صدای تاریخ را در تبریز بشنوید

spow · 19 شهریور، ۱۳۹۱

یکی از ویژگی های مناطق کوهستانی کشور داشتن آب و هوای سرد در زمستان و معتدل و خنک همراه با وزش بادهای ملایم در تابستان است و آذربایجان شرقی نیز از این قاعده مستثنی نیست.

شهر تبریز با وجود داشتن جاذبه های غنی و طبیعی گردشگری همه ساله در تابستان پذیرای خیل بی شماری از دوستداران طبیعت و گردشگران داخلی و خارجی است، چرا گفتیم در تابستان و تعطیلات عید نوروز را قید نکردیم؟ از آنجا که سرمای زمستان سفیدپوش با بهار و فروردین پیوند خورده و به عبارتی ننه سرما رخت خود را از این شهر بر نبسته است بنابراین بسیاری از گردشگران بازدید از کهن شهر تبریز را به تابستان خنک آن واگذار کنند.

می دانید چرا این همه از سرمای زمستان و تابستان خنک آذربایجان و تبریز گفتیم؟ برای این که شما را وسوسه کرده و به دیار شمس و شهریار بکشانیم.

اگر با این شرط راهی این شهر می شوید که فرصت شما محدود است و به یک سفر یک یا دو روزه بسنده می کنید، پس ما نیز جاذبه هایی را که می توانید در عرض این مدت کوتاه به آنها بپردازید، معرفی می کنیم.

● عقابی بر فراز تبریز

سال ۱۳۱۴ هجری شمسی، ارفع الملک جلیلی، شهردار وقت تبریز زمانی که پشت میز مذاکره با مهندسان آلمانی نشست و طرح و نقشه عمارت اولین بلدیه کشور را روی کاغذ آورد شاید فکر نمی کرد این عمارت به اصلی ترین نماد تبریز بدل می شود.

این عمارت زیبا که طراحی آن منحصر به فرد بوده و همچون عقابی در حال پرواز بر فراز تبریز دیده می شود در هسته مرکزی این شهر قرار دارد و در چهار طبقه شامل (زیرزمین، طبقه همکف، طبقه اول و دوم) بنا شده و بیش از ۸۰ اتاق و ده تالار دارد.

برج ۳۰.۵ متری عمارت شهرداری تبریز را آلمانی ها و ساعت چهار ضلعی این عمارت را که چهار ناقوس دارد و با طنین موزون و ضرباهنگ خاص آن هر یک ساعت گذشت زمان را به یادمان می آورد، انگلیسی ها ساخته اند.

هم اکنون از آن چهار ناقوس فقط سه ناقوس کار می کند و یکی از ناقوس ها به خاطر حمله روس ها به تبریز سال ۱۳۲۴ با گلوله از کارافتاده است.

تالارهای این عمارت به موزه های شهر و شهرداری، موزه دوربین های قدیمی، موزه فرش های نفیس شامل فرش های سفارش داده شده توسط شهرداران وقت)، موزه صنعت چاپ، نشر و... تبدیل شده و کاربری فرهنگی دارد. تالارهای این عمارت با زیبایی های فوق العاده خود چشم هر بیننده ای را خیره می کند.

spow · 19 شهریور، ۱۳۹۱

● باغ نقش و نگار و شعر

بسیاری از هموطنان ما از وجود آرامگاه دو کمال در تبریز بی اطلاع هستند. کمال الدین بهزاد و کمال الدین مسعود خجندی؛ تبریز افتخار دارد که اعلام کند میزبان دو کمالی است که یکی شعر و دیگری نقش و نگار و مینیاتور را به حد اعلای کمال رسانده و ایران اسلامی را شهره آفاق کرده اند. کمال الدین بهزاد، نقاش، مینیاتوریست و نگارگر چیره دست ایرانی قرن دهم هجری، نگارگر مکتب هرات است.

وی در دربار سلطان حسین بایقرا و نزد علیشیر نوایی در هرات تقرب یافت و بعد از استیلای شاه اسماعیل اول صفوی بر ازبکان همراه وی به تبریز آمد و در دوره شاه طهماسب صفوی نیز در تبریز با احترام زیست و در آنجا درگذشت.

کمال الدین مسعود خجندی، از شعرای معروف قرن هشتم و نهم هجری است که بعد از تشرف به حج در تبریز سکنی گزید و تحت حمایت سلطان جلایر قرار گرفت.

می توان گفت زیباترین شعری که کمال الدین خجندی در وصف تبریز سروده چنین است:

تبریز مرا راحت جان خواهد بود/ پیوسته مرا ورد زبان خواهد بود

گر سر نکشم آب چرنداب و گجیل/ سرخاب ز چشم من روان خواهد بود

مقبره دو کمال سال ۱۳۳۸ توسط فرهنگ دوستان کنجکاو شهر تبریز کشف و بعدها به همت انجمن آثار ملی، مرمت و لوحه یادبود در آن نصب شد.

آرامگاه دو کمال شعر و نقش و شعور در میان باغی مشجر و بنایی همراه با هزاران نقش و نگار و خاطره در محله بیلانکوه تبریز قرار دارد.

● فیروزه جهان اسلام

حدفاصل چهارراه منصور و میدان ساعت تبریز را که خوب نگاه کنی می بینی گنبدی لاجوردی و فیروزه ای چشمانت را به سوی خود می خواند، نزدیک تر شده و از ورودی بوستان خاقانی وارد می شوی انگار این سازه با عظمت برایت آشناست چراکه خودنمایی رنگ ها و الوان های زیبای آن آرامشی عجیب را مهمان لحظه لحظه خستگی هایت می کند.

پلک هایت را دوباره و چندباره به هم می زنی تا شاید زیبایی کاشی های معرق و لاجوردی و آبی ای را که در نماسازی آن به درستی به کار رفته را چندباره ببینی. می دانی سخن از چیست؟ سخن از مسجد کبود یا همان فیروزه جهان اسلام است.

طبق نوشته موجود در کتیبه سردر آن دستور ساخت این مسجد سال ۸۷۰ هجری قمری توسط جان بیگم خاتون، همسر ابوالمظفر جهانشاه، مقتدرترین حکمران سلسله قراقویونلوها صادر شد و دستان هنرمند کاشیکاران و معماران ایرانی در آن زمان اوج هنرنمایی خود را به رخ دنیا کشیدند.

معماران چیره دستی که با سرانگشتان خود روح زندگی را در طاق ها، مناره ها، گنبد و شبستان این مسجد باعظمت دمیدند و اسلیمی های زیبا، ظریف و چشمنواز طاق ها و مقرنس های آن را برتر از گوهر پدید آوردند و به واقع خاک را به هنر کیمیا کردند.

از مسجد کبود که بیرون بیایی و خیابان امام خمینی(ره) را چند صد متری مستقیم به جلو بروی، گوش هایت را که تیز کنی صدای تاریخ را از دالان های ارگ تبریز می توانی بشنوی، صدای تفنگ و باروت هایی که تن ارگ را از روی حسد، زخم زدند می توانی با گوش دل بشنوی.

ارگ ۳۲ متری تبریز شاهد مقاومت مردمی است که از فراسوی تاریخ، باعظمت گذر کردند و اکنون این بنا با قامت افراشته خود صدای ماندگاری این مردم را سر می دهد.

مقابل ارگ که ایستادی به خاطر بسپار این بنا یادگاری است از مجموعه عظیم مدرسه، مسجد و خانقاه تاج الدین علیشاه جیلانی که توسط خواجه تاج الدین علی شاه در دوره ایلخانی و در قرن هشتم هجری ساخته شده است.

این بنا در دوران های مختلف مورد هجوم و تخریب قرار گرفت و بارها کارایی خود را از مسجد به انبار غله و مهمات تغییر داده است.

در اثر زلزله مهیبی که تبریز را با خاک یکسان کرد تنها این بنا فرو نریخت و فقط بخش هایی از آن آسیب دید و به عنوان نماد مقاومت مردم تبریز، استوار ماند و اینک قبای بازسازی و زیباسازی محوطه اطراف آن توسط میراث فرهنگی آغاز شده است.

spow · 19 شهریور، ۱۳۹۱

● شهر شیرینی های خوشمزه

به گفته مسئولان اقتصادی، آذربایجان شرقی بعد از استان تهران تنها استانی است که در صادرات غیرنفتی حرف اول را می زند و عمده صادرات شهر و استان ما خشکبار، شیرینی و صنایع دستی است.

این شهر در دنیا با شیرینی های خوشمزه اش شناخته شده و بهتر است بدانید قرابیه معروف ترین سوغاتی تبریز بوده که بیشترین حجم صادرات شیرینی این شهر را بر عهده دارد.

بعد از آن نیز انواع شیرینی ها ازجمله ریس، نوقا، اهری، رشته خطایی، باقلوای مخصوص، راحت الحلقوم و... کام گردشگران را شیرین می کند. مگر می شود در تابستان گرم راهی تبریز بشوید و باد خنک این شهر مشام جانتان را بنوازد، اما بدون خوردن کوفته تبریزی برگردید؟

فکر نکنید که زیبایی های تبریز به همین موارد ختم می شود. اینها را گفتیم که بگوییم تبریز این همه هست و باز هم این همه نیست.

نوبت بعد که آمدید می گوییم از انواع باغ ها و بوستان ها (باغ شمس تبریزی، بوستان ائل گولی، باغلاباغی، بوستان قائم مقام، بوستان آتالار، برج خلعت پوشان و بسیاری از دیدنی های دیگر.

معصومه درخشان

spow · 27 اسفند، ۱۳۹۱

تبریز یکی از شهرهای بزرگ ایران و مرکز استان آذربایجان شرقی است.

این شهر بزرگ‌ترین شهر منطقه‌ی شمال‌غرب کشور و مناطق آذربایجانی‌نشین است. تبریز در سال ۱۵۰۰ و در زمان پایتختی سلسلهٔ صفویان به‌عنوان چهارمین شهر بزرگ جهان محسوب می‌شده و هم‌تراز با استانبول -پایتخت امپراتوری عثمانی- بوده‌است. این شهر همچنین در دورهٔ قاجاریان به‌عنوان بزرگ‌ترین، مهم‌ترین و متجددترین شهر ایران به شمار می‌رفته ‌است. نام تبریز در اسناد تاریخی تحت نام‌های مختلفی نظیر «تَورِز»، «تَورِژ»، «تِبریز» و «توری» به ثبت رسیده‌است.

نام تبریز به عنوان شهر اولین‌ها، شهر بدون گدا، شهر زیرگذرها و روگذرها، امن‌ترین شهر ایران، سالم‌ترین شهر ایران، مهد سرمایه‌گذاری ایران، دومین شهر مسافرپذیر ایران، دومین شهر صنعتی ایران، دومین شهر دانشگاهی ایران، دومین شهر بلندمرتبه‌ساز ایران، دومین شهر در جذب گردشگر سلامت در ایران، قطب خودروسازی ایران، قطب قطعه‌سازی ایران، قطب تولید موتور دیزل خاورمیانه و یکی از مهم‌ترین شهرهای مهاجرپذیر ایران مطرح است.