رفتن به مطلب

ریشه شناسی نام شهرها


ارسال های توصیه شده

بندر لنگه

 

واژه لنگه، در فرهنگ ها به معنی تا، فرد، تك، یكتا، بی همتا، و نادر آمده است.

بنا به پاره ای روایت ها، نام پیشین این شهر به دلیل وجود مروارید مرغوب و زیاد در آب های آن، شهر یا «بندر مروارید» بوده، كه به مرور زمان به بندر لنگه تغییر یافته است.

بعضی بر این باورند، كه شهر لنگه به دلیل آبادانی، بزرگی و نفوس زیادی كه داشته است، به لنگه یا لنگه دنیا سرشناس بوده و خواسته اند بگویند بندر لنگه، لنگه و همانند دنیاست.

شماری نیز می گویند كه لنگه همتای بندر بمبئی هندوستان می باشد و به همین جهت نام لنگه بر این بندر نهاده شده است.

بعضی بر این باورند كه لنگه در عربی لنجه، به معنی«بادیه نشین» و «ییلاق» است و چون آب و هوای این بندر نسبت به دیگر نقاط خلیج فارس بهتر بوده و مردم سرزمین های جنوبی خلیج فارس، تابستان را در بندر لنگه می گذرانیدند، به این محل لنجه گفته اند، سپس لنجه تبدیل به لنگه شده و واژه لنگه، فارسی شده لنجه است.

بندر لنگه در روزگار هخامنشیان « گوگانا » نام داشته است. اگر «گوگانا»، بندر لنگه امروزی باشد، تاریخ بنای آن، از روزگار هخامنشیان تا كنون به بیش از 2500 سال می رسد. محمد ابراهیم كازرونی، وقایع نگار زمان محمد شاه قاجار، از این بندر، كه پنج هزار خانوار داشته و بسیار آباد بوده به عنوان عروس بنادر، یاد كرده است. در روزگار كریم خان زند(1163- 1193 هـ . ق) طایفه عرب قواسمی پس از كسب اجازه از خان زند، در این شهر ساكن شدند که وجود آن ها به دلیل مهارت در دریا نوردی سبب رونق بازرگانی و آبادانی این شهر گردید.

 

www.iran-travel.blogfa.com

لینک به دیدگاه
  • پاسخ 74
  • ایجاد شد
  • آخرین پاسخ

بهترین ارسال کنندگان این موضوع

بهترین ارسال کنندگان این موضوع

 

لنگرود

 

نام لنگرود برای اولین بار در سال 512 ه. ق ذکر گردیده(یعنی حدود 912 سال پیش) در سال مرگ سلطان محمد بن ملکشاه سلجوقی و آزادشدن «فرامرز بن مردانشاه لنگرودی » از زندان.

 

به دو دلیل این شهر را لنگرود نامیدند:

1-اینکه لنگرود در ابتدا لنگرگاه بوده است. .

2-لنگرود نام رودخانه ای است در جوار شهر که به دریای خزر می ریزد.

لینک به دیدگاه

مَحَـلّات

 

مَحَلّات یک واژه عربی و جمع محلّه است. محلات یعنی محله ها. در گذشته این شهر به صورت چندین محله جدا از هم و ناهمانند بود؛ بنابراین محلات نامیده شد.

محلات در ایران باستان بخشی از ماد بود در دوران نخستین اسلامی این شهرستان بخشی از منطقه «جبال» یا «کهستان» بود. همین منطقه در سده چهارم هجری به نام «رستاق انار» خوانده شد. بعدها نیز محدوده دو شهرستان خمین و محلات امروزی را تیمره گفته اند که تیمره علیا، خمین امروزی و تیمره سفلی، محلات کنونی بود.

لینک به دیدگاه

مَرَنْـد

 

برخی ساخت شهر مرند را به دستوردختر ترسایی به نام «ماریا» می‌دانند و ساخت نخستین مسجد جامع مرند را نیز، کلیسایی می‌شمارند که وی ساخته است و نام مرند را هم برگرفته از نام ماریا با اندکی تغییر می‌دانند.

بطلیموس، جغرافیدان یونانی از این شهر به نام «ماندگار» نام برده و آن را یکی از آبادترین شهرها در تاریخ می‌خواند.

در افسانه های باستانی ارامنه آمده‌است که حضرت نوح در مرند به خاک سپرده شده و واژهٔ مرند از یک فعل ارمنی به معنای تدفین برگرفته شده است. ارامنهٔ امروزی را باور این است که نوح(ع) بعد از طوفان در نَخجَوان فرود آمد و در این شهر نیز به خاک سپرده شد و گور همسرش هم در مرند ‌است.

دکتر کسروی مرند را برگرفته از مادوند و ماروند می داند که به مرند تغییر شکل داده است .

ماد وَند ï مار وَند ï مَروَند ï مَرَند

تبدیل ماد به مار در زبان طبیعی است. ارمنیان ماد را مار می خوانند.

استرابون جغرافیدان و تاریخ نگار باستانی یونانی از مرند با نام (موروندا)نام می برد.

در دایره المعارف اسلامی مرند را برگرفته از واژه (مروا) دانسته اند.

دایره المعارف اسلامی، کلمه مرند را به معنای مادر و وجه تغییر یافته کلمه را (مانر) ویا (ماتر) می داند و می نویسد «بنا به یک روایتی از افسانه های مذهبی ارمنی ،مرند مدفن همسر حضرت نوح (ع) است وچون اعقاب نوح جملگی او را مادر می نامیدند منطقه را هم که او در آنجا دفن شده است مرند (مادر) خوانده اند.

لینک به دیدگاه

 

مِهریز یزد

مهریز نام مجموعه روستاهایی است که در گذشته مهریجرد نامیده می شد و به مهرنگار دختر انوشیروان منسوب است اما تا پیش از ۱۳۱۸ ریشه نامش مهریز به درستی پیدا نبود.

مهریز در حدود ۱۶ سده پیش (در زمان پادشاهی ساسانیان ) ناحیه‌ای در جنوب دشت یزد و دامنه جنوب شرقی شیرکوه بوده و قنات‌هایی از آن سرچشمه می‌گرفتند که در مواردی پس از گذشت راهی بس دراز به سرچشمه خود می‌رسیدند اما «مهرنگار» دختر انوشیروان دستور می‌دهد قنات‌هایی در منطقه ساخته شوند که با پیمودن راه کمتری به سرچشمه برسند. پس از آنکه این قنات‌ها مایه آبادانی شدند، فرمانبردارانِ شاهزاده خانم، آبادی خود را به نشانه سپاسگزاری «مهرگرد» نامیدند. نام مهرگرد در گذشتِ زمان به «مهریجرد» تبدیل شد و امروزه مهریز خوانده می‌شود.

لینک به دیدگاه

میامی: جای پرورش انگور

 

میامی یعنی جای پرورش انگور

این نام به صورتهای مختلف درآمده وتغییر یافته است :

1- میم بند 2- میمند 3- میمد 4- میمه 5- می می 6- میامی

 

میم بند: شاید نام نخستین شهر میامی (میم بند) بوده است.

میم به معنای درخت انگور و پسوند بند به معنی محل پرورش دادن است پس میم بند یعنی جای پرورش انگور (تاکستان)

در کتاب فرهنگ جغرافیایی ایران جلد 41 درباره واژه مَی مَی چنین آمده است:

میامی از نظر لغوی به معنای مَی مَی است واین واژه از این جهت به کاررفته است که در این ناحیه انگور فراوان به دست می آورند و در زمانهای قدیم حدود 800 سال پیش از این انگور شراب فراوان به دست می آوردند.

شاید نام قدیم یا نام اصلی این شهر«میمِد» بوده است و اهالی با لهجه محلی آن را «مَی مَی» تلفظ کرده اند، زیرا هم اکنون کلمه بیامد را «بیامی» تلفظ می کنند.

این گونه می نماید که نام میامی از آغاز روزگار قاجار به این صورت تغییر یافته است.

لینک به دیدگاه

مهران

 

 

مهران در ساحل رودخانه كنجان چم واقع شده و در مرز عراق می باشد.مهران در گذشته، منصور آباد نام داشت كه در سال 1309 هجری شمسی با تصویب فرهنگستان ایران، مهران نامیده شد. مهران جمع مهر و به معنی خورشیدها است. این شهر همانند شهرهای مرزی دیگر كشورمان در ابتدای جنگ تحمیلی به دست عراقی ها افتاده ویران شد، اما سرانجام در سال 1365 به دست نیروهای رزمنده ایران به آغوش میهن بازگشت. در سال های اخیر این شهر ‹‹نگین سبز ایران›› نام گرفته است.

لینک به دیدگاه

 

نهبندان

 

نِهبَندان در خراسان جنوبی است. مرکزش دهک است که به گویش خاصّی سخن می گویند و منطقه عربخانه در نزدیکی آن عرب زبان هستند که نیاکانشان در گذشته به اینچا کوچ کرده اند. نهبندان در گذشته «نه» و «نیه» نامیده می شد. گویا از سده هفتم هجری قمری به بعد نهبندان گفته شده است. در لهجه مردم هنوز همان «نه» گفته می شود. واژه نهبندان شاید از زمانی رایج شده که روستای بندان در ۷۵ کیلومتری جنوب خاوری «نه» زندان (بند) فرمانروایان سیستان شد واین دو نام با هم در کنار هم به کار رفته اند . به هر حال شهر « نه »‌ در کناره کویری در پیش از اسلام وجود داشت.

در ریشه یابی نام شهر نهبندان سخنی دیگر وجود دارد: نه یا نیه در فارسی به معنی شهر است. در گذشته بیشتر تواریخ از این شهر با نام نه یا نیه یاد كرده اند و شاید از سده هفتم به بعد ((نهبندان)) نامیده شده است. به این دلیل كه روستای بندان در 75 كیلومتری شرق ((نه)) به صورت زندان فرمانروایان سیستان بود و این گونه می نماید که شهرت این زندان به همه جا

رسیده بود و زمانی كه از «نه» سخن به میان می آمد (نه بندان) معرّف خوبی برای آن بوده است.

در جایی از تاریخ سیستان آمده : «نه» از شهركهای سیستان ودر سرحد قهستان بود وامروز هم روستایی است و «نه» و «بندان» در عرض یكدیگر و نزدیك به هم آمده اند.

حمد الله مستوفی در نُزهةُ القلوب «نه» را از اقلیم سوم بر می شمارد كه آنرا اردشیر بابكان ساخته است.

لینک به دیدگاه
  • 1 ماه بعد...

 

 

نکا

 

نام نكا در تاریخ كهن سابقه ای دو هزار ساله دارد. بعضی معتقدند كه پس از شكست دارا(داریوش سوم) به دست اسكندر مقدونی و مرگ زود هنگام اسكندر و تقسیم مناطق مفتوحه به دست سردارانش عده ای از یونانیان در این منطقه ساكن شدند و از این جهت كه آنان فاتح و پیروز بودند، به آنان در زبان یونانی «نكاتور» یعنی پیروز و فاتح می گفتند كه این نام همچنان در این قطعه از خاك باقی مانده است.

برخی دیگر گفته اند نكا در اصل «آناهیتاگاه» بوده است. مثل دانشگاه به معنی محل كسب دانش و آتشگاه به معنی جای آتش. آناهیتاگاه به معنی جای ناهید(سیاره زهره) میباشد. در دوره ی میترائیسم علاوه بر پرستش خورشید برخی از ستارگان نیز تقدیس می شدند، كه از جمله ی این ستارگان ستاره ی آناهیتا است كه اكنون ناهید نامیده می شود و نام عربی آن زهره است به معنی درخشنده.

با گذشت زمان آناهیتاگاه به صورت نكا در آمده است: آناهیتاگاه، ناهیدگاه، ناهیكا، نایكا، نكاه، نكا.

 

 

neka7.blogfa.com

 

لینک به دیدگاه

 

 

نی ریز / فارس

 

 

وجه تسمیه نی ریز برگرفته از لغت نیزه به اضافه ریز (نیزه+ ریز) می باشد.

وجود محله ای به نام سهادخانه یا تیزگرخانه كه كارگاه اسلحه سازی و نیزه سازی در زمان هخامنشیان و ساسانیان می باشد مؤید این مطلب است.

 

 

لینک به دیدگاه

 

 

نایین

 

در مورد وجه تسمیه ی شهر نایین نظرات متفاوتی وجود دارد.

در برخی منابع آمده كه نایین از نی، كه یك روییدنی باتلاقی است گرفته شده است و گفته می شود دریاچه ساوه كه در شب میلاد پیامبر اسلام خشك شده تا نواحی مركزی ادامه یافته و نایین نیز بر سواحل آن بنا گردیده است.

اما تاریخ ناصری نایین را مشتق از نام یكی از پسران نوح به نام نائن ابن نوح كه بانی نائین بوده است، می داند.

واژه نایین در زبان عبری به معنای جمال است و بر سرازیری كوه دوخی و در جنوب خاوری شهر ناصره در فلسطین اشغالی شهری بدین نام بوده كه امروز آن را نین می گویند.

بلاغی معتقد است كه شهر نایین از بناهای یهودیانی است كه كورش هخامنشی آنها را از بابل نجات داد و به حوالی اصفهان كوچانید و این شهر را به یادگار نایین فلسطین ساخته اند.

 

 

لینک به دیدگاه

 

 

هِندیجان : جایگاه هندیان یا سرزمین آب

این منطقه در گذشته چند نام داشته از آن جمله: «هندیگان» و «هندوان». این واژه پس از ورود اسلام به ایران به «هندیجان» و «هندیان» تغییر یافت. از دیدگاه واژه شناسی همه این واژه ها از « هند » گرفته شده اند. با توجه به دیرینگی این سرزمین به نظر می آید واژه هند ریشه در زبان سانسکریت دارد که به معنای جویبار، رود است. این نظر را وجود رودخانه هندیجان که به زهره موسوم و به معنای «ایزد آب» است بیشتر تأیید می‌کند. بنابراین می‌توان گفت «هندیجان» به معنای «سرزمین آب »است.

برخی نیز می گویند نام هندیجان از نام هندی ها گرفته شده باشد و این کاملاً طبیعی به نظر می رسد و شاید اصل این کلمه هندی جا بوده به معنی جایگاه هندیان.

 

 

لینک به دیدگاه

 

 

هُرمُزگان

 

 

هرمزگان پیوند دو واژه « هُرمُز + گان » است. با نگاهی ساده به نام این استان می توان دریافت که هرمزگان منسوب به هُرمُز است و هرمز نیز کوتاه شده اَهورامَزداست. پس هرمزگان یعنی سرزمین خدا.

امّا سخن دیگری نیز در این باره هست که می گوید: « املای درست هرمز به صـورت «هرموز» و نوشتن آن بی واو یك اشتباه رایج است و هرموز از دو بخش «هور» كه درست آن «خور» به معنی خلیج، لنگرگاه، مرداب و دره است و بخش دوم «موز» كه به نظر می رسد همان میـوه معروف موز باشد، تشكیل شده است.»

جای اصلی هرمز جایی نزدیك میناب بوده كه شهر میناب کنونی روی ویرانه های آن ساخته شده است.

 

 

لینک به دیدگاه

 

 

یزد : ستایش، نیایش، پرستش

 

 

واژه یزد نامی است باستانی که ریشه در یَشت ( از فصلهای پنجگانه اَوِستا ) یا یَزت یا یَسن دارد به معنای ستایش ، نیایش و پرستش. بنا به قولی بنیاد آن به زمان اسکندر مقدونی می رسد. برخی بنیاد آن را به یزد گرد یکم نسبت داده اند که در ابتدا آن را یزدان گرد نامید. شادروان دکتر حسن پیرنیا در تاریخ ایران باستان نام قدیمی یزد را ایساتیس نوشته است و سرانجام یزد آخرین نامی است که به ما رسیده که در دوره ساسانی آن را یزدان یا یزتان می گفتند و این واژه ای است که ریشه دینی دارد. نام یزد یادگاری است از روزگار ساسانی و می توان آن را شهر خدا دانست.

نامهایی که در تاریخ و سفرنامه ها و دیگر مدارک تاریخی ایران باستان تا دوران کنونی به یزد نسبت داده شده است عبارتند از:

الف : آتشکده یزدان، ایز، ایزاطیخه، ایزدیس، ایساتیس، ایستخای

د: دار السّیادة، دار الشّیعة، دار العبادة، دار المؤمنین

ش : شهر ایزد

ک : کَت، کتروا، کته، کث، کثه، که، کهثه

گ : گَث ، گبست

ی : یزجی ، یزد ، یزدان شهر ، یزدان گرد ، یست، یسدی، یسن، یکس

واژه «یَـزد» هم ریشه با واژه «یَـزش» به معنای ستایش و نیایش در زبان پارسی میانه است .

واژه «یزدان» یا «یزتان» نیز هم ریشه با یَزد می باشد که به معنی خدا است. ایساتیس یا «فرافر» همین شهر کنونی نبوده بلکه شش فرسخ بالاتر از این شهر به سمت فرافر «هرفته» در دامنه کوه مهریز قرار داشت و شاید ایساتیس همان است که در جغرافیای بطلمیوس به نام «ایستیخای» در بیابان کارمانیا «کرمان» از آن یاد شده است. ایساتیس در آثار جغرافیایی پیش به گونه «ایزا طیخه » به معنی یزد هم آمده است.

"احمد کاتب" تاریخ نویس یزدی سده نهم هجری قمری نوشته است که :

«در سال 504 هجری قمری ملکشاه سلجوقی حکومت یزد را به "علاء الدوله کالنجار" واگذار کرد و آن را "دارالعبادة" نامید.»

کَثه که بیشتر کتب نام یزد را بدان خوانده اند که معنی شهر کوچک است زیرا در فارسی باستان این واژه به معنای کوچک است زیرا کثه در مقایسه با ایساتیس که شهر بزرگی بود در حومه یزد قرار داشته و کوچک بوده است .

اصطخری درباره یزد می گوید : «کثه مرکز یزد ، شهری است درحاشیه کویر دارای هوای خوب ودرعین حال دارای آسایش و تنعّم شهرهای بزرگ است» .

در زمان ساسانیان به فرمان یزدگرد یکم در این جا شهری ساخته شد که آن را «یزدان گرد» نام نهادند.

پس از اسلام عنوان دارالعبادة به این شهر داده شد؛ زیرا علاء الدوله از ملکشاه سلجوقی تقاضای حکومت یزد را کرده بود تا درآنجا به عبادت بپردازد.

 

 

لینک به دیدگاه
  • 2 سال بعد...

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.


×
×
  • اضافه کردن...