رفتن به مطلب

سارکوسیستوز


ارسال های توصیه شده

مقدمه :

به تمامي اعضاء يا هر كيست تشكيل شده توسط گونه های جنس سارکوسيستيس را ساركوسيست( Sarcocyst ) گويند .

ساركوسيستيس :

به يك جنس از تك ياخته هاي انگلي در خانواده Sarcocystidae اطلاق ميشود .

ساركوسيستوز :

‌به بيماري و اثرات حاصل از ساركوسيست، ساركوسيستوز گويند.

ساركوسيستين :

به سم حاصل از ساركوسيست گفته مي شود .

ساركوسيستوز يك بيماري تك ياخته ايي اغلب پستانداران (بخصوص علفخواران) ، پرندگان ، سگ ، انسان ، گوشتخواران وحشي ، جوندگان و خزندگان مي باشد كه توأم با يك تهاجم كيستي به اغلب بافتهاي بدن بخصوص تهاجم به عضلات مخطط و بافتهاي عصبي مي باشد و در حالاتي نيز باعث علائم باليني شديد و مرگ مي شود .

 

تاريخچه :

در گذشته فکر می کردند که سارکوسيستوز از اهميت چندانی برخوردار نمی باشد ولی با گذشت و مرور زمان به اين نتيجه رسيده اند که می تواند منجر به انسفاليت ،بيماری عمومی و حتی سقط بشود. در سال 1843 ميلادی اولين بار شخصی بنام Miescher سارکوسيست را در موش شناسايی کرد وبه همين خاطر آنها را کيسه،توبول و يا اجسامMiescher ناميدند .تا سال 1972 ميلادی راز منشا ئ آلودگی و اهميت سارکوسيست باقی ماند و در اين سال Heydorn و Rommel و در سال 1974 نيز Fayer و Johnson و در سال 1976 ميلادی Ruzi و Frenkel کيستهای انگلی در عضلات ميزبانهای واسط و همچنين مراحل آنها را در داخل بدن ميزبان نهايی نشان دادند و اعلام کردند که چرخه زندگی آنها شبيه چرخه زندگی توکسوپلاسما می باشد و از نظر طبقه بندی آنها را در کلاس sporozoasida و خانواده Sarcosystidae قرار داده اند و امروزه از نظر بازرسی گوشت جزو تک ياخته های آسيب رسان(پاتوژن) می باشد .

 

وقوع بيماري :

اين بيماري داراي گسترش جهاني مي باشد . بيشتر گزارشات از كانادا ، ايالات متحده آمريكا ، انگلستان ، ايسلند ، نروژ و استراليا گزارش مي شود . در يك زمان بيماري ساركوسيستوز در خوكهايي كه بطور آزاد تغذيه ميشوند با ميزان بروز 75 درصد گزارش شده و در همان زمان در خوكهايي كه با غله تغذيه شده بودند 5 درصد گزاش شده است و با كنترل غذا آلودگي به اين انگل بطور معني داري كاهش پيدا كرد بنحويكه با اين روش در كشوري مانند دانمارك بندرت اين بيماري گزارش مي شود و بحد صفر رسيده بود .در يک بررسی

0.01% ( يكصدم درصد ) گاوهاي كشتاري و 0.04% خوكهاي كشتاري در آفريقاي جنوبي بعلت آلودگي ساكوسيست معدوم شده بود .

جمعيت گاوي آفريقاي جنوبي 5/13 ميليون راس و جمعيت خوك 5/1 ميليون راس مي باشد . ركورهاي حاصل از اداره بهداشت دام كشور استراليا در سال 1973 نشان ميدهد كه از 4/17 ميليون رأس گوسفند كشتاري 27 صدم درصد(46980 راس ) آنها آلوده به انگل ساركوسيست بودند که تا 100 ‌درصد آنها به علت آلودگی حذف شده بودند .عده ای از کارشناسان اعزامی از طرف سازمان دامپزشکی ايران به کشور هندوستان اعلام نمودند که از تعداد يک هزار راس گاو ميش که قبل از بازرسی انتخاب شده بودند در نهايت 960 راس آنها در بازرسی حين کشتار تا مرحله بسته بندی ماکروسکوپی آلوده به اين انگل تشخيص داده شده بودند و از چرخه توليد برای ايران حذف شده بودند.

 

عامل بيماري :

انگلهاي تك ياخته اي ساركوسيست در بيش از 50 گونه از پستانداران گوشتخواران و پرندگان و .. ثبت شده است و همگي آنها ميزبان خاص دارند . گونه هاي ساركوسيست در يك چرخه دو ميزبانه تکامل پيدا مي كنند ، ميزبان هاي نهائي كه شامل انسان ، سگ ، گوشتخواران وحشي ، روباه و … و ميزبان واسطه كه شامل گاو ، انسان و ساير دامهاي مزرعه اي می توانند باشند .

بعضي از گونه هاي ساركوسيستيس كه در دامهاي مزرعه اي و انسان وجود دارند عبارتند از

1) S. cruzi ( گاو ميزبان واسط ، سگ و روباه ميزبان نهائي )

2) S. hominis ( گاو ميزبان واسط ، انسان ميزبان نهائي )

3) S. hirsuta ( گاو ميزبان واسط گربه ميزبان نهائي ) .

4) S. tenella ( گوسفند واسط ، سگ و روباه ميزبان نهائي )

5) S. capracanis ( بز ميزبان واسط ، سگ ميزبان نهايي ) .

6) S. porcihominis ( خوك ميزبان واسط ، انسان نهائي )

7) S. lindemanni ( انسان ميزبان واسط ، ميزبان نهائي مشخص نيست ) .

8) S. bertrami ( اسب ميزبان واسط ، سگ ميزبان نهائي ) .

9) S.bovifelis ) گاو ميزبان واسط گربه ميزبان نهائي )

10) S..neurona (اسب ميزبان واسط مطزبان نهای معلوم نيست)

11) S.fusiformis(بوفالو ميزبان واسط سگ ميزبا نهائی است)

12) S.levinei( بوفالو ميزبان واسط سگ ميزبا نهائی است)

 

چرخه زندگي :

ميزبان نهائي يك هفته پس از خوردن بافتهاي آلوده به سارکوسيست ااسيتهاي اسپوروسيت شده يا اسپوروسيست را دفع مي كند . ميزبان واسط با خوردن ااوسيتهاي اسپوروسيت شده يا اسپوروسيت دفع شده از ميزبان نهائي همراه با غذا و يا آب آلوده آنها را وارد دستگاه گوارش خود مي كند در داخل روده باريك ميزبان واسط تحت تأثير ترشحات دستگاه گوارش ( آنزيمهاي گوارشي و صفرا ) اسپوروزوئيت ها ( Sporozoites ) آزاد مي شوند اين ها مخاط روده ايي را پاره و وارد آرتريولها ( شريانهاي باريك ) و غدد لنفاوي ديواره روده باريك مي شوند ، هر كدام از اين اسپوروزوئيت ها با تقسيم چندتائي

( Multiple fission ) اولين شيزونت ( Shizonts ) را بوجود مي آورند پس از اينكه شيزونت اوليه بوجود آمد نهايتاً اين شيزونتها پاره و تعداد زيادي مروزوئيت ( Merozoites ) از هر كدام از شيزونت آزاد مي شوند و وارد گردش خون مي شوند و در سرتاسر بافت پوششي

( اندوتليوم ) مويرگها دومين سري شيزونت ( شيزونت ثانويه ) را بوجود مي آورند . مروزوئيت هاي آزاد شده از دومين شيزونت ها در داخل سلولهاي تك يافته اي در خون گردش مي كنند .

مروزوئيت هاي حاصل از دومين و سومين شيزونت ها بداخل سلولهاي عضلاني ، سلولهاي مغزي و سلولهاي glial در مغز نفوذ مي كنند و در آنجا تشكيل كيست ميدهند .

اين كيستهاي بافتي شامل يك يا دو فرم انگل مي باشند كه به آنها متروسيت ( Metrocyte ) گفته مي شود و هركدام از اين متروسيتها براي توليد كيست عفوني شروع به تقسيم شدن مي كنند و تعداد زيادی بردی زويت(bradyzoite) را بوجود می آورد و در اين حالت سارکوسيست بوجود می اين كيستهاي عفوني 2 تا 3 ماه بعد از خوردن اووسيتها اسپورولوت شده يا اسپوروسيت ها توسط ميزبان واسط بوجود مي آيند مرحله جنسي انگل در داخل بدن ميزبان نهائي است كه در آن گامت نر و گامت ماده بوجود مي آيند و باعث تخريب سلولهاي پوششي دستگاه گوارش مي شوند كه هضم و جذب سلولي را در بدن ميزبان مختل ميكنند و در اين مرحله سم ساركوسيستين را نيز توليد مي كنند در اين مرحله بسته به شدت بيماري و حساسيت فردی علائم فرق مي كند.

 

روش انتقال :

ميزبانهاي واسط از طريق خوردن خوراك آلوده و يا در مرتع آلوده به اسپوروسيتهاي دفع شده از ميزبانهاي نهائي آلوده مي شوند و ميزبانهاي نهائي با خوردن بافتهاي آلوده به كيست ميزبانهاي واسط آلوده مي شوند

 

يافته هاي باليني :

هر چند در گذشته ساركوسيست را بيماريزا اطلاق نمي كردند اما دانش امروز نشان داده است ساركوسيست ايجاد بيماري ميكند و اهميت بيماريزائي آن روز بروز در حال افزايش مي باشد بعنوان مثال شرايط مزمن ، بيماري توأم با حالاتي ميشود كه منجر به لاغري مفرط مي شود ، ادم و آماس زيرفكي و بيرون زدگي چشم حاصل از آن در گاواعتقاد بر اين است كه در اثر بيماري ساركوسيستوز بوجود مي آيند . گاوهايي كه داراي آلودگي شديد به ساركوسيستوزمي باشند دچار تب ، كاهش اشتها ، ضعف عمومي ، كاهش توليد شير ، اسپاسم عضلاني ، اسهال ، تحريك بيش از حد معمول ( حساسيت ) ، ضعف ، كم خوني و بعضي اوقات نيز منجر به مرگ مي شود . سقط و زنده زائي در اثر ساركوسيستوز بوجود مي آيد. ساير ميزبانهاي آلوده علائمي مشابه نشان ميدهند . ساركوسيستوز در گوسفند غالباً توأم با انسفالوميليت ( آماس مغز و طناب نخاعي ) ضعف ، عدم تعادل ، حساسيت بيش از حد معمول ، سقط و فلجي مي باشد .

اسب :

در اسب گونه ای از ساركوسيستيس تمايلي به سيستم عصبي دارد و وارد مغز و طناب نخاعي مي شود كه ايجاد كيست در مغز و طناب نخاعي مي كند .

انسان :

انسان هم ميتواند ميزبان واسط واقع شود وهم ميتواند ميزبان نهائي واقع بشود گونه هاي زير در انسان ايجاد بيماري مي كند

S. hominis ( انسان ميزبان نهائي ، گاو ميزبان واسط )

S.porcihominis ( suihomoni S. ( انسان ميزبان نهائي خوك ميزبان واسط )

S. Lindemanni ( انسان ميزبان واسط – ميزبان نهائي مشخص نيست ) .

با دژنره شدن کيست در بدن انسان ، آسم برونشيتي بوجود می آيد. با توجه به چرخه زندگي انگلي بسته به شدت و وضعيت بيماري از علائم خفيفي چون سرگيجه ، عدم اشتهاء ، درد شكمي ، اختلالات گوارشي و درد شكم و اسهال كه ممكن است تا 48 بطول بيانجامد گرفته تا تورم عضلاني آلرژيك و دردهاي عضلاني گسترده ممکن است بوجود بياوردکه بسته به شدت بيماري علائم متفاوت است بنابراين توجه به چرخه زندگي انگلي عوارض و تظاهرات بيماري متفاوت مي تواند باشد. و اين عوارض بستگی به پاتولوژی و پاتوژنز انگل در بدن ميزبانهای واسط و نهايی دارد

 

(اوسيستهای اسپورولت شده Sarcosystis hominis)

 

(چرخه زندگی S. hominis)

گونه های سارکوسيستيس در گاو:

 

گونهتوزيعميزبان نهائیاندازه کيستبيماريزائیS.cruziجهانیسگ کويوت روباه قرمز گرگ راکونکمتر از 0.5mm طولتب کم خونی سقط علائم بالينی و مرگS.hirsutaاحتمالا جهانی گربه تا8mmطول و 1mm عرض بطور متوسط S.hominisاروپاانسان و پريماتهاميکروسکوپیبطور متوسط گونه hominis ميزبان نهائی اش انسان است بنابراين جزو بيماريهای مشترک بين انسان ودام محسوب می شود . S.hirsuta در دامهای ديگر هم ممکن است ديده شود

در ميزبانهاي آلوده شيزونتها در سلولهاي بافت پوششي عروق در كل بدن پخش مي شوند بخصوص در قسمتهائي همانند عضلات مخطط ، قلب ، مغز ، كبد ، ريه و كليه ها قرار ميگيرند . در عضلات ، كيستها در داخل يا بين فيبرهاي عضلاني قرار ميگيرند وشكل آنها بصورت سيگارمي باشد كه در اين حالت به آنها كيسه ها ، توبولها و يا اجسام Miescher گفته مي شود .

كيستهاي بزرگتر ممكن است در بافتهاي پيوندي اطراف بافت عضله قرار بگيرند و بشكل كروي ، تخم مرغي يا لوبيايي در بيايند هر چند اندازه كيست بستگي به سن كيست و ميزبان آن دارد ولي شكل پايه آن ثابت باقي مي ماند و اين كيست شامل ساركولما ( غشاء ) ، يك محفظه كه ممكن است با ديواره ايي تقسيم بندي شده باشد و شامل مايع غليظ ، ژلاتيني ، سفيد شيري رنگ يا زرد رنگ مي باشد . كيست شامل اسپوروبلاستها ( Sporoblasts ) كه داراي تعدادي اسپوروزوئيت هسته دار داسي شكل ( Sickle – shape ) كه به آنها Rainey’s Corpuscles گفته مي شود مي باشد . در گاو ساركوسيستها بيشتر در عضلات فعال مثل زبان عضلات جوشي ، قلب و ديافراگم ديده مي شوند . در بعضي از حالات ضايعات عضلاني ممكن است در كانونهايي كه از 3 تا 4 لكه گرفته تا نواحي بزرگ كه حدود 10 سانتي متر قطر دارند متمركز شوند .

در بيماري ساركوسيستوز يافته هاي پاتولوژيكي متفاوتي ممكن است وجود داشته باشد بنحويكه ممكن است خونريزيهاي گسترده بصورت اكي موتيك و پتشي ، هپاتيت ( آماس بافت كبد ) آماس گلومرولهاي كليويي ، آماس پرده شبكه چشم ، ضايعات عضلاني ، ضايعات و زخمهاي دهان ومري بوجود بيايد اين موارد در گاو گزارش شده است . در خوك عضلات ديواره شكم ، ديافراگم و عضلات جوشي و عضلات اسكلتي بطور معمول درگير مي شوند .در بازرسی کشتارگاهی کيستهايی که در عضلات جوشی ديده می شوند بعد از يک شبانه روز در Chilling room ناپديد می شوند و اين نشان می دهد که نسبت به برودت دارای مقاومت می باشند

در بز ساركوسيستوز باعث سقط می شود . آلودگي جنين توأم با سقط و مرگ و مير نوزادي در گاوها و گوسفندان حاصله كه بصورت طبيعي يا تجربي آلوده شده اند تأئيد شده است . چنانچه آلودگی شديد باشد تکثير مروزويتها و پخش آنها در سلولهای پارانشيمی (فيبرهای عضلات قلب و سلولهای عصبی ) منجر به تب،کم خونی، ترومبوز، خونريزی و حتی مرگ ميزبان می شود

 

يافته هاي آزمايشگاهي:

كم خوني از نوع Responsive ، افزايش زمان پروترومبين ، افزايش تيتر آنتي بادي به ساركوسيست ، كراتين فسفاكياناز خون ، لاكتيك دي هيدورژناز و آسپارتات آمينوترانسفراز بطور معني داري افزايش مي يابند .

 

تشخيص ساركوسيستوز :

تشخيص وابسته به ارزيابي دقيق گله و ارتباط آن با سگ و ساير ميزبانهاي نهائي توأم با علائم باليني مي باشد كه در قسمتهاي فوق قيد گرديده اند و تشخيص پادتن هاي هومورال و معاينات هيستوپاتولوژيكي كه دامنه وسيعي از ارگانها از جمله كليه ، كبد ، طحال ،‌عضله ، غدد لنفاوي و طناب نخاعي را در بر مي گيرد مي باشد. (تشخيص آزمايشگاهی و کشتارگاهی )

 

قضاوت لاشه :

بسته به درجة آلودگي و وضعيت لاشه دارد ، در اغلب كشورها پس از حذف بافتهاي آلوده و معدوم نمودن آنها اجازه مصرف به بقيه لاشه که فاقد آلودگی باشد را ميدهند و چنانچه آلودگي بصورت شديد و عمومي ( Generalized ) باشد كل لاشه را معدوم مي كنند .در راهنمای بازرسی گوشت سازمان خواربار جهانی( فائو) برای کشورهای در حال توسعه نيز قضاوت لاشه برمعدوم نمودن کل لاشه در آلودگی شديد و در آلودگی خفيف حذف بافتهای آلوده( ضبط موضعی) و اجازه مصرف به بقيه بافتهای غير آلوده توصيه شده است و استفاده از حرارات و برودت برای از بين بردن انگل سارکوسيست توصيه نشده است.

 

کنترل بيماری :

مهمترين عامل گسترش عامل بيماری دفع اسپوروسيستها از مدفوع ميزبانهای نهائی می باشد بنابراين لاشه دامهای ميزبان واسط نبايستی در دسترس ميزبانهای نهائی آنها باشد .غذا بايستی کاملا در کنترل بوده و غيرقابل دسترس برای ميزبانهای نهائی باشد .تجويز روزانه آمپريليوم به ميزان 100mg/kgB.Wبمدت 30روز بيماری در گاو را کاهش می دهد.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...