پرورش قارچ صدفی

[shirin.agro 6,340]

بستر کشت قارچ صدفی کاه و کلش غلاتی نظیر گندم، برنج و جو است. برای استفاده از کاه باید آن را توسط چاپر یا علوفه خردکن‌های دستی یا ماشینی خرد نمود و در‌ اندازه‌های‌۱۰-۵ سانتی‌متری درآورد

۱ ) خیساندن کاه و کلش:

در اولین مرحله بایست کاه و کلش تازه که باران و آفتاب‌خورده نباشند را به مدت ۲۴ ساعت در آب خیساند(هر کیسه پرورش قارچ به ۳ کیلوگرم کاه خشک نیاز دارد).

 

۲) پاستوریزاسیون مواد بستر:

کاه خیسانده شده، آبکش شده و به مدت ۲۰ تا ۴۵ دقیقه با آب‌جوش در حرارت ۱۰۰درجه سانتی‌گراد ضدعفونی شود. هنگام جوشاندن، بایست مواد داخل ظرف را هم زد تا حرارت به صورت یکنواخت به همه کاه کلش درون ظرف برسد. در این مرحله باید رطوبت بستر به ۷۰ درصد برسد و وزن کاه و کلش بعد از انجام عملیات پاستوریزاسیون به ۳ تا ۴ برابر وزن اولیه برسد. هنگام جوشاندن ۲۵۰ گرم سبوس برنج در ۳ کیلوگرم کاه ریخته می‌شود تا بستر مقوی‌تر شود. سپس کاه آبکش شده و بر روی سطح کاملاً تمیز و کمی شیب‌دار پهن می‌شود تا دمای آن به حد دمای بدن برسد.

 

۳) ضدعفونی‌ کردن:

بایست دست‌ها، لباس و ابزار کار با الکل ۷۰درصد و محل پرورش قارچ با محلول سفید کننده (وایتکس) رقیق‌شده‌ی ۳۰ درصد، ضدعفونی کرد.

 

۴) کیسه و بذر مورد نیاز:

برای هر سه کیلوگرم کاه خشک، یک کیسه پلاستیک به ابعاد ۴۵*۶۵ سانتی‌متری لازم است. برای هر کیسه مقدار ۲۵۰ گرم بذر قارچ نیاز است.

 

۵) مایه‌زنی:

بذر مورد نیاز را باید به چهار قسمت مساوی تقسیم کرد. سپس، مقداری از کاه آماده شده را در کیسه پلاستیکی ریخته و کمی فشار داد تا قطر آن به ۱۰ سانتی‌متر برسد. یک لایه بذر روی آن پاشیده و روی آن با ۱۰ سانتی‌متر کاه پوشانده می‌شود. به همین ترتیب ادامه می‌یابد تا جایی که ۴ لایه بذر و ۵ لایه‌کاه روی هم قرار ‌گیرد. درب کیسه را بسته و در قسمت پایین آن یک سوراخ تعبیه می‌شود تا آب اضافی از آن خارج شود.

 

۶) آویزان کردن کیسه‌ها:

در این مرحله کیسه‌ها در اتاق کشت ضدعفونی شده آویزان می‌شود یا بر روی سطوح مشبک قرار می‌گیرد، به طوری که کف کیسه‌ها با زمین در ارتباط در تماس نباشد و خروج آب احتمالی جمع شده در ته کیسه‌ها امکان‌پذیر باشد.

 

۷) انکوباسیون:

منظور از انکوباسیون نگه‌داری کیسه‌ها در شرایط کنترل شده است. قارچ تا سه روز نیاز به نور و هوا ندارد و فقط دمای اتاق کشت باید بین ۱۸ تا ۲۲ درجه‌ سانتی‌گراد حفظ شود. دمای بالای ۳۰ درجه‌ی سانتی‌گراد برای رشد قارچ مضر است و دمای زیر ۱۵ درجه‌ی سانتی‌گراد نیز به آن‌آسیب می‌رساند. ۳ روز پس از تلقیح، با استفاده از تیغ ضد‌عفونی شده، روی هر بستر ۲۰ تا ۳۰ برش ضرب‌دری به قطر ۲ سانتی‌متر زده می‌شود. رطوبت نسبی‌محیط باید۸۵-۷۵ درصد باشد و تهویه ملایم در محیط برقرار باشد.

 

۸تا ۱۰ روز پس از تلقیح هنگامی که ۷۰ درصد سطح کمپوست سفید شد، برش‌های دیگری (۲۰ برش) روی کیسه‌ها به روش قبل اضافه می‌شود. بین ۱۷ تا ۲۱ روز بعد ازتلقیح pin heaelها یا اشکال اولیه قارچ ظاهر می‌شوند. در این مرحله رطوبت محیط باید در حد ۹۰ درصد ثابت بماند و تهویه در حدود ۴ تا ۵ بار در هر ساعت نیاز است. استفاده از نور لامپ فلورسنت به مدت ۱۶ ساعت، باعث بزرگ‌تر شدن کلاهک قارچ‌ها و روشن شدن رنگ آن می‌شود. توجه: - کاهش نور و افزایش گازکربنیک (CO۲) منجر به کوچک شدن کلاهک و بلند شدن ساقه می گردد. - کاهش دما به کم تر از ۱۷ درجه‌ی سانتی‌گراد باعث تیره شدن کلاهک برخی از واریته‌های قارچ صدفی می‌شود.

 

۸) برداشت:

۳تا۵ روز پس از اولین اشکال، محصول قابل برداشت است. در این حالت هنوز لبه‌های کلاهک قارچ به سمت پایین است و سطح کلاهک محدب بوده و تغییر رنگ داده است. برای برداشت باید انتهای توده را گرفته و با حرکت دورانی بدون آسیب رساندن به بستر آن را جدا کرد. بقایای ساقه‌ی به جا مانده را باید با دقت جدا کرد تا محل آلودگی و تجمع پشه نگردد.

 

۹) استفاده ازبقایای کمپوست:

بعد از اتمام دوره برداشت که حدود ۵۰ روز می‌باشد، کمپوست‌ها را از سالن خارج کرده و بعد از هوادهی و خشک کردن می‌توان از آن‌ها به عنوان بهترین خوراک برای تغذیه‌ی دام استفاده کرد. در صورت آلوده نبودن می‌توان آنها را با کاه و کلش تازه مخلوط کرد و دوباره مراحل آماده‌سازی را انجام داد و یا در گلخانه و مزارع به عنوان بهترین کود آلی استفاده کرد.