رفتن به مطلب

معماری منظر چیست؟


Mohammad Aref

ارسال های توصیه شده

معماری منظر رشته ای است که از لحاظ آموزش آکادمیک در کشور ما عمر کوتاهی دارد و هنوز جایگاه واقعی خود را در فرهنگ عمومی و جامعه حرفه ای به دست نیاورده است. علت این امر را می توان در عدم ارائه تعریفی جامع از آن برای عموم، مشخص نبودن حوزه فعالیت آن و تداخل رشته های وابسته جستجو کرد.

این نوشتار با هدف معرفی رشته معماری منظر، جایگاه حرفه ای و حوزه نفوذ آن ارائه می شود و می کوشد تا در نهایت به یک تعریف مشخص و کامل از آن دست یابد.

معماری منظر شاخه ای از معماری است که با سازماندهی زمین و ساختمان ها برای استفاده و بهره مندی انسان سروکار دارد و به فضای بیرونی- چه از دیدگاه محیط زیست و طبیعت، چه از دیدگاه رابطه آن با زندگی انسان و چه از دیدگاه هنر و زیبایی شناسی- می پردازد. این دانش سعی در درک ارزش ها و زیبایی های طبیعت و سرزمین ها و تفاوت ها و قابلیت های محیط دارد تا در قالب طرح و نگرشی نو، راهکارهای استفاده بهینه از آن و چگونگی تجدید حیات محیط را در مقیاس خرد و کلان جستجو کند.

این تخصص یک تخصص بین رشته ای است که ریاضیات، علوم، مهندسی، هنر، تکنولوژی، علوم اجتماعی، سیاست و فلسفه را شامل می شود. فعالیت یک معمار منظر می تواند از طراحی پارک ملی تا طراحی فضای باز برای شرکت های تجاری بزرگ، از طراحی یک محوطه مسکونی تا طراحی زیرساخت های شهری و مدیریت زمین های بکر و احیاء اراضی مخدوش شده مثل معادن یا محوطه های دفن زباله را در برگیرد. معمار منظر بر روی انواع ساختارها و فضاهای بیرونی اعم از کوچک و بزرگ، روستایی و شهری با مصالح نرم و سخت و مسائل هیدرولوژیکی و اکولوژیکی متفاوت فعالیت می کند.

 

حوزه فعالیت معمار منظر را می توان در حیطه های زیر خلاصه کرد:

- برنامه ریزی برای توسعه های جدید از لحاظ فرم و مقیاس

- طراحی منظر خیابان ها و زیر ساخت های عمومی شهری

- طراحی محوطه برای مدارس، دانشگاه ها، بیمارستان ها، هتل ها و ...

- طراحی پارک های عمومی، پارک های موضوعی و فضاهای ورزشی

- طراحی محوطه های مسکونی، شهرک های تجاری و صنعتی

- برنامه ریزی برای ساخت بزرگراه ها، ساختارهای حمل و نقل، پل ها و تونل ها

- طراحی فضاهای شهری، میدان ها و پیاده راه ها

- طراحی منظر راه ها

- سازماندهی بازسازی های شهری

- ساماندهی مناظر طبیعی، تاریخی و توریستی

- حفاظت از باغ های تاریخی

- برنامه ریزی ساخت مخازن، سدها، نیروگاه ها و صنایع بزرگ

- ارزیابی محیط و منظر، ارائه طرح برای مدیریت سرزمین و آمایش آن

 

در یک جمع بندی کلی می توان گفت که معماری منظر؛ هنر و علم تحلیل، برنامه ریزی، طراحی، مدیریت، محافظت و ترمیم زمین است. طراحی منظر و محیط، فرآیند آگاهانه سازماندهی، برنامه ریزی و ایجاد تغییرات فیزیکی در محیط و منظر است. این فرآیند شامل سازماندهی فیزیکی محیط و منظر و طراحی مکان هاست.

نقش اجتماعی معماری منظر؛ افزایش کیفیت زندگی، کاهش تنش و توجه به سلامت و رفاه انسان و بوم است و در این راستا دو مفهوم "پایداری" و "مکان" را مطرح می سازد که اولی به توانایی محیط و منظر برای زنده ماندن، جلوگیری از نابودی محیط و منظر و کاهش کیفیت منابع و دومی به توانایی یک فضا برای برانگیختن تصاویر ذهنی مطلوب و به خاطر سپردن آنها در دوره های طولانی زمان اطلاق می شود.

 

منابع:

- خراسانی زاده، محسن. 1382. مباحثی درباره شناخت معماری منظر. مجله معماری ایران، شماره 13+12، بهار و تابستان.

- ماتلاک، جان. 1379. آشنایی با طراحی منظر و محیط. سازمان پارک ها و فضای سبز شهرداری تهران. تهران.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

 

عطیه غفوری ( دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه شهید بهشتی )

 

لینک به دیدگاه
  • 11 ماه بعد...

معماري منظر, هنر و دانشي جديد است كه به ساماندهي فضاهاي بيروني و باز مي پردازد. شكل گيري و تكامل اين رشته مبتني بر دو مؤلفه اساسي است : اوقات فراغت و طبيعت. در تعريف مفاهيم اساسي اين رشته، منظر موجودي پويا و نسبي خوانده مي شود كه در تعامل دائمي جامعه و طبيعت شكل مي گيرد. بدين ترتيب، منظر موجودي با قابليت هاي فرهنگي خواهد بود كه اهداف سه گانه زيباشناسانه، فرهنگي و عملكردي را هم زمان پي مي گيرد. ادراك منظر فرآيندي مبتني بر حس است كه بدون واسطه صورت مي گيرد. با توجه به فقدان منابع نظري كافي در اين رشته و اهميت آن در دنياي امروز، گروه پژوهشي معماري منظر و محيط در نظر دارد از طريق انجام طرحهاي پژوهشي، انتشارمقالات، معرفي و نقد پروژه ها و انجام فعاليتهاي حرفه اي زمينه ساز تعريف صحيح و جامع اين رشته در ايران باشد. درعين حال سوابق ارزشمند جامعه ايران در توجه به محيط و طبيعت كه بوجود آوردنده باغ ايراني بوده است نيز متاع ناشناخته اي است كه بايست پرورده شده و به جهانيان عرضه گردد.

لینک به دیدگاه
  • 5 ماه بعد...

تاريخ معماري منظر

 

مقدمه:

معماري منظر هنر و دانشي جديد، نوپا و نا آشنا است که از تلفيق و آميزش علومي مختلف پديد آمده و با توجه به موفقيت آن در طراحي و توجه به فضاهاي محيطي و بيروني افراد و همچنين نياز به ايجاد حس زيبايي در فضاهاي شهري، در چند دهة اخير موفقيتي ويژه و ممتاز کسب کرده است.

اهداف اين رشته بر سه زمينه زيبايي شناسي، کارکردي و خواناسازي محيط بر اساس فرهنگ و هويت افراد و جامعه شناخته مي شود. (منصوري، 1383) بنابراين با توجه به اهميت آن از لحاظ هويت بخشي و زيبا سازي به محيط آدميان، مي توان ريشة آن را در قرن ها قبل جستجو کرد و براي شناخت و شناساندن هر چه بيشتر اين رشتة نو در ايران، لازم است که تاريخ آن را مورد مطالعه و پژوهش قرار داد.

 

تعریف معماری منظر:

معماري منظر هنر برنامه ريزي، طراحي، مديريت، نگهداري، احياگري زمين و طراحي دست ساخته هاي بشري است. حوزة اين حرفه در بر گيرندة حرفه ها و مباحثي چون معماري، طراحي سايت ها، توسعه حوزه هاي مسکوني، اصلاح و احياء محيط زيست، برنامه ريزي و طراحي شهري، طراحي پارک ها و مراکز تفريحي، طراحي منطقه اي و نگهداري از سايت هاي تاريخي مي باشد.

تاريخ معماري منظر با تاريخ باغباني مرتبط است ولي هم وسعت نيستند. در واقع هر دو هنري هستند که از ترکيب طراحي بر شکل زمين، آب، راه و ديگر عناصر به وجود مي آيند ولي طراحي باغ يا باغباني تنها با محيط هاي خصوصي چون (پارک ها، باغ ها و ...) سر و کار دارد و طراحي منظر با طراحي بر روي محيط هاي باز و وسيع مانند فضاهاي باز عمومي (ميادين شهري، پارک هاي شهري، راه هاي سبز و ...) سر و کار دارد.

 

تاریخ معماری منظر:

قرن ها پيش رومن ها از معماري منظر در مقياسي وسيع بهره برده بودند و هم اکنون در اين باب نوشته هاي ويتروويوس (vitruvius) و ديگر باقي مانده ها از لايه هاي شهرها، نشان و دليلي بر وجود معماري منظر در آن ايام است.

پس از قرون وسطي و چند قرن دشمني با طبيعت، مي توان گفت که منظر ياLandscape ابداعي تصويري بوده که از اواخر قرن 15 به وجود آمده است و به گفتة آلن راجر فيلسوف فرانسوي، آغاز کاربرد واژة منظر به عصر رنسانس باز مي گردد. (منصوري،1383) همانند ديگر هنرها، اين هنر نيز تا طراحي باغ ها در عصر رنسانس احياء نگرديده بود و شاهدهاي بارز اين ادعا، باغ ويلاهايي چون ويلادسته(villa dEste) و تيوولي(Tivoli) هستند. باغ هاي رنسانس در حدود قرن هاي 16 و 17 توسط کارهاي طراحي به نام لونوتره (Le Notre) توسعه يافت.

اولين کسي که دربارة "ساخت و ايجاد (making) منظر" نوشته است، جوزف اديسون(Joseph Addison) در سال 1712 بوده است. واژة "باغبان منظر (Landscape gardener)" توسط ويليام شنستون (William Shenston) براي اولين بار در سال 1754 به کار برده شد ولي اولين فرد حرفه اي که از اين عنوان استفاده کرد، هامفري رپتون(Humphry repton) در سال 1794 بود. واژة "معماري منظر (landscape architecture)" اولين بار توسط اسکاتمن گيلبرت لين ميژن(Scotman Gilbert Laing Meason) در عنوان کتاب وي به نام "معماري منظر نقاشان بزرگ ايتاليا" در سال 1828 در لندن به کار گرفته شد که در باب نوعي از معماري بود که وي در نقاشي مناظر کشف کرده بود. سپس اين واژه توسط لودن (Jc Loudon) و دونينگ (Aj Downing) به کار گرفته شد و براي اولين بار خطاب به حرفه اي به نام فردريک لو المستد(Fredrick Law Olmsted) در سال 1863 به کار رفت.

در قرن 18، انگلستان به عنوان قطبي از سبکي جديد در طراحي منظر شناخته شد و شخصيت هايي چون ويليام کنت(Willim Kent)، هامفري رپتون و مشهورترين آنها لانسلوت براون(Lancelot Brown) ، با قدرتي ويژه، پارک هاي بزرگ ملي انگليس را که داراي طبيعتي بکر و ناب بودند را دگرگون ساختند. امروزه خيلي از اين پارک ها باقي هستند.

بنابراين پيش از قرن 18 میلادی، طراحي چشم اندازها به شدت متکي بر هنر و نظرية آرمان گرايي بود و به طور مثال طبيعت را به صورت آرماني و کمال گراي آن تصور مي کردند ولي در اواخر قرن 18 میلادی، طبيعت معناي جهان طبيعي را به خود گرفت و در نتيجه تقليد از طبيعت براي شکل دادن به آن مسخره آميز گرديد. (رهبر بهبهاني، 1382)

در قرن 19 میلادی برنامه ريزي شهري مهم تر شده و در نيمة دوم قرن، شروع رسمي حرفة معماري منظر را مي توان به فردريک لا المستد نسب داد. وي نهضت پارک(park movement) را در آمريکا پايه گذاري کرد و يک سري از پروژه هاي پارک هايي را که تاکنون تأثير بسياري بر آموخته هاي معماري منظر داشته اند را به پايان رساند. نمونه هايي از آنها، پارک مرکزي نيويورک، پارک جستجو در بروکلين و ... مي باشند.

کاربرد کلمه معمار منظر بعد از بنيان گذاري جامعة معماران منظر آمريکا(ASLA) در سال 1899 و اتحادية بين المللي معماران منظر (IFLA) در سال 1948 شايع گرديد.

در ادامه، از آغاز قرن 20 میلادی، چشم انداز به عنوان مکاني که منتج از فرآيندها و عوامل شکل دهنده متفاوت است، مطرح شد و در اوائل دهة 1900 طبيعتي که المستد و ديگران زماني آن را در تقابل با شهر و به عنوان درماني براي نارسايي هاي شهري مي دانستند، به صورت يکي از اجزاي شهري در آينده و به عنوان جايگاهي براي شکل گيري ويژگي هاي شهري، چه آزاد و چه نظام يافته، مطرح شد. (موگروئر، 1380)

 

نتیجه:

بنابراين بايد بدانيم که زيبايي طبيعت بکر، همانند آنچه که امروز آن را مي شناسيم و تحسين مي کنيم، تا پيش از قرن 18 مطرح نبوده است. (منصوري، 1378) منظر با تعريف امروزين آن از قرن 18 میلادی و در پس رويکردهاي فرهنگي جامعه اروپائيان نهاده شده است و در واقع دستاوردي از انديشه هاي مدرن مي باشد. حال با توجه به رشد بيش از پيش صنعت و مدرنيته در شهرها و محيط هاي انساني و گذران بيش از دو سوم ساعات شبانه روز از عمر افراد در همين محيط هاي خارجي و بيروني، ضرورت رسيدگي به محيط زيست و کيفيت اين نوع فضاها مد نظر قرار مي گيرد که فرآيند اين ضرورت، شکل گيري شاخه هاي جديدي از علوم مختلف براي ساماندهي محيط و توجه به ابعاد گوناگون آن مي باشد.

بر اين اساس و اهداف کارکردي معماري منظر که توجه به خواناسازي يا شفاف سازي محيط براي کاربران و ايجاد محيطي آرام و شناخته براي مردم است، بر خلاف تصور عاميانه، معماري منظر تنها زيباسازي محيطي نيست و رويکردي چند بعدي دارد (منصوري، 1383) و هم اکنون به عنوان يک نظم و فرآيند، توسعه و ادامه يافته و عهده دار بسياري از حرکات طراحي و معماري در قرن بيستم مي باشد.

 

منابع:

1. رهبر بهبهاني، شبنم. 1382. "تعريف منظر و منشأ آن". گزارش طرح پژوهشي، دانشکده هنرهاي زيبا. دانشگاه تهران.

2. منصوري، سيد امير. 1378. "چشم اندازهاي شهر ايراني". شهر نگار.، شماره بهمن و اسفند.

3. منصوري، سيد امير. 1383. "درآمدي بر شناخت معماري منظر". فصل نامه باغ نظر. شماره 2.

4. موگروئر، روبرت. 1380. "تفسير محيط به روشهاي سنتي، ساختار زدايي و هرمنوتيک". مترجم منوچهر طبيبيان. نشر دانشگاه تهران.

 

ساناز نوش آفرين ( دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر دانشگاه تهران )

لینک به دیدگاه
  • 2 ماه بعد...

شرح وظایف و فعالیت معمار منظر

 

شرح کار:

معماران منظر، چشم انداز اطراف ما را خلق می کنند، فضاهای باز شامل طبیعت و محیط مصنوع را برنامه ریزی، طراحی و اداره می کنند.

آن ها برای ایجاد محیط های نوآورانه و با مطلوبیت زیبایی شناسانه، برای بهره مند شدن مردم تلاش می کنند، ضمن اینکه تضمین می کنند این تغییرات در محیط طبیعی مناسب، دقیق و پایدار باشد.

این کار ، شامل پروژه های مختلفی می شود – هم شهری و هم روستایی- این حدود از طراحی آرایش پارک ها ، باغ ها و املاک مسکونی تا طراحی مرکز شهر و به سازی زمین های موثر از استخراج ویا ساخت اتوبان را شامل می شود.

یک معمار منظر همکاری نزدیکی با یک پیمانکار منظر به اندازه دیگر متخصصین دارد، بخصوص معماران، برنامه ریزان، محیط زیست شناسان و کسانی که در بخش مهندسی و نقشه برداری کار می کنند.

 

فعالیت های معمول:

فعالیت های معمول یک معمار منظر شامل همه یا بعضی از موارد زیر است:

• سرپرستی طراحی پروژه های متنوع، شامل طرح های احیاء شهری، طرح های پیاده راه، خیابان و طرح های جزیی و نگهداری از زیبایی طبیعی سایت.

• اثبات نیاز های عمومی منظر به کارفرما.

• هدایت کردن مطالعات مقدماتی سایت (شامل تراز، خاک، بوم شناسی، ساختمان ها و راه ها).

• تشخیص قابلیت های سایت متناسب با خصوصیات مراجعان.

• انجام ارزیابی اثرات محیطی.

• جستجو و دریافتن دیدگاه های ساکنین محلی، کاربران احتمالی و گروه های نفع برنده از پروژه.

• آماده کردن دقیق و ارائه جزئیات پلان ها و طرح ها، شامل موارد استعمال، ساختار جزئیات و خصوصیات پروژه.

• ارائه طرح های پیشنهادی به کارفرما و مورد بحث قرار دادن سوالات و مذاکره کردن در مورد اصلاحات طرح نهایی.

• تطبیق دادن خواسته های کارفرما با اطلاعات خود شما در مورد بهترین کار.

• برقرار کردن تماس و هماهنگ کردن سازنده با سرمایه گذار.

• به مناقصه گذاشتن کار، انتخاب پیمان کار و مدیر (بخصوص در پروزه های بزرگ) و هدایت گروه.

• بازدید از سایت.

• تضمین فرجه ها مقرر شده.

• ارتباط با دیگر متخصصین در پروژه.

• کنترل و بررسی کار در سایت ( در پروژه های بزرگ، مدیر منظر ممکن است اینگونه کارهای سرپرستی را انجام دهد).

• اجازه دادن پرداخت یکباره وقتی کار بصورت رضایت بخشی کامل شده است.

• حاضر شدن در تحقیقات عمومی و دادن شهادت در صورت لزوم.

• ایجاد فرصت های جدید تجاری.

 

ترجمه: هدا کاملی (دانشجوی کارشناسی ارشد معماری منظر داشگاه تربیت مدرس)

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.

لینک به دیدگاه
  • 5 سال بعد...

ArchitecturalEngineer2.jpg

 

معرفی رشته :

 

در تعریف این رشته اختلاف نظرهایی وجود دارد اما آنچه به صورت کلی می توان گفت این است که معماری منظر شاخه ای از معماری است که با درک 3 محور جایگاه محیط زیست و طبیعت ، رابطه آن با انسان و توجه به زیبایی شناختی هنری، به سازماندهی زمین و ساختمان ها و فضاهای بیرونی می پردازد .در ادامه برای آشنایی بیشتر متقاضیان انتخاب رشته کنکور ارشد و نیز افرادی که در بازار کار و کاریابی به دنبال آینده شغلی بهتری هستند، اطلاعات بیشتری شامل: برنامه درسی(سرفصل) و تعداد واحد ها، دانشگاه های دارای رشته معماری منظر، معرفی سایر رشته های ارشد و دکترای معماری (به منظور ادامه تحصیل در مقاطع بالاتر آموزش عالی) و معرفی فرصت شغلی و بازارکار این رشته ارایه می شود.

 

 

برنامه درسی (سرفصل) معماری منظر و تعداد واحدها :

 

تعداد کل واحدها : 32 واحد

دروس الزامی : 25 واحد

دروس اختیاری : 2 واحد

پایان نامه : 5 واحد

 

[TABLE=align: center]

[TR]

[TH]نام درس[/TH]

[TH]تعداد واحد[/TH]

[TH]نام درس[/TH]

[TH]تعداد واحد[/TH]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]ساختار منظر و محیط[/TD]

[TD=align: center]3[/TD]

[TD=align: center]مبانی نظری معماری منظر[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]تاریخ معماری منظر[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[TD=align: center]قوانین محیط و نظامهای طبیعی پویا[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]روان شناسی محیط[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[TD=align: center]طراحی منظر و محیط 1[/TD]

[TD=align: center]4[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]طراحی منظر و محیط 2[/TD]

[TD=align: center]4[/TD]

[TD=align: center]گیاه شناسی کاربردی[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]طراحی منظر و محیط 3[/TD]

[TD=align: center]4[/TD]

[TD=align: center]جمع[/TD]

[TD=align: center]25[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

[TABLE=align: center]

[TR]

[TH]نام درس[/TH]

[TH]تعداد واحد[/TH]

[TH]نام درس[/TH]

[TH]تعداد واحد[/TH]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]پارک های جنگلی[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[TD=align: center]مدیریت و نگهداری فضای سبز[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]علوم جانوری[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[TD=align: center]اقلیم شناسی کاربردی[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]محیط زیست[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[TD=align: center]باغسازی ایرانی[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]باغبانی[/TD]

[TD=align: center]2[/TD]

[TD=align: center]جمع[/TD]

[TD=align: center]14[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

  • دانشجو موظف است 2 واحد از دروس فوق را بگذراند

 

دانشگاه هایی که در رشته معماری منظر پذیرش دانشجو دارند

بر اساس دفترجه انتخاب رشته ارشد 94

[TABLE=align: center]

[TR]

[TD=align: center]دانشگاه بین المللی امام خمینی –قزوین[/TD]

[TD=align: center]دانشگاه تربیت مدرس[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=align: center]دانشگاه تهران[/TD]

[TD=align: center]دانشگاه شهید بهشتی[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

منبع:iranianpath.com

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...