شركت‌های نرم‌افزاری و حلقه گمشده r&d

[ماتینا 4,434]

مهم‌ترین عامل موفقیت شركت‌های نرم‌افزاری، ایجاد حس خودباوری و صرف كردن فعل خواستن و تحمل مشكلات طاقت فرسای تولید دانش به ویژه در سالیان ابتدایی شروع به كار با انتظار حداقل یاری از سوی دیگران می‌باشد.

 

مهم‌ترین عامل موفقیت شركت‌های نرم‌افزاری، ایجاد حس خودباوری و صرف كردن فعل خواستن و تحمل مشكلات طاقت فرسای تولید دانش به ویژه در سالیان ابتدایی شروع به كار با انتظار حداقل یاری از سوی دیگران می‌باشد.

● شركت‌های نرم‌افزاری و حلقه گمشده R&D

طی هفته‌های گذشته شاهد برگزاری هفته پژوهش در كشور بودیم. هم‌چنین قبل از آن نیز و در نخستین روزهای آذرماه اعطای جوایز و تقدیرنامه‌های مربوط به بهترین محصولات R&D (تحقیق و توسعه) و بهترین واحدهای R&D سال كشور در سال اجلاس سران توسط دولت صورت پذیرفت.

خوشبختانه شركت‌های نرم‌افزاری همچون سال‌های گذشته دارای نمایندگانی در میان برگزیدگان بودند و البته نكته قابل توجه تكراری بودن اسامی ایشان طی چند سال گذشته می باشد كه نشان از كم تحركی سایر شركت‌های نرم‌افزاری در این مقوله دارد.

صنعت نرم‌افزار با توجه به ماهیت وجودی خویش متكی بر علم و دانش و از صنایع دانش محور می‌باشد. در كشورهای توسعه یافته تا حدود ۳% از تولید ناخالص ملی هر كشور صرف تحقیق و پژوهش می‌گردد كه در این بین قسمت عمده‌ای از آن صرف صنایع دانش محور نظیر نرم‌افزار می‌گردد. با نگاه اجمالی به جهان امروزی به ارزش افزوده صنایع دانایی محور و نرم‌افزاری در مقایسه با صنایع سخت‌افزاری پی‌می‌بریم و اینكه كشورهای پیشرفته چگونه در این زمینه سرمایه‌گذاری كرده و در تولید علم می‌كوشند.

حال باید دید كه جایگاه R&D در ایران به صورت عام و در صنعت نرم‌افزار به صورت خاص كجاست؟

با نگاهی سطحی به لیست محصولاتی كه در شورای عالی انفورماتیك ثبت گردیده‌اند، به عنوان جامعه آماری تولیدات نرم‌افزاری كشور، ملاحظه می‌شود كه حجم عمده‌ای از محصولات نرم‌افزاری در كشور در خوشه‌های مشخص و به ویژه نرم‌افزارهای مالی، و اتوماسیون اداری بوده و البته نرم‌افزارهای آموزشی و فرهنگی نیز در این بین تعداد زیادی به خود اختصاص داده‌اند.

این امر بر موارد زیر دلالت دارد:

۱) شركت‌های ایرانی اغلب به تولید محصولاتی می‌پردازند كه در بازار وجود داشته باشد و تولید ایده‌های نو انگشت‌شمار هستند. از مشكلات این امر می‌توان محدودیت بازار و در نتیجه اشباع آن و پایین آمدن قیمت محصولات و ضرر شركت‌های نرم‌افزاری اشاره نمود. از سوی دیگر با توجه به بومی بودن اغلب این محصولات، وجود هزاران مشابه خارجی با كیفیت بالاتر و قیمت پایین‌تر این محصولات از امكان حضور در بازارهای بین‌المللی نیز برخوردار نیستند و البته به نظر نگارنده مهم‌ترین ضرر این جریان، درگیر كردن عمر و استعداد جوان‌های تازه به این عرصه آمده دراین بازار محدود و در نهایت هدر رفتن عمر ایشان و عدم نفع مالی و در نهایت سرخوردگی ایشان می‌باشد.

۲) بسیاری از شركت‌ها درانتظار تعریف پروژه از سوی كارفرمایان می باشند. تولید نرم‌افزارهای سفارش مشتری همواره مورد توجه شركت‌های نرم‌افزاری قرار داشته و البته از مهم‌ترین محورهای بازار این صنعت محسوب می‌گردد ولیكن به ویژه در ایران موارد زیر تهدید كننده شركت‌های فعال در این شاخه خواهند بود:

- بازار ایران، بازاری به شدت دولتی می‌باشد و به عبارتی شركت‌ها باید منتظر دولت باشند تا پروژه‌های خود را تعریف و اعتبار لازم را اختصاص دهد كه همانگونه كه همه ما ایرانیان نیك می‌دانیم سیاست‌های دولت معمولا وابسته به فرد و مدیریت افراد بوده و از پایداری و ثبات لازم برخوردار نیست و از سوی دیگر عدم پرداخت به موقع اعتبار پروژه ها تاكنون بسیاری از شركت‌های ما را نابود كرده است.

به عقیده نگارنده، تنها راه غلبه بر وضعیت موجود و حتی پیشرفت و گسترش بازار و در پی آن حضور موثر دربازارهای جهانی، تقویت واحدهای تحقیق و توسعه (R&D) در كنار فعالیت‌های موجود می باشد. مطالعه بازار، بررسی روند رشد صنعت نرم‌افزار جهان، پرورش ایده‌ها و در كنار آن افزایش بنیه علمی، شركت‌های نرم‌افزاری را مسلح به داشتن قدرت انعطاف پذیری و چابكی در مقابله با مشكلات و حركت به سوی هدف سازمان و پیشرفت می نماید.

محصولات جدید، بازارهای جدید داخلی و خارجی را به روی شركت‌های نرم‌افزاری خواهند گشود و وابستگی ایشان به پروژه‌های دولتی و دنباله‌روی از سایر محصولات و اشباع بازار موجود را به حداقل خواهند رساند.

دراین بین نقش دولت به عنوان بسترساز بسیار موثر می باشد. به عقیده نویسنده دولت با فراهم آوردن بستر لازم برای شركت‌های نرم‌افزاری و پوشش منطقی برخی ریسك‌های شركت‌های جوان و یا در حال رشد در واقع فرصت رشد بیشتری را در اختیارایشان قرار خواهد داد. از محورهای اصلی حمایت دولت در این زمینه می‌توان به موارد زیر اشاره نمود:

- حمایت (البته با ضمانت‌های اجرایی لازم) ازحق مالكیت معنوی و Copy Right جهت حفظ ارزش حقوق مادی و معنوی و پس از آن دانش تولید شده

- معافیت كامل فعالیت‌های R&D از هر گونه عوارض و مالیات ، بیمه و هر گونه هزینه‌های سربار دیگر

- دراختیار قرار دادن مكان فعالیت، آزمایشگاه، تجهیزات، اینترنت پرسرعت، كتابخانه ها و... در اختیار شركت‌ها

- فراهم آوردن امكان عرضه و ارائه محصولات R&D شركت‌های نرم‌افزاری در نمایشگاه معتبر تخصصی داخلی و بین‌المللی

- پوشش بخشی از هزینه‌های R&D در قالب كمك‌های بلاعوض و وام‌های بسیار كم بهره و طولانی مدت

- حمایت از تشكیل صندوق‌های سرمایه‌گذار خطر پذیر (Venture Capitalist)

- ایجاد امكان ارتباط بیشتر صنعت و دانشگاه

- تقویت و توجه بیشتر به پارك‌های فناوری اطلاعات كشور

- توجه بیشتر به رشته‌های فاوا در دانشگاه‌ها و تعریف پروژه‌های تحقیقی/كاربردی در دانشكده‌های نرم‌افزار كشور

هر چند در بسیاری ازموارد فوق درقانون و بودجه دولت مواردی پیش‌بینی شده، و لیكن تقاضای این صنعت اجرای عملی قانون و حمایت واقعی و ملموس در این زمینه می‌باشد و البته در این میان، مهم‌ترین عامل موفقیت شركت‌های نرم‌افزاری ایجاد حس خودباوری و صرف كردن فعل خواستن و تحمل مشكلات طاقت فرسای تولید دانش به ویژه در سالیان ابتدایی شروع به كار با انتظار حداقل یاری از سوی دیگران می‌باشد.