رفتن به مطلب

آموزش گام به گام تا یادگیری ترمینال لینوکس


The Developer

ارسال های توصیه شده

ترمینال رو غول می دونین ؟‌ براتون قابل فهم نیست ؟‌ براتون گنگه و ازش بدتون میاد ؟‌

 

 

وحشت نکنید !‌ ترمینال لینوکس به این دشواریها نیست ! به زودی و با آموزش های کوتاه گام به گام تا یادگیری ترمینال لینوکس یک حرفه ای خواهید شد و از دستورات ترمینال لذت خواهید برد‌!

 

 

تنها جیزی که همیشه من رو اذیت می کرد ترمینال لینوکس بود و یکی از مهمترین دلایل انتخاب توزیع اوبونتو وتغییر ندادنش هم سادگی کار با اون و کم بودن دستوراتش بود .

 

 

دستورات اوبونتو همه جا بود و کافی بود اونها رو کپی کنم و …..

 

 

اما الان عاشق ترمینال لینوکس هستم ! لذت تایپ یک دستور ( مثل یک کاربر حرفه ای که توی فیلم ها نشون میده , یک هکر ) البته این فقط یک احساسه که وقتی دستوری رو تایپ می کنیم به آدم دست مید ه ولی لذت اصلی در فهمیدن و درک دستورات ترمینال لینوکسه !

 

 

پیش نیاز های این مطلب آموزشی : آشنایی با روشن کردن اوبونتو !

 

در این تاپیک آموزش چند دستور ترمینال برای لینوکس ( برای بیشتر لینوکس ها کاربرد داره ولی کار ما با اوبونتو و لینوکس مینت و در کل توزیع های دبینه ) قرار خواهد گرفت

 

منبع آموزش ها: لینوکس سیزن

لینک به دیدگاه

برای شروع چند نکته در مورد ترمینال !

 

 

کلید های میانبر Alt+Ctrl+T ترمینال رو باز می کنه .

 

 

سعی می کنیم برای دستورات با کاربر معمولی $~ در ترمینال کار کنیم و نه کاربر ریشه # , تا اگر خرابکاری کردیم به روت یا ریشه آسیب نزده باشیم و فقط کاربر خودمون رو خراب کنیم , اما دستورات زیر مشکلی به وجود نمیارن و با خیال راحت امتحان کنین .

 

 

و اما دستورات:

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

خروجی دستور بالا :

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

خروجی دستور id نشان می دهد که نام کاربری edelwiess , که دارای عضویت در گروه های edelwiess , adm , disk , cdrom , audio و … است.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

خروجی دستور بالا :

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

این دستور همون کیه مشهور خودمونه ! همانطور که می بینید نشون میده که الان کاربر edelwiess داره با سیستم کار می کنه و ساعت و تاریخ ورودش رو هم در جلوی اون ذکر کرده .یاد آوری می کنم که لینوکس یک سیستم عامل multi user به شمار میره و در یک لحظه چند کاربر می تونن از اون استفاده کنن که با دستور بالا میشه همه ی اونها رو دید .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

دستور pwd برای نمایش دایرکتوری جاری استفاده میشه که در زیر دستور خروجی اون رو می بینید .

 

 

واگر وارد یک دایرکتوری دیگه شدین و قصد برگشت به دایرکتوری home رو داشتین دستور cd رو در ترمینال وارد کنید :

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

ولی درون دایرکتوری جاری ( که الان واسه من home هسته ) چی میگذره و چی هست ؟‌

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

دستور ls به ما محتویات دایرکتوی جاری رو نشون میده .

 

 

اگر در آخر دستور ls مسیر دایرکتوری مورد نظرمون رو وارد کنیم می تونیم محتویات اون رو ببینیم :‌

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

مثلا در مثال بالا دستور ls /var محتویات دایرکتوری یا مسیر ( پوشه ی ) file system / var رو نشون میده که زیر مجموعه هایی همچون backup , cashe , crash , game و … داره.

 

 

حالا میام آخر دستور ls یک l اضافه می کنم :

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

همانطور که می بینید اضافه کردن l جزییات بیشتری رو به ما نشون میده , که دایرکتوری های جاری رو با یک . و دایرکتوری والد با .. دو نقطه مشخص شده اندو در ادامه فضا و تاریخ ساخت دایرکتوری رو می بینیم.

 

 

و اگر a رو به آخر l اضافه کنیم :

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

کمک می کنه تا جزییات بیشتری از دایرکتوری رو ببنیم .

 

 

و در آخر دستور

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

در زیر دستورات و کاربرد هر کدوم رو می نویسم و مثال براشون میارم.

 

 

cd: این دستور مسیر جاری رو به مسیری که تعیین می کنین تغییر میده. ( مسیر جاری = مسیر و دایرکتوری که الان توی اون هستیم )

 

 

pwd : این دستور مسیر و دایرکتوری جاری رو نشون میده.

 

 

mkdir : با کمک این دستور یک دایرکتوری جدید میسازیم.

 

 

chmod : این دستور برای تغییرمجوز های فایل و دایرکتوری به کار میره ( File Permissions )

 

 

ls : این دستور محتویات یک دایرکتوری یا مسیر رو چاپ می کنه.

 

 

 

یک پنجره ی ترمینال باز کنین تا بریم سراغ چند مثال :

 

 

برای حرکت به دایرکتوری خانگی از هرجا کافیه دستور cd رو تایپ کنیم .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای حصول اطمینان از قرارگیری در دایرکتوری خانگی خود دستور pwd رو تایپ می کنیم تا مسیر دایرکتوری جاری رو که با cd تنظیمک کردیم رو ببینیم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

حالا با ساتفاده از دستور mkdir یک دایرکتوری جدیدبه نام test توی دایرکتوری خانگی ایجاد می کنیم :

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای این که دایرکتوری جدید رو به صورت Hidden یا مخفی بسازیم کافیه قبل از نام دایرکتوری جدید یک نقطه بذاریم , مثلا می خوام یک دایرکتوری مخفی با نام hossein توی دایرکتوری خانگی بسازم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

جزییات و مجوز های فایل تولید شده رو با استنفاده از دستور ls میبینیم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

عبارت drwxrwxr-x نشان دهنده ی مجوزاین دایرکتوریه که بعدا درباره اون صحبت می کنیم . همانطور که می بینین test یک دایرکتوری است که مالک اون کاربری به نام edelwiess است که به گروه edelwiess تعلق داره و آخرین بار در ۳۱ may در ساعت ۰۹:۰۶ دقیقه تغییر کرده.

 

 

تصور کنید می خواهیم مجوز های این فایل رو طوری تنظیم کنیم که افراد دیگه ای که از این کامپیوتر استفاده می کنن ( user های دیگه ) نتونن محتویات دایرکتوری test رو ببینن و استفاده کنن. ( در این مورد در درس های بعد کاملا توضیح خواهم داد ) حالا از دستور chmod برای این کار استفاده می کنیم .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

حالا اگر دوباره دستور ls رو به کار بگیریم می بینیم که مجوزهای فایل test به این عبارت تغییر کردن ——drwx

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

حالا با استفاده از دستور cd وارد دایرکتوری test میشیم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای اطمینان دستور pwd رو تایپ می کنیم

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

اگر خواستیم وارد یک دایرکتوری دیگه بشیم کافیه از دستور cd استفاده کنیم. مثلا من می خوام به داخل پوشه ی picture دایرکتوری خانگی خودم برم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

حالا چک کنین که پوشه ی test توی دایرکتوی home شما وجود داره یا نه !

 

 

تمرین :

دایرکتوری به نام اسم کوچک خودتون تولید کنین و پوشه هایی به نام های ۴ تا از دوستانتون در اون بسازین و به دایرکتوری خودتون مجوز ۷۰۰ رو بدین تا کسی نتونه وارد دایرکتوریتون بشه.

لینک به دیدگاه

آشنایی با ساختار فایل لینوکس

 

 

در ادامه :‌

 

 

آشنایی با مجوزهای فایل ها ( File Permissions )

 

 

آشنایی با چند دستور مهم برای مجوز های فایل

 

 

بعد از مدتی که با لینوکس کارکردین پیغام هایی مثل Permission Denied رو خواهید دید که نشان دهنده ی دسترسی نداشتن شما به دایرکتوری مورد نظر است .

 

 

مجوزهای فایل در لینوکس برای جلوگیری دسترسی کاربران به بعضی اطلاعات فایل سیستم و اطلاعات کاربران دیگر ایجاد شده اتد و برای این به هر فایل ۹ بیت اضافه شده است که معرف چگونگی دسترسی شما و کاربران دیگر به آن فایل است.

 

 

این بیت ها به صورت rwxrwxrwx نمایش داده میشه که ۳ بیت اول تعیین کننده ی دسترسی مالک فایل , ۳ بیت دوم برای گروه مالک و ۳ بیت بعدی برای تعیین نحوه ی دسترسی دیگران است .

 

 

r نشان دهنده ی خواندن

 

w نشان دهنده ی نوشتن

 

x نشان دهنده ی اجازه اجرا

 

 

و در صورتی که به جای این ۳ حرف علامت دش - نشان داده شود به این معنی است که این مجوز غیر فعال است .

 

 

برای نمایش مجوز های هر فایل یا دایرکتوری می توانید از دستور ls-ld استفاده کنید , به عنوان مثال :‌

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

دستور اول فایل test را می سازد و دستور دوم مجوز های فایل ساخته شده را نشان می دهد.

 

 

دقت کنید که مجوز های دسترسی با حرف d شروع شده که نشان دهنده ی این است که فایل test یک دایرکتوری است .

 

 

مالک دایرکتوری اجازه ی خواندن , نوشتن و اجرا را دارد یعنی تنها مالک می تواند فایلی را به این دایرکتوری اضافه کند , پاک کند و تغییر بدهد و بقیه کاربران فقط اجازه ی خواندن و اجرا دارند.

 

 

در صورتی که مالک یک فایل باشید می توانید مجوز های آن را مطابق نیاز خودتان تنظیم کنید.

 

 

این کار به وسیله ی دستور chmod انجام می شود و برای هر یک از مجوز های خواندن , نوشتن و اجرا عددی در نظر گرفته شده است

 

 

خواندن = ۴

 

نوشتن = ۲

 

اجرا = ۱

 

 

بنابر این برای این که تمام مجوز ها را به خوتان بدهید مقدار ۳ بیت نخست باید ۷ تعیین شود یعنی:

 

 

۴+۲+۱ = ۷

 

 

و برای سایرین نیز می توانید بنا به نیازشان مجوز تعیین کنید که مجوز ها بین اعداد ۷ دسترسی کامل و ۰ بدون دسترسی تعیین می شوند.

 

 

در زیر چند مورد مهم از مجوز ها ذکر شده است

 

 

chmod 777 files = rwxrwxrwx

 

chmod 755 files = rwxr-xr-x

 

–chmod 644 files = rw-r–r

 

chmod 000 files = ———

 

 

برای مثال می خواهیم فایل test برای کاربران دیگر غیر قابل دسترسی باشد

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

در صورتی که یک فایل ایجاد می کنید مجوز پیش فرض آن ۶۴۴ خواهد بود و در مورد دایرکتوری این مجوز ۷۵۵ است

 

 

این مقادیر پیش گزیده توسط دستور umask تعیین می شود و برای نمایش مقدار دستور زیر را تایپ کنید

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

کافی است اعدادی که در دستور مشاهده می کنید از ۷ کم کنید , با این کار مقدار پیش فرض را برای دایرکتوری مشاهده خواهید کرد. در مورد فایل ها باید این اعداد را از ۶ کم کنید , زیرا در مورد فایل ها به طور پیش فرض مجوز اجرا با مقدار ۱ غیر فعال است.

 

 

برای تغییر تعداد زیادی از فایل ها در یک زمان باید از گزینه ی R دستور chmod استفاده کنید.

 

 

این امکان وجود دارد که با یک فرمان مجوز های تمام فایل ها و دایرکتوری ها ی درون یک ساختار دایرکتوری را تغییر دهید

 

 

برای مثال برای تغییر مجوز های تمام فایل ها و دایرکتوری های موجود در مسیر test می توانید دستور زیر را تایپ کنید

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

تمرین

فایلی به نام linux در دایرکتوری خانگی تولید کنید و داخل آن فایل های ubuntu و debian را بسازید به فایل ubuntu مجوز خواندن و به فایل debian مجوز خواندن و نوشتن بدهید.

لینک به دیدگاه

در درس های گذشته مفاهیمی از کار با ترمینال رو گفتیم و حالا می خواهیم کاربرد اونها رو بهتر درک کنیم و از اونها استفاده کنیم .

 

با فرمان های دایرکتوری شروع می کنیم.

 

 

دستور ls :‌ این دستور محتویات دایرکتوری جاری ( دایرکتوری که الان در آن هستیم ) را نمایش می دهد .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

در مثال بالا در حال حاضر ما در دایرکتوری user edelwiess قرار داریم و محتویات فایل های اون رو میبینیم.

 

 

دستور l : جزییات محتویات یک دایرکتوری رو نمایش میده.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

درمثال بالا تاریخ و فایل permission نیز ذکر شده است. (در درس های قبل آموزش ترمینال لینوکس درمورد مجوز های فایل یا همون فایل permission گفته بودیم )

 

 

دستور a : تمامی محتویات یک دایرکتوی و حتی فایل های مخفی رو هم نمایش میده ( all )

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

دستور اول فایل های مخفی رو نمایش میده و دستور دوم هم فایل های مخفی و هم جزییات اونها رو نمایش میده.

 

 

 

 

دستور cd : با این دستور می توان از یک دایرکتوری به دایرکتوی دیگر حرکت کرد.

 

 

فرض کنید می خواهیم وارد دایرکتوی usr/ شویم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

دستور ..cd : به دایرکتوی ما فبل از دایرکتوری جاری میرویم .

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

و هر کجا که گیر کردین یا نیاز به اطلاعات بیشتری در مورد دستور نیاز داشتین کافیه که قبل از دستور بنویسین help .

 

 

مثلا :‌

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

دستور pwd : دایرکتوری فعلی رو نمایش میده . ( دایرکتوی که الان در اون هستیم )

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

می خوام برم به دایرکتوی var/cache/apt

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

حالا می خوام چک کنم به مسیر بالا رفتم یا نه

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

چند نکته :‌

 

 

اگر نیاز شد به دایرکتوی اصلی یا همون home برگردیم کافیه که یک بار بنویسیم cd

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

جالا به دایرکتوری / برگردیم و وارد دایرکتوری lost+found بشیم.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

همانطور که میبینید نوشتن lost+found زمان گیره و میشه به سادگی نوشت los و دکمه ی تب ( Tab ) رو فشار دهیم تا به صورت خودکار بقیه ی متن lost+found نوشته بشه !

 

 

بعد از وارد کردن دستور بالا با پیغام Permission denied مواجه می شویم چون اجازه دسترسی کاربر ریشه رو نیاز داریم.

 

موفق باشید :icon_gol:

لینک به دیدگاه

در این درس یک تمرین برای یادگیری بهتر ترمینال خواهیم داشت و با برخی ترفند های کوچیک و دستورات جدید آشنا خواهید شد ….

 

 

۱ )‌ ترمینال رو باز کنید ( Alt+Ctrl+T)

 

 

۲ ) یک دایرکتوری خالی به نام test ایجاد کنید . ( جزییات این کار در درس های قبل آموزش داده شده است )

 

 

۳ ) با دستور cd به داخل دایرکتوری test بروید .

 

 

۴ ) با دستور touch سه دایرکتوری خالی با نام های one , two , three ایجاد کنید.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

۵ ) دستور ls -l t را تایپ کنید و اینتر را نزنید و چند بار کلید tab را فشار دهید .در این حالت تنها دو فایل two و three را نمایش می دهد چون در دایرکتوری test تنها دو فایل با حرف t ساخته شده است !

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

۶ )در ادامه ی دستور ls -l t حرف h را اضافه کنید و باز هم اینتر را نزنید و کلید tab را فشار دهید و بعد از کامل شدن نام three اینتر ررا بزنید تا جزییات فایل three را ببینید.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

۷ ) دکمه ی up arrow ( فلش سر بالا ) را از روی کیبورد یک بار بزنید تا دستور ماقبل را ببینید .

 

 

۸ ) کلید های میانبر Ctrl+A را فشار دهید تا مکان نما به اول سطر برود.

 

 

۹ ) کلید right arrow ( فلش سمت راست ) را یک باز بزنید و تایپ کنید es ( بدون زدن اینتر ) و حالا دستور شما باید به less -l three تغییر کرده باشد.

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

۱۰ ) کلید right arrow ( فلش سمت راست ) را یک بار فشار دهید وسه بار دکمه ی Delet را بزنید .با این کار دستور به less three تغییر پیدا می کند . بعد از فشار دادن اینتر محتوایی نمایش داده نخواهد شد چون فایل three خالی است .

 

 

۱۱ ) با زدن کلید Q از صفحه ی less خارج شوید.

 

 

دستور less یکی از پر کاربردترین دستورات لینوکس به شمار میرود و در درس های بعدی آموزش های بیشتری از کاربردهای این دسستور خواهیم داشت . برای دیدن کاربردهای این دستور تایپ کنید :

 

 

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...