تب هزار چهره‌ (Brucellosis)

[شــاروک 30,242]

تب مالت را بيماري هزار چهره لقب داده‌اند، چرا كه مي‌تواند علائم متفاوت در تمام اندام‌هاي بدن ايجاد مي‌كند. از يك افسردگي تا دردهاي شديد بدني همه مي‌تواند علائم تب مالت باشد.عامل اين بيماري يك باكتري است كه «بروسلا» نام دارد. اين ميكروب داراي گونه‌هاي مختلفي است و هر كدام از حيوان خاصي از قبيل گاو، خوك‌، گوسفند‌ يا بز آلوده‌ و عفوني‌ شده‌ به‌ انسان‌ منتقل مي‌شود.

 

علائم‌

اين‌ عفونت‌ اعضاي‌ خون‌ساز بدن‌، ازجمله‌ مغز استخوان‌، گره‌هاي‌ لنفاوي‌، كبد و طحال‌ را متاثر مي‌سازد. معمولا يك تا 2 هفته بين تماس با عامل بيماري و شروع علائم فاصله وجود دارد. اين دوره‌ نهفتگي‌ بيماري‌ ممكن‌ است 5 تا 60 روز يا حتي‌ تا چندين‌ ماه‌ هم به طول انجامد.شايع‌ترين علائم تب مالت در نوع‌ حاد، علايم‌ تب‌ و لرز متناوب‌، تعريق‌، خستگي‌ قابل‌ توجه‌، درد عضلاني درد به‌ هنگام‌ لمس‌ ستون‌ فقرات‌، سردرد، درد مفاصل، كاهش وزن، گلودرد، سرفه خشك و... است.

در نوع‌ مزمن‌ علاوه بر بزرگ‌ شدن‌ گره‌هاي‌ لنفاوي‌ و طحال، رنگ پريدگي، بزرگي كبد، التهاب مفاصل، ضايعات پوستي، مننژيت، ذات‌الريه، يبوست‌، كاهش‌ وزن‌، افسردگي‌، ناتواني‌ جنسي‌ و ندرتا بروز آبسه‌ در تخمدان‌ها، كليه‌ها و مغز ديده مي‌شود. در اين بيماري تب الگوي مشخص ندارد، اما ممكن است دماي بدن بيماران در صبح طبيعي باشد و بعدازظهر و عصر تب‌دار شوند.

 

انتقال

‌اين بيماري با خوردن شير يا محصولات لبني آلوده، مصرف گوشت نيم‌پز يا جگر خام و آلوده به خون دام بيمار، خراشيدگي پوست و تماس با ترشحات دام آلوده و انتقال عامل بيماري‌زا از دام بيمار از راه ترشحات چشمي و تنفسي از حيوان به انسان منتقل مي‌شود.از آنجا كه مواد آرايشي در برخي مواقع از جنين و جفت گاو تهيه مي‌شوند در صورت آلوده بودن جنين و جفت عامل بيماري از طريق مواد آرايشي قابل انتقال است. در اسپانيا در نتيجه استفاده از جفت آلوده يك گاو كه ماده آرايشي با آن ساخته شده بود 50 مورد ابتلا به تب مالت در خانم‌ها مشاهده شد.موارد استثنايي از انتقال انسان به انسان در انتقال از طريق تزريق خون، پيوند مغز استخوان و ابتلاي جنين انسان از طريق جفت يا شير مادر ديده شده است.

 

پيشگيري

‌انجام كامل واكسيناسيون دامي يكي از مهم‌ترين اقدامات براي جلوگيري از ابتلا انسان است.جوشاندن شير و استفاده از مواد لبني پاستوريزه، استفاده از گوشت‌هاي ذبح شده در كشتارگاه‌هاي صنعتي، استفاده از محافظ (مانند محافظ چشم، دستكش و ماسك) در افرادي كه در تماس با دام‌ها هستند، باعث پيشگيري از ابتلا به اين بيماري مي‌شود.

 

درمان

‌اگر پزشك به فكر تشخيص اين بيماري نباشد، گمراه‌كننده خواهند بود. تشخيص قطعي تب مالت با آزمايش خون وبا آزمايش‌هاي اختصاصي شامل رايت، كومبس رايت است.براي درمان تب مالت عمدتا از درمان‌هاي آنتي بيوتيكي استفاده مي‌شود. معمولا براي كاهش درد بيمار داروهاي‌ ضددرد تجويز مي‌شود و گاهي هم داروهاي‌ كورتن‌دار براي‌ كاهش‌ پاسخ‌ التهابي‌ در موارد شديد بيماري تجويز مي‌شود مدت زمان مصرف دارو حدودا 6 تا 8 هفته است و اگر درمان توسط بيمار به طور كامل انجام نشود بيماري مزمن مي‌شود.

 

10 نكته

 

‌1- عامل ايجاد تب مالت به ‌وسيله جوشاندن و پاستوريزاسيون از بين مي‌رود، اما يخ‌زدگي باعث نابودي آن نمي‌شود؛ به‌همين دليل بستني‌هاي سنتي كه از انجماد شير و خامه تهيه مي‌شوند در صورت استفاده از شير نجوشيده عامل مهمي براي انتقال تب مالت هستند. اين باكتري حتي يك ماه قادر است داخل بستني زنده بماند.

2- عامل بيماري در پنير تهيه شده از شير گاو آلوده تا 90 روز زنده مي‌ماند.

3- تب مالت در مردان‌ 60 20 ساله‌ شايع‌تر است‌.

4- جگر خام نيز مي‌تواند بيماري را منتقل كند.

5- رژيم غذايي اين بيماران بايد حاوي انرژي زياد باشد. در بعضي از شرايط مانند زماني كه تب زياد باشد، تا 5000 كيلو كالري در روز نيزتوصيه مي‌شود.

6- فرد بيمار بايد ميزان پروتئين بالايي دريافت كند، تا تخريب پروتئين بدن جبران شود و همچنين وزن بدن در حد مطلوب حفظ گردد.

7- برخلاف تصور رايج خوردن لبنيات(البته پاستوريزه شده) منعي براي بيمار مبتلا به تب مالت ندارد. شير پاستوريزه عالي‌ترين نمونه از مايعات است كه انرژي، پروتئين، بعضي ويتامين‌ها و برخي مواد معدني (مانند پتاسيم و كلسيم) را براي بيمار تامين مي‌كند.

8- كمبود ويتامين c ازجمله مواردي است كه بايد در اين بيماران مورد توجه قرارگيرد.

9- وجود كم‌خوني‌ وخيم‌ يا سابقه‌ جراحي‌ معده‌ شانس‌ ابتلا به تب مالت را افزايش مي‌دهد.

10- نياز بيمار مبتلا به تب مالت به ويتامين‌هاي گروه ب نيز افزايش مي‌يابد، زيرا با افزايش مصرف انرژي ميزان نياز به ويتامين ب بالا مي‌رود؛ ضمن اين‌ كه آنتي‌بيوتيك‌ها نيز ممكن است از ساخته شدن ويتامين‌هاي گروه ب در روده جلوگيري به عمل آورند. به همين علت مصرف مكمل‌ها نيز توصيه مي‌شود.