مختصری از تاریخ گز

[b-d 2,058]

شهر تاریخی گز در دشت نسبتاً مسطحی قرار گرفته،که فاقد عوارض طبیعی است این شهر به فاصله 18 کیلو متری شمال اصفهان و کنار اتوبان جدید اصفهان – تهران واقع شده است.از نظر تقسیمات کشوری از توابع شهرستان«شاهین شهرو میمه» از استان اصفهان محسوب می گردد.طول شرقی شهر گز از نصف النهار گرینویج 51 درجه و 39دقیقه و 40 ثانیه و عرض شمالی آن از خط استوا 32 درجه و 38 دقیقه و 30ثانیه است.ارتفاع آن نسبت به سطح دریا در حدود 1500متر و جمعیت آن طبق سرشماری سال 65 ، برابر با 17هزار و 255 نفر می باشد.از نظر آب و هوایی دارای آب و هوای نیمه صحرایی و ازلحاظ اقلیم شناسی جزء اقلیم نیمه بیابانی خفیف به شمار می رود.بارندگی آن کمتر از شهر اصفهان و تبخیر آن زیادتر است.خاک های منطقه عموما از جنس رس با چسبندگی نسبتا زیاد با کمی شن و ماسه است.اقتصاد شهر گز در گذشته مبتنی بر زراعت و دامداری و صنایع دستی بوده است.ولی در حال حاضر تعداد کثیری از افراد فعال این شهر در فعالیت های کارگاهی و خدماتی و صنعتی مشغول اند.کشاورزی شهر گز در گذشته معروف بوده است.وجود قنوات متعدد در منطقه حاکی از سابقه طولانی و پر تحرک مردم در امر کشاورزی است.لیکن به واسطه خشکسالی های متوالی و حفر چاه های عمیق در منطقه که به مبدأ قنوات نزدیک بوده و نیز به واسطه عدم نگهداری و لایروبی بموقع، قنوات این شهر دچار کم آبی و رکود کشاورزی و از بین رفتن باغات و در نتیجه روی آوردن کشاورزان به شهر ها وتغییرشغل آنهاراسبب شده است.محصولات عمده کشاورزی آن که به طور مختصر تولید می شود شامل:غلات،چغندر قند،صیفی جات،بویژه خربزه می باشد.از محصولات سر درختی می توان به پرورش درختانی نظیر پسته و انگور اشاره نمود.از صنایع دستی و خانگی این شهر صنعت قالی بافی است.که بیشتر زنان در ایام فراغت ، جهت بالا بردن سطح در آمد خانواده بدان مشغول می باشند.از صنایع کارگاهی این شهر صنایع تولید مصالح ساختمانی شامل:کوره های آجر پزی و نیز واحد های سنگبری است.تعدادی از شهروندان گزدر بخش خدمات،شامل:فعالیت های مربوط به خدمات آموزشی،بهداشتی،ورزشی،تجاری،تعمیراتی و تولیدی و... مشغول هستند.قدمت و کهن سالی گز به قبل از ظهور اسلام می رسد.بافت این شهر قدیمی بوده و به صورت سنتی بنا گردیده است ولی در سالهای اخیر تغییراتی یافته و سبک جدید معماری در آن متداول شده است.حمدلله مستوفی در کتاب نزهه القلوب می نویسد:«بهمن بن اسفندیار در این ده آتشکده ای ساخته است.»این آتشکده گویا بعد از حمله اعراب به ایران و نفوذ اسلام در این شهر به مسجد تبدیل شده است. از اماکن تاریخی و مذهبی این شهر مسجد جامع آن است.مسجد مزبور دارای چهار ایوان است و لی بر اثر تجدید ساختمان امتیازات زمانی خود را از دست داده است.نمای آجری و محراب آن از عهد سلجوقی است.در دوره صفویه تعمیراتی در نمای آن به عمل آمده است.مقدار کمی کاشی کاری دارد.ولی صحن آن بزرگ نیست و به صورت مربع و با طول و عرض 12متر می باشد.ایوان های شمالی و جنوبی- شرقی و غربی آن دوبه دو قرنیه یکدیگرند.و آثار قابل توجه آن از دوره سلجوقیان در ایوان غربی مشاهده می شود.محراب سلجوقی آن در ضلع جنوبی قرار گرفته و در قسمت فوقانی آن جای یک کتیبه دیده می شود.ولی اثری از خود کتیبه نیست.در ضلع شمالی و غربی ایوان،تزئیناتی باقی مانده که فاقد تاریخ است و احتمال دارد مربوط به دوره صفویه باشد.

 

از آثار دیگر تاریخی این شهر می توان از کاروانسرا و رباط معروف شاه عباس یاد کرد که در مجاورت این شهر قرار دارد،بنایی جالب توجه است که بعضی از قسمت های آن خراب شده و در حال حاضر متروک و در حال انهدام و ویرانی است.در بعضی از قسمت های شهر نیز آثار برج و باروی شهر به چشم می خورد که قسمت های اعظم آن از بین رفته است.اهالی شهر گز به گویش محلی که به گویش گزی مشهور است تکلم می کنند.این گویش وجه تشابهی با گویش های اردستانی و نائینی دارد و یکی از اصیل ترین گویش های ایرانی به شمار می رود که قبل از ظهور اسلام زبان رایج ایران مرکزی به شمار می رفته است و شعبه ای از فارسی باستان و پهلوی می باشد.در رشته های مختلف علوم دانشمندان و شعرایی از این شهر برخاستند که به عنوان مثال در علم فقه و اصول می توان به آیت الله آقا شیخ عبدالکریم گزی اشاره نمود.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

معروف به آیت الله گزی فرزند مرحوم آخوند مهدی گزی همزمان با مرحوم حاج شیخ محمد تقی نجفی مشهور به آقا نجفی اصفهانی می زیسته است.وی با بزرگانی نظیر سید محمد باقر درچه ای و برادرش سید مهدی درچه ای هم کلاس و هم دوره بوده است .وی در مدرسه کاسه گران مشغول تحصیل و تدریس بوده است و او را تألیفاتی است منجمله کتاب مشهور«

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

» و«عقود و ایقاعات»که در سال 1335 ه.ق به رشته تحریر در آمده است.وفات آن بزرگوار در سال1339 ه.ق بوده است.ازشعرای معروف این شهر

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

است که دیوانی به زبان محلی به نام«

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

• ورود
• یا
• ثبت نام

»دارد.