معماری در ایتالیا

[zahra22 19,501]

گفته می‌شود مردم ایتالیا در معماری سلیقه خاصی دارند. حتی اگر به تاریخچه معماری این کشور نیز نگاهی گذرا بیندازیم اسامی هنرمندان بسیاری را می‌بینیم که به امر معماری نیز اهتمامی خاص ورزیده‌اند.آیا تمام اعتبار معماری ایتالیا در گرو نام‌های بزرگ سال‌های دور این کشور است؟

 

گزارش ویژه “ دیلی نیوز” با این مطلب آغاز می‌شود: “ اگر شما خانه‌ای در فلورانس ایتالیا داشته باشید و این خانه پس از گذشت سال‌ها، نیاز به تعمیر داشته باشد نمی‌توانید به صورتی دلخواه آن را تعمیر کنید. این قانون پیرو قانونی است در شهرداری این شهر و حتی کل ایتالیا، یک خانه که قدمت زیادی داشته باشد جزو میراث فرهنگی این کشور است. پس باید برای تعمیر آن از دولت اجازه بگیرید! هنرمندان نقاش ایتالیایی که داوینچی را سرآمد خود می‌دانستند، سال‌ها در طراحی نقشه‌های معماری تلاش کردند.

معماری ایتالیا؛ فراتر از هنر

“ دیلی نیوز” با آوردن میان تیتر بالا گزارش خود را چنین ادامه می‌دهد: “ ابتدا تصور می‌کردیم معماری و اصول طراحی ساختمان در ایتالیا در حد یک درس است. مثل سایر کشورهای دنیا این فناوری را ابتدا به صورت متد پیشرفته در دانشگاه‌ها تدریس می‌کنند و سپس آن را در کارهای ساختمانی اعمال می‌کنند. در واقع در این کشورها هنر بخش ناچیزی از این درس را به خود اختصاص می‌دهد. اما در ایتالیا فضا، کاملاً متفاوت است. یک آرشیتکت ایتالیایی قبل از هر چیز، یک هنرمند است. کسی است که از ابزار ظریف هنر به بهترین نحو در کارش استفاده می‌کند. کافی است نگاهی به بناهای ساخته شده در ایتالیا و در شهرهای چون جنوا، فلورانس، میلان “ ونیز” بیندازید تا متوجه این موضوع شوید. معماری در کشور چکمه‌ای ایتالیا مقوله‌ای فراتر از هنر است.”

اشاره گزارشگر “‌دیلی نیوز” به شهرهای مهم و معتبر ایتالیا می‌تواند راهنمای خوبی برای پی بردن اهمیت معماری از نگاه ایتالیایی‌ها باشد. به خصوص شاهکار معماری دنیا که بی‌گمان شهر بی‌نظیر و زیبای “ ونیز” است.

در دانشگاه‌های این کشور، معماری در کنار هنر تدریس می‌شود. اگر از یک دانشجوی معماری درباره سبک‌های گوناگون نقاشی یا اصول پیکرتراشی سئوال کنید، بدون شک پاسخی قانع‌کننده را دریافت می‌کنید. این دوراندیشی از آنجا ناشی می‌شود که مسئولان تحصیلات عالیه در ایتالیا به این نکته بیش از سایرین واقفند که معماری این کشور بی‌تردید سمبل ظرافت در دنیاست. گزافه‌گویی نیست اگر بگوییم آنها رواج معماری را نوعی ترویج فرهنگ و سلوک ایتالیایی می‌دانند.

حمایت دولت از بناهای قدیمی

“‌دیلی نیوز” ادامه می‌دهد: در این بخش از گزارش نگاهی می‌کنیم به تأثیر کارهای زیربنایی دولت در رشد و ارتقای سطح کیفی این علم. دولت ایتالیا بیش از یکصد سال است که نگاهی ویژه به معماری در این کشور دارد. اتفاقاً کارهای دولت بر طبق برنامه‌ای مدون پیش می‌رود هر قدم این برنامه در جهت اعتلا و سربلندی معماری این کشور است. اولین گام مؤثر این دولت حمایت از بناهای قدیمی است. فکر می‌کنید یک خانه در فلورانس چند سال باید قدمت داشته باشد تا از سوی دولت مورد حمایت قرار گیرد؟ نیم قرن؟ کمتر یا بیشتر؟ پاسخ به این سئوال یک عدد دو رقمی است:

[zahra22 19,501]

اگر خانه‌ای در فلورانس بیش از آثار ملی قدمت داشته باشد،جزو آثار ملی و میراث فرهنگی این کشور به حساب آمده و نمی‌توانید بدون هماهنگی یا ارگان مربوطه. نسبت به تعمیر آن اقدام کنید. این مسئله که در این گزارش از نکات برجسته شده توسط گزارشگر است چندی پیش در هفته‌نامه “ نیوزویک” سوژه‌ای برای یک گزارش ویژه بود. نیوزویک در این باره نوشت. “ … فرض کنید منزل شما ۵۰ سال قبل ساخته شده است. حالا دوست دارید نمای منزلتان را با توجه به پیشرفت‌های معماری، تغییر دهید. چون خانه متعلق به شماست احساس می‌کنید می‌توانید نمای منزل را تغییر حتی جزیی- بدهید. این مسئله تنها یک ایراد دارد. منزل شما ۲۰ سال پیش در فهرست آثار فرهنگی ایتالیا قرار گرفته و شما برای تعمیرات باید از دولت و یا شهرداری اجازه بگیرید. اما این کار ساده نیست. آنها کارشناسان خود را می‌فرستند تا بر تعمیرات شما نظارت کنند. سلیقه شما در این بین نقش چندانی ندارد. مهم این است که چهره شهر خدشه‌دار نشود.”

در واقع این مورد را می‌توان موردی نادر در دنیای ساخت و ساز دانست. چرا که در سخت‌گیر‌ترین کشورهای جهان مانند سوئیس نیز چنین کنترلی بر بناهای قدیمی نیست. در سوئیس شما باید درخواست دهید تا بنای با ارزش شما در فهرست آثار فرهنگی قرار گیرد اما در ایتالیا چنین نیست. کارشناسان در سطح شهر در حرکت هستند و اگر خانه‌ای از قلم افتاده باشد آنها در فهرست قرار می‌دهند. این کار برای شما خرجی ندارد. از دیگر اقدامات پیش‌بینی شده می‌توان به اعطای وام‌های دولتی با بهره‌ای نسبتاً مناسب اشاره کرد.

دیلی تایمز می‌نویسد: یک آرشیتکت اگر برای شروع کارش نیازمند سرمایه اولیه باشد برای به دست آوردنش نیازی به دردسرهای فراوان ندارد. در واقع هر بانک ایتالیایی می‌تواند با دیدن مدرک دانشگاهی رسمی شما در کمترین زمان پول مورد نیاز را در اختیارتان قرار دهد. به شرط آنکه بتوانید مسئولان بانک‌ها را متقاعد کنید که در کار خود یک حرفه‌ای هستید. عموماً این کار زمان زیادی لازم ندارد!

این روزنامه با اشاره به بهره پایین این وام‌ها می‌نویسد: “ بهره‌ وام شما بسیار اندک است. البته نسبت به سایر سرمایه‌گذاری‌ها. پول در کمترین زمان در اختیار شما قرار می‌گیرد و این شما هستید که حالا باید برای اعتلای معماری ایتالیا تلاش کنید.”

بسیاری از متمولان دنیا برای طراحی منزل یا دفتر کار خود از یک آرشیتک ایتالیایی و در پاره‌ای از موارد، اسپانیایی استفاده می‌کنند ( در اسپانیا نیز به معماری بهای خاص داده می‌شود). آنها با شرکت‌های بزرگ و معتبر این کار وارد مذاکره می‌شوند و در نهایت یک مهندسی ایتالیایی با گروهش، کار را آغاز می‌کند. از آنجا که ایتالیایی‌ها در این کار بسیار صاحب نظر هستند سایر کشورها به توانایی آنها نیز شک نمی‌کنند.

در تبحر آنها به این مثال اکتفا می‌کنیم که هیچ گروهی در دنیا نتوانست تعمیر برج معروف “ پیزا” را بر عهده بگیرد و در نهایت خود ایتالیایی‌ها نسبت به تعمیر آن اقدام کردند!

خانه من در فهرست! آیا مزیتی وجود دارد؟

“‌دیلی تایمزت بخش پایانی گزارش خود را به مزایای قرار گرفتن نام منزل یک ایتالیایی در فهرست آثار فرهنگی اختصاص می‌دهد: “ آیا تا به حال نام بیمه را شنیده‌اید؟ قطعاً، هر گاه خانه‌ای در یکی از شهرهای ایتالیا در فهرست آثار ملی قرار گیرد یعنی به صورت خودکار بیمه شده. یعنی اگر اتفاق خاصی برای منزل شما بیفتد می‌توانید روی کمک دولت حساب کنید.”

بهترین نمونه این مزیت را می‌توان در “ ونیز” مشاهده کرد. دیلی تایمز چنین می‌نویسد: “ و نیز واقعاً شهر رویاهاست. این شهر و تمام خانه‌هایش در فهرست آثار فرهنگی قرار دارند. چندین سال است که روی معماری خاص “ ونیز” مطالعه می‌شود اما هنوز کارشناسان زبده این کا ردلیل پایداری “ ونیز” را نمی‌دانند.

چطور امکان دارد شهری با قدمت “ ونیز” روی آب بنا شده باشد اما این چنین استوار! مگر آنکه تمام موارد احداث بنا در آن به صورتی کامل طراحی شده باشد و قطعاً چنین است.” “ ونیز ایتالیا هر سال میعادگاه بسیاری از جهانگردان جهان است و یکی از شهرهایی است که دولت ایتالیا روی سود حاصل از صنعت توریسم آن، حساب جداگانه‌ای می‌کند. هر صنعتی در دنیا می‌تواند رشد کند. می‌تواند از دیگران پیشی بگیرد و خود را در دنیابی همتا سازد. به شرط آنکه فاکتورهای جانبی آن، به بهترین نحو چیده شده باشند و عوامل اجرایی کار خود را به کامل‌ترین صورت انجام دهند. یکی از این فاکتورها، حمایت و عامل اجرایی بزرگی به نام دولت است. حمایت و دولت در کنار هم می‌توانند بستر مناسبی برای رشد و شکوفایی یک صنعت را- هر چقدر هم که کوچک باشد- فراهم کنند. دولت ایتالیا سالانه مبالغ زیادی را صرف اعزام اساتید این رشته به سایر نقاط دنیا می‌کند. تا در این رهگذر، آنهایی که در هرم رشد این صنعت قرار دارند بر اندوخته علمی خود بیفزایند، اشتباه نکنیم. این درست است که اساتید ایتالیایی در معماری، زبانزد خاص و عام هستند اما آنها نیز برای یادگیری لحظه‌ای غافل نمی‌شوند. این درست همان نقطه قوت معماری ایتالیاست. هر روز یادگیری و آموختن!