هماهنگي رنگ و نقش در تزيينات مسجد جامع يزد، زيلو و سفال ميبد

23 شهریور، ۱۳۹۱

شايسته فر مهناز*,بهزادي مهران

* دانشگاه تربيت مدرس / مركز تحقيقات هنر اسلامي نگاره

استان يزد در فلات مرکزي و محدوده اقليم گرم و خشک ايران واقع شده و به جهت نوع آب و هواي خشک منطقه و شاخصه هاي طبيعي منطقه، داراي ويژگي هاي خاص فرهنگ و هنري شده است. اين منطقه که سابقه اي طولاني در فرهنگ سرزمين ايران داشته، آثاري هنري ارزشمندي از گروه ساختار و تزيينات معماري تا صنايع دستي و هنرهاي بومي خود به همراه داشته که هر کدام داراي بار فرهنگي، هنري و حتي اقتصادي ويژه اي نيز بوده اند. هماهنگي ميان اجزا تشکيل دهنده بنا به ويژه در تزيينات معماري و تاثيرات مختلف نقوش کهن و باستاني که در عرصه هاي مختلف هنري بر روي يکديگر گذاشته اند، امروزه آثاري ارزشمند و ماندگار را در عرصه فرهنگ و هنر اين منطقه برجاي گذاشته است. نقش ها و رنگ هاي زيبا و دل انگيزي که مي توان آن ها را از سطح کاشي هاي لاجوردين و سفيد مسجد جامع يزد تا سطح زيلوها و در نهايت سفالينه هاي منقوش آبي و سفيد ميبد مشاهده کرد. بررسي هاي انجام شده بر روي رنگ و نقش اين تزيينات، نشان از هماهنگي ميان آن ها و هنرمندان اين عرصه، با پيشينه کهن از هر کدام است، به طوري که تفاوت تکنيک هاي ساختاري کاشي کاري، زيلوبافي و نقاشي روي سفالينه ها، باعث گرديده تا نقش ها در هر بخش با ويژگي ساختاري آن رشته هنري نيز هماهنگ شده و نقشي منحصر را بيافريند. اين مقاله سعي دارد تا با بررسي نمونه هاي مشابه از هر سه رشته هنري (کاشي کاري، زيلوبافي و نقاشي سفال)، به بررسي چگونگي اين هماهنگي و تاثير نقش ها بر يکديگر به پردازد.

اهداف مقاله:

-1 بررسي و شناسايي نقش ها و رنگ هاي مورد استفاده در تزيينات کاشي کاري مسجد جامع، زيلو و سفال ميبد.

-2 چگونگي هماهنگي و تاثيرپذيري رنگ و نقش در هنرهاي مذکور.

سوالات مقاله:

-1 چه نقش و رنگ هايي بيشتر در تزيينات آثار هنري (کاشي کاري مسجد، زيلو و سفال) منطقه يزد، مورد استفاده قرار گرفته اند؟

-2 با توجه به تفاوت در تکنيک هاي اجرايي ميان کاشي کاري، زيلوبافي و نقاشي روي سفال، آيا نقش ها و رنگ هاي به کار رفته در اين هنرها، با يکديگر مشابه و همسو بوده اند؟

دانلود مقاله

http://www.noandishaan.com/forums/images/smilies/download2.gif[/img]"]