رفتن به مطلب

مجسمه های کاغذی فرشید مثقالی


ارسال های توصیه شده

1272107747_fardshid-mesghali.jpg

 

فرشید مثقالی یکی از شاخص‌ترین چهره‌های فرهنگی حال حاضر ایران است و بسیاری از هنرها از جمله عکس، گرافیک و تصویرگری معاصر و همچنین انیمیشن با کوشش‌های او به سرانجام امروزین خود رسیده‌اند . گالری هما از روز جمعه دوم دی ماه مجموعه‌ای از مجسمه‌های این هنرمند را به نمایش گذاشته شده است. مجسمه‌های مثقالی به زعم بسیاری از هنرشناسان از شخصی‌ترین تجربیات در مجسمه‌سازی معاصر ایران محسوب می‌شوند و به دلیل چالش بزرگی که رودرروی سنت خشک مدرنیستی قرار داده‌آند از جایگاه ویژه‌ای در تاریخ هنر این مرز و بوم برخوردارند. چهار دهه پیش بود انگار و کسی هم باور نمی کرد شاید که یک سری تصاویر ساده و سیال از چند ماهی سیاه گرفتار در یک برکه دور از دریا، جوان گمنامی را همزمان برنده دو جایزه مهم تصویرگری دنیا بکند و برای او، جایگاه بالا و والایی به همراه بیاورد. فکر نمی کنم اینجا فقط قصه تلخ و تاریک و به ظاهر کودکانه «ماهی سیاه کوچولو» به مذاق داوران آن دو جشنواره خوش آمده باشد و حتماً جایزه را به آن خطوط ساده فیگورها و پس زمینه اکسپرسیو نقاشی ها داده اند که از درک و دریافت پیشرو «فرشید مثقالی» می آمد. ارزش مضاعف این دو جایزه را، که بعدها تصویرگران بسیاری برای به دست آوردن آن به جد و جهد کوشیدند، تنها کسانی می دانند که هم به «سطح معیار» تصویرگری کتاب کودک در آن دوره و در سراسر دنیا اشراف داشته باشند و هم به خالی بودن این عرصه مهم در ایران و هم به رقبایی که کتاب پشت سر گذاشته بود.همین دو جایزه هم انگار سپس پایه و مایه ای برای یک عمر کار و کوشش حرفه ای و هنری مثقالی می شود و او را به شکلی بنیادی با دنیای تصویر و تصویرگری و آنگاه انیمیشن و گرافیک پیوند می زند و اجازه می دهد او موفقیت خود را در عرصه های دیگری ببیند و بیازماید.

یکی از ویژگی های بنیادی و بکر در اغلب آفرینه های مثقالی، استفاده و کنش آزاد در برابر توان فرهنگ غنی ایرانی است. به طوری که او بیشتر این فرهنگ و آرایه های آن را به عنوان دستمایه آثار خود برگزیده و در برگردان امروزی آن نیز تا حدود زیادی موفق بوده است. مثقالی چنانچه در بیوگرافی شخصی خود نیز آورده است، نقاشی را در دانشکده هنرهای زیبای دانشگاه تهران و در حضور کسانی چون «علی محمد حیدریان»، «محمود جوادی پور» و «جواد حمیدی» آغاز می کند و از همین رهگذر توشه ای برای همیشه و همواره هنرش برمی دارد. آغاز کار حرفه ای او اما به همکاری با مجله «نگین» و در سال های ۴ ۱۳۴۳ برمی گردد. مجله ای که هنرمند تصویرگری و تنظیم صفحات آن را به عهده می گیرد. کار در مجله نگین با چند سال فاصله مقدمه ای می شود برای همکاری مثقالی با کانون پرورش فکری کودکان و نوجوانان، که مهمترین منبع تولید ایده و فکر برای گروه های سنی پائین به حساب می آمد. تصویرگری چند کتاب کودک، که «عمو نوروز» نخستین آنها به شمار می رفت، حاصل این دوره از همکاری هنرمند با کانون بود. دوره ای دو سه ساله که تصویرگری «ماهی سیاه کوچولو» هم در آن جای می گیرد و جایزه اول بی ینال «بولونیا»ی ایتالیا را در سال ۱۳۴۸ نصیب او می کند. جایزه ای که در همان سال با افتخار بی ینال «براتیسلاوا» چکسلواکی و برای همان کتاب همراه می شود. فعالیت با کانون که بلافاصله مزیت های خود را نشان داده و به درخشش یکجا و یکباره نقاشی در سطحی جهانی انجامیده است، باعث می شود مثقالی در سال ۱۳۴۹ به کانون بپیوندد تا به همراه «آراپیک باغداساریان» بخش فیلم های کارتونی این نهاد خلاق را بنیان بگذارند. فیلم های «آقای هیولا» و «سوءتفاهم» ساخته های نخست تصویرگر جوان به شمار می آیند که باز هم به درخشش او می انجامند و در فستیوال فیلم های کودک تهران جایزه مخصوص و دیپلم افتخار را به دنبال می آورند.

از این مقطع به بعد زندگی هنری و حرفه ای مثقالی چند شاخه می شود و این شاخه ها چنان به هم می پیچند که تفکیک و تمایزشان، مگر به عنوان، چندان ساده نیست. خویشاوندی آثار هنرمند نیز از همین زاویه است که آغاز و اثبات می شود. این شاخه به شاخه شدن و از شاخی به شاخ دیگر پریدن را خیلی از هنرمندان معاصر ما آزموده اند و موفق به هم سو کردن آفریده های متنوع خود نشده اند. مثقالی این شانس را داشته که شاخه هایی هم نهاد و هم ریشه پیدا کند و در محدوده کوچک یا بزرگ هنر خود از آنها درختی تنومند بسازد. درخت او البته مثل همه درخت های واقعی میوه های متفاوتی داده است که میان آنها طیفی از میوه های رسیده و نارس و حتی به شکوفه نشسته می توان دید و یافت. و اما مثقالی که حالا (۱۳۴۹) ذوق خود را در سینمای انیمیشن نیز آزموده و به موفقیت هایی نیز دست یافته است، ضمن تولید فیلم های دیگر به طراحی پوستر برای فیلم های کانون و فستیوال فیلم کودک کانون می پردازد. و اما اگر بخواهیم باز به فعالیت های هنری مثقالی بپردازیم، باید به سرپرستی قسمت گرافیک کانون و تأسیس آتلیه گرافیک «چهل و دو» با همکاری «مرتضی ممیز» و «علی اصغر معصومی» در سال ۱۳۴۸ نیز اشاره ای داشته باشیم. به این ها همچنین می توان جوایزی را افزود که هنرمند از جشنواره های مختلف کتاب، فیلم و طراحی گرافیک در یافت می کند. مثقالی مدتی نیز در پاریس مشغول نقاشی و مجسمه سازی می شود. مجسمه ها و نقاشی هایی که البته بیش تر از جنس ولحن تصویر های ساده و رؤیایی او به حساب می آیند و علاوه بر تنوع رنگ از مواد اولیه نامرسومی چون چسب و چوب و کاغذ تشکیل می شوند. نمونه ای از مجسمه های مثقالی را می شد چند سال پیش آویزان از سقف موزه هنرهای معاصر تهران دید. اثری که او در نمایشگاه «باغ ایرانی» و در کنار مجسمه جنبای «الکساندر کالدر» و بالای حوض روغن هنرمند ژاپنی شرکت داده بود.

از مجسمه های او که در همان سال های اقامت در پاریس درگالری «سامی کینکز» به نمایش درمی آمد، میان کتاب «مجسمه های کاغذی» هنرمند نیز می توان سراغی گرفت و دید. کتابی که با قطع کوچک خود خیلی جدی نمی نماید، اما تداعی همان کتاب های کودک را می کند که او تصویر گری کرده است. یک بخش دیگر از زندگی حرفه ای مثقالی را باید در آمریکا پی گرفت. بخشی که با اقامت او در کالیفرنیا و در سال ۱۳۶۵ آغاز می شود و با راه اندازی یک استودیوی شخصی گرافیک به نام «دسک تاپ استودیو» ادامه می یابد. اقامت در کالیفرنیا و انجام کارهای گرافیکی هم بالاخره در سال ۱۳۷۳ به اقامت در شهر سانفرانسیسکو و تولید آثار مالتی مدیا و طراحی و ساخت فضاهای ویرچوال رئالیستی برای اینترنت منجر می شود. از کارهای این دوره ۱۱ ساله مثقالی متأسفانه و انگار هنوز چیزی در ایران و در سال های بعد از بازگشت اش منتشر نشده که در معرض دید و داوری قرار بگیرد و کتابی هم که به منتخب آثار گرافیکی و تصویرگری او می پردازد، در واقع بیشتر مروری بر فعالیت های حرفه ای پیش از انقلاب و نمونه های پراکنده ای از آفرینه های بعد از انقلاب وی دارد. فرشید مثقالی دهه اخیر را در ایران گذرانده است و مگر در چند نمایشگاه و چند داوری و... خیلی خود را بروز نداده است. حضور سنگین و سکوت ثقیل او که اصلاً و انگار ربطی به آن آدم پرهیاهوی چند دهه قبل ندارد، حالا و همچنان ما را به گذشته های هنرمند و آثار درخشان او پیوند می زند. آثاری که به قول مرتضی ممیز دوست دیرین مثقالی راه خود را چندان راحت باز نکرده اند و اگر تأیید جشنواره های جهانی نبود، همچنان با مخالفت های زیادی مواجه می شدند.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

re9k4x3x2plm2sux9ojj.jpg

 

4xho1esbzg8bj97pnoee.jpg

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...