هر سال يك پله افت مي*كنيم

[Mohammad Aref 120,438]

مروري بر آمار و ارقام مؤسسه منابع انساني مركر(mercer ) گوياي آن است كه تهران همه*ساله از نظر كيفيت زندگي افت مي*كند و جايگاه آن در جدول استانداردهاي شهرنشيني بالا و بالاتر مي*رود.

 

مطابق اين جدول، تهران در سال 2009، از ميان 215 شهر مهم جهان در رتبه 178 قرار گرفته و اين در حالي است كه پيش از اين در سال*هاي 2007 و 2008، از ميان همين تعداد شهر، رتبه 177 را داشته است.

 

هرچند اين افت شاخص*هاي كيفيت زندگي در مورد چند شهر مهم دنيا كه رتبه*هاي اول و دوم جدول را به*خود اختصاص داده بودند افتاده و گاه در پاره*اي موارد اين افت شاخص تفاوت فاحشي را نسبت به سال*هاي گذشته نشان مي*دهد، اما آنچه نگراني*هاي كارشناسان و مسئولان اجرايي در حوزه شهري را عميق*تر مي*كند اين است كه اين افت شاخص*ها در پايتخت بيشتر در حوزه زيست*محيطي و بهداشت بوده و اين در حالي است كه اكثريت قريب به*اتفاق شهرها در طول سال*هاي اخير با به*كارگيري سياست*هاي پيشگيرانه اين شاخص*ها را ارتقا داده*اند.

 

آمارهاي رسمي سازمان محيط*زيست نشان مي*دهد هرساله بيش از 11 ميليون تن مواد آلاينده از طريق منابع ثابت و متحرك وارد هواي شهر شده و به*اين*ترتيب افزايش روزافزون آلودگي هوا هرساله موجب كاهش طول عمر 990 شهروند تهراني و مرگ*ومير 12 تا 14 هزار نفر مي*شود؛

 

موضوعي كه كيفيت زندگي در تهران را در رديف*هاي پايين*تر از شهروندان شهرهاي پاكستان، زيمبابوه و حتي زامبيا قرار مي*دهد.

 

آذربايجان شرقي كيفيت زندگي بالا و سيستان و بلوچستان كيفيت زندگي پايين دارد

 

برنامه*ريزان اجتماعي بر اين نكته اتفاق نظر دارند كه پايين بودن استانداردهاي شهرنشيني در تهران كه 70درصد امكانات كشور را در اختيار دارد در حالي به*عنوان يكي از مهم*ترين چالش*هاي كشور مورد بحث و بررسي قرار مي*گيرد كه وضعيت كيفيت زندگي در ديگر شهرهاي كشور به*مراتب وخيم*تر از پايتخت بوده و بسته به ميزان توسعه*يافتگي شهرها تفاوت*هاي فاحشي را از اين حيث نشان مي*دهد.

 

آنها معتقدند در استان*هاي كمتر توسعه*يافته از قبيل استان*هاي كرمانشاه، ايلام و تا حدودي لرستان كيفيت زندگي در سطح پايين*تري بوده و خدمات شهري با كيفيت پايين*تري در اختيار شهروندان قرار مي*گيرد؛

 

به*گونه*اي كه شهروندان از نظر اشتغال، گذران اوقات فراغت، بهداشت عمومي و بسياري ديگر از شاخص*ها كه چرخه*اي از رفاه را فراهم مي*آورند رضايتمندي چنداني از موضوع نداشته و همواره با محروميت*هايي مواجه هستند كه به*طور مستقيم و غيرمستقيم كيفيت زندگي آنها را تحت*تأثير سوء قرار مي*دهد.

 

علي سعادت*نيا، جامعه*شناس در اين ارتباط با تاكيد بر اين نكته كه محدوده كيفيت زندگي در استان*هاي مختلف ايران بر حسب رشد اقتصادي، اجتماعي متفاوت است، مي*گويد: هرچند هرگونه اظهارنظري درخصوص كيفيت زندگي بايد با استفاده از داده*هاي اجتماعي، اقتصادي، فرهنگي و جمعيتي صورت بگيرد و جايگاه استان*ها براساس آن مشخص شود اما با بررسي اجمالي وضعيت اقتصاد و جمعيت شهرهاي كشور مي*توان به*طور كلي تصويري از وضعيت استانداردهاي شهرنشيني در آن را ارائه داد.

 

به*عنوان نمونه درحال*حاضر استان*هاي آذربايجان شرقي، اصفهان، قزوين و اراك از نظر اقتصادي نسبت به ديگر استان*هاي كشور وضعيت بهتري دارند و اين مسئله موجب شده وضعيت اشتغال نيز بهبود يابد و جوانان كمتر دغدغه كار و گذران امور زندگي خود را داشته باشند.

 

او مي*افزايد: در ميان شاخص*هاي رشد اجتماعي، اشتغال يكي از شاخص*هاي مهم محسوب شده و ما در اين مقطع زماني كيفيت زندگي استان*ها را صرفا با چند شاخص مهم مورد ارزيابي قرار مي*دهيم كه باز اگر فقط همين شاخص را در نظر بگيريم به*جز چند استان، ديگر استان*ها وضعيت مناسبي از اين نظر ندارند.

 

موضوعي كه بسياري از پژوهشگران در امور اجتماعي در ارزيابي آن، شاخص*هاي جمعيت، سواد، فعاليت*هاي اقتصادي، ميزان شهرنشيني و اميد به زندگي را مدنظر قرار مي*دهند و در جامع*ترين پژوهشي كه در اين ارتباط صورت گرفته، استان*هاي آذربايجان*شرقي و مازندران و اصفهان وضعيت مطلوب در بين ديگر استان*هاي كشور داشته*اند و اين در حالي است كه استان*هاي سيستان و بلوچستان، ايلام و هرمزگان جزء مناطقي بوده*اند كه از نظر شاخص*هاي كيفيت زندگي وضعيت خوبي نداشته*اند.

 

با اين*همه، كارشناسان اجتماعي و شهري معتقدند با توجه به تاثير اين شاخص*ها در سياست*ها و برنامه*ريزي*هاي كلان كشور ضرورت دارد طرح اندازه*گيري كيفيت زندگي به*طور مستقيم در استان*هاي مختلف كشور به اجرا درآيد و داده*هاي دقيق اجتماعي، اقتصادي و جمعيتي از وضعيت استاندارد ارائه شود.

 

همشهری آنلاین