آمستردام شهر پل ها

[Anooshe 11,040]

شهر آمستردام به دليل برخورداري از پل‌هاي متعدد كه امكان رفت و آمد در سطح اين شهر را تسهيل مي‌كنند به شهر پل‌ها شهرت دارد. ولي با رشد شهرنشيني اين پلها هم از آسيب تخريب در امان نماندند.

آب و پل نقش مهمي در شهر آمستردام (هلند) دارند. زماني وجود آب حتي با ارزش‌تر از زمين خشك تلقي مي‌شد. چرا كه وجود رودخانه "آمستل" به تجار امكان جابجايي كالاهاي‌شان را مي‌داد. به واسطه اهميت وجود آب، كم‌كم پل‌ها هم براي تسهيل تردد افراد ساخته شدند. نقشه‌اي كه توسط "كورنليس آنتونيس" در سال 1544 تهيه شده، نشان مي‌دهد كه در قرن 16 شهر آمستردام 52 پل و 6 گذرگاه داشته است. با توسعه روند شهرسازي در قرن هفدهم بر تعداد پل‌هاي اين شهر افزوده شد. با تكميل برنامه‌هاي توسعه شهري در سال 1732، تعداد پل‌ها در اين شهر به 297 پل و 9 گذرگاه رسيد. از سال 1860 به بعد شهر آمستردام بيش از پيش رشد كرد. با افزايش تعداد جمعيت نياز به ايجاد مسكن و در نتيجه ساخت بناهاي مسكوني بيش از پيش افزايش يافت . در نتيجه بسياري از كانال‌ها و آبگذرها پر شدند تا نياز روزافزون سطح خشكي براي تردد و ساخت بنا فراهم شود. به دنبال اين جريان بسياري از پل‌ها خراب شدند. در بسياري از موارد شيب پل‌ها كم شدند تا امكان گذر ترامواهاي برقي فراهم شود.

حتي در قرن بيستم هم بسياري از پل‌ها تخريب شدند تا جوابگوي نيازهاي روزافزون شهر در رابطه با ترافيك باشند. صدها بناي تاريخي ارزش حفظ و نگهداري را پيدا كردند ولي پل‌هاي قديمي اين شهر از اين نظر مورد توجه قرار نگرفتندوعمدتا تخريب شدند و جاي آنها را پل‌هاي امروزي گرفت اين در حالي است كه امروزه پل‌ها نيز در زمره بناهاي تاريخي محسوب مي‌شوند كه نيازمند مراقبت و توجه هستند و با وجود آنكه اكثر پل‌هاي امروزي هيچكدام از قدمت تاريخي برخوردار نيستند، ولي جلوه‌هاي ويژه شهري محسوب مي‌شوند. در فهرست بناها و اماكن تاريخي اين شهر تعداد پل‌ها به 72 عدد رسيده است. بسياري از اين پل‌ها به اين دليل در اين فهرست منظور شده‌اند كه به نوعي شكل‌دهنده چهره ظاهري شهر محسوب مي‌شوند.

تاريخ آمستردام در تاريخ پل‌هاي آن گره خورده است. پل‌هاي اوليه اين شهر كه نقش كليدي در تردد مردم داشتند چوبي بودند. با توسعه شهرسازي آجر جايگزين چوب شد و پل‌هاي قوسي شكل جايگزين شكل قديمي پل‌ها شدند. قوس اين پل‌ها غالبا از ماسه سنگ ساخته مي‌شد. امروزه طراحي پل‌ها از نقطه نظر معماري نيز اهميت بسيار پيدا كرده است.

با وقوع انقلاب صنعتي در اواخر قرن نوزدهم، عصر طلايي شهر آمستردام شروع شد. با افزايش روزافزون ترافيك تغيير در زير ساختمان‌هاي شهري اجتناب‌ناپذير به نظر مي‌رسيد. كاربرد ترامواهاي برقي رو به فزوني گذاشت در نتيجه برخي از پل‌هاي قديمي تخريب شدند و شيب آنها نيز براي تسهيل رفت‌ و آمد ترامواها تغيير پيدا كرد. و مجموع اين عوامل در چگونگي ساخت پل‌ها تاثير گذاشت چرا كه آهن و فولاد در ساخت پل‌هاي جديد به كار گرفته شدند. به اين ترتيب چهره پل‌هاي شهر كم‌كم دگرگون شد. در سال 1800 هنوز 96 پل چوبي و 90 پل سنگي وجود داشت. تا سال 1875 اين تعداد به 48 و 68 به ترتيب كاهش پيدا كرد. بين سال‌هاي 1945 تا 1982 اعتراض‌هاي زيادي مبني بر حفظ شكل سنتي پل‌ها به وجود آمد. بسياري از پل‌هاي قوسي شكل قديمي دوباره بازسازي شدند اين تلاش‌ها همگي در جهت احيا چهره تاريخي شهر صورت گرفت.

«پيت كرامر» و «جان وندرمي» به عنوان مشاوران دولتي انتخاب شدند كه اين دو با به كارگيري سبك‌هاي خاصي معماري به خلق پل‌هاي جديد برگرفته از بافت قديمي شهر پرداختند. با وجود آنكه تعداد زيادي از پل‌ها در اين شهر در طول تاريخ تخريب شدند ولي هنوز هم يكي از زيبايي‌هاي شهر و معرفه‌هاي آن وجود پل‌هاي متعدد است كه آمستردام را به شهر پل‌ها مشهور ساخته است.

 

منبع:آمستردام هريتيج،http://www.uan.ir