کردن حداقل ابزار اطلاع رسانی به ازاء هر فرد می باشد. معمولاً در طراحی کتابخانه ، باید به استفاده از بخشهای عمومی و باز قابل توسعه و چند منظوره به شکل مربع که به صورت افقی سازماندهی شده اند و دارای ورودی جذاب و زیبایی هستند توجه کرد. مکانهای مورد استفاده برای بزرگسالان می تواند دارای ۵ یا ۶ قفسه (حداکثر دسترسی، ۸۰/۱ متر) و محلهای مخصوص کودکان ۴ قفسه با ارتفاع دسترسی حدود ۲/۱ متر باشد. طول راهروهای قفسه ها نباید بیش از ۳ متر بوده و باید محلهایی برای نمایش و قرار دادن کتابها داشته باشند. جابجایی کتابها باید با چرخهای دستی مخصوص به طول * عرض * ارتفاع: ۵۰۰*۹۹۰ * ۹۲۰ صورت گیرد. آسانسور حمل وسایل باید در قسمت ورودی ارائه خدمات بوده و کتابخانه های بزرگتر باید دارای وسایلی برای حمل کتابها باشند.

[panoram 5,055]

میزان فضاهای کتابخانه

 

 

عوامل مؤثر بر تخصیص میزان فضاهای کتابخانه عبارتند از حجم مواد ومتون و بخصوص کتابها، میزان سطح که در کتابخانه اشغال می‌کنندو میزان جمعیت کتابخانه که از طریق میزان گردش کتابها در سال تعیین می‌گردد.

فضای مورد میاز برای محاسبه زیربنای یک کتابخانه طبق فرمولی بنام VSC استاندارد IFLA به دست می‌آید.

(۱۱۰ / تعداد کتابها) + (مقدار محلهای نشستن + ۷۲/۳) + (۴۳۰ / گردش کتابها) مثلا برای جا دادن ۱۱۰ کتاب یک متر مربع در نظر گرفته می‌شود. محل نشستن یک خواننده ۷۲/۳ متراست.

ابعاد و استانداردهای پیشخوان و برگه دان : حداکثر ارتفاع قفسه‌های فهرست معمولا به اندازه ارتفاع ۶ کشو است و در هر کشو نیز در حدود ۱۰۰ کارت جای می‌گیرد. فهرست معمولا در ارتباط مستقیم با میز امانت و میز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه‌ای از کتابهای مرجع عمومی یا موارد استفاده همگانی نیز قرار می‌گیرند. از این رو محل قرار‌گیری فهرستها معمولا فضایی باز است که در نزدیک ورودی قرار دارد و بوسیله ردیفهایی از قفسه‌های فهرستها و پیشخوان بررسی و جستجو کشوها تشکیل شده است. وسعت چنین محلی برای ۴ ردیف قفسه‌های دو طرفه در حدود ۱۲ متر مربع برآورد می‌شود.

استاندارد ابعاد قفسه ها – عمق قفسه‌ها: در اغلبکتابخانه‌ها حداقل ۹۰% کتابها دارای عرضی کمتر از ۲۳۰ میلی‌متر هستند و عملا می‌توان قفسه‌های با عمق ۲۳۰-۲۰۰ میلی‌متر را استاندارد کرد. در صورت بکارگیری قفسه‌های دو طرفه با عمق ۴۵۰ میلی‌متر حتی صرفه‌حویی بیشتری در فضا به عمل می‌آید.

چنانچه نگهداری کتابهایی با ابعاد کمی بزرگتر مورد نظر باشد عمق ۴۹۰ میلی‌متر جوابگوست. طبق یک قاعده تجربی در یک کتابخانه ۸۰% قفسه‌ها ۲۰۰ میلی‌متری، ۱۵% آنها ۲۵۰ میلی‌متری و ۵% باقیمانده ۳۰ میلی‌متر هستند.

طول قفسه‌ها: طول استاندارد سالها برابر ۱۹۴۰ میلی‌متر بوده است. زیرا که پذیرفته شده بود که چشم خواننده توانایی دربرگرفتن بیش از این اندازه در یک نگاه ندارد. مطالعات بعدی اندازه بزرگتر تا ۲۲۲۰- میلی‌متر را نیز تایید کرد.

ارتفاع قفسه‌ها: ارتفاع کتابها بر فاصله میان طبقات و در نتیجه تعداد طبقات تاثیر می‌گذارد. در اکثر کتابخانه‌ها حداقل ۹۰% کتابها را می‌توان در طبقات مرکز تا مرکز ۲۸۰ میلی‌متر جای داد. به این ترتیب ۷ طبقه و یک پاخور ۱۵۰ میلی‌متری مجموعا ارتفاع ۲۱۲۰ میلی‌متر را برای قفسه‌ها به وجود می‌آورند که بالاترین قفسه در ارتفاع ۱۸۳۰ میلی‌متری با دسترسی آسان قرار می‌گیرد. در مورد معلولین ارتفاع مناسب و دسترسی ۱۳۷۰ میلی‌متر برای زنان و ۱۵۰۰ میلی‌متر برای مردان است. پایین‌ترین طبقه در ارتفاع ۳۰۰ میلی‌متری است و چهار طبقه ۲۸۰ میلی‌متری (۳۰۰ میلی‌متری) به درون آن می‌باشد.

استاندارد میزها: میزها از جمله مهمترین وسائل فضاهای مطالعه هستند.

میزهای یک نفره: رقم قابل قبول برای این میزها ۹۰۰×۶۰۰ میلی‌متر می‌باشد. این رقم گاهی برای راحتی بیشتر خواننده تا یک متر نیز افزایش می‌یابد. اگر چه جذابیت بیشتری دارند ولی جای زیادی اشغال می‌کنند.

میزهای ۲ نفره: میزهای ۲ نفره‌ای که از هم جدا نشده‌اند ظاهرا برای خوانندگانی که روبروی هم قرار می‌گیرند جذابیت چندانی ندارند ولی در صورت قرارگیری در یک سمت ابعاد پیشنهادی ۹۰۰×۱۲۰ میلی‌متر می‌باشد.

میزهای طولانی: میزهای طولانی قابلیبت جای دادن ۴ تا ۱۲ نفر را دارند. میزهای ۴ نفره از بروز شلوغی جلوگیری کرده و در عین حال نحوه قرارگیری آنها جذاب و انعطاف‌پذیر نیز می‌باشند. عرض آنها نباید از ۱۲۰۰ میلی‌متر کمتر باشد. فضای جانبی میان خوانندگان نیز لازم است حداقل ۹۰۰ میلی‌متر باشد. بین میزهای موازی باید حداقل ۱۸۰۰ میلی‌متر فاصله پیش‌بینی شود. در عین حال نباید در انتهای این میزها محلی را برای نشستن در نظر گرفت.

نورپردازی : نورپردازی باید فضائی راحت برای مطالعه را به وجود آورد. موجب خیرگی و خستگی نشود، میزان گرما را افزایش ندهد و به جلوه ساختمان بیفزاید، جهت برآوردن موارد ذکر شده دو نوع نور وجود دارد: نور مصنوعی و نور طبیعی.

نور پروژه هم از نور طبیعی و هم از نور مصنوعی سقفی استفاده شده است.

روشنایی توصیه شده:

اتاق‌های مطالعه روزنامه و مجلات( ۲۰۰ )

میزهای مطالعه کتابخانه‌های امانی( ۴۰۰ )

میزهای مطالعه کتابخانه‌های مرجع( ۶۰۰ )

پیشخوان‌ها ۶۰۰

مخزان بسته ۱۰۰

صحافی ۶۰۰

فهرست‌بندی طبقه‌بندی و اتاق‌های مخزن ۴۰۰

آکوستیک : هیچ استاندارد مشخصی در مورد آکوستیک کتابخانه وجود ندارد اما اغلب حد تراز صداهای داخلی را ۵۰ دسیبل (dB) تعیین می‌کنند.

تهویه مطبوع : به منظور ایجاد بهترین شرایط برای نگهداری مواد و فنون فضا باید عاری از هر گونه گرد و غبار اعم از گاز، مایع و اسید باشد و دما و رطوبت تحت کنترل باشد، چنین شرایطی تنها با نصب دستگاه کامل تهویه مطبوع امکان‌پذیر است

[panoram 5,055]

آمفی تاتر

 

 

 

 

ورودی:

باید طوری باشد که از تجمع افراد در پشت در جلوگیری شود و افراد بتوانند به راحتی بلیط تهیه نمایند و وارد سالن شوند. از لحاظ ابعادی در هر متر مربع حداکثر ۶ نفر میتواند قرار بگیرد. اگر افراد به صورت خطی قرار بگیرند (صف) هر ۴ نفر ۸۷/۱ متر بصورت طولی فضا نیاز داریم پس نتیجه میگیریم اگر افراد بخواهند وارد سالن شوند بهتر است آنها را بصورت خطی سازماندهی کنیم.

سالن انتظار (سرسرا):

بعد از ورودی ما فضای سالن انتظار (سرسرا) را داریم. اگر سالن تیاتر ما ۲۰۰ نفر گنجایش دارد حال به ازای ۶ نفر ۱ متر مربع و به ازای ۲۰۰ نفر ۳۴ متر مربع فضا احتیاج داریم البته این در صورتی هست که افراد متراکم قرار گرفته باشند به همین منظور ما ابعاد فوق را در ۳ ضرب کرده و به ۱۰۲ متر مربع تبدیل میکنیم تا افراد به اندازه ی ۲ نفر فضا ی آزاد داشته باشند.

عنصر بعدی که در فضای سرسرا قرار می گیرد coffee break (کافی شاپ) است. برای این فضا برای هر میز ۴ نفره ۷۶/۵ متر مربع فضا احتیاج داریم حال اگر در هر سانس اجرا ۵۰ نفر بخواهند از کافی شاپ استفاده کنند ما احتیاج به ۱۲ میز ۴ نفره داریم یعنی ۲۴/۹۳ متر مربع فضا میخواهیم. در کنار آن ۱۵ متر مربع فضای آشپزخانه و محل فروش می خواهیم.

فضای دیگر در سرسرا سرویس های بهداشتی است و از آنجا که جز فضاهای درجه ۳ می باشد نباید در دید کامل قرار گیرد البته بهتر است جایی باشد که به راحتی در دسترس باشد. زیرا جز فضاهای خدماتی است ۱۱/۲۹ متر مربع برای ۸ توالت و دستشویی احتیاج است.

 

سالن اجرا:

در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده و محدودیت های صمعی و بصری بستگی دارد که شاخص آنها نوع تولید برنامه است. عوامل دیگر شامل سطوح . خط دید . آکوستیک تراکم رفت . آمد و نیز اندازه و شکل سکو (صحنه) است.

طول ردیف: حداکثر ۱۶صندلی به ازای هر راهرو. اگر برای هر ۳-۴ راهرو یک در خروجی جانبی به عرض ۱ متر در نظر گرفته شود به ازای هر راهرو ۲۵ صندلی مجاز است.

برای هر تماشاچی نشسته بایدمساحتی برابر با حداقل ۰٫۵ متر مربع در نظر گرفت. این عدد بر گرفته از عرض صندلی ضرب در اصله ی ردیف (حداقل ۰٫۴۵ مترمربع برای هر صندلی) به علاوه ی یک حداقل اضافه ی ۰٫۹ متر ضرب در ۰٫۵ متر یعنی حدودا ۰٫۰۵ متر مربع برای هر صندلی است.

حجم فضا: این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی به این ترتیب است: تیاترها حدودا ۵-۴ متر مکعب برای هر تماشاچی و اپرا حدود ۸-۶ متر مکعب. (به دلیل تهویه ی هوا حجم نباید کمتر از این باشد)

نسبت های قسمت تماشاگران:

• دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۳۰ درجه
  
• دید مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۶۰ درجه
  
• حداکثر زاویه ی ادراکبدون حرکت سر حدودا ۱۱۰ درجه
  
• به حرکت کامل سر و شانه ها میدان درک ۳۶۰ درجه نیز امکان پزیر است.
  

فضاهای خدماتی پشت سن:

• اتاق تعویض لباس: یکی از فضاهای کاربردی و اصلی سالن می باشد در طراحی این فضا باید دقت شود که این فضا به عنوان یک فضای خصوصی به حساب می آید و باید تمامی حریم های آن بخصوص برای خانم ها حفظ شود. مقدار فضای لازم برای هر نفر ۵ متر مربع و برای ۶ نفر با ۸ کمد ۴۵ متر مربع می باشد. نکته ی دیگر وجود انبار لباس است که ۵٫۷ متر مربع می باشد.
• اتاق گریم: این فضا باید با سن در رابطه ی مستقیم عاری از صدا و دارای نور کافی باشد. محیطی که یک گریمور نیاز دارد تا بتواند به راحتی اطراف بازیگر حرکت کند و تمام کار خود را زیر نظر داشته باشد ۲۸/۲ متر مربع میباشد که با این حساب ما برای کار ۳ گریمور به طور هم زمان کنار هم ۷۲/۶ متر مربع فضا می خواهیم. همچنین وجود سرویس دستشویی در این فضا ضروری می باشد.
• اتاق نور و صدا: این فضا که بین نور پرداز و صدا بردار مشترک است باید دید مستقیم با قسمت اجرا داشته باشد که معمولا در جا نمایی این فضا آن را در قسمت پشت سالن در ارتفاع قرار می دهند همانند اتاق آپارات در سینما. حداقل فضا برای نور پرداز با دستگاه پرژکتور و ۴ نور انداز ۶ متر مربع و برای صدا بردار با دستگاه تنظیم و ضبط صدا ۵ متر مربع می باشد همچنین پلکان های ارتباطی هم باید در نظر گرفت اما یک انبار به اندازه ی ۱۲ متر مربع الزامی است.
• اتاق کارگردان: که در کنار سن قرا می گیرد تا کارگردان در هنگام اجرا بطور مستقیم به نحوی که دیده نشود با سن در ارتباط باشد. ابعاد آن ۹ متر مربع می باشد.
• اتاق گروه موسیقی: یکی از بخش های مهم یک کار تیاتر اجرای ملودیهای منظم در سکانسهای مختلف است. به همین منظور بهتر است کار گروه موسیقی همراه با تیاتر پیش رود برای همین ما فضایی را برای گروه موسیقی در نظر می گیریم. فضای گروه موسیقی باید بصورتی چیدمان شود که سرپرست تمام گروه را زیر نظر داشته باشد و همچنین در قسمت کم صدا قرار گیرد و حتما یک فضا برای نگهداری ساز به ابعاد ۴ متر مربع داشته باشد. ابعاد مناسب برای گرهه موسیقی ۱۶ متر مربع است.
• اتاق استراحت گروه: فضای که گروه قبل از اجرا آنجا تمرکز و بعد از اجرا آنجا استراحت می کند. فضای کافی برای ۸ کاناپه و میز ۶ متر مربع است پس برای یک گروه ۱۶ نفره ما ۴۰ متر مربع فضا می خواهیم.
• اتاق مطالعه: قسمتی که گروه در آن استقرار می یابد و ضمن خواندن سناریو باهم شروع به تمرین کار هم می کنند. مقدار فضای کافی برای مطالعه ی ۲۰ نفر ۴۲ متر مربع است.
  
• اتاق مصاحبه: فضای لازم ۱۶ متری است که شامل ۱ میز و ۱۰ صندلی است.
  

قسمت اداری سالن:

• اتاق رییس: این اتاق از لحاظ استراتژیک باید در بهترین نقطه قرار گیرد. معمولا این فضا با اتاق جلسات ترکیب می شود که ابعاد مورد نظر برای ما ۳۵ متر مربع است که میز جلسات هم یکی از الگو های این اتاق است.
  
• بخش حسابداری: ۱۶ متر مربع برای خود اتاق و یک فضای ۵ متر مربع برای بایگانی و ۱ فضای ۱۶ مترمربع برای مرکز کامپیوتر نیاز است.
  
• اتاق آرشیو: ۱۶ متر مربع برای اتاق بایگانی آرشیو که ۱۵ فایل را در خودش جا می دهد و ۹ متر مربع اتاق برای مسول اتاق آرشیو و ۲۰ متر مربع هم برای مرکز اسناد سالن نیاز است.
  

بخش خدماتی:

• موتورخانه: این قسمت باید در جایی باشد که بتواند به همه سالن سرویس دهد. ابعاد مورد نظر برای سالن ما ۵۰ متر مربع است.
  
• انبار مرکزی: به دلیل این که معمولا هر بخش یک انبار دارد ما فضای بزرگی را برای انبار مرکزی نمی خواهیم مقدار ابعاد لازم ۲۵ متر مربع است.
  
• پارکینگ: فضای لازم برای پارکینگ ۷۵۰ متر مربع برای ۴۲ خودرو سبک در ضمن اگر در زیر ساختمان قرار گرفت فضای رمپ و تهویه مناسب هم در جدول محاسبه قرار می گیرد.
  

[panoram 5,055]

 

فرهنگ سرا (قسمت اول)

 

 

 

فرهنگسرای خاوران ( جوان )

تعریف:

فرهنگسرا ساختمانی است که در آن یک یا چند نهاد فرهنگی فعالیت دارند. در فرهنگسراها معمولاً شرایطی برای آموزش امور گوناگون فرهنگی و اجتماعی و همچنین آموزش پیشه‌ها و هنرهای گوناگون مانند نگارگری، کوزه‌گری، دوزندگی و جزاینها فراهم می‌گردد. برخی از فرهنگسراها کتابخانه و انتشارات ویژه خود را نیز دارا هستند. برخی از فرهنگسراها بجز پوشش دادن منطقه خود به فعالیت‌های فرامنطقه‌ای نیز می‌پردازند. بسیاری از فرهنگسراها ویژه‌کار (تخصصی) اند یعنی فعالیت خود را گرد یک گروه یا یک محور کاری کرده متمرکز می‌سازند.

 

فرهنگسراها برپایه شیوه فعالیت به یکی از محورهای سه گانه شخصیت (کیستی)، محتوا (درونمایه) و نهاد می‌پردازند:

فرهنگسراهای شخصیت محور، عبارت‌اند از فرهنگسراهای کودک، نوجوان، جوان، دانشجو، دختران، بانو، و سالمند. فرهنگسراهای محتوا محور، عبارت‌اند از: اندیشه، قرآن، پایداری، هنر، ملل، قانون، تیره‌ها (اقوام)، ورزش، ماه‌ بهمن، کار، دانش‌ها، تندرستی، طبیعت، و فناوری اطلاعات. فرهنگسراهای نهاد محور، عبارت‌اند از خانواده، مدرسه، و شهر.

ضوابط و معیارهای طراحی فرهنگسرا

بخش های مختلف فرهنگسرا(بعضی الزامی و بعضی وابسته به نظر طراح دارد).

۱-لابی وزیر مجموعه های آن شامل:

فضای انتظار و نشیمن

فروش اغذیه

محل نگهداری کودکان

عناصر خدمات عمومی مانند باجه های تلفن و اینترنت

عناصر دسترسی عمودی مانند رمپ،پله وآسانسور

۲-غرفه های فروش محصولات فرهنگی و هنری

۳-سایت اداری شامل:

اتاق کنفرانس

اتاق ریاست

دفاتر کار

بایگانی

آبدار خانه

سرویس های بهداشتی

محل انتظار ارباب رجوع و منشی

۴-آمفی تئاتر و سینما۵-کتابخانه۶-گالری نمایش آثار هنری۷-کلاس ها و آتلیه های

آموزشی شامل:

نقاشی

معماری

طراحی

عکاسی

مجسمه سازی

خوشنویسی

لابراتوار زبان و …

۸-واحد سمعی بصری و سایت رایانه

۹-رستوران یا کافی شاپ

کتابخانه:

میزان فضاهای کتابخانه:

عوامل موثر بر تخصیص میزان فضاهای کتابخانه عبارتند از حجم مواد و متون و بخصوص کتابها،میزان سطح که در کتابخانه اشغال م کنند و میزان جمعیت کتابخانه که از طریق میزان گردش کتابها در سال تعیین می گردد.

فضای مورد نیاز برای محاسبه ی زیر بنای یک کتابخانه طبق فرمولی بنام VSCاستانداردIFLAبه دست می آید.

(۱۱۰/تعداد کتابها)+(مقدار محلهای نشستن+۷۲/۳)+(۴۳۰/گردش کتابها)

مثلا برای جا دادن ۱۱۰کتاب،یک متر مربع در نظر گرفته می شود.محل نشستن یک خواننده ۷۲/۳متر است.

ابعاد و استاندارد های پیشخوان و برگه دان:

حداکثر ارتفاع قفسه های فهرست معمولا به اندازه ی ارتفاع شش کشو است و در هر کشو نیز در حدود صد کارت جای می گیرد.فهرست معمولا در ارتباط مستقیم با میز امانت و میز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه ای از کتابهای مرجع عمومی یا موارد استفاده ی همگانی نیز قرار می گیرند.از این رو محل قرار گیری فهرستها معمولا فضایی باز است که در نزدیک ورودی قرار دارد و بوسیله ی ردیفهایی از قفسه های فهرستها و پیشخوان بررسی و جستجو کشوها تشکیل شده است.وسعت چنین محلی برای چهار ردیف قفسه های دو طرفه در حدود ۱۲ متر مربع برآورد می شود.

استانداردابعاد قفسه ها و عمق قفسه ها:

در اغلب کتابخانه ها حداقل۹۰%کتابها دارای عرضی کمتر از ۲۳۰ میلیمتر هستند و عملا می توان قفسه های با عمق۲۰۰-۲۳۰میلیمتر را استاندارد فرض کرد.در صورت بکارگیری قفسه های دو طرفه با عمق ۴۵۰میلیمتر حتی صرفه جویی بیشتری در فضا به عمل می آید.

چنانچه نگهداری کتابهایی با ابعاد کمی بزرگتر مرد نظر باشد عمق ۴۹۰میلیمترجوابگوست.طبق یک قاعده تجربی در یک کتابخانه ۸۰%قفسه ها ۲۰۰میلیمتری،۱۵%آنها ۲۵۰ میلیمتری و ۵% آنها ۳۰۰ میلیمتری هستند.

طول قفسه ها:

طول استاندارد،سالها برابر۱۹۴۰میلیمتر بوده است.زیرا که پذیرفته شده بود که چشم خواننده توانایی در بر گرفتن بیش از این اندازه را در یک نگاه ندارد.مطالعات بعدی اندازه بزرگتر تا ۲۲۲۰ میلیمتر را نیز تایید کرد.

ارتفاع قفسه ها:

ارتفاع کتابها بر فاصله ی میان طبقات و در نتیجه تعداد طبقات تاثیر می گذارد.در اکثر کتابخانه ها حداقل۹۰% کتابها را می توان در طبقات مرکز تا مرکز ۲۸۰ میلیمتر جای داد.به این ترتیب ۷ طبقه و یک پا خور ۱۵۰ میلیمتری مجموعا ارتفاع ۲۱۲۰ میلیمتر را برای قفسه ها بوجود می آورند که بالاترین قفسه در ارتفاع ۱۸۳۰ میلیمتری با دسترسی آسان قرار می گیرد.در مورد معلولین ارتفاع مناسب و دسترسی ۱۳۷۰ میلیمتر برای زنان و ۱۵۰۰ میلیمتر برای مردان می باشد.پایین ترین طبقه در ارتفاع ۳۰۰ میلیمتری است و چهار طبقه ۲۸۰ میلیمتری (۳۰۰ میلیمتری)به روی آن می باشد.

استاندارد میزها:

میز ها از جمله مهم ترین وسائل فضاهای مطالعه هستند.

استاندارد میز ها برای میز های مختلف به شرح زیر است:

میز های ۱ نفره:

رقم قابل قبول برای این میزها ۶۰۰×۹۰۰ میلیمتر می باشد.این رقم گاهی برای راحتی بیشتر خواننده تا یک متر نیز افزایش می یابد.اگر چه جذابیت بیشتری دارند ولی جای زیادی اشغال می کنند.

میزهای ۲ نفره:

میزهای ۲ نفره ای که از هم جدا نشده اند ظاهرا برای خوانندگانی که روبروی هم قرار می گیرند جذابیت چندانی ندارند ولی در صورت قرار گیری در یک سمت ابعاد پیشنهادی ۱۲۰۰×۹۰۰ میلیمتر می باشد.

میزهای طولانی:

میز های طولانی قابلیت جای دادن ۴ تا ۱۲ نفر را دارند.میزهای ۴ نفره از بروز شلوغی جلو گیری کرده و در عین حال نحوه ی قرار گیری آنها جذاب و انعطاف پذیر است.عرض آنها نباید از ۱۲۰۰ میلیمتر کمتر باشد.فضای جانبی میان خوانندگان نیز لازم است حداقل ۹۰۰ میلیمتر باشد.بین میزهای موازی باید حداقل ۱۸۰۰ میلیمتر فاصله پیش بینی شود.در عین حال نباید در انتهای این میزها محلی را برای نشستن در نظر گرفت.

[panoram 5,055]

فرهنگ سرا (قسمت اول)

 

 

نور پردازی:

نور پردازی باید فضایی راحت برای مطالعه را بوجود آورد.موجب خستگی وخیرگی نشود،میزان گرما را افزایش ندهد وبه جلوه ی ساختمان بیفزاید.جهت بر آوردن موارد ذکر شده دو نوع نور وجود دارد:

۱-نور مصنوعی ۲-نور طبیعی.

برای نور پروژه هم از نور طبیعی و هم از نور مصنوعی سقفی استفاده می شود.

روشنایی توصیه شده:

اتاق ها مطالعه(روزنامه و مجلات)۲۰۰

میزهای مطالعه(کتابخانه های امانی)۴۰۰

میزهای مطالعه(کتابخانه های مرجع)۶۰۰

پیشخوان ها ۶۰۰

مخزن بسته ۱۰۰

صحافی ۶۰۰

فهرست بندی،طبقه بندی و اتاق های مخزن۴۰۰

آکوستیک:

هیچ استاندارد مشخصی در مورد آکوستیک کتابخانه وجود ندارد،اما اغلب حد تراز صداهای داخلی را ۵۰ دسیبل(Db) تعیین می کنند.

تهویه ی مطبوع:

به منظور ایجاد بهترین شرایط برای نگهداری مواد و فنون،فضا باید عاری از هر گونه گرد وغبار اعم از گاز،مایع و اسید باشد ودما و رطوبت تحت کنترل باشد،چنین شرایطی تنها با نصب دستگاه کامل تهویه مطبوع امکان پذیر است.

گالری ها:

ساختار عمومی گالری ها:

فضای نمایشگاه بخش مهمی در این مجموعه به شمار می رود که خصوصیات آن بر مجموعه تاثیر می گذارد.تجربه فرد از فضای سه بعدی نمایشگاه نتیجه ی یک ادراک سریع است.این ادراک در محیطی با ساختار روشن،آسان تر و با خستگی کمتر به دست می آید تا در فضائی که ترکیب ضعیف و نا خوانایی دارد.نمایشگاه نوع خاصی از فضا است که در آن علاوه بر رابطه ی انسان،فضا یک رابطه ی پیچیده بین فضا و شئ وجود دارد.در قسمتهایی از نمایشگاه که دارای مجموعه های نمایشی ثابت است.معماری را می توان تا حد امکان با اشیاء تطبیق داد،ولی در قسمتهای قابل انعطاف،این امر فقط از طریق تزئینات و تمهیدات عملی است.

ترتیب قرار گیری اشیاء:

ترتیب اشیاء نمایشی به بازدیدکنندگان و خصوصیات اشیاء نمایش بستگی دارد.

رابطه ی بازدید کننده و شئ نمایشی به شرح زیر است:

۱-هر چه نسبت بازدید کنندگان به اشیاء نمایشی کمتر باشد، امکان تمرکز واینکه هر بازدیدکننده بتواند آزادانه با شئ نمایشی ارتباط برقرار کند،بیشتر می شود.

۲-در یک بازدید گروهی تماس نزدیک با شئ نمایشی بدون ایجاد مزاحمت برای سایر اعضاء گروه ممکن نیست. بازدیدکنندگان باید به ترتیبی گرداگرد شئ نمایشی قرار بگیرند که همگی فاصله شان تا آن مساوی باشد.

نورپردازی گالری ها:

الف)نور پردازی طبیعی(نور روز):

به دلایل اقتصادی،فیزیولوژیکی و تنوع،این نور پردازی هنوز بهترین وسیله ی روشنایی است و اگر مسائل حفاظتی اشیاء اجازه دهد ارجحیت،نور روز است.جهت نور ممکن است از بالا (عمودی)یا از پهلو(افقی)باشد.مدت هاست که ارزش نور پردازی از بالا در طراحی موزه ها استفاده می شود که امتیازات آن عبارتند از:

الف)نور پردازی از بالا روشی است راحت تر و ثابت تر در نور پردازی و کمتر در معرض موانع جنبی در داخل و خارج از بنا مانند ساختمانهای دیگر و درختان قرار می گیرد.

ب)نوری که از بالا به تصاویر یا سایر اشیاء به نمایش گذارده می تابد،قابل تنظیم است و تامین نور کافی و یکنواخت آن دیدی بسیار مناسب با حداقل بازتاب یا انحراف بوجود می آورد.

ج)امکان به نمایش گذاشتن اشیاء بیشتری را در فضای نمایشگاه امکان پذیر می سازد.

د)با توجه به حذف پنجره ها و کاهش راههای ارتباطی،فضای نمایشگاه از امنیت بیشتری برخوردار شده و تمهیدات امنیتی نیز کاهش می یابد.

ب)نور پردازی جانبی(افقی):

اینگونه نور پردازی از طریق پنجره ها و نور گیر های معمولی به اشکال و ابعاد مختلف و در مکانهای مناسب در دیوارها انجام می شود.پنجره ها و نورگیر ها معمولا یا در ارتفاعی که بازدید کننده قادر به دیدن محوطه ی بیرون باشد و یا در ارتفاعی بالاتر نصب می شود.

دیوارهایی که پنجره ها با ارتفاع معمولی بر روی آنها نصب شده،غالبا بدون استفاده هستند و علاوه بر آن اشیاء نمایشی که بر روی دیوار مقابل این پنجره ها نصب شده اند نیز به خاطر وجود نور از مقابل دارای انعکاس هستند که مانع دید کامل وروشن می گزدد.با این وجود،اینگونه پنجره ها برای اشیایی که روی دیگر دیوار ها و در زاویه ای درست نسبت به منبع نور قرار دارند،نور مناسب و دلپذیر به وجود می آورند.

ج)نور پردازی مصنوعی:

ملاحظات تکنیکی و مشکلات نگهداری مربوط به استفاده از نور مصنوعی از جمله عوامل موثر بر کاهش کاربرد نور مصنوعی در فضاهای نمایشگاهی بوده است.نور مصنوعی از منابع نقطه ای یا خطی تامین می گردد و از این رو چون سطوح تعدیل کننده شدت آن با نور فضا قابل مقایسه نیست،لذا دستیابی به شرایط مشابه نور روز نیز تا میزان محدودی امکان پذیر است.

حرکت و دسترسی گالری ها:

حرکت و دسترسی قسمتی از امر ارائه و نمایش اشیاء وعامل مهمی در سازماندهی فضائی نمایشگاه است.زیرا بطور نظری هیچ فضایی در منطقه ی نمایش اشیاء منحصرا به رفت و آمد اختصاص نداشته و هیج راهرو یا راه پله ای نباید حرکت سیال در این منطقه را محدود کند.دستیابی به این شرایط با اجتناب از مسائل روز امکان پذیر است.

الف)اجتناب از محدودیتهای با وقفه

ب)اجتناب از اختلاف سطوح زیاد

تنظیم شرایط محیطی:

رطوبت،دما و نور باعث فرسایش اشیاء‌می گردند،دمای۱۵درجه سانتیگراد و رطوبت نسبی ۶۰%برای اکثر نمایشگاهها مناسب می باشد.رطوبت نسبی نباید کم و زیاد گردد و این مساله با اشیاء نمایشی ارتباط مستقیم دارد،ولی در کل رطوبت نسبی ۵۰% تا ۶% توصیه می گردد.

تهویه ی مطبوع:

پیشرفت های علمی در امر خلق یک محیط مصنوعی،اکنون به مرحله ای رسیده است که امکان تامین مصنوعی شرایط جوی را به طور کامل فراهم ساخته است.در این شرایط ثابت،انعطاف پذیری و نظم را می توان در چهار چوب فضایی نمایشگاه تامین نمود.از جمله دیوارهای خارجی می توانند کاملا بسته بوده و به خوبی عایق شوند و در صورت وجود اشعه های نا مطلوب نوررر،می توان آنها را دقیق تر از نور روز بررسی و درمان کرد.

آکوستیک:

کنترل وطراحی آکوستیک باید هماهنگ با سایر جنبه های طراحی ساختمان نمایشگاه انجام شود.برای به حداقل رساندن نو فه ای که ناشی از نواحی و وسایل پر سر و صدا و شلوغ است،موقعیت ساختمان را باید در محلی ساکت و آرام پیش بینی نمود.در صورتی که یک منبع نوفه ی جهت دار در نزدیکی ساختمان قرار گرفته باشد ،می توان از عملکرد های مقاوم تر به عنوان مانع استفاده کرد و عملکردهای حساس تر را در فاصله ی بیشتری از منبع نوفه قرار داد.هماهنگی اصول آکوستیکی با خصوصیات معماری از یک سو مربوط به سبک معماری و سازماندهی فضایی آن می باشد و از سوی دیگر نیازمند توجه به خصوصیات مربوط به طراحی فنی ساختمان نمایشگاه قرار می گیرد.

حریق:

مقابله با حریق شامل مسئولیت حفظ متعلقات و حفاظت از بازدید کنندگان می باشد.بدیهی است نخستین اقدامات مقابله با آتش باید با شناخت محل،خصوصیات مصالح ساختمانی،مراقبت های لازم در بناهای مجاور،انتخاب مصالح ساختمانی مقاوم و پیشگشری لازم انجام پذیرد.بهتر است از به کار بردن هر گونه ماده قابل اشتعال به منظور تزئین و پوشاندن دیوارها خودداری شود.دقت بسیار باید به کار برد تا از اتصالات برق در سیستمهای الکتریکی خودداری شود.

ساختار عمومی فضاهای نمایشی:

ساختار عمومی فضاهای نمایشی می باید بر اساس سلسله مراتبی از فضاهای عمومی(مانند کارگاههای تولید نمایش و فضای کارمندان)استوار گردد و نحوه ی دسترسی به مجموعه فضای نمایشی و تردد در فضاهای داخلی آن با توجه به حریم محدوده فضایی بخشهای مختلف آن انجام گیرد.ساختار فضایی اینگونه ساختمانها را با توجه به اصول هدایت کننده می توان به دو عرصه بیرونی و درونی تقسیم نمود:

الف)عرصه ی بیرونی فضای نمایشی:این عرصه به طور کلی ارتباط مستقیم با تماشاگران است.

ب)عرصه ی درونی فضای نمایشی:این عرصه شامل کلیه ی فضاهایی است که مربوط به امور نمایشی و اداری می شوند و از این رو با کارکنان و بازیگران ارتباط مستقیم دارند.

شکل و انواع مختلف صحنه ی نمایش:

الف)تئاتر های دارای صحنه ی ایوانی که اینگونه تئاتر ها امکان نمایش فیلم را دارند.

ب)۰تئاتر های دارای صحنه ی میدانی که صحنه از هر سو با تماشاچیان احاطه شده در اینگونه تئاتر ها حداکثر عمق میدان تماشاگران ۶تا۷ ردیف است و در صورتی که جایگاه در یک سطح باشد،حداکثر تماشاگر از ۳۰۰الی ۴۰۰ نفر بیشتر نخواهد بود.

ج)تئاتر های دارای صحنه ی هلالی یا صحنه ی آزادجلو آمده.در این تئاتر ها صحنه به قلب جایگاه تماشاگران کشیده شده و ورودیها معمولا در پشت صحنه و یا در داخل جایگاه تماشاگران قرار دارند.

د)نوع دیگر از تئاتر که ترکیبی از موارد بالاست در دوران ماصر مورد توجه طراحان بوده است.این نوع تئاتر با برخورداری از یک صحنه ی انعطاف پذیر برای تبدیل به شکلهای مختلف از خصوصیتی مستقل برخوردار است.صحنه در اینگونه از تئاتر ها می تواند با جابجایی صندلی ها و قسمتهایی از کف به صورت ایوانی-میدانی و هلالی ظاهر شود.به اینگونه صحنه ها چند شکلی می گویند.

شیب سالن نمایش:

در نمایشات تئاتری زنده معمولا از فاصله ی ۱۲ متری ،حالتهای احساسی صورت بازیگران قابل روئیت نیست و حرکت آنها نیز از فاصله ی بیشتر از ۲۰ متر نیز به خوبی دیده نمی شود.برای تامین دید بهتر تماشاگران لازم است تا کف جایگاه شیب ملایمی داشته باشد و یا به صورت پله ای طراحی شود.میزان شیب در طبقه ی همکف جایگاه برای حفظ امنیت تماشاگران و سهولت رفت و آمد افراد معلول که با صندلی چرخ دار حرکت می کنند،حداکثر ۱۰% است و شیب های بیشتر به صورت پله ای باید طراحی شوند که حداکثر آن ۳۵% است.

صندلی تماشاگران:

ابعاد صندلی تماشاگران طبق استاندارد ها حداقل عرض ۴۵ سانتیمتر را باید داشته باشد و فاصله ی پشت تا پشت صندلی ها حداقل ۹۰ سانتیمتر باشد و تا ۱/۱ متر نیز می تواند باشد.

حداکثر فاصله ی هر صندلی از در خروجی نباید از ۱۵ متر بیشتر باشد و حداکثر فاصله ی هر صندلی از راهرو جانبی ۴۵۰ سانتیمتر باشد و تعداد مجاز صندلی ها در هر ردیف به ازای هر راهرو ۷ صندلی می باشد.بهترین چیدمان صندلی ها به صورت قوسی و اختصاص ندادن بهترین نقاط دید(مرکز)به راهرو می باشد.

اتاق رختکن(تنفس بازیگران):

این اتاق محل استراحت،رختکن و گریم بازیگران می باشد.در فضاهای نمایش کوچک یک اتاق ۲۰ متر مربعی برای این منظور کافی است.ولی در فضاهای نمایش بزرگتر یک سالن غذاخوری یا آشپز خانه و محل استراحت جداگانه ای نیاز است.از این مکان یک اتاق پر و لباس،سرویس بهداشتی و آینه قدی،کمد وسایل و میز گریم برای گریم بازیگران قرار دارد.

اتاق سخنرانی:

در هنگام برگزاری جلسات سخنرانی در سالن نیاز به یک اتاق جهت میهمانان سخنران وجود دارد که قبل و بعد وبین سخنرانی از سخنران پذیرایی گردد.در این فضا که مساحت آن ۳۰ متر مربع است ،سرویس های زنانه و مردانه ،محل نشستن و استراحت و سایر وسایل مانند کمد ،رختکن و … وجود دارد.

نور پردازی صحنه:

نحوه ی تابیدن منابع نورانی در بالای صحنه و پلهای صحنه و پلهای روشنایی در بالای جایگاه تماشاگران قرار دارند،معمولا تحت زاویه ای بین ۵۵ درجه تا ۴۰ درجه است.به طوریکه تمام صحنه را از جلو تا عقب آن توسط یکی از عناصر نورانی و یا سایر آنها،پوشش داده شود.با افزایش ارتفاع منابع نور می توان دامنه ی پوشش آنها را نیز افزایش داد.

آکوستیک:

اکوستیک در هر فضای نمایشی قادر است تا انواع برنامه های نمایشی را تحت تاثیر قرار دهد و از ان جا که ایجاد تغییرات اساسی در وضعیت اکوستیک سالن های نمایش بسیار دشوار است، از این رو لازم است تا از ابتا تصمیمات لازم درباره ی خصوصیات اکوستیکی سالن های نمایشی گرفته شود .فضا های نمایشی باید در برابر کلیه نوفه های خارجی ناشی از صدای هواپیما ، ترافیک وهمهمه افراد در سالن انتظار عایق باشند و دستگاه های مکانیکی به گو.نه ای طراحی شده باشند که سطح نوفه ای که در داخل سالن نمایش ایجاد می شود از یک حد خاص تجاوز نکند . برای برنامه های نمایشی زنده در صورتی که حد اکثر تعداد تماشا گران ۲۰۰ نفر باشند لزومی به استفاده از دستگاه های تقویت صدا نیست ودر صورت کاهش فاصله متوسط بین تماشاگران وبازیگران استفاده از تمهیدات اکوستیکی برای نمایشنامه های معمولی رضایت بخش می باشد . میزان شیب جایگاه همان قدر که برای شنیدن هم مهم است زیرا صدا در هنگام عبور از جایگاه به علت خاصیت جاذب بودن بدن تماشاگران ضعیف می شود ،از این رو با استفاده از باز تابنده های سقفی ،باید حد اقل شیب لازم را که مانع دیدتماشاگران نشود برای جایگاه در نظر گرفت.

ایمنی از حریق:

بروز نمایش در فضا های نمایشی وخسارات وتلفات ناشی از ان اغب از عدم دقت در انتخاب وساخت موارد به کار رفته در ساختمان وتجهیزات ان ورعایت سایر پیش بینی های لازم برای جلو گیری از تو سعه ی اتش وبه خصوص ایجاد دود می باشد . به طور کلی باید در اسکلت ساختمان حد اقل دو ساعت در مقابل اتش مقاومت داشته باشد واز مواد قابل اشتعال در ساخت دکور ها وبرای پوشاندن دیوار ها وسقف استفاده نشود و مواد جاذب صدا وسایر تجهیزات اکوستیکی نیز تا حد مطلوبی در مقابل اتش مقاومت داشته باشد . درتئاترها معمولا صحنه ی نمایش مهم ترین عامل ایجاد اتشودود است . برای مقابله با حریق بر روی صحنه می بایست اتش را درون چهار دیوار برج صحنه محبوس کرد وبا استفاده از جریان قوی هوا به سمت بالا که توسط دودکش اتوماتیک در بالای برج صحنه ایجاد می شود ،حرارت ودود را از تماشا گران دور نگاه داشت . نقشه وتجهیزات مربوط به پشت صحنه نیز باید به گونه ای طراحی شده باشد که از اتش سوزی جلو گیری کند ودر صورت بروز حریق در صحنه مانع گسترش ان به پشت صحنه شود . تجهیزات اطفا حریق در فضا های نمایشی شامل کشف کننده های دود وحرارت ،شلنگ های قرقره ای ،کپسول های کربنیک و کپسول های پودری هستند. صحنه ی تئاتر هم در عین حال باید به سیستم اب پاش در بالای صحنه و بالای پرده ایمنی نیز مجهز بوده ودر ان شیر اب و سطل شن نیز پیش بینی شود . اغلب لوازم اطفا حریق در راهرو ها قرار می گیرند و اگر وجود شان در این از قبل در نظر گرفته نشده باشد ،می توانند به موانع خطر ناکی تبدیل شوند واز این رو باید محل های خاصی را برای ان ها پیش بینی نمود .

استاندارد ها و ضوابط طراحی سینما:

سالن انتظار سینما:

طبق استانداردها و ضوابط طراحی سینما مصوب سازمان مدیریت و برنامه ریزی کشور حداقل میزان سطح اشتغال سالن انتظار سینما به ازای هر نفر ۳۵ سانتیمتر مربع و حداقل حجم سرانه سالنهای سینما ۵/۱متر مربع می باشد.تعداد صندلیهای سالن به ازای هر ۱۰۰ نفر ۱۰ صندلی می باشد.در صورت داشتن اختلاف سطح سالن با بیرون حداکثر شیب راهرو ورودی ۸% و عرض آن حداقل ۲/۱ متر می باشد.حداقل عرض ورودی سالن انتظار به ازای هر ۱۰۰ نفر ۵۶ سانتیمتر می باشد.

ورودی سینما:

به دلیل کار کردن سینما به مجتمع فرهنگی ، ورودی با ورودی مجتمع یکی است و فقط یک در برای ورود به سالن انتظار منظور می گردد.

گیشه بلیط فروشی:

گیشه در سینما باید در مکانی باشد که دید کافی بر فضای خارج سینما داشته باشد و در جایی باشد که صف مربوط به آن فراهم گردد و مردم در معبر عمومی و همچنین مانع ورود و خروج مردم از سینما نباشد.در گیشه بهتر است به درون سالن انتظار باز گردد ، ولی این در طوری نباشد که با باز شدن آن درون گیشه مشخص گردد و سطح آن به ازای هر نفر حداقل ۳ متر مربع می باشد.

راهروهای سالن نمایش:

عرض راهروهای سالن را بر حسب تعداد جمعیت که از آن تخلیه می شوند محاسبه می شود.ولی نه یه این صورت که این عرض متغیر باشد.و اینگونه در نظر می گیریم که از تعداد جمعیت هر ردیف که در دو طرف آن راهرو می باشد، ۶۰% آن از هر راهرو تخلیه می گردند.اگر عرض در خروجی سالن نمایش از عرض راهرو منتهی به آن بیشتر باشد باید حداقل فضایی برابر عرض خروجی جلوی در ورودی داشته باشد.حداکثر شیب مجاز در راهرو های سالن نمایش ۸% می باشد و اگر شیب بیشتر باشد باید از پله در راهرو استفاده گردد که ارتفاع و عمق موثر پله باید طبق استاندارد ها باشد.پله ها ویا نقطه ی شروع شیب راهرو های سالن نمایش برای آگاهی تماشاگران باید با چراغ مخصوص روشن گردند.مصالح کف راهروها باید از مصالح غیر لغزنده و غیر اشتعال باشد.

صندلی تماشاگران:

استاندارد های صندلی تماشاگران در جداول ضمیمه آورده شده است . جنس و مصالح به کار رفته در صندلیهای سالن نمایش باید مقاوم ،قابل شست وشو ،غیر قابل اشتعال باشد و از نظر آکوستیکی،مقدار صدائی که آن ها جذب می کنند نباید به وجود ویا عدم وجود تماشاچی در آن ها وابسته باشد . چیدن صندلیها ی سالن نمایش مانند چیدمان صندلیهای آمفی تئاتر می باشد .

ورودی ها و خروجی های سالن سینما:

ورودی ها و خروجی های سالن نمایش سینما باید به گونه ای باشند که در معرض دید باشند و از ورود سر وصدا به داخل وخارج سالن جلو گیری کنند . حد اقل تعداد در خروجی سالن نمایش ۲ عدد می باشد و فقط در موارد خاص مانند گنجایش سالن کمتر از ۱۰۰ می تواند ۱ عدد باشد . لازم به ذکر است که برای خروج از سالن نمایش بهتر از که در های سالن نمایش به طرف بیرون باز گردند . حد اقت فاصله دو در خروجی۵ متر می باشد ونباید از در های یک لنگه استفاده نمود وباید از در های دو لنگه استفاده گردد . درهای سالن نمایش نباید قفل داشته باشند وبهتر است دارای ثابت کننده های فشاری باشند که با یک فشار روی آن ها،در ثابت گردد.

سرویس های بهداشتی سینما :

طراحی و اجرای ساختمانی قسمت های مختلف داخل سرویس های بهداشتی باید به گونه ای باشد که شست وشو وگندز دائی مستمر تمامی دیوارها و کف های سرویس میس گردد .

اتاق پروژ کتور وملحقات آن:

اتاق پروژ کتور شامل حد اقل ۲ عدد پروژ کتور به ابعاد ۱۰۰×۶۰ سانتیمتر ،میز های بر گردان و باز بینی فیلم به ابعاد ۸۰×۱۲۰ سانتیمتر واتاق تقویت کننده های صدا می باشد . دستگاه هایی مانند رکتی نایر ،تابلوی اصلی برق اتاق پروژکتور ،ومسیر های نور سالن و قفسه های فلزی مخصوص نگهداری فیلم در فضاهای مستقل قرار دارند.اتاقک کوچکی جهت نگهداری باطریهای مخصوص روشنایی ایمنی سینما و سرویس بهداشتی در جنب اتاق پروژکتور قرار دارند.

ابعاد اتاق پروژکتور با توجه به ابعاد پروژکتور ها ، فواصل آنها از هم و از دیوارهای جانبی ،و میز های برگردان و بازبینی فیلم و دستگاههای تقویت صدا در نظر گرفته می شود.دیوارها و کف اتاق پروژکتور باید قابلیت ۲ ساعت مقاومت در مقابل آتش سوزی را داشته باشند.مصالح به کار رفته در اتاق پروژکتور جهت نازک کاری و آکو ستیک نباید قابل احتراق باشند کف اتاق پروژکتور برای انتقال کابلهای برق وصدا باید دو جداره بوده و کفپوش آن در مقابل برق عایق باشد . وجود شیر یا کبسول آتش نشانی در نزدیک اتاق پروژکتور نیز توصیه می گردد.

پرده نمایش فیلم:

نوع پرده سینما با توجه به ابعاد سالن ،قدرت پروژکتور ، بهره روشنایی پرده و میزان روشنایی مطلوب پرده انتخاب می شود . اندازه پرده با توجه به عرض سالن نمایش در قسمت جلوی آن ،ارتفاع سالن ، عمق سالن ودر نظر گرفتن فضائی در دو طرف پرده برای رفت وآمد به پشت پرده و جمع شدن پرده محافظ تعیین می شود . پرده نمایش بهتر است دارای انحناء باشد :به خصوص در سالن های عریض، این انحناء کمانی از دایره به طول فاصله لنز پروژکتور از مرکز پرده می باشد . اسکلت نصب پرده ی نمایش باید بزرگتر از پرده باشد (۳۰ سانتیمتر) تا نصب پرده آسان تر گردد واسکلت از دیوارپشت پرده باید به اندازه ای که برای نصب بلند گو ها مورد نیاز است (۹۰ سانتیمتر) فاصله داشته باشد . وباید اشاره نمود که بهتر است دریچه های هواکش وخروجی هوا یا حتی ورود هوا ،پشت پرده تعبیه نگردد و اصولا سیستم های تاسیساتی وتهویه ی هوا به گونه ای باشند که هوا در پشت پرده چرخش نداشته باشد.

فهرست تعدادی از فرهنگسراهای شهر تهران:

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(جوان)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(قانون)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(امیر کبیر)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(ارسباران)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(فردوس)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(سرو)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(مدرسه)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(معرفت)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(شفق)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

..

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(IT)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

(ورزش)

[Mahnaz.D 61,915]

.......

[Mahnaz.D 61,915]

کتابخانه در بسیاری از کشورها نمادی فرهنگی و یکی از نشانه های تمدن شناخته می شود و از زمان های بسیار دور، نقش تبدیل افراد جامعه به افراد آگاه را به عهده دارد. کتابخانه‎های عمومی در جامعه نقش مهمی دارند، آن ها باید اطلاعات ارزشمند برای کل جامعه فراهم کنند و مکانی برای انتقال و نشر اطلاعات باشند. از آنجا که کتابخانه ها نه تنها در کشورهای ثروتمند و توسعه یافته، بلکه در کشورهای در حال توسعه، روستاها و شهرهای بزرگ نیز تاسیس شده اند، بنابراین، مسئولیت کتابخانه ها در برابر جامعه افزایش یافته است. در هر حال، این واقعیت وجود دارد که همه کتابخانه ها به خاطر محدودیت هایی مانند کمبود مجموعه های خوب، امکانات و منابع انسانی نمی توانند وظایف شان را به طور کامل انجام دهند.

 

برای آگاهی از نقش مهم کتابخانه در رشد و پرورش کودکان ،مطالعه ی جامعی درباره ی طراحی فضای کتابخانه برای کودکان در کشور درحال توسعه ی اندونزی انجام شد. اهمیت وجود کتابخانه ها، بستگی به پشتیبانی آن ها از کودکان در پاسخ به نیازهای اطلاعاتی شان دارد. گرچه کار کتابخانه‎ها در جذب کودکان به کتابخانه و ترغیب و تشویق آن ها به استفاده از خدمات کتابخانه، خواندن منابع، استفاده از رایانه و فضای کتابخانه برای بحث و گفت وگو و بسیاری فعالیت های دیگر دشوار است، ارزش دارد ازهر روشی برای جلب توجه کودکان بهره بگیریم. یکی از روش های جذب کودکان به کتابخانه، طراحی زیبای فضای آن برای کودکان است. بر کسی پوشیده نیست که طراحی مطلوب کتابخانه می تواند توجه کودکان را به کتابخانه جلب کند و شوق آن ها را در آمدن به کتابخانه برانگیزد.

این مقاله، طراحی فضای کتابخانه برای کودکان را در اندونزی در چند مطالعه ی موردی مربوط به شماری فضای کتابخانه برای کودکان در سورابایا- شرق جاوا، برپایه ی مشاهدات و تجربیات نویسنده توصیف می کند. این مطالعات به منظور دستیابی به اطلاعاتی درباره ی وضعیت و طراحی فضای کتابخانه برای کودکان انجام شده اند. گزارش مطالعات موردی با زبانی داستان گونه بیان می شود. دو مقوله در این مطالعات موردی وجود دارد: فضای کودکان در کتابخانه های عمومی و فضای کودکان در کتابخانه های عام المنفعه. سه کتابخانه با ویژگی های منحصر به فردشان در این مطالعات موردی بررسی شده اند. تمرکز این مطالعات روی بررسی و توصیف وضعیت واقعی طراحی فضای کتابخانه برای کودکان است که با ویژگی های کشور اندونزی سازگاری زیادی دارد و سورابایا به عنوان مکان انجام این مطالعات موردی در نظر گرفته شده است.

[Mahnaz.D 61,915]

فضای کتابخانه برای کودکان

فضای کتابخانه برای کودکان ،مکانی برای کودکان در کتابخانه و ساختمانی ویژه برای آن ها یا بخشی از یک ساختمان است که جایی برای کودکان دارد. فضای کتابخانه ی کودکان برای حمایت از فعالیت های کودکان به ویژه فعالیت های ذهنی آن ها در نظر گرفته شده است. این فضا و همه ی تجهیزات و امکانات آن باید برای آن ها مناسب باشد. فضای کودک باید به طور منحصر بفرد طراحی شود تا نیازهای کودکان را به ویژه در طراحی داخلی و مبلمان برآورد. برخی بخش های مهم در طراحی داخلی باید در طراحی فضای کتابخانه برای کودکان مورد توجه قرار گیرند همچون: ترکیب رنگ های روشن، عکس ها، صندلی راحتی و میز وقفسه ی کتاب قابل دسترس. در طراحی فضای کتابخانه‎ برای کودکان باید به راحتی و آسانی استفاده توجه شود. بنابراین ،فضای کتابخانه باید به کودکان حق انتخاب بدهد که برای خواندن کتاب مورد علاقه شان بتوانند روی صندلی یا کف اتاق مطالعه بنشینند. در برخی کتابخانه ها صندلی وجود ندارد، اما میزهای کوتاهی هست و بچه ها می توانند به جای صندلی روی کف اتاق بنشینند و از میز استفاده کنند. این کار از اتفاقاتی مانند افتادن بچه ها از روی صندلی جلوگیری می کند و روش خوبی برای مواردی است که به اندازه ی کافی کتابدار در کتابخانه نیست تا بر فعالیت های آن ها نظارت کند.

در اندونزی کم وبیش همه ی کتابخانه های عمومی، مکان خاصی برای کودکان ساخته اند، چون آن ها به رفتار خاصی متفاوت از بزرگسالان نیاز دارند. همچنین دربیشتر کتابخانه های عام المنفعه که در بسیاری از شهرها و حومه ی اندونزی وجود دارند، مکانی برای کودکان ساخته شده و در طراحی آن ها سلیقه ی کودکان مورد توجه قرار گرفته است. اگر چه ساخت فضای کتابخانه برای کودکان هزینه ی بسیار کمی داشته است، همچنان تلاش می شود تا حدودی سلیقه ی کودکان را مانند استفاده ازنقاشی ها، رنگ های روشن و متضاد، اسباب بازی و قفسه ی کتاب ویژه در نظر گرفت. درگیر شدن کودکان در فرایند طراحی مهم است. یان لنگ تنگ و همکارانش (۲۰۰۹) در تحقیقات خود ،از کودکان به عنوان مشاور و ارزیابی کننده ی طراحی استفاده کردند تا نیازهای کاربران کودک برآورده شود. درگیر شدن کودکان در فرآیند طراحی ایده ی خوبی است تا اطلاعاتی درباره ی چیزهایی که آن ها نیاز دارند به دست آید، با این حال کودکانی که در طراحی داخلی تجربه ندارند ممکن است سبب نابسامانی طراحی شوند.

[Mahnaz.D 61,915]

مطالعات موردی

۱. کتابخانه ی ایالتی جاوا تیمور

کتابخانه ی ایالتی جاوا تیمور برآن است که نیازهای اطلاعاتی جامعه را برآورد. براساس قوانین دولتی اندونزی در ۲۵ نوامبر ۲۰۰۰، کتابخانه ی ایالتی، سازمانی دولتی است که از خدمات فرهنگی، پژوهشی و یادگیری در جوامع حمایت می کند. افزون بر این، بیانیه ی یونسکودر سال ۱۹۹۴، اعلام می کند که کتابخانه های عمومی موسسات دموکراتیک هستند و از حق دسترسی به دانش برای تمام افراد جامعه بدون استثنا هایی مانند نژاد، سن، جنسیت، مذهب، ملیت و زبان پشتیبانی می کنند. ضرورت دارد کتابخانه ی عمومی ازسوی دولت به ویژه از نظر مالی پشتیبانی شود، زیرا خدمات کتابخانه باید برای همه ی کاربران رایگان باشد. کتابخانه ی ایالتی همچنین به عنوان یک سپرده مجموعه (مخزن منابع) عمل می‎کند، بدین طریق که از همه ی آثاری که در جاوا تیمور منتشر می شود ، باید یک نسخه به کتابخانه ی ایالتی جاوا تیمور سپرده شود. کتابخانه ی عمومی جاوا تیمور هر روز به جز روزهای تعطیل عمومی باز است و از ساعت ۸ صبح تا ۳۰: ۱۷ بعد از ظهر از دوشنبه تا جمعه و ساعت ۸ صبح تا ۱۳ بعد از ظهر در شنبه و یکشنبه کار می کند. مانند هر کتابخانه ی عمومی دیگر، برخی خدمات قابل دسترس همچون امانت کتاب، مرجع، مخزن، آموزش کاربر، جست و جوی پیشرفته، جست وجوی وب، خدمات کتابخانه ی سیار، خدمات کتابخانه مدرسه و خدمات کتابخانه ی روستایی، در این کتابخانه وجود دارد. گرچه این کتابخانه ،فضایی برای کودکان دارد، خدمات کتابخانه برای کودکان به روشنی تعریف نشده است. فضای کتابخانه برای کودکان در کتابخانه ی عمومی جاوا تیمور در طبقه اول قرارگرفته است، اندازه ی آن ۸× ۱۶متر مربع است. ا تاق به سه بخش متفاوت تقسیم شده است. در اتاق در وسط ، و در سمت راست مجموعه منابع در قفسه های چوبی قرار دارند، رو به روی مخزن منابع، بخش مطالعه ، و میز امانت در وسط جای دارد و کتابدار برای هر نوع کمکی درآنجا در دسترس است. فضای کتابخانه برای کودکان بسیار بزرگ به نظر می‎رسد ،به خاطر آنکه دیوار واقعی ای که این سه حوزه را از یکدیگر جدا کند ،وجود ندارد. تهویه ی این بخش به دلیل اینکه دیوار های بزرگ زیادی در جلو و طرف راست اتاق نیست، خیلی خوب انجام می گیرد، هوای روشن و نور آفتاب از پنجره به اتاق می رسد و اتاق به اندازه ی کافی روشن می شود. دیوار بخش مخزن برای کودکان ، بیشتر با استفاده از چندین رنگ روشن : نارنجی، سبز روشن، زرد و صورتی ، رنگ شده است. در بخش مطالعه نیز از همان رنگ های بخش مخزن استفاده شده، با این تفاوت که علاوه بر نقاشی دیوار، پوستر بسیاری از شخصیت های کارتونی را روی دیوار نصب کرده اند. در هر دو بخش مطالعه و مخزن صندلی گذاشته نشده است، کودکان هر کتابی را که می خواهند از قفسه‎ها بر می‎دارند وروی کف اتاق می نشینند و می‌خوانند. برای جذب کودکان به کتابخانه و راحتی آن ها در انتخاب کتاب ها از سیستم نمایشی برای برخی از مجموعه ها مانند مجله ها و کتاب های تصویری بهره گرفته می شود، بنابراین، کودکان می توانند عنوان منبع را به آسانی بخوانند و جلد آن را به طور واضح ببینند. هنگامی که بخواهند کتابی امانت بگیرند، کافی است به میز امانت که در وسط اتاق قرار دارد، مراجعه کنند.

گرچه طراحی اتاق خیلی ساده است، جنبه‎های کودکانه در طراحی فضای کتابخانه ،مانند استفاده از رنگ های روشن برای نقاشی دیوارها، شخصیت های کارتونی، نمایش مجموعه و فرش کردن اتاق مطالعه در نظرگرفته شده است. ترتیب قفسه ها نیز بسیار کاربرپسند است .بلندی قفسه ها به اندازه ای است که دست کودکان به راحتی به آن ها برسد.

فضای کتابخانه ی کودکان نه تنها برای خواندن، بلکه برای برخی خدمات مانند نمایش فیلم ، که هر شنبه یا دوشنبه به طور منظم در کتابخانه برگزار می شود، مورد استفاده قرار می گیرد.

شکل۱. کتابخانه ی ایالتی جاوا تیمور، بخش مخزن (بخش کودکان)

شکل ۲. کتابخانه ی ایالتی جاوا تیمور، بخش مطالعه (بخش کودکان)

۲. کتابخانه ی عمومی شهر سورابایا

فضای کتابخانه ی کودکان در کتابخانه ی عمومی شهر سورابایا از بخش اصلی کتابخانه جدا شده است. اندازه ی اتاق ۸× ۱۵متر مربع است. در واقع، فضای کتابخانه ی کودکان در کتابخانه ی عمومی شهر سورابایا فقط یک اتاق است که از آن به چند منظور : بخش مخزن، بخش مطالعه و بخش امانت استفاده می شود. طراحی فضای کودکان در این کتابخانه مانند دیگر کتابخانه های کودکان در سورابایا و اندونزی است. تمامی قفسه‌ها در اطراف دیوارها نصب شده اند و سالن مطالعه در وسط یا مرکز اتاق قراردارد. فقط یک در برای ورود و خروج از کتابخانه در بخش میز امانت هست. این طراحی برای فضای کتابخانه ی کودکان بسیار ساده است. تمام سالن مطالعه با فرش آبی پوشیده شده است. بنابراین،استفاده کننده بایدهنگام ورود کفش هایش را بیرون بیاورد. دیوارهای این بخش با رنگ های آبی، زرد و قرمز رنگ آمیزی شده است. قفسه ها نیز همانند دیوارها آبی و زردند . بلندی قفسه ها هنوز هم به اندازه ی قد بزرگسالان - ۱۷۵ سانتی متر- است و ودست کودکان به ویژه به منابعی که در ردیف های بالای قفسه قرار دارند ، نمی رسد. گرچه سالن مطالعه با فرش پوشیده شده است ، هنوز تعداد زیادی نیمکت با اندازه و مدل های متفاوت در دو نوع ، برای کودکان و بزرگسالان در سالن وجود دارند. برای بزرگسالان، دو میز گرد با ارتفاع ۵۰ سانتی متر و ظرفیت ۱۰نفر وجود دارد. این میزها برای والدینی که به همراه بچه های شان می آیند، گذاشته شده است تا بتوانند هنگام مطالعه ، آن ها را ببینند.

نوع دیگری از نیمکت هم برای کودکان وجود دارد که از پایین به ستون هایی متصل شده اند، اندازه ی آن ها کوچکتر، گرد ، با ارتفاع ۴۰ سانتی متر است. این نیمکت های کوچک، رنگ های روشن جذابی دارند. دکوراسیون اتاق بسیار ساده است، در اطراف و روی دیوار تعدادی پوستر شخصیت‎های کارتونی و پوسترهای علمی که در سمت چپ پنجره نصب شده اند وجود دارند. برای مطلوب ساختن هوای اتاق از دو سیستم تهویه ی مطبوع و چند پنجره بزرگ در سمت چپ و راست اتاق استفاده شده است که امکان می دهند نور طبیعی به اتاق بتابد.

شکل ۳. کتابخانه ی عمومی شهر سورابایا، سالن مطالعه با نیمکت های کوچک

شکل ۴. کتابخانه ی عمومی شهر سورابایا، قفسه های منابع

شکل ۵. کتابخانه ی عمومی شهر سورابایا، پوسترهای علمی

۳. کتابخانه ی انجمن پوسداکوتا

کتابخانه ی پوسداکوتا کتابخانه ای عام المنفعه است که دانشگاه سورابایا (یوبایا) برای پشتیبانی از خلاقیت جامعه ی کاربر پیرامون محیط کتابخانه بنیاد نهاده است. جامعه ی کاربر شامل افرادی است که نزدیک کتابخانه زندگی می کنند، از جمله کودکان. بخش کودکان در کتابخانه ی پوسداکوتا به فضای کتابخانه ی کودکان در کتابخانه ی عمومی شباهت ندارد ، زیرا بخش کتابخانه ی کودکان در کتابخانه ی پوسداکوتا، مکانی است که کودکان یادمی گیرند چگونه کتابدار کودک باشند. وقتی آن ها به کتابخانه ی پوسداکوتا می‎آیند، به دو امتیازدست خواهند یافت: هم می توانند از تسهیلات کتابخانه مانند سالن مطالعه، امانت مواد و بخش بازی استفاده کنند، وهم نکاتی را درباره ی مدیریت کتابخانه با برنامه ی کتابداری کودک بیاموزند. فعالیت های کتابدار کودک در کتابخانه ی پوسداکوتا شامل چه کارهایی است؟ پیش از هر چیز، کتابداران کودک آموزش می‌بینند چگونه کتابخانه را مدیریت کنند، سپس، باید افرادی را برای عضو یت در کتابخانه گردآورند و سازمان دهند. . { افزایش} تعداد اعضا یکی از هدف های کتابخانه پوسداکوتاست. . کتابداران کودک پس از سازماندهی شماری از دوستان شان، خواهند توانست کتابخانه ی کوچکی در خانه های شان باز کنند که "تراس باکا" (تراس کتاب) نامیده می‎شود، البته تجهیزات آن ها را کتابخانه ی پوسداکوتا تامین می کند. کتابداران کودک، کتابخانه‎های کوچک خودشان را در خانه‎های شان اداره و مدیریت خواهند کرد، البته زیر نظر کتابخانه ی پوسداکوتا. کتابدار کودک مسئولیت نام نویسی استفاده کنندگان، امانت دهی و تهیه ی آمار ساده را به عهده دارد و همه ی فعالیت هایی را که در "تراس باکا" (تراس کتاب) انجام می‌شود، گزارش می دهد. "تراس باکا" (تراس های کتاب) هرماه مجموعه شان را تغییر می دهند و کتابخانه ی پوسداکوتا از آن ها حمایت می کند. یکی دیگر از برنامه ها در "تراس باکا" نمایش فیلم است که به طور نامنظم اجرا می شود. از آنجا که کتابخانه در خانه ی کتابدار کودک قرارگرفته است، بنابراین هیچ طراحی ویژه ای ندارد و تجهیزات خاصی برای آن در نطر گرفته نشده است. تنها یک قفسه با مجموعه ی کتاب درآن وجود دارد که جلوی خانه یا تراس که یک واژه اندونزیایی است ، قرار دارد. افرادی که دوست دارند کتابی از این مجموعه بخوانند، می توانند به "تراس باکا" (تراس کتاب) بیایند و روی زمین بنشینند و آن را بخوانند.

شکل ۶. ستاد کتابخانه ی پوسداکوتا

شکل ۷. "تراس باکا" (تراس کتاب) در یکی از گوشه های تراس کتابدار کودک

بحث و گفت وگو

در اندونزی فضای کتابخانه ی کودکان به خوبی توسعه یافته است، مشاهدات نشان می دهند که در هر کتابخانه ی عمومی ،برای استفاده کنندگان جوان ، کتابخانه ساخته می شود. مطالعات موردی بالا نمونه‌ ی کوچکی از طراحی کتابخانه برای کودکان هستند. طراحی در این کتابخانه‎ها بسیار کودک مدارانه است. نمونه های آشکار آن به کارگیری رنگ های روشن و متضاد در مبلمان است. طراحی کتابخانه ی کودکان گرچه بسیار ساده است، کودکان را جذب کتابخانه می کند ، نه تنها به خاطر شیوه ی طراحی ، بلکه به خاطر مجموعه ی آن. مجموعه ی کتابخانه فقط شامل داستان های کودکان، کتاب های تصویری، افسانه و فولکلور نیست، بلکه تعداد زیادی کتاب های آموزشی نیز دارد. طراحی کتابخانه هم خیلی مهم است، به ویژه طراحی ای که در آن نیازهای کاربران کودک درنظرگرفته شود. کتابخانه باید تسهیلات و امکانات یادگیری، بازی و آموزش را ارائه دهد. طراحی فضای کتابخانه برای کودکان در هر دو کتابخانه ی عمومی برپایه ی همین نیازها انجام می‎شود. بخش کودکان در هر دو کتابخانه ،با مبلمان کمتر مانند میز و صندلی طراحی شده است تا موافق سلیقه ی کودکان باشد وبتوانند راحت تر در اتاق حرکت کنند، بدون آنکه به صندلی یا میزی بخورند یا آن را بیندازند. اگر کتابخانه از صندلی و میز استفاده کند، صندلی ها نباید چرخدار باشند (گراهام و دمرس،۲۰۰۱). فضای آزاد و باز در کتابخانه ، همچنین به کتابداران کمک می کند تا کودکان را هنگام استفاده از تجهیزات کتابخانه ببینند. در انتخاب قفسه ها باید دقت کرد که دست کودکان به راحتی به بالاترین ردیف برسد. به کودکان باید آموزش داده شود تا به طور مستقل بتوانند کتاب های مورد علاقه ی خود را پیدا کنند. مجموعه باید برای کودکان قابل دسترس باشد و ردیف های پایین قفسه های کتاب ،شامل کتاب هایی باشند که بیشترین تقاضا را دارند.

در فضای کتابخانه ی کودکان فقط تجهیزات دستی تهیه شده است، بنابراین، هیچ رایانه یا تلویزیونی به جز دستگاه های الکترونیکی مانند پخش نوار کاست یا دستگاه پخش دی وی دی برای کودکان ندارد. مجموعه های دیداری و شنیداری تنها برای استفاده در کتابخانه اند و امانت داده نمی شوند. نوع دیگری از کتابخانه نیز در این مطالعات مورد بررسی قرار گرفت که با دو کتابخانه ی عمومی پیشین تفاوت دارد. هنگامی که کتابخانه های عمومی طراحی متفاوتی برای فضای کتابخانه ی کودکان از دیگر بخش های کتابخانه در نظر گرفتند، کتابخانه ی عام المنفعه (پوسداکوتا) کودکان را آموزش می دهد تا کتابخانه های کوچک شان را در تراس خانه های شان اداره و مدیریت کنند که "تراس باکا" (تراس کتاب) نامیده می شود. این تجربه ی بسیار منحصر بفردی است که از کودکان درخواست ‌شود دوستان شان را برای عضویت در کتابخانه ی خود فرا بخوانند، مجموعه را مدیریت کنند، مقرراتی برای کتابخانه شان بنویسند و گزارش های آماری ساده ای برای کتابخانه شان تهیه کنند.

در نتیجه، موارد بسیاری در طراحی فضای کتابخانه برای کودکان وجود دارد. فضای کتابخانه ی کودکان به طور ایده آل باید از دیگر بخش های کتابخانه جدا شود، دکوراسیون، مبلمان و خدمات آن باسلیقه ی آن ها سازگار باشد،همان گونه که برخی کتابخانه های عمومی در اندونزی فضای کتابخانه ی کودکان را با طراحی ساده اما بسیار کودک مدار انجام داده اند و ساخته اند. امیدواریم در آینده شاهد پیشرفت های بسیاری در زمینه ی طراحی فضای کودکان باشیم، به ویژه فضای کتابخانه ی کودکان که مبلمان کودک پسند داشته باشد.

برگردان:

ناهید انتظاریان

 

 

منبع:

Variant Anna, Nove E. “Design a space for children in public library in developing country: a case study in Indonesia public library”. In IFLA General Conference and Council(75th :23-27 August 2009, Milan, Italy).

[.FatiMa 36,559]

طراحی تئاتر مستلزم درک روابط پیچیده ای است که می توان آن را با برسی تاریخ ۲۵۰۰ساله پیشرفت تیاتر به دست آوررد.

گرایش های ساخت و ساز تیاتر در شرایط جاری:

۱- حفظ و احیا و مدرن کردن تیاتر های پیشین قرن نوزدهم و اواسط قرن بیستم

۲-ساختمان های جدید با مشخصه های فضای باز (آزمایشی) و بعد تبدیل آنها به فضای پیشرفته تر

تاریخچه ی تیاتر:

تیاترMarcellus اولین تیاتر روم که به طور کامل از سنگ ساخته شده.

اولین ساختمان تیاتر رنسانس سالن تیاتر فرانسیس در پاریس بوده.

بررسی فضاهای مورد نیاز برای تیاتر:

ورودی :

باید طوری باشد که از تجمع افراد در پشت در جلوگیری شود و افراد بتوانند به راحتی بلیط تهیه نمایند و وارد سالن شوند.

از لحاظ ابعادی در هر متر مربع حداکثر ۶ نفر میتواند قرار بگیرد…..

 

حال اگر افراد به صورت خطی قرار بگیرند (صف) هر ۴ نفر ۸۷/۱ متر بصورت طولی فضا نیاز داریم پس نتیجه میگیریم اگر افراد بخواهند وارد سالن شوند بهتر است آنها را بصورت خطی سازماندهی کنیم.

سالن انتظار (سرسرا):

بعد از ورودی ما فضای سالن انتظار (سرسرا)را داریم.اگر سالن تیاتر ما ۲۰۰ نفر گنجایش دارد حال به ازای ۶ نفر ۱ متر مربع و به ازای ۲۰۰ نفر ۳۴ متر مربع فضا احتیاج داریم البته این در صورتی هست که افراد متراکم قرار گرفته باشند به همین منظور ما ابعاد فوق را در ۳ ضرب کرده و به ۱۰۲ متر مربع تبدیل میکنیم تا افراد به اندازه ی ۲ نفر فضا ی آزاد داشته باشند.

عنصر بعدی که در فضای سرسرا قرار می گیرد coffee break (کافی شاپ) است. برای این فضا برای هر میز ۴ نفره ۷۶/۵ متر مربع فضا احتیاج داریم حال اگر در هر سانس اجرا ۵۰ نفر بخواهند از کافی شاپ استفاده کنند ما احتیاج به ۱۲ میز ۴ نفره داریم یعنی ۲۴/۹۳ متر مربع فضا میخواهیم. در کنار آن ۱۵ متر مربع فضای آشپزخانه و محل فروش می خواهیم.

فضای دیگر در سرسرا سرویس های بهداشتی است و از آنجا که جز فضاهای درجه ۳ می باشد نباید در دید کامل باشد البته باید جایی باشد که به راحتی در دسترس باشد زیرا جز فضاهای خدماتی است ۱۱/۲۹ متر مربع برای ۸ توالت و دستشویی احتیاج است.

 

سالن اجرا:

در کل حداکثر ظرفیت قسمت تماشاگران به شکل انتخاب شده و محدودیت های صمعی و بصری بستگی دارد که شاخص آنها نوع تولید برنامه است. عوامل دیگر شامل سطوح – خط دید – آکوستیک تراکم رفت و آمد و نیز اندازه و شکل سکو / صحنه است.

طول ردیف : حداکثر ۱۶صندلی به ازای هر راهرو . اگر برای هر۳-۴ راهرو یک در خروجی جانبی به عرض ۱m در نظر گرفته شود به ازای هر راهرو ۲۵ صندلی مجاز است.

برای هر تماشاچی نشسته بایدمساحتی برابر با حداقل ۰٫۵ متر مربع در نظر گرفت. این عدد بر گرفته از عرض صندلی ضرب در اصله ی ردیف (حداقل ۰٫۴۵ مترمربع برای هر صندلی) به علاوه ی یک حداقل اضافه ی ۰٫۹ متر ضرب در ۰٫۵ متر یعنی حدودا ۰٫۰۵ متر مربع برای هر صندلی است.

حجم فضا: این حجم بر اساس شرایط آکوستیکی به ترتیب زیر است :

تیاترها حدودا ۵-۴ متر مکعب برای هر تماشاچی و اپرا حدود ۸-۶ متر مکعب.

به دلیل تهویه ی هوا حجم نباید کمتر از این باشد.

نسبت های قسمت تماشاگران:

۱- دید مطلوب بدون حرکت اما با حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۳۰ درجه

۲- دید مطلوب با حرکت جزیی سر و حرکت جزیی چشم به مقدار حدود ۶۰ درجه

۳- حداکثر زاویه ی ادراکبدون حرکت سر حدودا ۱۱۰ درجه

۴- به حرکت کامل سر و شانه ها میدان درک ۳۶۰ درجه نیز امکان پزیر است .

۵- برای تیاتر -۲۴ متر ( حداکثر فاصله ی که هنوز هم می توان صورت ها را باز شناخت)

۶- برای اپرا -۳۲ متر ( حرکت های دارای اهمیت هنوز هم قابل بهز شناختن است)

 

فضاهای خدماتی پشت سن:

۱- اتاق تعویض لباس : یکی از فضاهای کاربردی و اصلی سالن می باشد در طراحی این فضا باید دقت شود که این فضا به عنوان یک فضای خصوصی به حساب می آید و باید تمامی حریم های آن بخصوص برای خانم ها حفظ شود

مقدار فضای لازم برای هر نفر ۵ متر مربع وبرای ۶ نفر با ۸ کمد ۴۵ متر مربع می باشد. نکته ی دیگر وجود انبار لباس است ۵٫۷ متر مربع می باشد.

۲-اتاق گریم: این فضا باید با سن در رابطه ی مستقیم عاری از صدا و دارای نور کافی باشد .

محیط ی که یک گریمور نیاز دارد تا بتواند به راحتی اطراف بازیگر حرکت کند و تمام کار خود را زیر نظر داشته باشد ۲۸/۲ متر مربع میباشد که با این حساب ما برای کار ۳ گریمور به طور هم زمان کنار هم ۷۲/۶ متر مربع فضا می خواهیم . همچنین وجود سرویس دستشویی در این فضا ضروری می باشد.

۲- اتاق نور و صدا : این فضا که بین نور پرداز و صدا بردار مشترک است باید دید مستقیم با قسمت اجرا داشته باشد که معمولا در جا نمایی این فضا آن را در قسمت پشت سالن در ارتفاع قرار می دهند همانند اتاق آپارات در سینما . حداقل فضا برای نور پرداز با دستگاه پرژکتور و ۴ نور انداز ۶ متر مربع و برای صدا بردار با دستگاه تنظیم و ضبط صدا ۵ متر مربع می باشد همچنین پلکان های ارتباطی هم باید در نظر گرفت اما یک انبار به اندازه ی ۱۲ متر مربع الزامی است.

۳- اتاق کارگردان : که در کنار سن قرا می گیرد تا کارگردان در هنگام اجرا بطور مستقیم به نحوی که دیده نشود با سن در ارتباط باشد. ابعاد آن ۹ متر مربع می باشد .

۴- اتاق گروه موسیقی: یکی از بخش های مهم یک کار تیاتر اجرای ملودیهای منظم در سکانسهای مختلف است. به همین منظور بهتر است کار گروه موسیقی همراه با تیاتر پیش رود برای همین ما فضایی را برای گروه موسیقی در نظر می گیریم. فضای گروه موسیقی باید بصورتی چیدمان شود که سرپرست تمام گروه را زیر نظر داشته باشد و همچنین در قسمت کم صدا قرار گیرد و حتما یک فضا برای نگهداری ساز به ابعاد ۴ متر مربع داشته باشد. ابعاد مناسب برای گرهه موسیقی ۱۶ متر مربع است.

۵- اتاق استراحت گروه: فضای که کروه قبل از اجرا آنجا تمرکز و بعد از اجرا آنجا استراحت می کند. فضای کافی برای ۸ کاناپه و میز ۶ متر مربع است پس برای یک گروه ۱۶ نفره ما ۴۰ متر مربع فضا می خواهیم.

۶- اتاق مطالعه : قسمتی که گروه در آن استقرار می یابد و ضمن خواندن سناریو(pm) باهم شروع به تمرین کار هم می کنند. مقدار فضای کافی برای مطالعه ی ۲۰ نفر ۸۷/۴۱ متر مربع است.

۷- اتاق مصاحبه: فضای لازم ۱۶٫۲ است که شامل یک میز و ۱۰ صندلی است.

قسمت اداری سالن:

۱- اتاق رییس: این اتاق از لحاظ استراتژیک باید در بهترین نقطه قرار گیرد. معمولا این فضا با اتاق جلسات ترکیب می شود که ابعاد مورد نظر برای ما ۳۵ متر مربع است که میز جلسات هم یکی از الگو های این اتاق است.

۲- بخش حسابداری: ۱۶ متر مربع برای خود اتاق و یک فضای ۵ متر مربع برای بایگانی و یک فضای ۱۶ مترمربع برای مرکز کامپیوتر نیاز است.

۳- اتاق آرشیو: ۲/۱۶ متر مربع برای اتاق بایگانی آرشیو که ۱۵ فایل را در خودش جا می دهد و ۹ متر مربع اتاق برای مسول اتاق آرشیو و۲۰ متر مربع هم برای مرکز اسناد سالن نیاز است.

بخش خدماتی:

۱- موتورخانه:این قسمت باید در جایی باشد که بتواند به همه ی سالن سرویس دهد. ابعاد مورد نظر برای سالن ما۵۰ متر مربع است.

۲- انبار مرکزی: به دلیل این که معمولا هر بخش یک انبار دارد ما فضای بزرگی را برای انبار مرکزی نمی خواهیم مقدار ابعاد لازم ۲۵ متر مربع است.

۳- پارکینگ:فضای لازم برای پارکینگ ۷۵۰ متر مربع برای ۴۲ خودرو سبک در ضمن اگر در زیر ساختمان قرار گرفت فضای رمپ و تهویه مناسب هم در جدول محاسبه قرار می گیرد.

The building opera house Sydney

این ساختمان عجیب یکی از مشهورترین چشم اندازهای استرالیا می باشد که در قدیمی ترین و بزرگترین استرالیا که مشرف به بندرگاهی عمیق و طبیعی است بنا شده است. این مکان از سه طرف توسط آب احاطه شده است و سقف های آن به شکل بادبان های غول پیکر طراحی شده.

در اوایل دهه ی ۱۹۵۰ میلادی به منظور طرح ریزی بنای مرکز هنرهای جدید رقابتی میان کلیه ی معماران دنیا در شهر سیدنی برگزار شد. مکان انتخاب شده قطعه زمین باریکی بنام بن نلونگ پوینت بود که تا عمق بندر گاه پیش رفته بود.

طراح برنده ی این رقابت یک معمار دانمارکی به نام یورن آتزون بود. که طرح او از همه ی طرح های دیگر تحلیلی تر و رویایی تر است. طرح او از بادبانهای کشتی در بندرگاه و همچنین معبدهای آزتک و مایا الهام گرفته شده بود. ولی ساخت چنین بنای شگفت انگیز چندان هم آسان نبود.

ساخت این تماشاخانه از سال ۱۹۵۹ با پی ریزی ساختمان شروع شد و بعد از گذشت ۴ سال کار پی ریزی آن به پایان رسید. سپس نوبت به اصلی ترین بخش ساختمان یعنی سقف صدفی شکل آن رسید. قبلا هیچ سقفی به این شکل ساخته نشده بود. سقف های صدفی که در ساخت این بنا بکار رفت است. آن را با دیگر بناهای جهان متمایز کرده است. مصالح مورد استفاده در این سقف شامل ۲۰۰۰ قطعه بتون پیش ساخته که برای اتصال آنها به یکدیگر حدود ۳۵۰ کیلومتر کابل فولادی مصرف گردید. بیش از ۱۰۰۰۰۰۰ (۱ میلیون) آجر سفالی براق و زرد کمرنگ که باعث درخشش این بنا میشود بکار رفت.

سازندگان با چگونگی ساخت سقف مخالفت می کردند آنها معتقد بودند که طرح اصلی باید تغییر کند در سال ۱۹۶۶ آتزون از این پروژه استعفا داد. چهار معمار استرالیا این پروژه را تحویل گرفتند و سال بعد عملیات سف را به پایان رساندند.

در اکتبر ۱۹۷۳ تماشاخانهی سیدنی رسما توسط ملکه الیزابت دوم افتتاح شد. داخل این ساختمان چهار سالن اصلی اجرا وجود دارد. بزرگترین سالن این ساختمان سالن کنسرت با گنجایش بیش از ۲۶۰۰ نفر می باشد. بلندترین ارتفاع سقف های صدفی از سطح بندرگاه به ارتفاع ۶۷ متر میرسد. سالن تیاتر این ساختمان گنجایش ۱۵۰۰ نفر دارد. هم اکنون بیش از ۲۵۰۰ اجرا سالانه در این سالن برگزار می شود.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[sam arch 55,878]

ميزان فضاهاي كتابخانه

 

عوامل مؤثر بر تخصيص ميزان فضاهاي كتابخانه عبارتند از حجم مواد ومتون و بخصوص كتابها، ميزان سطح كه در كتابخانه اشغال مي‌كنندو ميزان جمعيت كتابخانه كه از طريق ميزان گردش كتابها در سال تعيين مي‌گردد.

 

فضاي مورد نياز براي محاسبه زيربناي يك كتابخانه طبق فرمول فوق[1] به دست مي‌آيد:

 

(110 / تعداد کتابها) + (مقدار محلهاي نشستن + 72/3/430) + (گردش كتابها ، مثلا براي جا دادن 110 كتاب يك متر مربع در نظر گرفته مي‌شود) = محل نشستن يك خواننده 72/3 متراست.

 

 

ابعاد و استانداردهاي پيشخوان و برگه دان

 

حداكثر ارتفاع قفسه‌هاي فهرست معمولا به اندازه ارتفاع 6 كشو است و در هر كشو نيز در حدود 100 كارت جاي مي‌گيرد.

 

فهرست معمولا در ارتباط مستقيم با ميز امانت و ميز اطلاعات مرجع قرار دارند و اغلب در مجاورت آنها مجموعه‌اي از كتابهاي مرجع عمومي يا موارد استفاده همگاني نيز قرار مي‌گيرند. از اين رو محل قرار‌گيري فهرستها معمولا فضايي باز است كه در نزديك ورودي قرار دارد و بوسيله رديفهايي از قفسه‌هاي فهرستها و پيشخوان بررسي و جستجو كشوها تشكيل شده است. وسعت چنين محلي براي 4 رديف قفسه‌هاي دو طرفه در حدود 12 متر مربع برآورد مي‌شود.

 

 

وضعيت قفسه‌هاي استاندارد

 

عمق قفسه‌ها

 

در اغلب كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها داراي عرضي كمتر از 230 ميلي‌متر هستند و عملا مي‌توان قفسه‌هاي با عمق 230-200 ميلي‌متر را استاندارد كرد. در صورت بكارگيري قفسه‌هاي دو طرفه با عمق 504 ميلي‌متر حتي صرفه‌حويي بيشتري در فضا به عمل مي‌آيد.

 

چنانچه نگهداري كتابهايي با ابعاد كمي بزرگتر مورد نظر باشد عمق 490 ميلي‌متر جوابگوست. طبق يك قاعده تجربي در يك كتابخانه 80 % قفسه‌ها 200 ميلي‌متري، 15% آنها 250 ميلي‌متري و 5% باقيمانده 30 ميلي‌متر هستند.

 

 

طول قفسه‌ها

 

طول استاندارد سالها برابر 1940 ميلي‌متر بوده است. زيرا كه پذيرفته شده بود كه چشم خواننده توانايي دربرگرفتن بيش از اين اندازه در يك نگاه ندارد. مطالعات بعدي اندازه بزرگتر تا 2220- ميلي‌متر را نيز تاييد كرد.

 

ارتفاع قفسه‌ها: ارتفاع كتابها بر فاصله ميان طبقات و در نتيجه تعداد طبقات تاثير مي‌گذارد. در اكثر كتابخانه‌ها حداقل 90% كتابها را مي‌توان در طبقات مركز تا مركز 280 ميلي‌متر جاي داد. به اين ترتيب 7 طبقه و يك پاخور 150 ميلي‌متري مجموعا ارتفاع 2120 ميلي‌متر را براي قفسه‌ها به وجود مي‌آورند كه بالاترين قفسه در ارتفاع 1830 ميلي‌متري با دسترسي آسان قرار مي‌گيرد. در مورد معلولين ارتفاع مناسب و دسترسي 1370 ميلي‌متر براي زنان و 1500 ميلي‌متر براي مردان است. پايين‌ترين طبقه در ارتفاع 300 ميلي‌متري است و چهار طبقه 280 ميلي‌متري (300 ميلي‌متري) به درون آن مي‌باشد.

 

استاندارد ميزها

 

ميزهاي يك نفره

 

رقم قابل قبول براي اين ميزها 900×600 ميلي‌متر مي‌باشد. اين رقم گاهي براي راحتي بيشتر خواننده تا يك متر نيز افزايش مي‌يابد. اگر چه جذابيت بيشتري دارند ولي جاي زيادي اشغال مي‌كنند.

 

ميزهاي 2 نفره

 

ميزهاي 2 نفره‌اي كه از هم جدا نشده‌اند ظاهرا براي خوانندگاني كه روبروي هم قرار مي‌گيرند جذابيت چنداني ندارند ولي در صورت قرارگيري در يك سمت ابعاد پيشنهادي 900×120 ميلي‌متر مي‌باشد.

 

ميزهاي طولاني

 

ميزهاي طولاني قابليبت جاي دادن 4 تا 12 نفر را دارند. ميزهاي 4 نفره از بروز شلوغي جلوگيري كرده و در عين حال نحوه قرارگيري آنها جذاب و انعطاف‌پذير نيز مي‌باشند. عرض آنها نبايد از 1200 ميلي‌متر كمتر باشد

 

فضاي جانبي ميان خوانندگان نيز لازم است حداقل 900 ميلي‌متر باشد. بين ميزهاي موازي بايد حداقل 1800 ميلي‌متر فاصله پيش‌بيني شود. در عين حال نبايد در انتهاي اين ميزها محلي را براي نشستن در نظر گرفت.

 

نورپردازي

 

نورپردازي بايد فضائي راحت براي مطالعه را به وجود آورد. موجب خيرگي و خستگي نشود، ميزان گرما را افزايش ندهد و به جلوه ساختمان بيفزايد، جهت برآوردن موارد ذكر شده دو نوع نور وجود دارد: نور مصنوعي و نور طبيعي.

 

نور پروژه هم از نور طبيعي و هم از نور مصنوعي سقفي استفاده شده است.

 

روشنایی توصیه شده عبارت است از:

 

اتاق‌هاي مطالعه (روزنامه و مجلات) 200

 

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي اماني) 400

 

ميزهاي مطالعه (كتابخانه‌هاي مرجع) 600

 

پيشخوان‌ها 600

 

مخزان بسته 100

 

صحافي 600

 

فهرست‌بندي طبقه‌بندي و اتاق‌هاي مخزن 400

 

 

آكوستيك

 

هيچ استاندارد مشخصي در مورد آكوستيك كتابخانه وجود ندارد اما اغلب حد تراز صداهاي داخلي را 50 دسيبل[2] تعيين مي‌كنند.

 

تهويه مطبوع

 

به منظور ايجاد بهترين شرايط براي نگهداري مواد و فنون فضا بايد عاري از هر گونه گرد و غبار اعم از گاز، مايع و اسيد باشد و دما و رطوبت تحت كنترل باشد، چنين شرايطي تنها با نصب دستگاه كامل تهويه مطبوع امكان‌پذير است.

 

---

[1] IFLA ،استانداردVSC فرمول معروف به

 

[2] dB

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

[vida.sh 14]

مطالب عالی بود،مرسییییییییییییییییییییی