رفتن به مطلب

کشت ماش :


masi eng

ارسال های توصیه شده

منشآ و تاریخچه ماش

نام علمی ماش Vigna radiata فامیل leguminoceae دارای دو نوع کروموزم دیپلاید کروموزم نمبر 2n=22 و هپلاید کروموزم نمبر n = 1 میباشد.

منشآ اصلی آن هندوستان Burma منطقه درجنوب آسیا بوده کشت و شناسائ ماش از دانه های کاربن شده در ایالت Madhhapradesh هندوستان در سال های ( 1440 – 1660 Bc ) شده است.

کشت ماش در جاهای مثل برما،چین،هندوستان ،ایران ، پاکستان ، سریلانکا ، آرژانتین ، افغانستان و ناحیه شرقی شوروی سابق میباشد.

و تجار های شرقی سابق ماش را از آسیا در شرق میانه ، استرالیا ، افریقای شرقی و امریکا انتقال دارند.و درایالت متحده امریکا در حصه دوم قرن نزدهم معرفی گردید ومحصولات تجارتی آن در جریان جنگ جهانی دوم شروع شد وقتیکه تجارت با کشور های آسیایی متوقف شد.

در آرژانتین ماش تنها و تنها از تخم هایکه سلول های آنان تغیرداده شده اند.تولید میگردد.

براساس تحقیق « گرین پیس » یا سازمان صلح سیز که در سال 2004 صورت گرفته است.ساحه کشت ماش از سال 1996 تا 2004 از 6.7 به 14.2 میلیون هکتار افزایش یافته است.

قابل یاد آوری است که 90% ماش های که سلول های آن تغیر داده شده اند به خارج صادرمیگردد.از جمله به اروپا صادرمیشود.

لینک به دیدگاه

اهمیت اقتصادی ماش

 

ماش یک نبات غله ئ پر اهمیت در کشور های آسیائی میباشد.از آنجمله کشور های آسیایی در پاکستان حایز اهمیت بیشتر میباشد.جایکه یک غذای ویژه حبوبی اصل گماشته شده است.وکشت آن در اصل بخاطر استفاده تخم آن است.که پخته میشود،تخمرمیشود، سرخ وآسیاب میشود.درپاکستان از دانه ماش مثل دیگر حبوبات نیم شده و آسیاب میشود و پوست آن جدا میشود وبعدآ بحیث دال پخته میشود.از ماش همچنان بحیث سوپ یا شوربا نیز استفاده میشود. همچنان برای تهیه خوراکه های همچو آرد با تخم ( curries noodle) نان و شريني هاي مختلف و دانه أن با مسأله در كباب كردن خيلي ها مشهور است . ماش براي مصرف درماني نيز استعمال شده استعمال خارجي ماش ضد التهاب و مصرف خوراکی أن در درمان هاي تب هاي دانه دار مانند أبله و سرخك مؤثر است.

ماش داراي فيصدي بيشتري بروتين و قابليت هضم بيشتر دارد كه مقدار بروتين دانه آن حد اوسط ( %24-22 ) است.

برگها، ساقه ها، پوست ها و مواد اضافي نبات ماش منحيث علوفه استفاده شده و همجنان علاوه نمودن نبات ماش در زمين منحيث كود سبز براي انكشاف خاك مهم است .

ماش در تناوب با غله جات وحبوبات مختلف در حاصلخيزي خاك داراي اهميت است .

و همجنان نبات ماش با داشتن توافق سيمبوتيك با باکتریا رايزوبيا در ریشه های خود باعث نصب نایتروجن از اتمو سفیر هوا میگردد.

لینک به دیدگاه

تولید ماش در افغانستان

ماش به شکل وافر در اسیا کشت میشود اما تولید وساحه بذر ماش در افغانستان بعد از گندم ،برنج و جواری دارای اهمیت میباشد.

ماش اکثرأ در مناطق شمالی افغانستان میروید ولی در تمام مناطق افغانستان استعمال دارد.

در افغانستان خصوصا در مناطق شمال شرق ان کشت ماش به شکل ابتدایی دوام دارد.ولی انقدر تحقیقات لازم در مورد ماش در افعانستان صورت نگرفته است .

ازاین لحاظ حاصل فی جریب ان خیلی کم نسبت به دیگر کشور ها میباشد. (30-40سیر فی جریب).

اگرچه ماش حاصل کم دارد ولی منحیث یک نبات سومی بین نباتات خزانی و بهاری میباشد.

در افغانستان کشت ماش به شکل تحقیقی در ولایت ننگرهارتوسط متخصیصین کوریای جهت موثریت های اقتصادی و فعالیت های تجارتی صورت گرفته است .

زیرا ماش در اکثر مناطق افغانستان بحیث مواد خوراکه انسانی و همچنان جهت تغذیه حیوانات مورد استفاده قرار میگرد.

لینک به دیدگاه

خصوصیات نباتی ماش

 

 

ماش نبات یک ساله علفی بوده سیستم ریشه اصلی ان پر شاخه وخوب انکشاف کرده است .ساقه ماش مویک های زیاد داشته وطول قد ان 60-70سانتی متر میرسد.

برگ ها ماش تیز ومویک دار میباشد گل های ماش به شکل خوشه بوده و رنگ زرد طلایی دارد .

و ساقه گل انها به تعداد 2-8 گل دارد .تاج گل ماش رنگ زرد یا لیمویی دارد .

پلی های ماش دارای دانه های زیاد بوده طول این پلی ها 7-14 سانتی متر بوده کم عرض ،باریک و مویک دار استوانه یی شکل میباشد.

دانه ماش کوچک وطول ان 3-5 ملی متربیضوی شکل یا کروی شکل بوده رنگ ان سبز خیره وبعضا زرد قهوه یی میباشد.

اکثر انواع ماش به گروهی میانه رس ،میده دانه مربوط میشود.دوره نشو ونموی ان 80-120 روزدوام میکند.

در استیشن تحقیقاتی اسیای میانه بنام ( vir ) سه نوع ماش پر ارزش زراعتی ذیل بدست امده است.که استعمال بیشتر دارد .

1-( پوبیده 104 ) 2-( vir628 ) 3-( دورگه 4 میباشد).

لینک به دیدگاه

خصوصیات بیولوجیکی ماش

 

 

ماش یک نبات زراعتی گرمی دوست ، ضیا پسند وروز کوتاه بوده و بیشتر به گرمی و هوای خشک مقاومت دارد . و به این طور میتواند که یک درجه حرارت بلند را سپری کند.

تخم ماش در حرارت 10-12درجه سانتی گراد به جوانه زدن اغاز میکند.

و درجه حرارت مناست برای کشت ماش 28-30 درجه سانتی گراد میباشد.

در هوای سرد و در جه حرارت کمتر از10 درجه سانتی گرا د به صورت عام نموی ان متوقف میشود.

خاک مناسب برای ماش از خاک های sandy loam تا heavy clay و یا از لحا ظ ظاهری خاک ها ی سیاه سبک و خاکستری رنگ مایل به سیاه میباشد.

ماش نبات خود القاح بوده و معمولا قبل از باز شدن گل ها القاح میشوند .

باید تذکر داد که القاح شدن گلهای انها بوسیله حشرات نیز بملاحظه رسیده است .

ماش در مناطق که باران کم باشد کشت میشود خاک های شوره، ریگی ، وزین و درقطعات که اب زیرزمینی انها نزدیک به سطح زمین است مطلوب نمی باشد.

Ph مناسب برای نشو و نموی ماش پی اچ خنثی یعنی (7) میباشد.

لینک به دیدگاه

ورایت های امتحان شده ماش در افغانستان

 

 

 

پنج کلتیوار ها در سال 2005 و هفت کلتیوار ها در سال 2006 در فارم تحقیقاتی پوهنحی زراعت پوهنتون ننگرهار امتحان شده است که کلتیوار های مذکور قرار ذیل اند.

NM92 ,NM94,VC6368,VC6372,and VC6153 1-

2- Nayab 92,Watani (local) kunduzy (zeraati) VC6368 .NM94 NM92, and VC6372.

که از آنجمله پنج ورایتی دارای کیفیت بلند از مرکز سبزیجات جهان درتایوان و یک کلتیوار Nayab 92 از Icarda و دو کلتیوار ها کندزی زراعتی وو طنی محلی از مارکیت های محلی افغانستان میباشد.

که تجارب دریک ساحه طرح شده کامل اتفاقی با کشت چهار بار عین ورایتی رهبری شد.

جهت نمایش درتعین نمودن مقاومت محصولات ورایتی های مرکز در شرق افغانستان که بعدآ ورایتی های Nayab92,NM92,NM94, یکجا با VC6368,VC6372 ثابت گردیده که دارای حاصل بلند اند

لینک به دیدگاه

Tab.1:Mung bean variety performance trail at NU in2005.

 

[TABLE]

[TR]

[TD=width: 148] Performance

[/TD]

[TD=width: 148] Yield tin/ha

[/TD]

[TD=width: 148] Avg .yield kg/15m2

[/TD]

[TD=width: 148] Cultivar

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] A

[/TD]

[TD=width: 148] 1,222

[/TD]

[TD=width: 148] 1.833

[/TD]

[TD=width: 148] Nayab92

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] B

[/TD]

[TD=width: 148] 0,028

[/TD]

[TD=width: 148] 1,540

[/TD]

[TD=width: 148] NM94

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] C

[/TD]

[TD=width: 148] 0,915

[/TD]

[TD=width: 148] 1,370

[/TD]

[TD=width: 148] NM92

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] D

[/TD]

[TD=width: 148] 0,868

[/TD]

[TD=width: 148] 1,300

[/TD]

[TD=width: 148] Watani (local)

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] E

[/TD]

[TD=width: 148] 0,637

[/TD]

[TD=width: 148] 0,950

[/TD]

[TD=width: 148] Kunduzi (Zeraati)

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

Tob.2:Munghean variety performance trail at NU in 2006.

 

[TABLE]

[TR]

[TD=width: 148] Performance rank

[/TD]

[TD=width: 148] Yield ton/ha

[/TD]

[TD=width: 148] Avg.yield kg/15m2

[/TD]

[TD=width: 148] Cultivar

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] A

[/TD]

[TD=width: 148] 1,500

[/TD]

[TD=width: 148] 2,22

[/TD]

[TD=width: 148] NM94

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] A

[/TD]

[TD=width: 148] 1,433

[/TD]

[TD=width: 148] 2,15

[/TD]

[TD=width: 148] NM92

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] AB

[/TD]

[TD=width: 148] 1,167

[/TD]

[TD=width: 148] 1,75

[/TD]

[TD=width: 148] VC6372

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] B

[/TD]

[TD=width: 148] 1,050

[/TD]

[TD=width: 148] 1,57

[/TD]

[TD=width: 148] Nayab 92

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] B

[/TD]

[TD=width: 148] 1,000

[/TD]

[TD=width: 148] 1,50

[/TD]

[TD=width: 148] VC6368

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] BC

[/TD]

[TD=width: 148] 0,930

[/TD]

[TD=width: 148] 1,39

[/TD]

[TD=width: 148] VC6153

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] C

[/TD]

[TD=width: 148] 0,767

[/TD]

[TD=width: 148] 1,15

[/TD]

[TD=width: 148] Kunduzi (local)

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

 

 

 

 

حاصلات امتحانی ماش در افغانستان

 

یک حاصل امتحانی رهبری شده با تشریک مساعی هشت دهاقین در سال های 2005 و 2006 صورت گرفته بود.

که هر ساحه مشترک با کشت یکبار همان ورایتی های امتحانی شده صورت گرفته که در نتیجه تحقیق مشترک دهاقین حاصلات بدست آمده خیلی ها یکسان یا حاصلات تحقیق شده فارم پوهتنون ننگرهار بود.

 

Tob.3:Mung bean variety performance trial with collaborating former in 2005

 

[TABLE]

[TR]

[TD=width: 141] Cultivar

[/TD]

[TD=width: 144] Avg.yield kg/100m2

[/TD]

[TD=width: 135] Yield ton /ha

[/TD]

[TD=width: 152] Performance rank

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 141] NM94

[/TD]

[TD=width: 144] 10,94

[/TD]

[TD=width: 135] 1,094

[/TD]

[TD=width: 152] A

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 141] NM92

[/TD]

[TD=width: 144] 10.93

[/TD]

[TD=width: 135] 1,093

[/TD]

[TD=width: 152] A

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 141] Nayab 92

[/TD]

[TD=width: 144] 10,28

[/TD]

[TD=width: 135] 1,028

[/TD]

[TD=width: 152] A

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 141] Watani (local)

[/TD]

[TD=width: 144] 8,72

[/TD]

[TD=width: 135] 0,872

[/TD]

[TD=width: 152] AB

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 141] Kunduzi (zeraati)

[/TD]

[TD=width: 144] 6,80

[/TD]

[TD=width: 135] 0,680

[/TD]

[TD=width: 152] B

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

 

 

 

 

Tob.4:Mung bean variety performance trial with collaborating formers in 2006.

 

[TABLE]

[TR]

[TD=width: 148] Cultivar

[/TD]

[TD=width: 148] Yield kg/100m2

[/TD]

[TD=width: 148] Yield ton/ha

[/TD]

[TD=width: 148] Performance rank

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] VC6368

[/TD]

[TD=width: 148] 9,158

[/TD]

[TD=width: 148] 0,915

[/TD]

[TD=width: 148] A

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] VC6368

[/TD]

[TD=width: 148] 7,221

[/TD]

[TD=width: 148] 0,722

[/TD]

[TD=width: 148] B

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] NM 92

[/TD]

[TD=width: 148] 7.680

[/TD]

[TD=width: 148] 0,768

[/TD]

[TD=width: 148] B

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] NM 92

[/TD]

[TD=width: 148] 6,675

[/TD]

[TD=width: 148] 0,668

[/TD]

[TD=width: 148] C

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 148] VC 6153

[/TD]

[TD=width: 148] 6,166

[/TD]

[TD=width: 148] 0,616

[/TD]

[TD=width: 148] C

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

 

در نتیجه دو تحقیق در فارم پوهنتون ننگرهار و دهاقین ورایتی های Nayab 92 VC6368 همراه با NM94.NM92 وvc6372 ثابت گردید که دارای بلند ترین حاصل اند.

لینک به دیدگاه

تناوب زراعتی ماش:

 

 

ماش بصورت عموم در دو فصل خزان که لذا July –October در فصل بهار از February – April کشت میگردد و ماش با نباتات و حبوبات مختلف در تناوب صورت می گیرد که چندین نمونه عام آنرا یاد آوری می کنیم.:

1 – Wheat – mung bean –wheat

2 – Wheat – mung bean –fallow –maize

3- Wheat – mung bean –watermelon

4 – Wheat –cotton – mung bean –wheat

5 – Fodder – mung bean –rice – fallow wheat

لینک به دیدگاه

استعمال کود:

 

 

ماش یک نبات لیگوم بوده و نبات لیگوم بیشتربه نایتروجن ضرورت ندارد به هر صورت بخاطر رشد بهتر مقدماتی نبات 20kg/ha نایتروجن سفارش میشود و نبات ماش به فاسفورس بیشتر ضرورت دارد که 60kg /ha فاسفورس سفارش شده است.

برای یک مزرعه خوب راه بهتر این است ½ 2 خریطه DAP1/2 خریطه یوریا همرای 3 Bag خریطه سنگل توپر فاسفیت یکجا گردد و درهکتار علاوه گردد.

و مقدار 15-20 Ton کود حیوانی (عضوی ) در وقت بذر و یا قبل از بذر در مناطق که بارندگی داشته و یا آب آبیاری موجود باشد سفارش میشود.

لینک به دیدگاه

آماده ساختن زمین

 

 

بصورت عموم تهیه بستر مناسب برای ماش جهت حاصل ضروری است.برای آماده ساختن زمین مزرعه باید قلبه و هموار کاری گردد.تا آبیاری و آب های باران بصورت یکنواخت در مزرعه توزیع شود و قبل از کشت یک قلبه عمیق صورت گیرد تا خاک یک حالت خوب را بخود گیرد و بعدآ میده نمودن کلوخ های کلان صورت گیرد.اسعتمال کود کیمیاوی در خاک اساس تجزیه ودسترسی به مواد غذایی نبات را مهیا میسازد به اساس تجربه avrdc استعمال کود کیمیاوی مخلوط n p2o5 و k2o در خاک قبل از کشت مقدار 15 kg 60 kg 100 kg در هکتار موثر است.

و شخم زنی به عمیق 20 سانتی متر در مزرعه مفید است.

لینک به دیدگاه

وقت و طرق کشت

 

 

وقت بذر ماش در دو وقت بهاری و خزانی صورت می گیرد.و وقت کشت در بهار از وسط فبروری تا آخر مارچ میباشد.

و کشت خزانی ماش از وسط جون شروع تا آخر جولای ادامه پیدا میکند.

در کشور ما کشت ماش بشکل ابتدای صورت گرفته که شکل پاشکی میباشد.

ولی در دیگر کشور ها بصورت قطار صورت می گیرد که فاصله بین هر نبات 15 -20cm فاصله بین قطار 45 cm میباشد.

لینک به دیدگاه

آبیاری ماش

 

 

نبات ماش در تحت دو مرحله آبیاری که توسط آب نهر یا دریا و آب باران کشت میشود.

ومعمولآ سه مرحله آبیاری ضروری است در مناطقیکه باران کمتر باشد آبیاری اول باید بعد از سه هفته کشت صورت گیرد.آبیاری دومی درمرحله گلدهی و آبیاری سومی در مرحله تولید دانه صورت گیرد.

و یا در فصل خشک بعد از وقفه 10 – 15 روز آبیاری صورت گیرد.در مناطق بارانی خصوصآ در فصل بهار آبیاری ضرور نیست.

لینک به دیدگاه

مقدار تخمریز

 

 

اگر ماش توسط قطار کشت شود اندازه سفارش شده برای ماش 20kg/ha و اگر پاشان کشت شود 22 – 24 kg/ha فی هکتار سفارش میشود.

یا به عباره دیگر مقدار کشت ماش مربوطه به وزن 1000 دانه تخم آن میباشد.وزن 1000 دانه تخم به حساب گرام را تقسیم ضریب 2 نموده و حاصل به تعداد وزن کشت تخمی به حساب کیلو گرام فی هکتار توافیق میکند.

بخاطر جوانه زدن درست تخم ها باید پاک و صحتمند باشند.اگر تخم ماش بهاری در فصل خزان همان سال کشت شود یا بر عکس جوانه خوب بدست میآید.

لینک به دیدگاه

کنترول گیاه هرزه

 

 

گیاه هرزه یک تاثیر منفی در مزرعه دارد و باید آنها در او قات مناسب ذیل کنترول شوند.

در جریان آماده سازی زمین قبل از کشت و یک قلبه عمیق بصورت عموم برای کنترول گیاه هان هرزه سودمند است.و همین میتود برای مناطقیکه بارانی باشد هم تاثیر مثبت دارد.

اگر گیا هان هرزه توسط افزار دستی از بین برده میشوند بهترین وقت برای کنترول آن قبل از مرحله گلدهی میباشد.

.بطور مثال (چهار تا شش هفته بعد از کشت ) یک یا دوبار کنترول توسط دست یا ماشین 40 روز بعد از کشت باعث انکشاف بهتر جوانه ها میگردد.

 

 

 

 

اکثرآ در افغانستان گیاه هرزه ماش توسط دست کنترول میگردد.

اگر بصورت کیمیاوی کنترول نمایم گیاه کش های Alachlor Treflan Fusilade سفارش شده است که Alachlor 1,5 kg/ha در خزان و 2,5kg/ha در بهار بصورت کامل موثر است.که Treflan قبل از وقت کشت بعد از قلبه دوایاشئ شود.

57,5dose/ha و fusillade بعد از اینکه 2 – 3 برگه شود مقدار 0,62 – 1,25 dose/ha دوا پاشی شود.

لینک به دیدگاه

کنترول امراض و آفات

 

 

نبات ماش تحت حمله قارچ حشرات ها و فنگس های زیادی قرار میگیرد که میتوان از چندین علایم و کنترول آنها نام برد.

1. cereospera leaf spot : بشکل داغ های حلقوی غیر منظم به رنگ گندمی یا خاکی در مرکز و نصواری خیره تا تاریک در حاشیه برگها ظاهر میگردد.که هوای گرم و آب وهوای مرطوب برای انکشاف مرض مساعد است.کنترول آن محافظت با قارچکش و سیستم حفظ الصحوی درست صورت می گیرد.

2. Powdery mildew یک مرض فنگسی بوده که انکشاف مرض به پیمانه و سیع با داغ های غیر منظم که در اوایل زرد اند و بعدآ به نصواری تبدیل میشوند.وبعدآ تمام برگ ها را به قسم ماسیلیم پودری استعمال فنگس کش راه درست کنترول آن میباشد.

3. Scup شکل سوختگی درونی یا بیضوی در بالای برگ دمچاله و ساقه انکشاف میکند که مرکز ان خاکی مایل به سفید و حاشیه آن نصواری رنگ میباشد شرایط مساعد برای شیوع مرض هوای گرم و مرطوب میباشد.کنترول آن توسط فنجی ساید ضرور است.

لینک به دیدگاه

جمع آوری و ذخیره

 

 

بهترین وقت جمع آوری ماش وقتست که باید پلی ه 90% پخته شده باشندقبل ازاینکه پلی ها بزمین بریزند.

و جمع آوری میخانیکی محفوظ تر است نسبت به جمع آوری توسط ماشین در افغانستان عمومآ جمع آوری میخانیکی صورت می گیرد.

جمع آوری از طرف صبح بهترین وقت جلوگیری از ریختن تخم ها میباشد.

نبات جمع شده برای چهار و پنج روز چپ و راست گردد و بعد از 2 ثا سه روز بته ها رو داده شود تا نبات خشک گردد در افغانستان معمولآ جدا نمودن دانه از پته بشکل ابتدائ ( گله گاو ) یا توسط چهار پایان صورت می گیرد و وقتی صورت می گیرد.که نبات بصورت کلی خشک شده باشد.

و در دیگر کشور تریشر توسط کمباین های مخصوص صورت می گیرد.

وقتی تریشر صورت می گیرد احتیاط قابل ملاحظه درسرعت تریشینگ گرفته شود تا از شکستگی دانه ها جلوگیری صورت گیرد.

و برای جمع آوری دسته و کوبیدن ماش از کمباین( 4 sk )که یا وسایل مخصوص مجهز میباشد استعفاده مینمایند.

قبل از ذخیره تخم ها باید به رطوبت 10% برسد.

 

منیع سایت دانشگاه

لینک به دیدگاه

ماش گیاهی است یکساله به شکل بوته ای یا بالارونده که در انگلیسی آنgolden gram می گویند.ماش را در انواع خاک ها کشت می شود.ولی دراراضی سبک و غنی ازمواد آلی یا خاکهای شنی رسی عملکرد آن بیشتر است.

 

 

ماش سبز(vigna radiate)

 

 

eos07366_327w.jpg

1- مقدمه

بومی هندوستان است اما در چین، ایران، ژاپن، امریکا، سریلانکا، ویتنام و تا حد کمی در بعضی از قسمتهای افریقا می روید. سطح زیر کشت آن در دنیا حدود 5/2 میلیون هکتار است وسالانه 8/0 میلیون تن دانه تولید می کند. دانه ماش از نظر مواد پروتئینی غنی است و در مقایسه با گونه های آمریکایی قابل هضم و خوشمزه تر است دانه های آن را بصورت پخته در تهیه سوپ، برنج، آبگوشت و غیره مصرف می کنند. جوانه های سبز شده ی آن سرشار از ویتامین ث است و در تهیه انواع سالاد و غذاها در چین هواداران بسیاری دارد. ماش همچنین علوفه­ی خوش خوراکی برای دامها است و به خوبی سیلو میشود. کشت آن به عنوان کود سبز جهت تقویت زمین معمول است.

به این گیاه در فارسی ماش سبز و یا ماش می گویند و در انگلیسی آنgolden gram می گویند نام علمی قدیمی آن نیز phaseol us aurus بوده است. این گیاه بطور وسیعی در هندوستان و برمه کاشته می شود.

2. خصوصیات مرفولوژیکی

ماش گیاهی است یکساله به شکل بوته ای یا بالارونده، ریشه های آن مستقیم و قدری منشعب هستند. ساقه ها راست، ظریف، منشعب، کرکدار، به رنگ سبز روشن و به ارتفاع 45 تا90 سانتیمتر میباشند. گل آذین آن بصورت خوشه وگلهای آن که به رنگ لیمویی زرد میباشند برروی دمگل بلندی قرار گرفته اند.

غلافهای آن باریک. استوانه ای وکرکداربوده که قبل ازرسیدن سبز روشن یا سبز تیره وبه هنگام رسیدن .سبز مایل به قهوه ای یا سیاه رنگ می شود. درهر بوته 2تا 8 غلاف و در هر غلاف 10تا 20بذر به رنگ سبزطلایی قهوه ای و سیاه دیده می شوند. وزن هزاردانه ی آن 20تا 40گرم است.

3- خصوصیات اکولوژیکی

ماش گیاهی است گرمسیری که معمولا دردمای بالاتر از 16درجه سانتیگراد رشد می کند و دردمای کمتراز 1- درجه از بین می رود. این گیاه تابستانه بوده و دارای نیاز حرارتی زیادی است. انواع پاکوتاه ماش نسبت به انواع پابلند آن به درجه حرارت کمتری نیاز دارد. درجه حرارت لازم برای جوانه زدن آن 8 درجه ی سانتیگراد است و چنانچه در طول رشد دما کمتر از 12 درجه باشد بخوبی رشد نمی کند .مجموع درجه حرارت لازم برای ارقام دیررس آن 2300 الی 2400 ارقام متوسط رس 1800 تا 2000 و ارقام زودرس 1600تا 1800درجه سانتیگراد متغیراست. درمناطق خشک نیمه گرمسیر و گرمسیر(افغانستان ، ایران ، جمهوری آسیای مرکزی شوروی ) فقط تحت شرایط آبی محصول می دهد. درمناطق مرطوب گرمسیری هندوستان ماش هم در فصل مرطوب و هم درفصل خشک کاشته می شود. درفصل مرطوب نیازی به آبیاری آن نیست اما در فصل خشک تا 5 باران را آبیاری (2000تا 4500متر مکعب درهکتار) می کنند. این گیاه به خشکی مقاوم بوده و به ماندابی حساس است.

ماش گیاهی است روزکوتاه اما تعدادکمی از واریته های آن به طول روز بی تفاوت هستند. معمولا آن را 3 ماه بعداز کاشت برداشت می کنند. درمناطق گرمسیری اغلب آن را بصورت درهم با سایر غلات می­کارند.

4- عملیات زراعی

ماش را در انواع خاک ها می کارند ولی دراراضی سبک و غنی ازمواد آلی یا خاکهای شنی رسی عملکرد آن بیشتر است. به خاکهای بیش از حد مرطوب حساس بوده و در خاکهای گرم وخشک محصول خوبی تولید می کنند. این گیاه به ازت و فسفر واکنش نشان می دهد. جدول زیر نتیجه مطالعات اثر مقادیر متفاوت ازت و فسفر بر خصوصیات مختلف ماش است.

[TABLE]

[TR]

[TD=width: 142, colspan: 2] تیمار

(کیلوگرم در هکتار)

[/TD]

[TD=width: 142] تعداد غلاف در گیاه

[/TD]

[TD=width: 142] تعداد بذر در غلاف

[/TD]

[TD=width: 142] وزن هزاردانه

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 45] ازت

[/TD]

[TD=width: 97] 0

[/TD]

[TD=width: 142] 11.7

[/TD]

[TD=width: 142] 9.6

[/TD]

[TD=width: 142] 23.4

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 97] 10

[/TD]

[TD=width: 142] 13.6

[/TD]

[TD=width: 142] 10.4

[/TD]

[TD=width: 142] 24.9

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 97] 20

[/TD]

[TD=width: 142] 15.9

[/TD]

[TD=width: 142] 10.9

[/TD]

[TD=width: 142] 24.9

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 97] 30

[/TD]

[TD=width: 142] 11.9

[/TD]

[TD=width: 142] 10.1

[/TD]

[TD=width: 142] 26.5

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 45] فسفر

[/TD]

[TD=width: 97] 0

[/TD]

[TD=width: 142] 10.3

[/TD]

[TD=width: 142] 9.3

[/TD]

[TD=width: 142] 23.7

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 97] 20

[/TD]

[TD=width: 142] 12.6

[/TD]

[TD=width: 142] 10.1

[/TD]

[TD=width: 142] 25.4

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 97] 40

[/TD]

[TD=width: 142] 14.3

[/TD]

[TD=width: 142] 10.4

[/TD]

[TD=width: 142] 26

[/TD]

[/TR]

[TR]

[TD=width: 97] 60

[/TD]

[TD=width: 142] 15.9

[/TD]

[TD=width: 142] 11

[/TD]

[TD=width: 142] 26.8

[/TD]

[/TR]

[/TABLE]

افزایش ازت تا20 کیلوگرم درهکتارمحصول گیاه را افزایش می دهد حال آنکه افزایش فسفر از 0تا60 کیلوگرم در هکتار محصول دانه را افزایش داده است. چون ماش گیاهی است تابستانه و وجینی لذا باید در پاییز سال قبل برای کاشت آن زمین را به عمق 25 تا30 سانتیمتر شخم زد و اگرکود دامی لازم باشد باید همراه این شخم به زمین داد.ُ در بهار سال بعد به عمق 10تا20 سانتیمتر شخمی متوسط زده می شود. معمولا بذرهای آن را به سه روش دستپاش ،کپه ای و خطی می کنند. مقدار بذر لازم بسته به جنس خاک ، روش کاشت و اندازه ی بذر متفاوت بوده و معمولا بین 30 تا40 کیلوگرم بذر مصرف می کنند. در ایران این گیاه پس از برداشت جو یا گیاه کاشته می شود و در پاییز هنگامی که دانه های آن سفت و غلافهای آن زرد یا سیاه شدند محصول آن را در چند نوبت برداشت می کنند. مقدار عملکرد آن از 400 تا 700 کیلوگرم در هکتار متفاوت بوده و تا 1500کیلوگرم در هکتار می توان از آن محصول گرفت.

ارقام ماش در ایران:

1- ماش گوهر: به رنگ سبز روشن و قلوه ای شکل، وزن 1000 دانه 25 گرم ،تا حدودی مقاوم به امراض، طول مدت رشد 75 روز.

2- ماش پرتو: به رنگ سبز تیره و گرد، مقاوم به امراض، وزن 1000 دانه 40 گرم، طول مدت رشد 73 روز.

3- ماش مهر: به رنگ سبز روشن و استوانه ای شکل ، مقاوم به امراض، وزن هزار دانه 48 گرم،طول مدت رشد 80 روز.

5- مبارزه با آفات، بیماریها و عافهای هرز

بیماریها:

1- بیماری مرگ گیاهچه ی ماش: قارچ رایزوکتینا باعث پوسیدگی بذر و مرگ گیاهچه می شود. لذا بذرها را با قارچکش های مناسب مثل تتراکلروتیابندازول به نسبت 2 گرم برای هر کیلوگرم بذر استفاده می کنند.

2- بیماری ویروسی موزاییک ماش : این ویروس باعث لک و پیس شدن ، پیچدگی و بد شکلی برگها و ضعف بوته می شود. این ویروس از راه بذر منتقل شده و عامل انتشار آن شته ها هستند.

3- بیماری ویروسی موزاییک

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
: لکه های زرد رنگی بر روی ماش بوجود می آید. عامل انتقال آن از روی یونجه به ماش ، شته ها هستند.

از آفات عمده سوسک مکزیکی ، شپشک و سوسک برگخوار را می توان نام برد. برای مبارزه نیز می توان از یک سم تماسی مانند مالاتیون استفاده نمود.

علفهای هرز

علفهای هرز این گیاه مشابه دیگر حبوبات است.خردل وحشی، تاجریزی، زلف پیر، و کیسه کشیش از علفهای هرز مهم در زراعت ماش می باشند. معمولا قبل از کاشت از ترفلان و اپتام استفاده می شود. بعد از کاشت نیز از علفکش داینوسب آمین استفاده می شود.

6- ترکیب شیمیایی و ارزش غذایی

دانه ماش از نظر ویتامین و مواد پروتینی غنی است و جزو علوفه های خوشخوراک

برای مشاهده این محتوا لطفاً ثبت نام کنید یا وارد شوید.
محسوب می شود. این گیاه باعث ازدیاد شیر دامها ، خصوصا میشهای بره دار می شود. ماش در موقع گل دادن مورد علاقه اغلب دامها است. اما هنگامیک دانه بست فقط اسب و گوسفند از ان استفاده می کنند. بالاترین مقدار پروتئین ان بین گل دادن و دانه بستن آنها است. لذا به هنگام گل دادن مجموع شاخ و برگ آن را برداشت، خورد و سیلو می کنند. بذرهای خشک آن تقریبا دارای 7/9درصد آب، 6/23 درصد پروتئین ،2/1 درصد چربی ، 2/58 درصد هیدرات کربن، 3/3 درصد فیبر خام و4 درصد خاکستر هستند.

لینک به دیدگاه

به گفتگو بپیوندید

هم اکنون می توانید مطلب خود را ارسال نمایید و بعداً ثبت نام کنید. اگر حساب کاربری دارید، برای ارسال با حساب کاربری خود اکنون وارد شوید .

مهمان
ارسال پاسخ به این موضوع ...

×   شما در حال چسباندن محتوایی با قالب بندی هستید.   حذف قالب بندی

  تنها استفاده از 75 اموجی مجاز می باشد.

×   لینک شما به صورت اتوماتیک جای گذاری شد.   نمایش به صورت لینک

×   محتوای قبلی شما بازگردانی شد.   پاک کردن محتوای ویرایشگر

×   شما مستقیما نمی توانید تصویر خود را قرار دهید. یا آن را اینجا بارگذاری کنید یا از یک URL قرار دهید.

×
×
  • اضافه کردن...