اکتشاف و استخراج مواد معدنی از زیر دریا

[Alireza Hashemi 33,392]

يکي از جديدترين روش‌هاي اکتشاف و استخراج، معدن کاوي زير دريا است. در اين مقاله نويسنده به تکنولوژي پيچيده و مشکلات محيطي در رابطه با تکنيک‌هاي اوليه اين نوع حفاري مي‌پردازد. چشمه‌هاي آب گرم (دودکش‌هاي سياه) همانند مينياتوري زيبا از کوهستان از کف اقيانوس‌ها بيرون مي‌آيند. از اين چشمه‌ها آب‌هاي گرم غني از رسوبات مي‌جوشند که بعد از سرد شدن مملو از عناصر روي، مس، نقره و طلا هستند و از اين رو آن‌ها را سولفيد‌هاي عظيم بستر دريا مي‌نامند. در حدود 10 سال است كه شرکت‌هاي مختلف، عمليات‌هايي را در آب‌هاي گينه‌نو (PNG)، نيوزيلند، تونگا و فيجي براي اکتشاف اين منابع عظيم سولفيد آغاز کرده‌اند و در روياي کشف و راه‌هاي اقتصادي استخراج اين منابع بيکران اما سخت دست‌يافتني به سر مي‌برند. در حال حاضر با توجه به افزايش روزافزون تقاضا براي مواد معدني و تکنولوژي‌هاي جديد پيشرفته کابل‌کشي، حفر ترانشه با مته‌هاي الماسي و حفاري نفت و گاز در آب‌هاي عميق موانع موجود براي معدنکاوي در زير دريا قابل عبور به‌نظر مي‌رسند. دو معدن از اولين معادن عظيم سولفيد در بستر دريا توسط شرکت بريتانيايي Neptune Minerals در نيوزيلند و شرکت کانادايي Nautilus Minerals در گينه‌نو در سال 2010 ميلادي به مرحله بهره‌برداري خواهند رسيد. Scott Trebilcock نايب رئيس بخش تجارت و توسعه شرکت Nautilus که دفتر مرکزي آن در تورنتو کانادا واقع شده مي‌گويد که روش بهره‌برداري شرکت از اين منابع از اصول صنايع نفت و گاز پيروي مي‌کند. همان‌گونه که در آن صنايع با حفر گودال‌هايي هزاران کيلومتر خطوط لوله در کف دريا کار گذاشته شد در معدنکاوي در زير دريا نيز با يک روش مشابه عمل مي‌کنيم. در اين روش ميليون‌ها تن شن و ماسه از کف دريا استخراج مي‌کنيم. استانداردهاي به‌کار گرفته شده اما در حالي‌که شرکت براي نسل جديد حفاري مواد معدني مهيا مي‌شود، سازمان مشترک تحقيقات علوم و صنايع استراليا (CSIRO)، گزارشي را مبني بر پتانسيل تاثيرات زيست‌محيطي که معدنکاوي مي‌تواند بر روي سواحل استراليا بگذارد، منتشر کرد. نتايج اين گزارش، در حالي‌که مزيت‌هاي اقتصادي آن را برجسته نشان مي‌دهد، اما نگراني اندک ولي آشکاري از اجراي حفاري در زير آب به اين روش به گوش مي‌رسد. دکتر Joanna Parr از اعضاي CSIRO و يکي از کساني که در تحرير اين گزارش دخيل است، مي‌گويد که نگراني عمده انجمن، گسترش تاثيرات زيست‌محيطي نامطلوب از قبيل کمبود دانش علمي کافي براي سنجش و کنترل اين تاثيرات است. در 13 ژوئن مقاله‌اي مبني بر بررسي ابعاد اجتماعي گسترش اکتشافات در اعماق دريا و صنعت معدن در استراليا، منتشر شد که به اين شرح بود: هيچ بررسي جامع و وسيعي بر روي اکتشاف و استخراج در کف دريا يا معدنکاوي در اعماق دريا صورت نگرفته و نتايج به‌دست آمده حداقل مربوط به 5 سال اخير است. اين مسئله حاکي از آن است که هيچ‌گونه مطالعات مشترک بين‌المللي براي استخراج در زير دريا در کشورهاي کانادا، روسيه، کره، شيلي و فنلاند صورت نگرفته و هيچ دستورالعمل تجربي براي شرکت‌ها وجود ندارد که با توجه به آن عمل کنند. دکتر Simon Mcdonald مدير اجرايي شرکت Neptune Minerals مي‌گويد: اما با وجود اين، پيشرو بودن در اين رابطه مي‌تواند مزيت‌هايي را نيز به همراه داشته باشد. ما در جايگاه ويژه‌اي براي آغاز اين پروژه بي‌سابقه قرار داريم و با يک عمليات معدنکاوي زميني روبه‌رو نيستيم و هيچ‌گونه اطلاعات قبلي از آن نداريم. همچنين وي افزود: ما قادر هستيم تا از ابتدا يک سيستم معدنکاوي مطابق با بهترين روش‌هاي همسو با شرايط محيطي را طراحي کنيم. دکتر Parr در رابطه با شرکت‌هاي Neptune و Nautilus اظهار کرد که به‌وضوح خطر از دست دادن حمايت دولت در اين‌باره احساس مي‌شود و از اين رو عزمي راسخ براي تحقيقات جهت ارزيابي تاثيرات بالقوه زيست‌محيطي معدنکاوي در حيطه عملياتي‌شان دارند.