بام سبز و روشهای اجرای آن

[* v e n o o s * مهمان]

1-8 -2تثبيت کننده هاي ريشه:

کشورهاي مختلف شيوه هاو قواعد مختلفي براي ساختن بام سبز دارند و بعضي از کشورها هم قاعده اي ندارند . درآلمان يک لايه تثبيت کننده زير بام کار گذاشته مي شود.به اين دليل که ريشه نتواند به لايه آب بندي صدمه زند . تثبيت کننده ريشه به لايه زهکشي نيز کمک ميکند . اين لايه ممکن است داراي منشا شيميايي باشد و براي گياهان مسموم کننده بوده يا از يک لايه نازک مس ساخته شده باشد يا از لاستيکي مصنوعي که درز نداشته باشد .

 

اگر انگيزه شما از داشتن بام سبزملاحظات اکولوژيکي و معماري پايدار است حتما با پيمانکار مربوطه مشاوره کنيد. در سوئد 5 2 cm خاک در پوشش گياهي بامهاي گسترده که فقط سدوم و خزه در آن رشد مي کنند مناسب تشخيص داده شده و ديگر به تثبيت کننده ريشه نيازي نيست .

 

از آنجا که سدوم ريشه ضعيفي دارد و خزه ريشه ندارد، اگر لايه ضخيم تر باشد آب بيشتري را در خود نگه مي دارد که به رشد علف هرز کمک مي کند . تجربه سوئد نشان داده که استفاده از حصير لاستيکي براي حفاظت از لايه هاي قيري بام هنگام نصب بام با لايه ضخيم خاک موثر بوده و از رشد علف هرز جلوگيري مي کند. ( سایت 3)

 

 

 

1-8 -3مواد زهکشي:

دليل اصلي استفاده از لايه زهکشي در زير لاية خاک جلوگيري از فرسايش است دليل دوم در رابطه با بام هاي هموار ، شکل دهي گودال است . پوشش گياهي سدوم با شرايط خشک سازگارند و در آب شناور شده صدمه خواهند ديد. . عملکرد ديگر مواد زهکشي ، ذخيره مقداري آب است . اين اثر زماني خيلي مهم مي شود که خشک بودن بام باتوجه به اقليم و شيب بام را هم در نظر داشته باشيم . لازم نيست عمل زهکشي با يک لايه مجزا انجام پذيرد بلکه میتوان از يک لايه خاک که به اندازه کافي زهکشي داشته باشد تا آب خارج شود هم استفاده کرد . اين نوع بام سبز، بام سبز يک لايه اي خوانده مي شود .مواد زهکشي که در بام سبز بکار مي رود شامل مواد طبيعي ، مواد بازيافتي و حصير هاي زهکشي مصنوعي مي باشد. ساده ترين مواد طبيعي زهکشي ريگ – سنگريزه هستند که منشا طبيعي دارند و خوب کار مي کنند. ارزان بودن و هماهنگی مواد و مصالح بومي با پوسته پش بام هم موجب فايده اقتصادي و هم محل تجمع بی مهرگان شده و در تنوع زيستي مداخله مي کند .

ازمواد مناسب زهکشي ديگر، در بام سبز مي توان به خرده هاي آجر گدازه هاي آتشفشاني (لاوا ) و ماده مصنوعي (لکا ) LAVA & LECA اشاره نمود. گدازه هاي آتشفشاني منشا طبيعي دارند اما لکا و آجر ، مصنوعي مي باشند و در اين روش بعنوان مواد بازيافتي مورد استفاده قرار مي گيرند. اين مواد با آنکه منشا مختلفي دارند شباهتهاي زيادي نيز دارند . آنها متخلخل و توانايي نگهداري آب و مواد مغذي را بيشتر از سنگريزه ها دارند . موادي که بتوانند ميزان بيشتري مواد مغذي را نگهدارندکمترين تراوشات منجر به آلودگي را به آبراه ها ي بام سبز دارند. مواد زهکشي متخلخل به نسبت کم وزن ترند و براي بي مهرگان مکان خوبي محسوب مي شوند .

 

تجارب نشان مي دهد که استفاده از حصير سدوم روي لايه اي از آجر خرد شده ، در مقايسه با پوشش حصيري پشم سنگ موجب تنوع زيستي بي مهرگان آن ( حشرات و عنکبوتيان) بيشتر میشود . ( سایت3)

[* v e n o o s * مهمان]

پشم سنگ : اين ماده از سنگ هاي معدني ساخته مي شود و اغلب جهت عايق بندي بکار مي رود. و يا واسطه رويشي جهت علف تازه است . ريشه هاي پوشش گياهي بام مي تواند در آن نفوذ کند و اصطکاک بين پشم سنگ و لايه قيري بام موجب مي شود که در جا در محل نصب گردد. پشم سنگ مي تواند ميزان زيادي آب را در خود نگهدارد و در دوره زماني طولاني تري براي گياه آزاد سازد . اما آب اضافي زهکشي خواهد شد. بعنوان راه حلي در رابطه با وزن ، سبک وزني پشم سنگ مي تواند آنرا جانشين لايه خاک کند .و گياهان مستقيما روي آن رشد خواهند کرد و سنگريزه در بالاي آن جهت جلوگيري از کنده شدن و ور آمدن حصير پاشيده مي شود. اين راه حل در دراز مدت مدت مواد مغذي ر ا براي گياه نگهداري نمي کند لذا گياهان بايد کود داده شوند. به دلايل محيطي و با توجه به مصرف انرژي لازم است که سنگ تبديل به پشم سنگ شود .

 

مواد فوم : اين مواد مي تواند از بازيافت صندلي ماشين و مشابه آن ساخته شود . اين مواد آب را زهکشي مي کند اما ميزان زيادي آب و مواد مغذي را نمي تواند نگهداري کند . ( سایت 3)

 

ورقه پلاستيکي با فنجان ( گودال ريز :

انواع و اقسام ورقه هاي زهکشي براي بام سبز و جود دارد بعضي ها براي بام سبز گسترده که فقط چند سانتيمتر ضخامت دارند و بعضي ها براي بام سبز متمرکز که داراي لايه ضخيم خاک مي باشند ، استفاده میشوند اين مواد زهکشي به راحتی اجرا شده و حمل و نصب ساده ای دارند . اما معایبی هم دارند از جمله خیلی خشکند ومواد متخلخل آهسته تر خشک خواهند شد دیگه اینکه گياهان را گرم کرده و تنظیم مصرف آب متناسب با نیاز گیاه سخت میشود هزینه اجرای ورقه پلاستیکی هم بالاست بويژه اگر مصرف انرژي توليدي آن نيز محاسبه گرددو بالاخره اینکه پلاستيک از منابع تجديد ناپذير است . علاوه بر خصوصيات مشخص مواد زهکشي ، قيمت ، دسترسي ، وزن ، هزينه نصب و غيره پس از انتخاب مي تواند متفاوت باشد. ( سایت 4)

 

1-8 -4لايه جلوگيري از فرسايش و لايه صافي:

بالاي لايه زهکشي يک لايه فيل تر به شکل روکش الياف به منظور بهینه شدن زهکشي نصب ميشود وقتي حصير سدوم آماده مي خريد اين لايه فيل تررادارد و بوسيله شبکه نايلوني سه بعدي به کنترل فرسايش خاک کمک ميکند و لايه زير را در محل نگه ميدارد . استفاده از لايه جلوگيري از فرسايش بهاندازه شيب بام بستگي دارد . در مورد بام هاي صاف میتوان استفاده نکرد ( سایت 3)

 

1-8 -5 مواد مقاوم در برابر آتش:

از هر خاکي نمي توان به عنوان پوشش بام استفاده کرد . خاک شامل زغال سنگ ( تورب ) يا داراي موجودات ارگانيکي ( ميکروبي ) ، قابليت انقباض را کاهش مي دهند و از نظر آتش سوزي هم خطرناکند .

[* v e n o o s * مهمان]

1-9 مزایا و کاربرهای بام سبز:

 

1-9-1 مزایای اختصاصي

1-9-1-1 فوايد اقتصادي:

کاهش هزينه هاي گرمايش و سرمايش و افزايش ارزش دارايي ؛ طبق تحقیقی در کشور کانادا ، يک خانه يک طبقه با بام علفي با پوشش خاک 9/3 اينچ مورد مطالعه قرار گرفت و معلوم شد که بام سبز موجب کاهش 25 % انرژي سرمايش در تابستان شده است . ( سایت 1)

 

1-9-1-2 حفاظت از پوسته بام:

بام سبز مي تواند طول عمر پوسته بام رااز طريق حفاظت در مقابل اشعه فوق بنفش ودر پي آن انبساط وانقباض ناشي از نوسانات حرارتي و صدمات آب و هوايي( مثل ضرباط قطرات باران به بام )افزايش دهد. بيشتربام ها هر 15 تا 20 سال بايد جايگزين شوند بعضي بام هاي سبز درآلمان بدون نياز به تعويضي تا 40 سال عمر کرده اند.

 

1-9-1-3 عايق صوتي :

بام پوشيده با خاک وگياهان مي تواند عايق صوتي باشدکه توانایی تقلیل آلودگی صوتی به میزان 40 دسی بل را داراست .

 

1-9-1-4 ایجاد سلامت روانی:

بام سبز فضاهاي طبيعي و زيبايي براي تفريح فراهم مي سازد؛ وجود فضای سبز در محل زندگی علاوه بر ایجاد تسکین روحی و سلامت جسمی در انبساط خاطر ساکنین شهرها نقش بسزایی ایفا نمود .

 

 

1-9-1-5- توليد غذا:

يک بام سبز با طراحي خوب مي تواند داراي گياهان وسبزيجات رايج درباغ سنتي باشد . يک هتل درونکوور کانادا سبزيجات خود را روي بام سبزپرورش داده وبا اين روش درهزينه غذاي آشپز خانه خود 30000 دلار در سال صرفه جويي کرده است .

 

 

[* v e n o o s * مهمان]

1-9-2 مزایای عمومي

 

1-9-2-1کاهش اثرات جزاير گرمايي شهرها:

اصطلاح اثر جزيره گرمايي به اختلاف حرارت بين شهر و حومه آن اتلاق مي شود. اين اختلاف حتي مي تواند تا 10 درجه بين شهر و حومه آن باشد. بام سبز با اثر جزيره گرمايي به سبب افزايش پوشش گياهي که به چشم انداز شهر اضافه شده مقابله مي کند. گياهان محيط اطراف خود رااز طريق چرخه طبيعي تبخير - تعرق خنک مي سازند.

 

1-9-2-2حفاظت از فاضلاب:

در مبحث فاضلاب مسئله جدي آلودگي آب است . بام سبز75 % از بارش يک اينچي باران را دريافت مي کند . يک کانال از پشت بام به مجاري فاضلاب موجب جاري شدن فاضلاب روي پياده رو مي شودکه در بالاي خود ذرات خطرناک را حمل مي کند مثل ذرات سنگین فلزات . در طي بارش شديد بيشتر شهرها مجازي فاضلاب خود را با مجاري فاضلاب خانگي وصل مي کنند و به اين ترتيب بار فاضلاب بيشتر مي شودکه اين عمل موجب افزايش فشار برتاسيسات گندزدايي خواهد بود ولی لایه زهکش بام سبز با ذخیره سازی آب در خود می تواند در هنگام بارش های ناگهانی و تند،آب را در خود ذخیره کند و این آب را تا مدتی طولانی برای مرطوب نگهداشتن لایه خاک نگهداری کند،بدین وسیله از وقوع سیلاب نیز به دلیل جاری شدن آب باران گیری به عمل می آید.مضافا اینکه لایه تشکیل دهنده بام سبز شامل لایه های ضد رطوبت است که قادر به نگهداری و حفظ آب در خود در مدت زمانی طولانی میباشد.این لایه ها که از پلی پروپیلن ساخته شده است ،سدی مقاوم در برابر نفوذ آب ایجاد میکند که مانع هر گونه انتقال رطوبت از لایه خاک به سقف میگردد.

 

 

1-9-2-3تصفیه هوای شهری :

 

فقط 1/5 متر مربع علف سبز نبريده ( زنده ) اکسيژن کافي سالانه يک شخص را فراهم مي سازد. يک متر مربع ( 10.76 فوت مربع) از بام سبز علفي مي تواند تا 5/0 کيلوگرم از ذرات معلق هوا را در سال حذف نمايد. بدین ترتیب هوای پاکتر و سالمتری برای تنفس خواهیم داشت و با جذب و تصفیه آلودگیهای ناشی از سوختن فرآورده های سوختی از تخریب بیشتر لایه ازن پیشگیری خواهد گردید.

 

 

[* v e n o o s * مهمان]

1-9-2-4ذخيره انرژي:

 

نقش ابزاري ديگر بام سبز توانايي کاهش حرارت اطراف شهرها است دماي کم در ماه هاي تابستان موجب کاهش تقاضاي الکتريسيته مي شود. در طي ماه هاي زمستان بام سبز مي تواندعايق مهمي باشد وکاهش تقاضاي انرژي گرمايي را فراهم نمايد .

 

براساس مبحث 19 آیین نامه ایجاد ساختمان و مسکن در خصوص صرفه جویی در مصرف انرژی ، ایجاد بام های سبز از این نظر در روزهای گرم در شهرهای خشک و نیمه خشک همانند تهران می تواند در تهویه مناسب و خنک تر شدن محیط شهری موثر باشد( سایت 1)

 

1-9-2-5گسترش فضای سبز:

این محصول با تولید سطوح سبز در فضاهای بلا استفاده ، باعث خنک شدن هوا ، ایجاد سایه می گردد.

 

1-9-2-6افزایش محدوده زندگی:

بامهای سبز می توانند به عنوان فضای تفریح ، استراحت مورد استفاده قرار گیرند که خود بخشی از زندگی انسان را در بر میگیرد .

 

1-9-2-7ایجاد زیستگاههايی جهت جانوران مختلف :

این فضاها ضمن ایجاد زیبایی منظر در محیط با ایجاد فون و فلور مناسب برای رشد انواع حشرات ، موجب جذب پرندگان به سطح بام ها و تخم گذاری در آنها شده و در نتیجه جزایر حیات وحش کوچکی در پشت بام خانه ها می سازند

 

1-9-2-8حفاظت در مقابل آتش سوزی در ساختمان :

بعلت طبیعت مرطوب و نمدار باغ بامها و وجود خود سبزه ها و گیاهان در این سازه ها اصولا مانع گسترش آتش سوزی احتمالی شده مانند عایق حرارتی عمل میکند .

[* v e n o o s * مهمان]

1-9-2-9ایجاد مناظر بصری زیبا :

از منظر شهر سازی این سازه ها مناظر و چشم اندازهای زیبا و دلنوازی ایجاد میکنند که باعث زیبا سازی ساختمان و بالطبع شهر میشود . ( سایت 1)

 

 

1-9-2-10افزایش ارزش ملك :

 

 

 

1-9-3 مزایای جانبی بام سبز:

دکتر عزتیان در خصوص تاثیرات و ویژگی های ایجاد فضای سبز روی بام ها، این ویژگی ها را از چهار جنبه جانبی مورد بررسی قرار می دهد و می گوید: «فرهنگ سازی، زیبایی منظر، ایجاد ایمنی و فرهنگ آپارتمان نشینی از اثرات جانبی بام سبز هستند. در بحث فرهنگ سازی، اعضای خانواده درگیر ایجاد فضای سبز می شوند. این کار می تواند در افراد ایجاد علاقه کند و بیگانگی آنها به خصوص کودکان را با طبیعت از بین ببرد. در بعد زیبایی منظر نیز به دلیل تطابق بیشتر چشم با برخی از رنگ ها ایجاد آرامش روانی بیشتری می کند. نکته دیگری که می توان از آن به عنوان اثر جانبی فضای سبز روی بام نام برد گسترش فرهنگ آپارتمان نشینی و تعامل گروهی است که متاسفانه در برخی موارد همچنان در آن با مشکلات عمده ای روبه رو هستیم. هنوز در فرهنگ برخی از خانواده ها، راهروهای فوقانی ساختمان به عنوان انبار کالاهای بدون مصرف در نظر گرفته می شوند که این مساله هم از نظر زیبایی شناسی و هم از بعد ایمنی مشکل ساز است. استفاده مکرر از بام و رفت و آمد در راهروهای طبقات فوقانی در سیستم بام سبز نیز می تواند عاملی برای کم شدن این مساله باشد.»

[* v e n o o s * مهمان]

1-10 نيازهاي ساختاري طراحي بام سبز:

موارد زير بايد به هنگام طراحي مورد توجه قرار گيرند:

 

1- ارتفاع، اندازه و ماکزيمم نيروي برشي مجاز براي ساختار سقف

2- نوع ساختار سقف و تعداد خروجي هاي زهکشي و منافذ موجود در بام

3- موقعيت ساختمان و قابليت دسترسي به آن

4- قابليت هاي حمل و نقل و انبار و منابع آب و الکتريسيته

 

 

به هنگام طراحي بايد بار ناشي از مزرعه روي بام نيز جزء بارهاي وارده مد نظر قرار گيرد. در بامهايي که سنگفرش يا بتن مي شوند مي توان پوشش سبز گسترده اي با بار گسترده برابر و يا حتي کمتر ايجاد نمود. تجربه نشان داده است که در بامهاي با تحمل بار برشي محدود، نواحي وجود دارد که مي توان ضخامت لايه خاک در آن قسمت ها را بيشتر کرد مانند نواحي بالاي ستون هاي ساختمان.

بدين ترتيب مي توان در اين نواحي بوته ها و درختچه هاي با ارتفاع بيشتر و يا حتي درختان کوچک کاشت. البته اين کار بايد در نواحي باشد که مجاز به اعمال اين وزن بيشتر هستيم.

 

 

 

 

[TABLE=width: 100%]

[TR]

[TD]

 

 

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

1-11بام سبز و نسبت آن با شیب بام:

به عنوان يک قاعده کلي بامهاي مسطح بايد شيبي حداقل به اندازه 1:60 داشته باشند. از آنجا که لايه زهکشي و آبياري و نيز لايه خاک بالاي آن کم عمق مي باشد اين موضوع بسيار حائز اهميت مي باشد که هنگام طراحي پوشش سبز بامهاي مسطح (با حداقل شيب 1:60) به اين نکته توجه کرد که هر گونه خميدگي در لايه بالايي اين لايه زهکشي براي گياه مضر مي باشد. با اين حال مي توان پوشش سبز را روي بامهاي مسطح بدون شيب نيز نصب کرد ،

مشروط به اينکه بايد ساختار مناسبي طراحي شود تا به گياه آسيبي وارد نشود.

طراحي يک پوشش سبز براي بامهاي با شيب بيش از°25 نسبتاً ساده است و ميتوان از سيستم زهکشي مخصوصی استفاده کرد. البته شيب هاي بيش از °20 نياز به طراحي خاصي دارند تا اين اطمينان حاصل شود که سيستم بر روي بام پايدار خواهد ماند.

[* v e n o o s * مهمان]

1-12 آيا مي توان هر نوع باغي را بر روي هر بامي اجرا کرد؟

يک باغ بر روي بام با توجه به عوامل متعددي طراحي و ساخته ميشود .بعضي از اين عوامل عبارتند از :

 

 

- وزن باغ: که شامل وزن خاک وزن رطوبت موجود در آن و وزن گياهان کاشته شده در آن پس از رشد نهايي مي باشد

- وزن افرادي که بر بام رفت وآمد ميکنند و وزن مبلمان باغ

- محاسبه نيروي باد و مقاومت لایه های باغ در برابر آن

- بررسي بام و انتخاب نوع باغ مناسب براي آن و در صورت نياز تقويت بام

 

 

همانگونه که عدم دقت در ساختن ساختمان ممکن است آسيب جدي به ساختمان بزند ،ضعف در اجراي باغبام هم مي تواند آسيب هاي جدي و گران قيمتي را به ساختمان وارد کند .بنابراين دقت در انتخاب بهترين گزينه و بهترين مواد و نصب درست باغبام بسيار مهم و حائز اهميت است .

 

 

1-13 آيا باغبام به نگهداري زياد نياز دارد؟

گیاهانی که کاشته میشود بسته به نوع باغبام به نگهداری احتیاج دارد. در پوشش گسترده مراقبت بسیار کمی لازم است. در بعضی مواقع سرکشی سرایدار لازم است و در مواردی که گیاهان خاصی کاشته شده باشد به باغبان و بازرسی فنی نیاز است.

گياهان ريشه دار در فصل هاي مناسب کشت و پس از کاشت به مقدار مورد نياز آبياري مي شوند.. هنگامي که کاشت پايان پذيرفت، نگهداري شروع مي شود. اين عمل در بازه هاي زماني منظم صورت مي گيرد تا پوشش به 60 تا 70 % از مقدار نهايي خود برسد. پس از بازرسي نهايي بهتر است به صورت توافقي نگهداري منظمي صورت پذيرد. توجه شود در هر نوع روش کشت خاک بايد در 4 هفته اول مرطوب نگه داشته شود. سلامت و تداوم هر پوشش بام بستگي به مراقبت از آن دارد. هر ناحيه اي که از اين امر فروگذار شود به سادگي به حالت طبيعي خود بر ميگردد. گونه گياهي مطلوب از بين رفته و گونه خودرو فضا را پر خواهد کرد. طراحي براي مراقبت کمتر در آينده به صورت زير است:

 

1- انتخاب صحيح خاک از جوانه زني دانه هاي آورده بوسيله باد مي کاهد.

2- انتخاب صحيح ميزان ماندگاري رطوبت نيز از جوانه زني دانه هاي ناخواسته مي کاهد.

3- انتخاب صحيح شرايط از آسيب رسيدن به گياهان آسيب پذير مي کاهد.

 

به خاطر داشته باشيد مراقبت کم به معني عدم نگهداري نمي باشد.

[* v e n o o s * مهمان]

[TABLE=width: 100%]

[TR]

[TD]

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

1-14 آبیاری و سیستم های آبیاری بام سبز:

آب باغ از دو منبع تامین می شود:

· آبياري مصنوعی

· آبیاری طبیعی(آب باران)

آبياري مصنوعی باغ از دو روش ممکن است تامين شود: روش دستي و روش اتوماتيک . روش اتوماتیک هم به دو صورت آنالوگ و دیجیتال انجام میشود که ممکن است یک ایستگاهه یا چند ایستگاهه باشد.در هر دو روش رطوبت لازم براي خاک و ريشه ها تامين ميشود .آب باران نيز براي تامين کردن آب مورد نياز استفاده ميشود .به هر طريقي که آبياري انجام شود ، آب مازاد بر رطوبت خاک از طريق لايه هاي تصفيه کننده آب و لايه زهکش ذخيره ميشود و تا دوره اي نسبتا طولاني آنرا از آبياري مجدد بي نياز مي سازد . از سوي ديگر هر گونه آب اضافي بر روي لايه ضد رطوبت ريخته و از طريق شيب بام به بيرون انتقال مي يابد .آب باران اضافي ميتواند پس از تصفيه شدن در مخازني ذخيره گردد و براي مثال در سيستم فلاش تانک سرويس ها آب آنها را تامين نمايد .لايه عايق بام ساخته شده از پلي پروپيلن فشرده از انتقال هر گونه رطوبت به سقف جلوگيري مي کند.

 

 

1-15 مدیریت آب باران بر "بام سبز":

سرويس فني مي تواند تعداد و اندازه خروجي هاي مورد نياز براي تخليه آب را محاسبه کند. استفاده از نرم افزار تخصصي مرتبط با خواسته هاي BBEN 12056:2000 کمک مي کند تا نرم افزار با بررسي حجم مورد نياز، مي نيمم اندازه لازم براي لوله ها را پيشنهاد مي کند. اين نرم افزار موارد زير را در نظر مي گيرد: 1- مساحت بام تحت پوشش سبز و ديگر بام هايي که آبهاي آنها بايد توسط اين بام تخليه شود. 2- حجم باران محلي 3- موارد ايمني و طول عمر ساختمان 4- تعداد و اندازه خروجي ها و لوله هاي تخليه.

براي آگاهي بيشتر، ضريب تخليه در جدول زير ليست شده است که بيانگر مقدار آب باراني است که از يک بام سبز با شيب کمتر از 5% تخليه مي شود.

[* v e n o o s * مهمان]

1-16 زهکشي بام سبز:

بامهايي که براي تعبيه مزرعه طراحي مي شوند مقدار زيادي آب باران را در خود نگه مي دارند که موجب کاهش فشار تحميلي بر سيستم زهکشي مي شود. با اين حال هميشه مقداري آب اضافي وجود دارد که بايد به روش هاي زير تخليه شود:

 

1- به وسيله خود بام

2- ناوداني هاي مربوط به شيرواني ها

3- آبراه و کانال آب.

 

به منظور رعايت احتياط بايد دوخروجي تعبيه کرد و يا يک خروجي و محلي براي سرريز( خروجي ها بايد خالي از هر گونه گياهي باشند و اين امر بوسيله تعبيه محفظه اي براي بازرسي بالاي آنها چک مي شود.) در تراس ها مي توان از يک توري تراس استفاده نمود.

 

 

1-17 عايق بام سبز :

خاک در ساختار پوشش سبز خود نقش عايق را ايفاء مي کند اما به دليل آنکه مقدار رطوبت در آن پيوسته تغيير مي کند. نبايد در محاسبات عايقکاري بام، خاک را به حساب آورد. با اين وجود بي شک به عنوان عايق صوتي عمل خواهد کرد. عایق باید شامل یک لایه محافظ ریشه نیز باشد.

 

1-18 ايمني روی "بام سبز"

در مراحل طراحي يکي از مهمترين مراحل، ملاحظات مربوط به ايمني و چگونگي مراقبت مي باشد. دسترسي مناسب، نقاط کليدي و موانع و ريل هاي ايمني بايد تعبيه شوند تا هم استفاده از سقف و هم نگهداري و مراقبت امکان پذير باشد.

[* v e n o o s * مهمان]

1- 19 پيشگيري از آتش سوزي بام سبز:

بامهاي سبز متمرکزي که به طور مرتب آبياري مي شوند و لايه خاک به نسبت ضخيمي دارند در مقابل خطر آتش سوزي ناشي از صاعقه و يا حرارت خورشيد مقاومت در نظر گرفته مي شوند. بام هاي سبز گسترده که به طور کلي آبياري نمي شوند در صورتي مقاوم در برابر آتش سوزي شاخته مي شوند که :

1- ضخامت لايه خاک حداقل mm30 و از نظر وزني بيش از 20% مواد آلي نداشته باشد

2- استفاده از سنگ يا بتن به عنوان سدي در برابر آتش در فواصل mm40 در پوشش گياهي و به پهناي حداقل m1 و ارتفاع

mm300 . 3- استفاده از باريکه اي از سنگريزه در نقاط نفوذ بام مانند محل هاي عبور کابل روشنايي و نيز در جلو ديوارهايي که در آنها محفظه وجود دارد.

4- در دوره هاي مراقبت ساليانه باريکه ايمني بايد خالي از پوشش گياهي قابل اشتعال نگهداري شود.

 

1-20 بام سبز و محافظت در مقابل تکان هاي ناشي از باد :

پوشش سبز بايد به گونه اي طراحي شود که دربادهاي شديد نيز استوار و بي حرکت باقي بماند. نيروي باد در نواحي مختلف بام متغير است. در مرکز اين نيرو نسبتاً کم است و حتي وزن يک لايه نازک خاک براي بي حرکت ماندن کافي است ولي اين نيرو در گوشه ها و اطراف بيشترين مقدار را دارد به گونه اي که حتي ممکن است نياز به سنگ هاي بزرگ و يا سنگ فرش کردن باشد تا باد پوشش را حرکت ندهد.

 

 

هر چه ارتفاع ساختمان بيشتر باشد، خطر تکان باد بيشتر مي شود. معمولاً چنانچه عايق رطوبت مقيد شده باشد و يا به وسيله روشهاي مکانيکي ثابت شده باشد، مشکلي پيش نمي آيد. با اين حال چنانچه عايق رطوبت به خوبي در محل خود قرار نگرفته باشد و يا مانند سقف هاي وارونه عايق حرارتي بالاي آن قرار گيرد، خود وزن پوشش سبز به ثابت ماندن کمک مي کند.در نقاط بادخيز و در بام هاي شيب دار لازم است از فرسايش خاک جلوگيري شود تا پوشش گياهي تنک و کم پشت نشود.

[* v e n o o s * مهمان]

1-21 معیارهای انتخاب گونه های گیاهی پیشنهادی بام سبز:

 

• اولین قدم در طراحی فضای سبز یک مجموعه، انتخاب گونه های مناسب برای آن مکان بوده است. بطور کلی سه عامل مکانی، اجتماعی و اقتصادی در انتخاب گونه های مناسب دخیل اند. در ذیل مجموع عواملی که راستای انتخاب گونه های گیاهی هر مجموعه علاوه بر گیاهان مقاوم و سازگار با شرایط اکولوژیکی منطقه مد نظر اند و می بایست لحاظ گردند، توضیح داده شده است.

•

گیاهان با نیاز آبی پایین

 

• مقاومت در برابر خشکی از فاکتورهای مهم انتخاب گیاهان است. گیاه بوسیله ریشه های عمیق، خار، گوشتی بودن ساقه و برگ در مقابل خشکی مقاومت می کند. با کاشت این گیاهان در سایر هزینه از جمله نگهداری، نیروی کارگری، مقادیر زیاد آب صرفه جویی می گردد.

 

• گونه های مناسب با طول عمر زیاد

 

• هزینه کاشت رابطه مستقیمی با زنده مانی (بقا) گونه های گیاهی دارد. خرید و کاشت یک گونه گران که نرخ بقای زیادی دارد نسبت به کاشت گونه ای ارزان با امکان بقا کم ارجح می باشد.

 

• گونه های بدون ایجاد آلرژی

 

• سیستم OPALS پتانسیل گیاه را برای ایجاد آلرژی بوسیله مقیاسی از یک تا ده اندازه می گیرد. بهترین گونه ها آنهایی هستند که در دامنه OPALS بین 1 تا 4 قرار می گیرند. هرچه عدد بزرگتر شود خطر آلرژی زایی بیشتر می گردد. پس باید حتی المقدور در مکانهایی که در مجاورت معابر قرار دارند این گونه ها کشت نشوند.

• گیاهان با اثر آللوپاتی

[TABLE=width: 100%]

[TR]

[TD]

 

 

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

• برخی گونه ها با آزاد سازی ماده شیمیایی به محیط اثرات زیان آوری دارند. این واکنش اثر آللوپاتیک (Allelopathy ) میگویند. این اثر مشابه کُند کننده های رشد شیمیایی عمل می کند و سبب کاهش رشد یا گیاهان مجاور می گردد. جهت جلوگیری از هزینه های مجدد واکاری گونه های معدوم شده، باید حتی المقدور این گونه ها کشت نگردند یا با فاصله کشت انجام شود

[* v e n o o s * مهمان]

• گیاهان کم توقع

 

• از منظر اقتصادی هرچه گیاه با محیط سازگارتر باشد هزینه نگهداری کمتر دارد. البته این بدان معنی نیست که فقط گیاهان کم توقع، بردبار و کم هزینه به هر فرم و شکل که هستند در فضای سبز کاشته شوند بلکه باید سعی نمود تا حتی الامکان هزینه ها با هدف و منظور خاصی که از احداث فضای سبز وجود دارد مطابقت داشته باشد.

 

• گونه هایی که به هرس و فرم دهی کمتری نیاز دارند

 

• انتخاب گیاهان متناسب با عرض عرض مسیر امری بسیار مهم است. ابعاد درختان و فواصل آنها باید به گونه ای باشد که حاشیه مسیر خودنمایی داشته باشند. در مسیرهای باریک درختان کشیده و در مسیرهای پهن درختان با تاج گسترده زیبایی بیشتری دارند. ارتفاع آنها هم بستگی به ابعاد مسیر دارند. از آنجاییکه مصالح ساختمانی مختلف بر روی رشد طبیعی درخت تاثیر دارد، اگر انتخاب صحیح باشد گونه های مجاور ابنیه نیاز به سرزنی مداوم و هرس پی در پی نخواهند داشت.

 

• گونه ها بدون ظواهر منفی

 

• ظواهر منفی عواملی هستند که سلامت عمومی را تهدید نمی کنند اما منجر به عدم رضایت عمومی می شوند (در رابطه به درختان). میوه دهی بیش از حد، مدت زمان ریزش برگها، ریختن پوست درخت، تولید ریشه های جانبی و بوهای بد همگی از این مشخصات هستند.

 

• گونه های با مواد مترشحه کمتر

 

• گونه هایی که صمغ ترشح می کنند و آفاتی مثل شته دارند نباید کاشته شوند. ترشحات باعث جلب حشرات و پرندگان مزاحم یا ریختن صمغ روی ماشینها می شوند. برخی گونه ها نیز در طول فصل رویش مقادیر زیادی لاشریزی دارند که شامل ریزش برگ و گل و شاخه و میوه می باشد. هزینه های مربوط به نظافت و جمع آوری لاشبرگ به وسیله انتخاب گونه مناسب صرفه جویی می شود.

 

• گیاهان جایگزین پرچین

• پرچین به دیواره سبز انبوه متشکل از گیاهان کاشته شده به صورت ردیفی در فواصل مناسب گویند. در میان گونه های گیاهی، انواع زیادی وجود دارند که به دلیل رشد انبوه و داشتن خاصیت شکل پذیری برای ایجاد پرچین مناسبند. پرچینها همیشه سبز یا خزان کننده، کوتاه، متوسط یا پا بلند، گلدار یا بدون گل هستند. همیشه سبزها بعلت سبز بودن حتی در زمستان حائز اهمیت می باشند. از انواع همیشه سبز ها می توان به سوزنی برگان اشاره کرد. خزان کنندگان درختان یا درختچه هایی هستند که در فصل زمستان برگهای خود را از دست می دهند و در صورت رعایت فاصله کاشت و هرس صحیح به صورت انبوه در می آیند و برای پرچین مناسبند. این گروه در طول سال با تغییر رنگ برگها جلوه های خاصی به پرچین می بخشند.

[* v e n o o s * مهمان]

• گیاهان جایگزین چمن

 

• عملیات احداث و نگهداری چمن کاریها پر هزینه و وقت گیر است و نیاز به نیروی کار متخصص و آب فراوان دارد. با اندک بی توجهی در هر یک از مراحل عملیات احداث لطمه ای شدید به چمن وارد می آید. در صورتیکه با کاشت گونه های جایگزین می توان در اندک زمانی کل زمین مورد نظر را با هزینه ای اندک پوشش داد. با گزینش این گونه ها نگهداری، سرزنی، کوددهی، کاهش می یابد. در بحث فضای سبز نقاطی به نام نقطه کور معروفند. در نقاط سایه افکن درختان تنومند که به سبب وجود خاک فقیر و ریشه های سطحی و برجسته در آنجا کاشت چمن امکانپذیر نیست می توان کشت جایگزین انجام داد. مزایای این گونه ها عبارتند از : سازگاری با شرایط جوی منطقه، سازگاری با اراضی آهکی و فقیر، تنوع در شکل و رنگ گل و برگ، انبوهی بوته ها و حذف علفهای هرز، انبوهی گل در گونه ها، قابلیت تکثیر، تاثیر بیشتر نسبت به چمن در پالایش هوا، مقاومت در برابر آفتاب تند است. (سایت2)

 

 

1-22 پوشش های علفی

شبدر زینتی(دایکوندرا) Dichondrarepens

• Leguminoseae: تیره

 

• در ایران کشت این نوع شبدر هنوز هم متداول است. این گیاه پوششی همانند چمن کاشته، و نگهداری می‌شود. این گیاه در شهرهای شمالی ایران‌، بسیار کشت می‌شود. در تهران نیز در نواحی شمیرانات کشت آن به خوبی انجام می‌شود. پوشش اصلی باغ ایرانی در قدیم این نوع شبدر زینتی بوده است.

•

2- شبدر:Trifolium

 

• Leguminose: تیره

• از دولپه‌ای‌ها)گیاهانی که در مقابل تک لپه‌ایها هستند و دانه آنها حاوی دو رشته مواد غذایی (آلبومن ) که از یکدیگر جدا هستند می باشد. (با گلهایی به رنگ سفید‌، صورتی و قرمز است. میوه آن کوچک و دارای یک دانه می باشد. گونه‌‌های مهم آن شبدر معمولیT.repens، شبدر هیبریدT.hibridumT.repensو شبدرگل درشتT.incornataumبا گلهای سرخرنگ است.

[* v e n o o s * مهمان]

چمن پوآپاراتنسیس:Poapratensis با اسامی تجاری مریون و بارون شناخته می‌شود‌، دارای بذر ریز است. در برابرگرما مقاوم‌، اما درصورتیکه گرمای هوا بیش از40 شود رشد آن متوقف می گردد. در ایران به چمن هلندی مشهور است.

 

چمن لولیوم :L0liumperenne بذرآن نسبت به قبلی درشت تر است. به آن چمن یا رندی هم می‌گویند. برگهای آن نیز درشت تراست.

 

چمن فستوکا: Festucarubraاز چمنهای کاملاً سردسیری است. در فصل گرما از بین می رود و بذر آن درشت است.

[TABLE=width: 100%]

[TR]

[TD]

30

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

چمن اگروسیتس:Agrostistenuisبذرآن بسیار ریز می باشد. مقاومت آن نیز در برابر شرایط نامساعد محیطی کم است.

 

چمن آفریقایی :Cynodondactylonبسیار در برابر گرما و خشکی و شوری خاک مقاوم است. علاوه بر کاشت بذر از طریق تقسیم بوته نیز تکثیر می‌شود.

 

زوی زیا: Zoysiaاین چمن نیز به گرما و خشکی مقاوم است وبا آب و هوای مناطق گرم ایران سازگاری پیدا کرده است.

 

•) ‌باغهای ایرانی - پیرنیا‌، محمد کریم

[* v e n o o s * مهمان]

[TABLE=width: 100%]

[TR]

[TD]31

 

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

1-23 پوشش های علفی بام سبز:

پیچ تلگرافی (vinca minor)

گیاهی که شاخه و برگهای آن روی زمین گسترش می یابند و یک سطح سبز بوجود می آورند.در سایه بسیار مقاوم است.بنابرین در پای دیوار یا جان پناه یا سطوح سایه دار(شمالی)مناسب است . فصل گلدهی آن بهار و رنگ گل آبی است.تکثیر آن آسان است و با قلمه زدن صورت می پذیرد.

 

2- پاپیتال یا عشقه (Hedra helix)

گیاهی خزنده و بالا رونده است. مناسب سطوحی که سایه پذیر هستند.برگها سبزتیره و روشن، با لبه سفید مایل به زرد می باشد. از طریق قلمه زدن در تمامی فصول قابل تکثیر است.

 

3-آریستو لوشیا (Araucaria elegans)

یک پیچ زینتی با گلهای بوقی شکل و مناسب برای سایه و بسیار مقاوم است (در برابر آفات)،اما در برابر سرما بی طاقت می باشد.برگهایش درشت وتکثیر بوسیله بذر می باشد.

 

 

4- پیچ شمعی یا مومی( Hoyacarnosa )

یک پیچ زینتی گرمسیری و همیشه سبز است .برگها سبز تیره و ضخیم است . گلهای درخشان دارد .در تابستان گل می دهد.در زمستان رشد ندارد.از طریق قلمه و خوابانیدن تکثیر می شود.نوع ابلق آن نیز وجود دارد.

[* v e n o o s * مهمان]

1-2-4 انواع کودها

1-کود های آلی

2- کود های معدنی

 

1-کودهای آلی

1-1-کودهای جامد: کود مرغ،اسب،گاو،گوسفند،پودر استخوان،پودر خون،سم،شاخ،پشم و..........

1-2-کودهای مایع:شامل ادرار حیوانات

1-3-کودهای گیاهی:اندام های پوسیده گیاهان (خاک برگ)

1-3-1-خاک برگ معمولی

1-3-2-تورب (پیت)Peat

1-3-3-لومLoem

1-3-4-کمپوستCompost

1-3-5-خاک جنگلی

1-3-6-کود سبز

 

 

2-کودهای معدنی

2-1-عناصر پر مصرف(کربن-اکسیژن-ئیدروژن-کلسیم-منیزیم-ازت-فسفر-پتاسیم-گوگرد)

2-2-عناصر کم مصرق(بور-کلر-مس-آهن-منگنز-مولیبدن-روی) (سایت2)

[* v e n o o s * مهمان]

نمونه ها:

 

خانه ای با بام سبز – پوسته های سبز با توپوگرافی

 

" نمیخواهم خانه ام ازجاده دیده شود"، " نمیخواهم خانه ام به سبک خانه های مالایی ساخته شود "این دو پيشنهاد مهم مشتری ، معماران لیجو رنیLIJO RENY را به سوی طراحی خانه ای با یک بام سبز وسیع که قسمتهایی از بنا را که از جاده دیده می شود تحت پوشش قرار می دهد .به طور کلی اگر هرکسی یک نگاه اجمالی به خانه داشته باشد میتواند حدس بزدند که ،این شیوه طراحی مسكوني در منطقه جدید است ،جایی که حتی بسیاری از طراحان نمیتوانند فراتر از تاریخ معماریشان فکر بکند ،چه برسد به یک آدم غیر حرفه ایی! این خانه ی بام سبز و در حال ساخت، فقط یک هدف را دنبال نمیکند ،بلکه راهکار های طراحی فکورانه و هنرمندانه ای در درون خود به نمایش می گذارد .این بام سبز ساختمان را خنک نگه می دارد و خانه به کمک چند حیاط داخلی بدون سقف که با سایر فضا ها محدود شده اند از درون تهویه می شود . این روش راه حلی مناسب به منظور کاهش مصرف انرژی است،در واقع تقریبا همیشه انرژی را از فضا های مجاور قرض میکند . این خانه همه قواعد اعمال شده معماری که طراحی خانه ها را در این منطقه محدود کرده زیر پا گذاشته است .این طراحی مفهوم دیدنی را بطوریکه معمار احساس کند نیاز به نمایش دادن طرحی متفاوت برای آب و هوا استوایی در طول کرالا –هند-با اصرار به تکرارسنت گرایی کاذب در طرح دارد را به یدک نمیکشند.

 

[* v e n o o s * مهمان]

مدرسه هنر در سنگاپور Art School in Singapore

 

 

انسان اگربتواند محل تحصیل خـود را انتخـاب کنـد بدون شک مدرسه هنری که سقف آن پـوشیـده از گیاه است را انتخاب می کند ، مدرسـه ای کـه ظـاهـر آن نمـایـان محلـی بـرای کسـب هنـر مـی بـاشــد ، بــه طوریکه انسان از دیدن ایـن معمـاری عجیـب و زیبـا سیر نمی شود و هر آنچه به آن می نگرد به زیبایی و شگفتی آن بیشتر پی می بـرد و در فکـر فـرو مـی رود. طراح هنرمنداین مدرسه ، فناوری های نویـن و نمـا پـردازی را بـا بهـره گیـری از خـلاقیـت طـوری خلــق کرده است که هر بیننده ای را متحیر می سازد

 

 

 

نمای شیشه ای ساختمان و پـوشـش گیـاهـی سقـف مدرسه هنر، شاهکـار بـرجستـه ای را پـدیـد آورده استکه از گرما و حرارت خورشید کـاستـه و اجـازه عبور نور و حرارت به فضاهای طبیعی رافراهم می سازد. دیوارهای شیشه ای بکار گرفته شده در سـاختمـان به سهولت تبـادل دیـد بیـن داخـل و خـارج را ایجـاد می کنند و باعث روشنایی کامل تمامی استودیـو هـا وکلاس های درس به طور طبیعـی در طـول روز مـی گردند….

پشت بام مدرسه هنر که ایـن سـاختمـان را نسبـت به دیگر ساختمانهای سنگاپور متمایز ساخته است ، این پشت بام دارای قوسهایی ظریف با پیـچ وخـم هایی زیباست که ساختمان را از میـان سـاختمـانهـای دیگر محوطه دانشگاه جدا می سازد. خط ما بیـن گیـاهـان و چمـن هـای سقـف در نـزدیکـی زمین به طور زیبایی محو گردیده ، بطوریکـه سقـف با شیبی ملایم به راحتی به زمین متصل می شود

[* v e n o o s * مهمان]

فضای سقف بـرای بـرگـزاری تجمـع هـای خصـوصـی وغیر رسمی استفاده می شود که ایـن فضـا شـور و هیجانی وصف نا شدنی را درانسان ایجاد می کند. پوشش عایـق کـاری در پشـت بـامهـا عـلاوه بـرخنـک کـردن محیـط اطـراف ،آبیـاری چمـن هـا و گیـاهـان را آسان و بدون مشکل نمودهاست.

ترکیب چمن ها با گیاهان محلی ، تنوعی را بـه وجـود آورده اسـت، کــف هــای سیمــانــی و مــاســه ای در قسمتی از زمین و استفاده از نرده های چوبی و بـی رنگ فضای داخلی را در شکل و رنگ بسیـارمتنـوع نموده است

 

 

 

هدف از طراحی این مدرسه القا ء و الهـام بخشیـدن به دانشجو یان می باشد که بتوانند با بهره گیریاز قوه تفکر خود آثار هنری زیبـا خلـق کننـد. مـدرسـه هنر برای اساتید و دانشجویان تجربـه ای جـدیـد از چشم انداز و مناظر زیبا در هر ارتفاع می باشد .

فکـر طـراحـی ایـن سـاختمـان ، شـایستـه تشـویــق و قدردانی می باشد که این چنین معماری شکوهمنـدی در سنگاپور را پدید آورده است . شایان ذکر اسـت ; سـاختمـان کتـابخـانـه ای درهلنـد نیز نمونه ای از طراحی این نوع سقف می باشد امـا ساختمان مدرسه هنر در نوع خود نمونه ای خـاص و بی نظیر به شمار می آید.