آموزش كاربرد نقشه برداري در شهرسازي

[B nam o neshan 12,214]

سلام دوستان عزيز شهرساز

از اونجايي كه ديدم جاي آموزش درس شيرين و جذاب نقشه برداري بين آموزش هاي شهرسازي به شدت خاليه، بر آن شديم تا تاپيك آموزش اين درس رو بزنيم و اطلاعات و تجربيات خودمونو در اختيار ساير دوستان بذاريم

درس كاربرد نقشه برداري در شهرسازي جزء دروس پايه اين رشته محسوب ميشه و 4 واحد هست.
من سعي ميكنم هر هفته هم مطالبي كه استادمون به صورت تئوري به ما ميگه رو براي شما بيارم ، هم اينكه تجربيات كار عملي مون رو براتون بازگو كنم
اميدوارم ساير دوستان هم اگر مطالب مفيدي درباره اين درس دارن، در اين تاپيك قرار بدن تا در نهايت به يك جمع بندي خوبي از اين درس برسيم

1392/12/01

[vahid hipodamus 7,044]

سلام دوستان عزيز شهرساز

از اونجايي كه ديدم جاي آموزش درس شيرين و جذاب نقشه برداري بين آموزش هاي شهرسازي به شدت خاليه، بر آن شديم تا تاپيك آموزش اين درس رو بزنيم و اطلاعات و تجربيات خودمونو در اختيار ساير دوستان بذاريم

درس كاربرد نقشه برداري در شهرسازي جزء دروس پايه اين رشته محسوب ميشه و 4 واحد هست.
من سعي ميكنم هر هفته هم مطالبي كه استادمون به صورت تئوري به ما ميگه رو براي شما بيارم ، هم اينكه تجربيات كار عملي مون رو براتون بازگو كنم
اميدوارم ساير دوستان هم اگر مطالب مفيدي درباره اين درس دارن، در اين تاپيك قرار بدن تا در نهايت به يك جمع بندي خوبي از اين درس برسيم

1392/12/01

منم اگه سوالی بود شاید تونستم جوا بدم اگه نه شاید بتونم از دوستام بپرسم:ws3:

[B nam o neshan 12,214]

جلسه اول_ بخش اول

در ابتداي آموزش اين درس، كتابي رو كه استادمون به عنوان مرجع به ما معرفي كرد، به شما ميگم:
كتاب نقشه برداري مهندسي/ ترجمه محمود ديانت خواه/ انتشارات دانشگاه صنعتي اصفهان/ ويرايش سوم

در حقيقت نقشه برداري شامل علوم و فنوني است كه در كارهاي زير مورد استفاده قرار ميگيرد:
1- تهيه نقشه
2- پياده كردن نقشه
3- كنترل هندسي كارهاي اجرايي

اولين بار نقشه برداري در بحث هاي نظامي مورد استفاده قرار گرفت و به تدريج در ساير رشته ها نظير كارهاي عمراني، بحث مرمت بنا، كشاورزي و... جايگاه خود را پيدا كرد.

به طور كلي دو نوع نقشه برداري داريم:
1- نقشه برداري خاص( Serverring): در اين نوع نقشه برداري يك سري اطلاعات را به كمك وسايل نقشه برداري به دست مي آوريم، يك سري محاسبات روي آن انجام داده و در نهايت اين اطلاعات را روي نقشه پياده ميكنيم.
2- نقشه برداري عام: در اين نوع، با تمام جزئيات نقشه برداري صورت ميگرد؛ به اين معنا كه علاوه بر كارهايي كه در نقشه برداري خاص انجام ميدهيم، خروجي گرفتن، تنظيمات مقياس و چاپ و ...نيز بر عهده نقشه بردار است.

انواع نقشه در بحث نقشه برداري:
1- نقشه هاي مسطحاتي: در تهيه اين نوع نقشه ها، هر عارضه اي كه روي سطح زمين وجود دارد، روي سطح مسطح نقشه پياده ميكنيم و با ايعاد عارضه كاري نداريم.
2- نقشه توپوگرافي محل: نقشه ارتفاعي محل_ در اينگونه نقشه ها شكل مسطحاتي به همراه ارتفاع عارضه هاي طبيعي و مصنوعي روي نقشه نشان داده ميشود(نقاط هم تراز( هم ارتفاع) ). به عنوان مثال اگر در سايت مورد نظر عارضه اي طبيعي مثل كوه ي دره وجود داشته باشد، صفحاتي با كوه برخورد داشته باشد، منحني هاي هم تراز بسته و اگر با دره برخورد داشته باشند، منحني هاي باز توليد ميشود.

در نقشه برداري حرف اول را "تكرار" ميزند ! زيرا در هر كاري احتمال خطا وجود دارد و اين امري طبيعي است. در بحث نقشه برداري تا حدي اينگونه خطاها را ميپذيريم اما اشتباه را نه! تكرار است كه خطا را كم ميكند و اشتباه كار را آشكار ميسازد.
...............

كارفرما علاوه بر كادر نقشه برداري كه استخدام ميكند و براي جمع آوري اطلاعات و نقشه برداري به سايت مورد نظر ميفرستد، يك نقشه بردار را هم به عنوان معتمد خود همراه اين گروه ميفرستد كه وظيفه نظارت دقيق بر كار نقشه برداران و جمع آوري اطلاعات جزئي تر را بر عهده دارد. اين اطلاعات ميتواند از مردم محلي تهيه شود...به عنوان مثال فرد محلي ميگويد در فلان فصل از سال، در اين سايت بادها يا سيل هاي موسمي اتفاق مي افتد!...اين اطلاعات به كار نقشه برداري اعتبار ميبخشد! به همين دليل است كه يك شهرساز بايد از علم نقشه برداري آگاهي داشته تا بتواند نظارت دقيقي بر كار داشته باشد و در صورت بروز اشكال و يا سهل انگاري از جانب ساير نقشه برداران، به آنها تذكر بدهد و خطا و اشتباه را تا حد ممكن به صفر برساند.
در صورت بروز اشكال در اندازه گيري ها و محاسبات عددي نقشه برداري، ممكن است با مشكلات شديد اقتصادي و حتي حقوقي مواجه شويم!

نقشه ها از دو نظر براي نقشه بردار ارزشمند است:
1- محتوايي: كه منظور همان نقشه هاي مسطحاتي و توپوگرافي است

مقياس: نقشه ها با مقياس هاي مختلف تهيه ميشوند و هر نقشه، مقياس خاص خودش را ميطلبد. مثلا نقشه اطلس راه ها در مقياس 1:1,000,000 تهيه ميشود.

همچنين روي هر نقشه يك سري علائم اختصاري وجود دارد كه اندازه آنها متناسب با ابعاد و مقياس نقشه انتخاب ميشود. به عنوان مثال نميتوانيم روي نقشه راه ها، عرض يك بزرگراه را5/0 سانتي متر بگيريم زيرا در اين ابعاد نميتوانيم جزئيات بيشتري را كه مورد نياز است، روي نقشه نشان دهيم. اين علائم روي Legend نقشه نيز آورده ميشوند.

در نقشه برداري، ارزش كار به دقت و مقياس نقشه برداري بستگي دارد!
هرچه مقياس نقشه كوچكتر باشد، كار گرانتر حساب ميشود.
همچنين اگر قرار است يك نقشه برداري با دقت بالا انجام شود، بايد وضعيت اقتصادي و بودجه را در نظر داشته باشيم؛ عامل و نيروي كار و كادر مهندسي كه به كار ميگيريم و ابزار نقشه برداري و وسايل جانبي كه استفاده ميكنيم، همه گرانتر ميشود.

[B nam o neshan 12,214]

جلسه اول_ بخش دوم

نقشه برداري يعني علم تعيين موقعيت نقاط؛ مكانيابي هندسي نقاط نسبت به يك سيستم مختصات از قبل تعريف شده

انواع سيستم مختصات:
1- سيستم مختصات تك بعدي: موقعيت نقطه A را فقط با يك بعد( يعني طول) اندازه گيري ميكنيم؛ اندازه گيري فاصله نقطه مورد نظر از مبدا

 

2- سيستم مختصات دو بعدي: در اين حالت، چهار روش براي تعيين موقعيت نقطه مورد نظر وجود دارد.
روش اول: موقعيت يك نقطه را با اندازه گيري x و y به دست مي آوريم( مختصات دكارتي يا قائم الزاويه)
 

 

روش دوم: اندازه گيري فاصله در مختصات قطبي
رابطه بين مختصات دكارتي و قطبي:
 

 
 

 

روش سوم: زماني كه تنها يك متر ساده در اختيار داريم...
اگر فرض كنيم كه شكل زير قطعه زمين مورد نظر ما باشد، فاصله نقطه P را از دو نقطه O1 و O2 به كمك متر انداره گيري ميكنيم( فاصله نقطه مورد نظر از قطبين) و سپس با پرگار اندازه هاي L1 و L2 را كمان ميزنيم و موقعيت نقطه P را روي نقشه پياده ميكنيم.
 

 

روش چهارم: تعيين موقعيت به كمك دو زاويه( a و b)


3- سيستم مختصات سه بعدي: اين سيستم مختصات از سه نيم خط تشكيل ميشود كه دو به دو بر هم عمودند و در يك نقشه( مبدا) مشترك اند( x و y و z)
 

 

 

..........................

سه ركن اصلي نقشه برداري( كار نقشه بردار): 
 

• اندازه گيري فاصله( فاصله سنجي)
• اندازه گيري زاويه( زاويه يابي)
• اندازه گيري ارتفاع( ارتفاع سنجي)

چگونه اندازه گيري كنيم؟
به دو روش اندازه گيري انجام ميشود:

1- روش غير مستقيم: روش مثلثاتي( محاسباتي)

كه در قسمت انواع سيستم مختصات به طور كامل شرح داده شد...


2- روش مستقيم: استفاده از وسايل اندازه گيري در نقشه برداري 

 

• وسايل ساده
• دوربين هاي نقشه برداري
• دوربين هاي الكترونيكي( ديجيتالي)
• ماهواره( GPS)

وسايل ساده مانند:
متر: متر انواع مختلفي دارد مانند مترهاي فلزي، كتاني، فايبرگلاس... يا مترهاي ساده يا دسته دار...
در نقشه برداري تنها از مترهاي فلزي استفاده ميكنيم زيرا دچار در حين كار دچاركشيدگي نميشود و كمترين خطا را دارد.

براي درك بهتر موضوع، يك مثال براي شما ميزنم:
يك بركه را فرض كنيد كه ميخواهيم فاصله بين دو نقطه A و B را كه در دو طرف اين بركه وجود دارد، اندازه گيري كنيم. تنها وسيله اندازه گيري كه در اختيار داريم، يك متر ساده است! و اين مسئله وجود دارد كه نميتوانيم از روي بركه عبور كرده و اين فاصله را محاسبه كنيم...
جواب چيست؟

ابتدا يك نقطه را به عنوان مبدا در نظر ميگيريم( نقطه O)؛ سپس از مبدا خطي به دو نقطه A و B رسم ميكنيم. به كمك متر، فاصله هاي OA و OB را اندازه ميگيريم. براي به دست آوردن فاصله AB ميتوان از قضيه تالس استفاده كرد. نكته اي كه وجود دارد اين است كه در قضيه تالس، نياز به خطوط موازي داريم! به همين منظور از هر دو پاره خط OA و OB مثلا به نسبت 1 به 6 جدا ميكنيم( نقاط M و N). هنگامي كه دو نقطه M و N را به هم وصل كنيم، پاره خط به دست آمده موازي با AB است.
 

 

قضيه تالس:

 

در جلسات بعد سعي ميكنم انواع وسايل اندازه گيري را به طور كامل با شكل توضيح بدم...

[Mohammad Aref 120,438]

این فایل PDF هم برای درس نقشه برداری می تونه مفید باشه که به نوعی خلاصه کتاب نقشه برداری نظری قاسمعلی کشکولی هستش که تا حدود زیادی برای آشنایی های اولیه با نقشه برداری می تونه مفید باشه و از لینک زیر می تونید دانلود کنید:

دانلود خلاصه کتاب