تاریخچه ، مزایا و معایب نظرسنجی الکترونیکی

[spow 44,195]

تاریخچه ، مزایا و معایب نظرسنجی الکترونیکی

 

 

 

تاریخچه نظرسنجی الکترونیکی

 

 

 

باگسترش و توسعه شبکه جهانی اینترنت، گمانه زنی و نظرسنجی های اینترنتی نیز رفته رفته جای خود را در میان روش های سنتی نظرسنجی باز کرد؛ تا جاییکه امروزه ده ها هزار سایت اینترنتی موضوعات مختلفی را مورد نظرسنجی از بازدیدکنندگان و مراجعه کنندگان خود قرار می دهند. در این میان سایت اطلاع رسانی، cnn را می توان جزو نخستین مراکزی دانست که به صورت گسترده نظرسنجی اینترنتی را از بازدیدکنندگان خود انجام داد.

 

 

 

سابقه استفاده از نظرسنجی الکترونیکی به دهه 1960 میلادی باز می گردد که در دانشگاه ها به کمک ماشین های پانچ انجام می شد. یکی از رایج ترین کاربردهای نظرسنجی الکترونیکی را می توان در برگزاری انتخابات مشاهده کرد. در سال 2005، کشور هند با استفاده از کیوسک های نظرسنجی اینترنتی توانست قریب به 5000 تن در مصرف کاغذ صرفه جویی کند. میزان استفاده از روش های نظرسنجی الکترونیکی به سرعت رو به گسترش است. به ویژه در کشورهای توسعه یافته و حتی کشورهای در حال توسعه؛ تا جاییکه برخی از کشورهای اروپایی و امریکایی انتخابات خود را به صورت الکترونیکی (اینترنتی) برگزار می کنند.

 

 

 

کاربرد نظرسنجی اینترنتی

 

 

 

نظرسنجی الکترونیکی می تواند در حل بسیاری از مشکلات اثربخش بوده و در بالا بردن کارآمدی سیستم بسیار موثر باشد. موضوعات نظرسنجی می تواند طیف وسیعی از امور مختلف اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی، سیاسی و ... را شامل شود - مواردی از کاربردهای مختلف در این مقاله مطرح شده است . به عنوان مثالی دیگر در یک کارخانه یا شرکت، مشارکت کارکنان به عنوان رکن اصلی در مباحث رهبری سازمانی مطرح می شود. نظرسنجی ها به انسانی تر شدن شرایط کاری کمک می کنند و محیط کاری را برای کارکنان لذت بخش تر می کنند. فرض کنید یک شرکت خدماتی یا تولیدی قصد دارد میزان رضایت مشتریان از تولیدات یا خدمات خود را ارزیابی کند، به راحتی می تواند با یک نظرسنجی، میزان محبوبیت و رضایت مشتریان خود را تا حد قابل توجهی دریابد.

 

 

 

معایب نظرسنجی الکترونیک

 

 

 

هرچند در نظرسنجی سنتی به صورت مستقیم و چهره به چهره، یا ارسال پرسش نامه با پست و یا درج نظرسنجی در رسانه های نوشتاری همچون روزنامه، مجله و یا کتاب با مشکلات و معایب زیادی روبه رو می شویم، اما نظرسنجی های الکترونیکی نیز خالی از عیب نیستند.

 

 

 

در ذیل به اختصار به برخی از این موارد اشاره می شود:

 

 

 

 

 

1 ) عدم امکان دسترسی همه جامعه آماری مورد نظر به اینترنت

 

 

 

به عنوان مثال در کشور ما حدود هفت میلیون نفر به اینترنت دسترسی دارند که این تعداد در مقایسه با جمعیت واجد شرایط رای دهنده درصد بسیار پایینی است. ضمن آنکه ممکن است از همین تعداد نیز در محدوده زمانی نظرسنجی، درصدی امکان ارتباط با اینترنت را نداشته باشند.

 

 

 

2 ) امکان رای دهی مکرر کاربر

 

 

 

هرچند روش هایی برای جلوگیری از رای دهی مکرر کاربران وجود دارد، اما تاکنون در محیط وب نرم افزاری که بتواند تضمین کند یک کاربر تنها یک بار در نظرسنجی شرکت کند طراحی نشده است و این امر ارزش علمی نظرسنجی های اینترنتی و صحت نتایج آن را کاهش می دهد. بد نیست بدانید در زمان برگزاری مسابقات جام جهانی، در نظرسنجی الکترونیکی که در وب سایت فیفا (fifa) صورت گرفت به دلیل علاقه زیاد و شرکت پرشور و مکرر ایرانیان در این نظرسنجی تعداد قابل توجهی از تیم ستارگان جهان از میان بازیکنان ایرانی انتخاب شده بود.

 

 

 

3 ) در نظرسنجی الکترونیکی نمی توان نمونه آماری را انتخاب کرد

 

 

 

در این نوع نظرسنجی ما مخاطب خود را انتخاب نمی کنیم بلکه مخاطب ما را انتخاب می کند؛ یعنی ممکن است در یک نظرسنجی شرکت افراد 30-20 ساله مدنظر باشد، اما سنین مختلف در نظرسنجی شرکت کنند.

 

 

 

یکی از معضلاتی که در نظرسنجی های اینترنتی با آن رو به رو هستیم این است که مدیران سایت های نظزسنجی نیز می توانند در هر مرحله و به دلخواه خود در نتایج نظرسنجی دستکاری کنند.

 

 

 

با توجه به معایب ذکر شده، مبنای قرار دادن نتایج نظرسنجی های الکترونیکی و اینترنتی به منظور قضاوت در مورد نتایج کل انتخابات امکان گمراه کردن تصمیم گیرندگان را فراهم می آورد.

 

 

 

مزایای نظرسنجی الکترونیکی