رفتن به مطلب

شناساگرهای اسید و باز


ارسال های توصیه شده

 

 

 

[TABLE=class: cms_table]

[TR]

[TD]شناساگر

[/TD]

[TD=width: 84]محدوده pH

 

[/TD]

[TD=width: 261]مقدار در هر 10 سی سی

[/TD]

[TD=width: 79]رنگ محیط اسیدی

[/TD]

[TD=width: 126]رنگ محیط بازی

 

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Thymol Blue

[/TD]

[TD=width: 84]

1.2-2.8

[/TD]

[TD=width: 261]

1-2 drops 0.1% soln. in aq.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Pentamethoxy red

[/TD]

[TD=width: 84]

1.2-2.3

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% soln. in 70% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز-بنفش

[/TD]

[TD=width: 126]

بیرنگ

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Tropeolin OO

[/TD]

[TD=width: 84]

1.3-3.2

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

2,4-Dinitrophenol

[/TD]

[TD=width: 84]

2.4-4.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1-2 drops 0.1% soln. in 50% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

بیرنگ

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Methyl yellow

[/TD]

[TD=width: 84]

2.9-4.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% soln. in 90% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Methyl orange

[/TD]

[TD=width: 84]

3.1-4.4

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

نارنجی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Bromphenol blue

[/TD]

[TD=width: 84]

3.0-4.6

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی-بنفش

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Tetrabromphenol blue

[/TD]

[TD=width: 84]

3.0-4.6

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Alizarin sodium sulfonate

[/TD]

[TD=width: 84]

3.7-5.2

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

بنفش

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

α-Naphthyl red

[/TD]

[TD=width: 84]

3.7-5.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% soln. in 70% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

p-Ethoxychrysoidine

[/TD]

[TD=width: 84]

3.5-5.5

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Bromcresol green

[/TD]

[TD=width: 84]

4.0-5.6

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Methyl red

[/TD]

[TD=width: 84]

4.4-6.2

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Bromcresol purple

[/TD]

[TD=width: 84]

5.2-6.8

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

ارغوانی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Chlorphenol red

[/TD]

[TD=width: 84]

5.4-6.8

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

قرمز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Bromphenol blue

[/TD]

[TD=width: 84]

6.2-7.6

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

p-Nitrophenol

[/TD]

[TD=width: 84]

5.0-7.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1-5 drops 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

بیرنگ

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Azolitmin

[/TD]

[TD=width: 84]

5.0-8.0

[/TD]

[TD=width: 261]

5 drops 0.5% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Phenol red

[/TD]

[TD=width: 84]

6.4-8.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

قرمز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Neutral red

[/TD]

[TD=width: 84]

6.8-8.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% soln. in 70% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

قرمز

[/TD]

[TD=width: 126]

زرد

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Rosolic acid

[/TD]

[TD=width: 84]

6.8-8.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% soln. in 90% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

قرمز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Cresol red

[/TD]

[TD=width: 84]

7.2-8.8

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

قرمز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

α-Naphtholphthalein

[/TD]

[TD=width: 84]

7.3-8.7

[/TD]

[TD=width: 261]

1-5 drops 0.1% soln. in 70% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

گلی

[/TD]

[TD=width: 126]

سبز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Tropeolin OOO

[/TD]

[TD=width: 84]

7.6-8.9

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

گلی-قرمز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Thymol blue

[/TD]

[TD=width: 84]

8.0-9.6

[/TD]

[TD=width: 261]

1-5 drops 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Phenolphthalein

[/TD]

[TD=width: 84]

8.0-10.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1-5 drops 0.1% soln. in 70% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

بیرنگ

[/TD]

[TD=width: 126]

قرمز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

α-Naphtholbenzein

[/TD]

[TD=width: 84]

9.0-11.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1-5 drops 0.1% soln. in 90% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Thymolphthalein

[/TD]

[TD=width: 84]

9.4-10.6

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% soln. in 90% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

بیرنگ

[/TD]

[TD=width: 126]

آبی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Nile blue

[/TD]

[TD=width: 84]

10.1-11.1

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

آبی

[/TD]

[TD=width: 126]

قرمز

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Alizarin yellow

[/TD]

[TD=width: 84]

10.0-12.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

یاسی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Salicyl yellow

[/TD]

[TD=width: 84]

10.0-12.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1-5 drops 0.1% soln. in 90% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

نارنجی-قهوه ای

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Diazo violet

[/TD]

[TD=width: 84]

10.1-12.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

بنفش

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Tropeolin O

[/TD]

[TD=width: 84]

11.0-13.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

زرد

[/TD]

[TD=width: 126]

نارنجی- قهوه ای

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Nitramine

[/TD]

[TD=width: 84]

11.0-13.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1-2 drops 0.1% soln in 70% alc.

[/TD]

[TD=width: 79]

بیرنگ

[/TD]

[TD=width: 126]

نارنجی- قهوه ای

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Poirrier’s blue

[/TD]

[TD=width: 84]

11.0-13.0

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

آبی

[/TD]

[TD=width: 126]

بنفش-صورتی

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 201]

Trinitrobenzoic acid

[/TD]

[TD=width: 84]

12.0-13.4

[/TD]

[TD=width: 261]

1 drop 0.1% aq. soln.

[/TD]

[TD=width: 79]

بیرنگ

[/TD]

[TD=width: 126]

نارنجی-قرمز

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

 

لینک به دیدگاه

معرف (شناساگر)

 

d582716bfb47.png

 

 

 

انواع گوناگونی از ترکیبات ، هم سنتزی و هم طبیعی وجود دارند که بر حسب PH محلولی که

 

در آن حل می‌شوند، رنگ متفاوتی به خود می‌گیرند. بعضی از این مواد هزاران سال است که

 

برای نشان دادن خصلت اسیدی یا بازی آب‌ها بکار گرفته شده‌اند. این ترکیبات همچنین برای

 

شیمیدان عصر حاضر که از آنها برای تخمین PH محلول‌ها و تشخیص نقطه پایانی در تیتراسیون‌

 

های اسید – باز سود می‌برند، اهمیت زیادی دارند.

 

 

رنگ شناساگر

 

محلولی که محتوی یک شناساگر باشد، با تغییرات PH ، یک تغییر پیوسته در رنگ از خود ظاهر

 

می‌سازد. لکن ، چشم انسان به این تغییرات حساس نیست. نوعا از یک گونه باید پنج تا ده برابر

 

بطور اضافی موجود باشد تا رنگ آن گونه به چشم بیننده یک رنگ غالب به نظر آید. افزایش بیشتر

 

در این نسبت هیچ تاثیر قابل روئیتی ندارد. فقط در ناحیه‌ای که نسبت از پنج تا ده برابر برای یک

 

شکل به نسبت مشابهی برای یک شکل تغییر کند، بنظر می‌آید که رنگ محلول تغییر کرده است.

 

پس ، تغییر رنگ صوری شامل یک تغییر عمده در وضعیت تعادل شناساگر است.

 

بعضی از شناساگرها نیاز به تغییر نسبت کمتری دارند و بعضی دیگر ، به تغییر بیشتر. بعلاوه ،

 

تفاوت قابل توجهی نیز در توان افراد مختلف جهت تشخیص رنگ وجود دارد. در حقیقت ، شخص

 

مبتلا به کور رنگی ممکن است قادر به تشخیص هیچ گونه تغییر رنگی نباشد.

 

 

دامنه PH برای تغییر رنگ

 

دامنه‌ای از PH که یک شناساگر معین در آن دامنه تغییر رنگ می‌دهد به ثبات یونش شناساگر

 

بستگی دارد. برای شناساگرهایی که اسیدی ضعیف هستند هر اندازه ثابت یونش کوچکتر

 

باشد، دامنه PH تغیر رنگ آن بالاتر است.

 

 

نگاه اجمالی

 

بهترین شناساگرهای اسید – باز ، اسیدهای آلی ضعیف می‌باشند. شکل اسیدی شناساگر

 

رنگ مشخصی دارد و در صورت از دست دادن پروتون ، به ترکیب بازی که دارای رنگ دیگری می‌

 

باشد، تبدیل می‌شود.

 

یعنی تغییر رنگ اغلب شناساگرها از محلول بستگی به تغییر شکل آنها دارد. با استفاده از

 

شناساگرها می‌توان PH یک محلول را تعین کرد شناساگرهای مختلفی برای تعیین PH شناخته

 

شده‌اند که هر یک در محدوده خاصی از PH تغییر رنگ می‌دهند.

 

 

چگونگی تغییر رنگ یک شناساگر

 

شناساگرها ، اسیدها یا بازهای ضعیفی هستند و چون اکثر آنها شدیدا رنگی هستند، در هر

 

اندازه گیری PH چند قطره از محلول رقیق شناساگر کافی می‌باشد. شناساگرهای اسید –

 

باز را معمولا به صورت HIn نشان می‌دهند.

 

 

شناساگرها ماده ای رنگی است که معمولا از مواد گیاهی گرفته می‌شوند و می‌توانند به

 

شکل اسیدی یا بازی باشند . شناساگرها برای شناسایی اسیدها و بازها به ما کمک می‌

 

کنند.

 

 

 

 

برای تعیین نقطه پایان در حین تیتر کردن از ترکیبات شیمیایی مشخص استفاده می‌شود که

 

در نزدیکی نقطه تعادل در اثر تغییر غلظت مواد تیترشونده شروع به تغییر رنگ می‌کنند.

 

این ترکیبات ، مواد رنگی شناساگر می‌باشند. به عبارتی دیگر ، شناساگرها ماده ای رنگی

 

هستند که رنگ آنها در محیط اسیدی و قلیایی با هم تفاوت دارد.

 

 

 

کاربرد شناساگرها

 

 

یکی از ساده ترین راه تخمین کمی PH ، استفاده از یک شناساگر است. با افزودن مقدار کمی

 

از یک شناساگر به یک محلول ، تشخیص اسیدی یا بازی بودن آن ممکن می‌شود. در صورت

 

مشخص بودن PH، تغییر شناساگر از یک شکل به شکل دیگر ، با توجه به رنگ مشاهده شده ،

 

می‌توان تعیین کرد که PH محلول کم‌تر یا بیشتر از این مقدار است. شیمیدان‌ها از این گونه

 

مواد برای شناسایی اسیدها و بازها کمک می‌گیرند.

 

 

شناساگرهای زیادی وجود دارد که معروفترین آنها لیتموس (تورنسل) است که در محیط اسیدی ،

 

قرمز ، در محیط بازی ، آبی و در حدود خنثی بنفش رنگ است. تغییر رنگ آن در نزدیکی PH برابر

 

۷ رخ می‌دهد. در هر حال تغییر رنگ ناگهانی نیست.

 

فنل فتالئین ، معرف دیگری است که بیشتر برای بازها قابل استفاده است. این ماده جامدی

 

سفید رنگ است که در آزمایشگاه محلول الکلی آن را بکار می‌برند. این محلول در محیط اسیدی

 

رنگ و در محیط قلیایی رقیق ارغوانی است.

 

می‌توان از آب کلم سرخ یا انواع گلهای سرخ مثل شقایق و رز سرخ نیز به‌عنوان یک شناساگر

 

اسید و باز استفاده کرد. از آمیختن شناساگرهای مختلف با یکدیگر نوار کاغذی بدست می‌آید

 

که با یک مقیاس رنگ مقایسه‌ای همراه است و برای اندازه گیری‌های تقریبی PH بطور گسترده

 

کاربرد دارد.

 

 

 

انواع شناساگرها

 

 

دو نوع شناساگر داخلی و خارجی را معرفی می‌کنیم:

 

۱) شناساگر داخلی

 

 

اگر به محلول تیتر شونده ، چند قطره از یک شناساگر افزوده شود و پس از پایان عمل تغییر

 

رنگ در محلول ایجاد شود، چنین شناساگری را شناساگر داخلی یا درونی نامند.

 

 

 

۲) شناساگر خارجی

 

 

در برخی حالات قبل از آن که نقطه پایان به ظهور برسد، بین شناساگر و محلول تیتر شونده

 

یک واکنش صورت می‌گیرد و در این حالت نقطه پایان بسیار سریع پدیدار می‌شود، مثل تیتر

 

کردن فسفات با استات اورانیل در حضور شناساگر فروسیانور پتاسیم ، فروسیانور پتاسیم

 

با یونهای اورانیل قبل از رسیدن به نقطه پایان واکنش می‌دهد.

 

برای بدست آوردن نتیجه صحیح و خوب باید به دفعات لازم چند قطره از محلول بالای رسوب

 

( یا محلولی که پس از صاف کردن رسوب بدست می‌آید ) را در فاصله زمانهای مساوی ، روی

 

یک قطعه کاغذ صافی با شناساگر سیانور پتاسیم آزمایش کرد. چنین شناساگری ، شناساگر

 

خارجی نامیده می‌شود.

 

 

شناساگرهای آزاد

 

اکثر شناساگرهای آزاد با افزایش قدرت بازی ، یک تغییر رنگ از قرمز زرد از خودشان گستره

 

انتقال آنها عموما در قسمت اسیدی است.

 

نمونه‌هایی که بیشترین برخورد را با آنها داریم عبارتند از نارنجی مبیل و قرمز متیل(متیل اورانژ).

 

 

 

 

متغییرهای موثر بر رفتار شناساگرها

 

فاصله‌ای از PH که در آن یک شناساگر معین تغییر رنگ می‌دهد با دما ، قدرت یونی محیط ،

 

حضور حلال‌های آلی و حضور ذرات کلوئیدی تغییر می‌کند. بعضی از این عوامل ، بخصوص دو

 

مورد آخر ، می‌توانند موجب جابجایی این فاصله به اندازه یک واحد PH یا بیشتر شوند.

 

 

اهمیت استفاده از شناساگر مناسب در تیتراسیون

 

با استفاده از انواع شناساگر ، می‌توان PH یک محلول را تعیین کرد. برای این کار لازم است

 

محدوده PH تغییر رنگ شناساگر را بدانیم. در تیتراسیونهای اسید و باز هم لازم است که PKa

 

شناساگر مورد استفاده به PH محلول مورد نظر نزدیک باشد، در غیر اینصورت آزمایش همراه

 

با خطا خواهد بود. اگر شناساگر قبل از نقطه هم‌ارزی تغییر رنگ دهد، حجم نقطه پایان کمتر

 

از نقطه هم‌ارزی (خنثی شدن اسید یا باز) است و اگر شناساگر بعد از نقطه هم ارزی تغییر

 

رنگ دهد، حجم نقطه پایان بیشتر از نقطه هم ارزی است.

 

 

در برخی از موارد مخلوطی از دو یا چند شناساگر در یک تیتراسیون مصرف می‌شود تا تغییر

 

رنگ مشخصی در نقطه پایان رخ دهد.

 

بعنوان مثال می‌توان متیلن آبی را با متیلن قرمز مخلوط کرده و یک شناساگر مخلوط بوجود آورد

 

که در PH حدود ۵٫۴ از بنفش به سبز تغییر رنگ می‌دهد.

 

در این مورد ، متیلن آبی حین تیتراسیون بدون تغییر رنگ می‌ماند. اما متیلن قرمز در PHهای ‌

 

کمتر از حدود ۵٫۴ قرمز و در PHهای بیشتر از حدود ۵٫۴ زرد می‌باشد.

 

در PHهای ‌کمتر ، قرمز و آبی ترکیب شده و رنگ بنفش ایجاد می‌کنند و در PHهای بیشتر ،

 

زرد و آبی ترکیب شده و رنگ سبز ایجاد می‌کنند. دیدن تغییر رنگ بنفش به سبز ، آسانتر از

 

تشخیص تغییر رنگ قرمز به زرد در شناساگر متیلن سرخ تنهاشت.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...