لوسمي ميلوژني مزمن

[شــاروک 30,242]

- لوسمي ميلوژني مزمن چيست ؟

- مرحله بندي بيماري

- مراحل لوسمي ميلوژني مزمن

- فاز مزمن

- فاز تشديد شده

- فاز بلاستي

- عود

- نگاهي اجمالي به روشهاي درماني

- لوسمي ميلوژني مزمن چگونه درمان مي شود

- درمان بر اساس مرحله استقرار بيماري

- مرحله مزمن لوسمي ميلوژني مزمن

- مرحله تشديد شده لوسمي ميلوژني مزمن

- مرحله بلاستي ميلوژني مزمن

- عود لوسمي ميلوژني مزمن

 

 

 

لوسمي ميلوژني مزمن چيست ؟

لوسمي ميلوژني مزمن ( كه cml يا لوسمي گرانولوسيتي مزمن ناميده مي شود ) بيماريي است كه طي آن تعداد بسيار زيادي گلبولهاي سفيد در مغز استخوان ساخته مي شود . مغز استخوان ، بافت اسفنجي شكلي است كه داخل استخوانهاي بزرگ بدن قرار دارد . اين بافت سازنده گلبولهاي قرمز ( كه اكسيژن و ساير مواد را به تمام بافتهاي بدن مي رسانند ) ، گلبولهاي سفيد ( كه با عفونت مبارزه مي كنند ) و پلاكتها ( كه خون را لخته مي سازند ) مي باشد .

 

بطور طبيعي ، سلولهاي مغز استخوان " بلاست " ناميده مي شوند كه در روند بلوغ خود به انواع مختلف سلولهاي خوني كه هر كدام وظيفه اي جدا دارند تبديل مي شوند . Cml آندسته از سلولهاي بلاستي را تحت تأثير قرار مي دهد كه قرار است به " گرانولوسيت " ( نوعي از گلبولهاي سفيد ) تبديل مي شوند . اين بلاستها بالغ نشده و تعداد آنها بسيار زياد مي شود . و سلولهاي بلاست نابالغ را مي توان در خون در مغز استخوان يافت .

 

در اكثر بيماران مبتلا به cml ماده ژنتيكي ( كروموزوم ) در سولهاي لوسميايي منظره اي غير طبيعي دارد كه " فلادلفيا " ناميده مي شود .

 

لوسمي مي تواند حاد باشد ( پيشرفت خيلي سريع با تعداد بسيار زيادي سلول بلاست نابالغ ) و يا مزمن ( داراي سرعت پيشرفت آهسته تر با تعداد بيشتري سلولهاي سرطاني بالغ ) . لوسمي ميلوژني مزمن با آهستگي پيشرفت كرده و معمولا در افراد ميانسال يا پيرتر ديده مي شود . اگر چه مي تواند دركودكان نيز مشاهده شود .

 

در مراحل ابتدايي cml اكثر بيماران علامت يا نشانه اي از سرطان ندارند . اما در صورت بروز و مشاهده هر يك از علائم زير بايد حتما به پزشك مراجعه كرد :

- خستگي كه از بين نمي رود .

- احساس بدون انرژي بودن .

- تب .

- عدم احساس گرسنگي .

- تعريق شبانه .

- همينطور ممكن است طحال ( اندامي كه در قسمت بالاي شكم قرار داشته و سازنده انواع ديگري از گلبولهاي سفيد و تصفيه كننده خون از سلولهاي پير ، فرسوده و مرده است ) بزرگ شود .

 

با مشاهده علائم فوق الذكر پزشك ممكن است براي آگاهي از تعداد انواع مختلف سلولهاي خوني ، تعدادي آزمايش خون درخواست نمايد . در صورتيكه جواب اين آزمايشها غير طبيعي باشد ، ممكن است آزمايشهاي خوني بيشتري انجام شود . همچنين ممكن است نمونه برداري ( تكه برداري) از مغز استخوان انجام شود . در اين آزمايش سوزني را وارد استخوان كرده و مقداري از مغز استخوان را كشيده و به مطالعه آن در زير ميكروسكوپ مي پردازند. سپس پزشك مي تواند بگويد بيمار به چه نوعي از لوسمي مبتلا شده و بر اين اساس بهترين برنامه درماني را براي وي طرح ريزي مي كند .

(( مرحله بندي بيماري ))

مراحل لوسمي ميلوژني مزمن بعد از اينكه لوسمي ميلوژني مزمن ( cml ) تشخيص داده شد ، آزمايشهاي زيادي انجام مي گيرد تا دريابند آيا بيماري به قسمتهاي ديگر بدن نظير مغز انتشار يافته است يا خير ، اين روش " مرحله بندي " ناميده مي شود . Cml در سير پيشرفت خود از فازهاي مختلفي عبور مي كند . اين فازها مراحل اساس و انتخاب شيوه درمان بيمار را تعيين مي كند .

مرحله بندي كه براي لوسمي ميلوژني مزمن بكار مي رود به قرار زير است :

 

فاز مزمن :

تعداد كمي از سلولهاي بلاست در خون و مغز استخوان وجود دارد. ممكن است علامتي از لوسمي مشاهده نشود ، اين مرحله مي تواند از چند ماه تا چند سال بطول انجامد .

 

فاز تشديد شده :

تعداد بيشتري از سلولهاي بلاست در خون و مغز استخوان يافت مي شود . تعداد سلولهاي طبيعي كمتر است .

 

فار بلاستي :

بيش از 30 درصد از سلولهاي خون يا مغز استخوان سلولهاي بلاست هستند ، گاهي اوقات مرحله بلاست cml را " بحران بلاست " مي نامند . گاهي نيز سلولهاي بلاستي ايجاد تومورهايي در خارج از مغز استخوان نظير استخوان يا گره هاي لنفاوي مي نمايند ، گره هاي لنفاوي ، ساختمانهاي لوبيايي شكل كوچكي هستند كه در تمام بدن وجود دارند . آنها سازنده و ذخيره كننده سلولهايي هستند كه با عفونت مبارزه مي كنند .

 

عود :

در اين حالت سلولهاي بدخيم عليرغم درمان ، كاهشي نشان نمي دهند .

 

[شــاروک 30,242]

((نگاهي اجمالي به روشهاي درماني ))

 

لوسمي ميلوژني مزمن چگونه درمان مي شود ؟

درمانهايي براي افراد مبتلا به لوسمي ميلوژني مزمن وجود دارد . 3 نوع از اين درمانها كه مورد استفاده قرار مي گيرند عبارتند از :

شيمي درماني ( استفاده از داروها براي كشتن سولهاي سرطاني )

پرتو درماني ( استفاده از مقادير زياد اشعه x يا ساير پرتوهاي پر انرژي براي كشتن سلولهاي سرطاني )

پيوند مغز استخوان ( كشتن مغز استخوان و جايگزين كردن آن با مغز استخوان سالم )

استفاده از روشهاي زيست شناختي ( كاربرد دستگاه ايمني بدن براي مبارزه با سرطان ) فعلا در دست مطالعه مي باشد .

 

در برخي بيماران ممكن است بمنظور تخفيف علائم از جراحي استفاده نمود

در شيمي درماني از داروها براي كشتن سلولهاي سرطاني استفاده مي كنند . دارو را مي توان بصورت قرص تجويز كرد و يا از طريق تزريق داخل عضلاني يا وريدي به وي داد . شيمي درماني يك درمان فراگير بشمار مي رود زيرا دارو وارد جريان خون شده ، در بدن سير كرده و مي تواند سلولهاي سرطاني را هر كجا كه باشند ، نابود سازد .

 

همچنين ممكن است با قرار دادن يك لوله در مغز يا در پشت بيمار دارو را مستقيما به مايع اطراف مغز و نخاع وارد نمود . اين روش شيمي درماني " اينتراتكال " ( Intrathecal ) ناميده مي شود .

در پرتو درماني با استفاده از اشعه x يا ساير پرتوهاي پر انرژي سلولهاي سرطاني را نابود كرده و اندازه توده را كوچك مي نمايند . تابش پرتو توسط دستگاهي كه خارج از بدن بيمار قرار گرفته است ( پرتو درماني خارجي ) انجام مي شود . از پرتو درماني براي تسكين علائم و يا بعنوان جزئي از درمان ، قبل از پيوند مغز استخوان استفاده مي كنند.

 

در پيوند مغز استخوان ، هدف جايگزين كردن مغز استخوان بيمار با مغز استخوان سالم است . در وهله اول تمام مغز استخوان را بوسيله دوزهاي بالاي داروهاي ضد سرطان همراه يا بدون پرتو درماني ، تخريب مي كنند . پس مغز استخوان سالم را از فرد ديگري كه از لحاظ بافتي شباهت زيادي به بدن بيمار دراد برداشت مي كنند . فرد دهنده ممكن است خواهر يا برادر دو قلوي بيمار ( بهترين حالت ) برادر يا خواهر معمولي يا يك شخص كاملا غريبه باشد .

 

مغز استخوان سالم از طريق سوزن وارد وريد فرد بيمار ميشود تا جايگزين مغز استخوان تخريب شده شود . اگر مغز استخوان از فردي غير از خود بيمار گرفته شود ، پيوند حاصله را " آلوژنيك " مي نامند . نوع ديگري از پيوند مغز استخوان " اتولوگ " ناميده مي شود كه هم اكنون مراحل مطالعاتي خود را سير مي كند . در اين روش ، مغز استخوان از خود بيمار گرفته شده و بوسيله داروها ، سلولهاي سرطاني آنرا از بين مي برند . پس محصول را منجمد و ذخيره مي كنند .

به بيمار مقادير بالاي شيمي درماني همراه يا بدون پرتو درماني مي دهند تا مغز استخوان باقيمانده وي تخريب شود . در مرحله آخر مغز استخوان منجمد شده را گرم كرده و از طريق يك سوزن وارد سياهرگ بيمار مي كنند تا جايگزين مغز استخوان تخريب شده شود .

در صورتيكه بتوان پيوند مغز استخوان را در بيمارستان و به تعداد بيش از 15 بار در سال براي بيمار انجام داد

شانس بهبودي افزايش مي يابد .

 

روشهاي زيست شناختي بدن را وادار به مبارزه با سرطان مي كنند ، در اينجا با استفاده از موادي كه توسط بدن ساخته شده و يا در آزمايشگاه توليد مي گردد براي تحريك و تقويت دفاع طبيعي بدن در برابر بيماريها بكار مي رود .

اين روش را گاهي " اصلاح پاسخ زيستي " يا " ايمني درماني " مي نامند ، اگر طحال بيمار بزرگ شده باشد ممكن است پزشك طي يك عمل جراحي بنام " اسپلنكتومي " آنرا از بدن خارج نمايد .

درمان بر اساس مرحله استقرار بيماري :

استفاده از روشهاي استاندارد بخاطر اينكه اثر بخشي آنها در مطالعات گذشته به اثبات رسيده است ممكن است براي بيمار در نظر گرفته شود يا اينكه بيمار را در پروژه هاي تحقيقاتي شركت داد . البته اكثر بيماران با درمانهاي استاندارد بطور كامل معالجه نمي شوند و علاوه بر اين عوارض برخي از اين روشها بسيار زياد و نامطلوب است . بهمين دليل مطالعات روي يافتن شيوه هاي نوين وموثرتر درماني در حال انجام است .

 

(( مرحله مزمن لوسمي ميلوژني مزمن ))

درمان يكي از موارد زير خواهد بود :

-1 شيمي درماني با مقدار بالا بهمراه پرتودرماني و متعاقب آن پيوند مغز استخوان .

-2 درمان زيست شناختي .

-Imatinib mesylate ( STI 157 ) 3

-4 شيمي درماني بمنظور كاهش تعداد گلبولهاي سفيد خون .

-5 استفاده از داروهاي ضد سرطان ديگري براي كاهش تعداد گلبولهاي سفيدخون

-6 جراحي براي برداشت طحال ( اسپلنكتومي )

-7 شيمي درماني و / يا پرتو درماني و متعاقب آن پيوند مغز استخوان

 

(( مرحله تشديد شده لوسمي ميلوژني مزمن ))

درمان يكي از موارد زير خواهد بود :

-1 پيوند مغز استخوان

-Imatinib mesylate ( STI 157 ) 2

-3 درمان زيست شناختي

-4 شيمي درماني با مقدار زياد

-5 شيمي درماني براي كاهش تعداد سلولهاي سفيد خون

-6 استفاده از ساير داروهاي ضد سرطان

-7 تزريق خون يا فرآورده هاي خوني براي تخفيف علائم

 

 

(( مرحله بلاستي لوسمي ميلوژني مزمن ))

درمان يكي از موارد زير خواهد بود

-Imatinib mesylate ( STI 157 ) 1

-2 شيمي درماني

-3 پيوند مغز استخوان

-4 شيمي درماني براي تسكين علائم سرطان

-5 شيمي درماني با مقدار زياد

 

 

(( عود لوسمي ميلوژني مزمن ))

درمان يكي از موارد زير خواهد بود

-Imatinib mesylate ( STI 157 ) 1

-2 درمان زيست شناختي يا تزريق داخل وريدي گلبولهاي سفيد براي بيمارانيكه بعد از پيوند مغز استخوان دچار عود شده اند .

-3 مطالعه روي استفاده از تركيب جديد داروهاي ضد سرطان براي بيمارانيكه قادر به دريافت درمانهاي زيست شناختي نيستند .