آسیب ها و پیامدهای قطعی اینترنت در ایران

نزدیک به یک هفته قطعی اینترنت در ایران ضررها و آسیب های زیادی را در پی داشته است که در این مطلب از نواندیشان به برخی از پیامدهای قطعی اینترنت در کشور پرداخته شده است.

عدم دسترسی مردم ایران به اینترنت جهانی در یک هفته اخیر، آسیب های زیاد و بعضاً جبران ناپذیری را به همراه داشته است. اقدامی که قبل از انجام شاید نیازمند به کارشناسی بیشتری بود. در این مطلب پیامدهای مختلف این اقدام را در چند بخش با استناد به منابع خبری مورد بررسی قرار خواهیم داد. شما نیز می توانید نظرات و دیدگاه های خود را در پایان همین مطلب ذکر نمایید.

پیامدهای قطعی اینترنت در کشور :

پیامدهای اقتصادی قطعی اینترنت :

شاید بزرگترین پیامدهای این اقدام را بتوان آسیب های اقتصادی آن ذکر نمود. به نحوی که محسن جلال‌پور، رییس سابق اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری خبرآنلاین با اشاره به تاثیر اینترنت روی حوزه تجارت و صادرات و واردات گفت: در دوره یک هفته‌ای که اینترنت نداشتیم، عملا برای ارتباطات کاری مستاصل بودیم؛ مثل ارتباطات حمل‌ونقل، فروش و بازار. و در طول این مدت 1.5 میلیارد دلار به اقتصاد کشور خسارت وارد شد.

عدنان موسی‌پور، رییس اتاق مشترک ایران و قطر نیز اظهار داشت: زمانی که دنیا کار خود را با فضای مجازی و اینترنت انجام می‌دهد و ما دسترسی به دنیای خارج نداریم، صادرات با مشکل مواجه می‌شود. نه تنها از لحاظ مالی بلکه از لحاظ اعتباری نیز دچار مشکل شدیم.

به گزارش اقتصادنیوز، موسسه نت بلاکز که مسئولیت وضعیت و آمار اینترنت جهان را برعهده دارد میزان خسارت قطعی اینترنت برای کشور را اعلام کرده است. براین اساس هزینه هر روز قطعی اینترنت سراسری در ایران بر اساس محاسبات این موسسه بیش از 369 میلیون دلار در روز خواهد بود.

همانطور که در تصویر فوق مشاهده می شود اگر مدت زمان قطعی اینترنت را 6 روز در نظر بگیریم، خسارت وارد بر اقتصاد کشور بیش از 94 هزار میلیارد ریال خواهد شد. برای درک بهتر این رقم کافیست بدانید که کل بودجه عمرانی کلانشهر تهران در سال 98 حدود 76 هزار میلیارد ریال است.

ضررهای کسب و کارهای اینترنتی :

در طول زمان قطعی اینترنت، بسیاری از کسب و کارهای اینترنتی کوچک و بزرگ یا به طور کامل تعطیل شدند و یا با کاهش شدید فروش و تقاضا مواجه شدند. به گزارش ایرنا، سعید محمدی از مدیران فروشگاه اینترنتی دیجی کالا گفت: در روزهای اخیر شاهد خطاهایی در درگاه‌های پرداخت بانکی بوده‌ایم. این خطاها معمولا موقت بوده و به سرعت رفع می‌شود، اما در عصر چهارشنبه شمار آنها زیاد بود.

مصطفی امیری، مدیرعامل زرین پال نیز در این باره گفت: پیش از بروز مشکل قعطی اینترنت، شمار تراکنش‌های موفق از طریق درگاه‌های پرداخت بالای ۶۰ درصد بود، اما اکنون میزان تراکنش‌های موفق به زیر ۳۰ درصد افت کرده است.

وی با بیان اینکه حدود ۱۰۵ هزار کسب و کار خرد از خدمات درگاه پرداخت ما استفاده می‌کنند، اظهار داشت: تا پیش از وقایع اخیر، روزانه به طور میانگین ۱۵۰ هزار تراکنش داشتیم، اما در روز دوم قطعی اینترنت (یکشنبه) به یک‌باره میزان تراکنش‌ها به چهار هزار کاهش یافت و روز چهارشنبه به ۱۲ هزار رسید.

وی ادامه داد: میزان تراکنش ۱۰۵ هزار کسب و کار در پلتفرم ما پیش از قطعی اینترنت روزانه به طور میانگین ۱۵ تا ۲۰ میلیارد تومان در روز بود که در روز چهارشنبه هفته گذشته به ۴۰۰ تا ۵۰۰ میلیون تومان کاهش یافت.

حامد تاج‌الدین بنیان‌گذار پلتفرم «آچاره» نیز در نشست تخصصی «جهش‌ها و چالش‌های کارآفرینی در فضای مجازی» با بیان مشکلات رخ داده در روزهای اخیر گفت: بسیاری از کاربران جدید آچاره از طریق سیستم «سئو» وارد این پلتفرم می‌شوند اما با قطع اینترنت در چهار روز گذشته، تعداد ورودی به سیستم بسیار کم شده و فروش ما تقریبا به یک سوم رسیده است.

شمسی مسئول یک کارگاه تعمیر دستگاه‌های صنعتی و الکترونیکی در حومه تهران در این ارتباط به همشهری آنلاین می‌گوید: قطعی اینترنت ضرر سنگینی به کسب‌وکار من و همکارانم وارد کرد. راه ارتباطی ما با مشتری‌ها قطع شد.

خیلی از مشتری‌های ما ساکن شهرهای یزد و اصفهان و… هستند و از ما دستگاهی را می‌خرند و حالا خدمات می‌خواهند. بدون اینترنت ما نمی‌توانیم به آنها کمک کنیم. به عنوان مثال مشتری عکس می‌فرستد و از ما می‌خواهد مشکل دستگاهش را تشخیص بدهیم اما در یک هفته گذشته حتی ایمیل هم قطع بود و ما نمی‌توانستیم به مشتری‌های خود خدمات ارائه کنیم.

شمسی ادامه می‌دهد: پروژه جدید گرفتن هم روی هواست. چون گوگل کار نمی‌کند و مشتری نمی‌تواند با سرچ کردن، تعمیرکاران قطعات صنعتی را پیدا کند و این موضوع هم به او ضرر می‌رساند و هم به ما که کسب‌وکارمان این است. ما در اینستاگرام و تلگرام هم تبلیغات داریم و بخشی از درآمدمان از آنجا تامین می‌شود اما در این حوزه هم راه درآمدمان بسته شده است.

جدای از نمونه های فوق بسیاری از کسب و کارها که بر بستر شبکه های اجتماعی همچون تلگرام و اینستاگرام شکل گرفته بودند یا فروشگاه های آنلاینی که سرور میزبانی آنها در خارج از کشور بود، به طور کامل تعطیل شدند. در حالیکه تنها منبع درآمد بسیاری از مردم بودند.

افشین کلاهی، رئیس کمیسیون کسب‌وکارهای دانش‌بنیان اتاق بازرگانی ایران نیز در این زمینه به خبرنگار همشهری آنلاین می‌گوید: این که بگوییم مشکل کسب‌وکارها با وصل شدن اینترنت حل شده، اشتباه است. چون با قطع اینترنت، کسب‌وکارها به خصوص بخش‌های آنلاین خیلی متضرر شدند. حتی آنهایی که سِرورهای داخلی دارند، بخشی از ابزارهایشان از کار افتاد.

او می‌گوید: در یک هفته قطعی اینترنت یک سرچ ساده نمی‌توانیم انجام دهیم. شما در موتورهای جستجوی فارسی چیزی را به فارسی و انگلیسی سرچ کنید، به هیچ وجه نمی‌توانید در مورد آن اطلاعاتی بگیرید. این در حالی است که زندگی مردم امروز کاملا به اینترنت وابسته است.

کلاهی اظهار می‌کند: خوشبینانه است که بگوییم چون شبکه ملی اطلاعات داریم، تراکنش‌های بانکی بوده و سرورهای داخلی بالا بوده‌اند بنابراین ضرر نکرده‌ایم یا به همین روش می‌توان ادامه داد. به هیچ وجه این طور نیست. شرکت‌هایی که با خارج از کشور کار می‌کنند، در طول این روزها کلا کارشان تعطیل شد.

کسب‌وکارهای خانگی، پیج‌های اینستاگرامی و تلگرام و … تعطیل شده‌اند. شرکت‌های بزرگ بین‌المللی، آژانس‌های مسافرتی، موسسه‌های آموزشی، موسسه‌های برگزارکننده آزمون‌های بین‌المللی زبان و … دچار خسارت‌های سنگینی شده‌اند. حتی کسب‌وکارهای کوچک و مغازه‌ها دچار ضرر و زیان شده‌اند. زیان‌ها و خسارت‌هایی که بی‌اغراق قابل جبران نیست.

او ادامه می‌دهد: خیلی از کارها مهلت و بازه زمانی معینی دارند و شما باید آنها را به وقت خود انجام دهید. در فلان روز باید فلان کالای وارداتی یا صادراتی دریافت یا ارسال شود، یا فلان پروژه باید تحویل داده شود، یا پرداخت بانکی شما باید در زمان معیّنی انجام گیرد و اگر به اینترنت دسترسی نداشته باشیم، فاتحه‌مان خوانده است. ما دانشجویان زیادی داریم که نتوانسته‌اند پروژه‌های خود را در مهلت اعلام‌شده تحویل بدهند. چون به دنیای اطلاعات دسترسی ندارند و امیدوارم برای آنها امتیازاتی قائل شوند.

تعطیلی صرافی ها :

از جمله صنف هایی که در این دوره ضررهای زیادی را متحمل شدند، صرافی ها بودند. دبیرکل کانون صرافان ایران اول آذر ماه به ایلنا گفت: «شرایط صرافی‌ها دقیقا مانند روزهای تعطیل است و عملا قطعی اینترنت باعث تعطیلی صرافی‌ها شده است. وقتی خرید و فروش انجام نشود گستره رکود افزایش می‌یابد، معامله‌ای انجام نمی‌شود که بخواهد قیمت‌ها را تحت تاثیر قرار دهد.»

قربانی با بیان این که در نبود اینترنت فعالیت صرافان متوقف شده افزود بدون اینترنت ریسک خطا در فعالیت صرافی‌ها بسیار بالا می‌رود و به واسطه گزارش‌های اشتباه تلفنی ممکن است که فعالان در صرافی‌ها با زیان‌های غیرقابل جبرانی مواجه شوند.

علاوه بر موارد یاد شده، گیم نت ها، کافی نت ها، ارائه دهندگان سرویس های میزبانی، برنامه نویسان، ارائه دهندگان اینترنتی را نیز نباید فراموش کنیم که با ضررهای زیادی در طول این مدت مواجه شدند.

پیامدهای علمی و آموزشی قطعی اینترنت :

علاوه بر پیامدهای اقتصادی که ذکر شد، قطع بودن اینترنت در این مدت، بخش های علمی و آموزشی کشور را نیز با اخلال مواجه کرد. بسیاری از فعالیت های تحقیقاتی به دلیل عدم دسترسی به اینترنت جهانی و پایگاه های معتبر علمی جهان، متوقف شدند.

بسیاری از دانشجویان نیز جهت ارائه پروژه های خود و ارتباط با اساتید با مشکل مواجه شدند و نتوانستند در زمان معین پروژه های خود را تحویل دهند. بسیاری از آموزشگاه های مجازی نیز به عنوان نوعی از کسب و کارهای مجازی در طول این مدت با اختلال مواجه شدند.

مسئول یکی از موسسه‌های برگزارکننده آزمون‌های بین‌المللی زبان هم در گفتگو با همشهری آنلاین می‌گوید: به دنبال قطع اینترنت، برگزاری آزمون‌های زبان به بن‌بست خورده است. آزمون تافل همیشه کاملا اینترنتی برگزار می‌شود و این روزها دسترسی نداشتن به اینترنت باعث شده که این آزمون برگزار نشود و این موضوع، ثبت‌نام‌کنندگان را با معضلات متعددی روبرو کرده است.

پیامدهای اجتماعی و فرهنگی قطعی اینترنت :

شاید از مهمترین پیامدهای اجتماعی قطع بودن اینترنت بتوان به سخت شدن ارتباط ایرانیان مقیم خارج با خانواده هایشان اشاره نمود که با دردسر مواجه شدند. به طوری که بی‌خبری یک هفته ای از خانواده، ایرانیان خارج‌نشین را دچار نگرانی و اضطراب کرد.

با توجه به کمبود شدید امکانات تفریحی و فراغتی و تعاملی برای جوانان، فضاهای مجازی به عنوان یکی از فضاهای مهم و از دلمشغولی های آنها در کشور می باشد که علیرغم آسیب های اجتماعی که در پی دارد، قطع ناگهانی دسترسی آن، می تواند آسیب های به مراتب بیشتری را در پی داشته باشد.

سینماها و مراکز فرهنگی که بعد از ماه صفر در حال رونق گرفتن بودند، با توقف و سکته یک هفته ای به دلیل عدم توانایی در اطلاع رسانی های مناسب مواجه شدند. در این باره علی سرتیپی که هم پخش‌کننده فیلم است و هم سینمادار، در گفت‌وگویی کوتاه از مساعد نبودن شرایط برای خرید اینترنتی بلیت و اطلاع رسانی به مخاطبان گله‌مند است.

به گزارش ایسنا آمار سامانه فروش سازمان سینمایی نشان می‌دهد که میزان تماشاگران و فروش فیلم‌ها به شکل قابل توجهی افت داشته به طوری که مخاطبان فیلم «مطرب» از 30 هزار نفر در روز شنبه و 6 هزار نفر در روز یکشنبه هفته قبل به 11 و 6 هزار نفر در در روزهای ابتدای این هفته رسیدند و «سمفونی نهم» هم از هزار نفر در روزهای شنبه و یکشنبه هفته قبل به 300 نفر در این هفته رسید.

گیمرها نیز نباید فراموش کنیم. به نقل از زومجی تاثیر کوتاه مدت نبود دسترسی به اینترنت به‌طور خاص روی نزدیک به ۳۰ میلیون گیمر ایرانی است. بسیاری از بازیکنان پیش از این هزینه‌های مختلفی را برای خدمات سایت‌های بازی خارج از کشور مانند شبکه‌های PSN، Xbox Live، ارجین اکسس، بتل‌نت و غیره انجام داده‌اند و اشتراک‌هایی را خریداری کرده‌اند؛‌ اشتراک‌هایی که اکنون دسترسی به آن‌ها ممکن نیست و امکان به تعویض انداختن استفاده از آن‌ها هم وجود ندارد.

همچنین قطعی اینترنت بر صنعت توریسم و گردشگری نیز تأثیر گذاشته شده است به طوری که گردشگری داخلی و خارجی با کاهش شدیدی مواجه شده است. آمار جامعه تورگردانان استان یزد از کاهش 40 درصدی گردشگران ورودی به این استان توریستی خبر می‌دهد.

حرمت الله رفیعی می گوید: «دفاتر خدمات مسافرتی از قبل دانش‌بنیان بودند و با سیستم و فضای مجازی بلیت صادر و هتل رزرو می‌کردند اما به یکباره این مسیر بسته شد.» رفیعی اعتقاد دارد که باید از قبل یک درگاهی برای فروش بلیت و ارتباطات جهانی اندیشیده می‌شد، درگاهی که قابل نظارت و کنترل بود و تنها اقدام به فروش بلیت هواپیما و رزرو هتل می‌کرد. او از شکایت بالای دفاتر خدمات مسافری به انجمن صنفی خبر می‌دهد.

موارد فوق گوشه ای از آسیب ها و پیامدهای قطعی اینترنت در طول یک هفته در کشور بود. از نظر شما این قطعی چه مشکلاتی را داشته است و شما چه ضررهایی کردید؟